2004 Rhif 683 (Cy.71)

LANDLORD A THENANT, CYMRU

Rheoliadau Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Ffioedd) (Cymru) 2004

Wedi'u gwneud

Yn dod i rym

Mae Cynulliad Cenedlaethol Cymru, drwy arfer y pwerau a roddwyd iddo gan baragraffau 1 a 9 o Atodlen 12 i Ddeddf Cyfunddaliad a Diwygio Cyfraith Lesddaliad 20021, drwy hyn yn gwneud y Rheoliadau canlynol:

Enwi, cychwyn a dehongli1

1

Enw'r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Ffioedd) (Cymru) 2004.

2

Daw'r Rheoliadau hyn i rym ar 31 Mawrth 2004.

3

Yn y Rheoliadau hyn —

  • ystyr “achos a drosglwyddwyd” (“transferred proceedings”) yw achos y mae llys wedi'i drosglwyddo i dribiwnlys ei benderfynu;

  • ystyr “cais” (“application”) yw cais sy'n cael ei wneud i'r tribiwnlys o dan —

    1. a

      adran 20ZA o Ddeddf 1985 (gofynion ymgynghori)2;

    2. b

      adran 27A o Ddeddf 1985 (taliadau am wasanaeth)3);

    3. c

      paragraff 8(2) o'r Atodlen i Ddeddf 1985 (yswirwyr)4);

    4. ch

      adran 24 o Ddeddf 1987 (penodi rheolwyr)5;

    5. d

      Rhan 4 o Ddeddf 1987 (amrywio lesddaliadau);

    6. dd

      paragraff 3 o Atodlen 11 i Ddeddf 2002 (taliadau am weinyddu); neu

    7. e

      paragraff 5 o Atodlen 11 i Ddeddf 2002;

  • ystyr “cais cynrychioliadol” (“representative application”) yw cais sy'n cael ei drin fel cais cynrychioliadol o dan reoliad 8 o Reoliadau Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Gweithdrefn) (Cymru) 20046;

  • ystyr “ceisydd” (“applicant”) yw —

    1. a

      y person sy'n gwneud cais i dribiwnlys; neu

    2. b

      y person sy'n hawlydd neu'n geisydd mewn achos gerbron llys sy'n cael ei drosglwyddo drwy orchymyn y llys i dribiwnlys;

  • ystyr “Deddf 1985” (“the 1985 Act”) yw Deddf Landlord a Thenant 19857;

  • ystyr “Deddf 1987” (“the 1987 Act”) yw Deddf Landlord a Thenant 19878);

  • ystyr “Deddf 2002” (“the 2002 Act”) yw Deddf Cyfunddaliad a Diwygio Cyfraith Lesddaliad 2002;

  • ystyr “gwrandawiad” (“hearing”) yw gwrandawiad gerbron tribiwnlys i benderfynu un neu ragor o'r canlynol —

    1. a

      cais;

    2. b

      achos a drosglwyddwyd; neu

    3. c

      cais cynrychioliadol,

    ond, at ddibenion talu ffi am wrandawiad, nid yw'n cynnwys—

    1. i

      adolygiad cyn treial; neu

    2. ii

      gwrandawiad i ystyried gwrthod cais am ei fod yn wacsaw neu'n flinderus; ac

  • ystyr “tribiwnlys” (“tribunal”) yw tribiwnlys prisio lesddaliadau.

Cymhwysiad y Rheoliadau2

Mae'r Rheoliadau hyn yn gymwys —

a

i unrhyw gais sy'n cael ei gyflwyno i dribiwnlys ar neu ar ôl 31 Mawrth 2004;

b

i unrhyw achos sy'n cael ei drosglwyddo o lys i dribiwnlys ar neu ar ôl y dyddiad hwnnw,

mewn perthynas â thir ac adeiladau yng Nghymru.

