(1)Rhaid i'r Comisiynydd ystyried ai i gynnal ymchwiliad o dan adran 71 ai peidio i'r cwestiwn a yw ymddygiad person (D) (“yr ymddygiad honedig”) yn gyfystyr â methiant i gydymffurfio â safon—
(a)os yw person (P) yn gwneud cwyn i'r Comisiynydd ynglŷn â'r ymddygiad, a
(b)os yw'r gŵyn yn un ddilys.
(2)Mae cwyn gan P i'r Comisiynydd yn gŵyn ddilys os bodlonir yr amodau yn is-adrannau (3) i (6).
(3)Rhaid i P fod—
(a)yn berson y mae'n ymddangos i'r Comisiynydd fod yr ymddygiad honedig wedi effeithio arno'n uniongyrchol, neu
(b)yn berson sy'n gweithredu ar ran y person hwnnw.
(4)Rhaid gwneud y gŵyn yn ysgrifenedig, oni bai bod amgylchiadau personol P yn golygu na fyddai'n rhesymol i P wneud y gŵyn yn ysgrifenedig.
(5)Rhaid i'r gŵyn roi cyfeiriad lle y caiff y Comisiynydd gysylltu â P (boed y cyfeiriad yn gyfeiriad post, electronig neu'n gyfeiriad o ddisgrifiad arall).
(6)Rhaid i'r gŵyn—
(a)ei gwneud yn hysbys pwy yw D, a
(b)ei gwneud yn hysbys beth yw'r ymddygiad honedig.
(7)Ond, os bodlonir yr amodau hynny, nid oes angen i'r Comisiynydd ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio—
(a)os gwneir y gŵyn fwy na blwyddyn ar ôl i'r person yr effeithiwyd arno ddod yn ymwybodol o'r ymddygiad honedig,
(b)os yw'r Comisiynydd o'r farn bod y gŵyn yn wacsaw neu'n flinderus, neu'n un sydd eisoes wedi ei gwneud sawl gwaith, neu
(c)os tynnir y gŵyn yn ôl.
(8)Nid yw'r adran hon yn atal y Comisiynydd rhag ystyried ai i gynnal yr ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio—
(a)os na fodlonir unrhyw un neu ragor o'r amodau yn is-adrannau (3) i (6), neu
(b)os yw is-adran (7) yn gymwys.
(9)Os gwneir cwyn o dan yr adran hon gan berson sy'n gweithredu ar ran person arall, yn narpariaethau'r Mesur hwn sy'n ymwneud ag apelau neu apelau pellach sy'n gysylltiedig â'r gŵyn, mae cyfeiriad at y person a wnaeth y gŵyn (gan gynnwys achos pan gyfeirir at y person hwnnw fel “P”) i'w ddarllen fel cyfeiriad at y person arall (ac nid fel cyfeiriad at y person a wnaeth y gŵyn).
(10)Yn yr adran hon ystyr “person yr effeithiwyd arno” yw person y mae'n ymddangos i'r Comisiynydd fod yr ymddygiad honedig wedi effeithio arno'n uniongyrchol.
Gwybodaeth Cychwyn
I1A. 93 ddim mewn grym ar Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 156(2)
I2A. 93 mewn grym ar 7.7.2015 gan O.S. 2015/1413, ergl. 3(c)
(1)Mae'r adran hon yn gymwys mewn unrhyw un neu ragor o'r achosion a ganlyn.
(2)Yr achos cyntaf yw—
(a)pan fo'r ddyletswydd o dan adran 93 i ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio yn gymwys, a
(b)pan fo'r Comisiynydd yn penderfynu peidio â chynnal ymchwiliad.
(3)Yr ail achos yw—
(a)pan fo adran 93(7) yn gymwys o ran cwyn, a
(b)pan fo'r Comisiynydd yn penderfynu peidio ag ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio.
(4)Y trydydd achos yw pan fo'r Comisiynydd yn penderfynu nad yw'r ddyletswydd o dan adran 93 i ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio yn gymwys.
(5)Y pedwerydd achos yw—
(a)pan nad yw'r ddyletswydd o dan adran 93 i ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio yn gymwys, a
(b)pan fo'r Comisiynydd yn penderfynu peidio ag ystyried ai i gynnal ymchwiliad i'r ymddygiad honedig ai peidio o dan adran 93(8) neu, ar ôl ystyried ai i gynnal ymchwiliad o dan yr adran honno, yn penderfynu peidio â chynnal yr ymchwiliad.
(6)Y pumed achos yw—
(a)pan fo'r Comisiynydd yn penderfynu cynnal ymchwiliad, ac
(b)pan fo'r Comisiynydd wedyn yn penderfynu terfynu'r ymchwiliad.
(7)Rhaid i'r Comisiynydd hysbysu P—
(a)o'r penderfyniad a nodir yn is-adrannau (2)(b), (3)(b), (4), (5)(b) neu (6)(b), a
(b)o'r rhesymau dros y penderfyniad hwnnw, ac
(c)o'r hawl i gael adolygiad o dan adran 103.
Gwybodaeth Cychwyn
I3A. 94 ddim mewn grym ar Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 156(2)
I4A. 94 mewn grym ar 7.7.2015 gan O.S. 2015/1413, ergl. 3(c)