Ffioedd: ceisiadau3

1

Yn ddarostyngedig i reoliad 8, bydd ffi yn daladwy am gais i dribiwnlys o dan —

a

adran 27A o Ddeddf 1985 (penderfynu atebolrwydd i dalu tâl am wasanaeth);

b

paragraff 8(2)(b) o'r Atodlen i Ddeddf 1985 (hawl i herio'r premiwm yswiriant);

c

paragraff 3 o Atodlen 11 i Ddeddf 2002 (amrywio les oherwydd tâl am weinyddu); ac

ch

paragraff 5 o Atodlen 11 i Ddeddf 2002 (penderfynu atebolrwydd i dalu tâl am weinyddu).

2

Yn ddarostyngedig i baragraff (5), y ffi sy'n daladwy o dan baragraff (1), os yw'r tâl am wasanaeth, y premiwm yswiriant neu'r tâl am weinyddu sy'n destun y cais —

a

heb fod yn fwy na £500, yw £50;

b

yn fwy na £500 ond heb fod yn fwy na £1000, yw £70;

c

yn fwy na £1000 ond heb fod yn fwy na £5000, yw £100;

ch

yn fwy na £5000 ond heb fod yn fwy na £15000, yw £200; a

d

yn fwy na £15000, yw £350.

3

Yn ddarostyngedig i reoliad 8, bydd ffi yn daladwy am gais i dribiwnlys o dan —

a

adran 20ZA o Ddeddf 1985 (penderfyniad i hepgor gofynion ymgynghori);

b

paragraff 8(2)(a) o'r Atodlen i Ddeddf 1985 (penderfynu pa mor addas yw yswiriwr);

c

adran 24 o Ddeddf 1987 (penodi rheolwyr); ac

ch

Rhan 4 o Ddeddf 1987 (amrywio lesddaliadau).

4

Yn ddarostyngedig i baragraff (5), y ffi sy'n daladwy o dan baragraff (3) —

a

os yw'r cais yn ymwneud â phum annedd neu lai, yw £150;

b

os yw'r cais yn ymwneud â rhwng chwech a deg o anheddau, yw £250; ac

c

os yw'r cais yn ymwneud â mwy na deg annedd, yw £350.

5

Os yw cais yn cael ei wneud o dan —

a

dwy neu ragor o'r darpariaethau a grybwyllwyd ym mharagraff (1);

b

dwy neu ragor o'r darpariaethau a grybwyllwyd ym mharagraff (3); neu

c

un neu ragor o'r darpariaethau a grybwyllwyd ym mharagraff (1) ac un neu ragor o'r darpariaethau a grybwyllwyd ym mharagraff (3),

y ffi sy'n daladwy am y cais fydd yr uchaf o'r ffioedd a fyddai wedi bod yn daladwy yn unol â pharagraff (2) neu (4) (yn ôl y digwydd) pe bai cais ar wahân wedi'i wneud o dan bob un o'r darpariaethau hynny.

Ffioedd: ceisiadau a drosglwyddwyd o lys4

1

Yn ddarostyngedig i baragraff (2) a rheoliad 8, os yw llys, drwy orchymyn, yn trosglwyddo i dribiwnlys gymaint o unrhyw achos ag sy'n ymwneud â phenderfynu cwestiwn sy'n dod o dan awdurdodaeth y tribiwnlys yn rhinwedd darpariaeth a grybwyllwyd ym mharagraff (1) neu (3) o reoliad 3, y ffi sy'n daladwy i'r tribiwnlys fydd y ffi a fyddai wedi bod yn daladwy o dan baragraff (2), (4) neu (5) o'r rheoliad hwnnw (yn ôl y digwydd) am gais namyn cyfanswm unrhyw ffioedd a dalwyd gan y ceisydd i'r llys mewn perthynas â'r achos ar ddyddiad y gorchymyn hwnnw neu cyn hynny.

2

Os yw cyfanswm unrhyw ffioedd a dalwyd i'r llys ar neu cyn dyddiad y gorchymyn a grybwyllwyd ym mharagraff (1) yn hafal i'r ffi sy'n daladwy o dan y paragraff hwnnw, neu'n fwy na hi, ni fydd unrhyw ffi yn daladwy i'r tribiwnlys o dan y paragraff hwnnw.

Ffioedd: gwrandawiadau5

1

Yn ddarostyngedig i baragraff (2) a rheoliad 8, bydd ffi o £150 yn daladwy am wrandawiad.

2

Os yw rhan o gais neu achos a drosglwyddwyd yn cael ei benderfynu neu os bydd yn cael ei benderfynu mewn, neu'n unol â, gwrandawiad cais cynrychioliadol a bod rhan i'w phenderfynu mewn gwrandawiad ar wahân, y ffi am y rhan sydd i'w gwrando ar wahân fydd £150 namyn cyfanswm unrhyw ffioedd a dalwyd gan y ceisydd yn unol â rheoliad 7(5) am y rhan honno o'r cais neu'r achos a drosglwyddwyd sydd i'w benderfynu yn y cais cynrychioliadol, neu'n unol ag ef.

Talu ffioedd6

1

Rhaid i unrhyw ffi sy'n daladwy o dan reoliad 3 fynd gyda'r cais.

2

Bydd unrhyw ffi sy'n daladwy o dan reoliad 4 neu 5 yn ddyledus cyn pen 14 diwrnod ar ôl archiad ysgrifenedig am daliad gan y tribiwnlys a rhaid ei hanfon i'r cyfeiriad a bennir yn yr archiad hwnnw.

3

Rhaid i'r ffi gael ei thalu â siec wedi'i gwneud yn daladwy i Gynulliad Cenedlaethol Cymru neu ag archeb bost wedi'i hysgrifennu yn enw Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Rhwymedigaeth i dalu a dosrannu ffioedd7

1

Yn ddarostyngedig i reoliad 8 a'r paragraffau canlynol, bydd y ceisydd yn atebol i dalu unrhyw ffi sy'n daladwy i dribiwnlys o dan y Rheoliadau hyn.

2

Yn ddarostyngedig i baragraff (3), os yw cais yn cael ei wneud neu os yw achos a drosglwyddwyd yn cael ei ddwyn gan fwy nag un person, rhaid dosrannu unrhyw ffi sy'n daladwy o dan reoliad 3 neu 4 am y cais neu'r achos a drosglwyddwyd yn gyfartal rhwng y personau hynny a bydd pob person yn atebol i dalu un gyfran.

3

Os digwydd y canlynol —

a

bod cais yn cael ei wneud neu achos a drosglwyddwyd yn cael ei ddwyn gan denant neu landlord y tir ac adeiladau; a

b

bod y tenant neu'r landlord yn fwy nag un person,

rhaid trin y personau hynny gyda'i gilydd fel un person at ddibenion paragraff (2).

4

Os oes dau gais neu ragor yn cael eu gwrando gyda'i gilydd, ac eithrio ceisiadau sy'n cael eu gwrando gyda chais cynrychioliadol, rhaid dosrannu unrhyw ffi sy'n daladwy o dan reoliad 5 am y gwrandawiad yn gyfartal rhwng y ceisiadau ac, yn ddarostyngedig i ddarpariaethau paragraffau (2), (3) a (6) a rheoliad 8, bydd y ceisydd ym mhob cais yn atebol i dalu un gyfran.

5

Rhaid dosrannu unrhyw ffi sy'n daladwy o dan reoliad 5 am wrando cais cynrychioliadol ac unrhyw gais a wrandawyd gyda'r cais cynrychioliadol yn gyfartal rhwng —

a

y cais cynrychioliadol;

b

pob cais arall sydd, adeg yr archiad am dalu'r ffi, i'w benderfynu yn gyfan gwbl neu'n rhannol yn unol â'r cais cynrychioliadol; ac

c

unrhyw gais a wrandawyd gyda'r cais cynrychioliadol,

ac, yn ddarostyngedig i ddarpariaethau paragraffau (2), (3) a (6) a rheoliad 8, bydd y ceisydd ym mhob cais yn atebol i dalu un gyfran o'r ffi.

6

Rhaid i'r swm sy'n daladwy gan unrhyw berson mewn perthynas â ffi gael ei gyfrifo yn unol â darpariaethau'r erthygl hon a chan ystyried y personau sy'n geiswyr ar y dyddiad y mae'r cais yn cael ei wneud neu ddyddiad yr archiad am daliad a ddyroddwyd gan y tribiwnlys.

7

Yn y rheoliad hwn, mae “ceisydd” yn cynnwys unrhyw berson y mae ei archiad o dan reoliad 6 o Reoliadau Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Gweithdrefn) (Cymru) 2004 am gael ei gyplysu fel parti i'r achos a'i drin fel ceisydd, wedi'i ganiatáu gan y tribiwnlys.

Hepgor a lleihau ffioedd8

1

Ni fydd person yn atebol dros dalu unrhyw ffi sy'n ddyledus o dan y Rheoliadau hyn os ar y dyddiad perthnasol, y mae'r person hwnnw neu bartner y person yn cael —

a

y naill neu'r llall o'r budd-daliadau canlynol o dan Ran 7 o Ddeddf Cyfraniadau a Budd-daliadau Nawdd Cymdeithasol 19929 —

i

cymhorthdal incwm; neu

ii

budd-dal tai;

b

lwfans ceisio gwaith yn seiliedig ar incwm o fewn ystyr “income-based jobseeker’s allowance” yn adran 1 o Ddeddf Ceiswyr Gwaith 199510;

c

credyd treth y mae paragraff (2) yn gymwys iddo;

ch

credyd gwarant o dan Ddeddf Credyd Pensiwn y Wladwriaeth 200211; neu

d

tystysgrif —

i

sydd wedi'i dyroddi o dan y Cod Cyllido12) ac nad yw wedi'i dirymu na'i chlirio; a

ii

sydd ynglŷn â'r achos gerbron y tribiwnlys y trosglwyddwyd y cyfan neu ran ohono o'r llys sirol i'w benderfynu neu i'w phenderfynu gan dribiwnlys.

2

Mae'r paragraff hwn yn gymwys i gredyd treth gweithio o dan Ran 1 o Ddeddf Credydau Treth 200213, os

a

y mae naill ai —

i

elfen anabledd neu elfen anabledd difrifol (neu'r ddwy) i'r credyd treth a gafwyd gan y person neu bartner y person; neu

ii

y mae'r person neu bartner y person hefyd yn cael credyd treth plant14); a

b

y mae'r incwm blynyddol gros a gymerwyd i ystyriaeth ar gyfer cyfrifo'r credyd treth gwaith yn £14,213 neu lai;

3

Os nad yw person yn atebol i dalu ffi yn rhinwedd paragraff (1), bydd y darpariaethau canlynol yn gymwys —

a

os yw'r ceisydd yn fwy nag un person a bod o leiaf un o'r personau hynny yn atebol i dalu ffi, rhaid i'r ffi gael ei lleihau'n gymesur yn ôl nifer y personau a fyddai wedi bod yn atebol oni bai am baragraff (1); a

b

os yw'r ceisydd yn fwy nag un person a bod o leiaf un person yn atebol i dalu cyfran o ffi yn rhinwedd rheoliad 7(2) i (5), rhaid i'r gyfran honno gael ei lleihau'n gymesur yn ôl nifer y personau a fyddai wedi bod yn atebol oni bai am baragraff (1).

4

Yn y rheoliad hwn —

a

mae “ceisydd” yn cynnwys unrhyw berson, y mae ei archiad o dan reoliad 6 o Reoliadau Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Gweithdrefn) (Cymru) 2004 i gael ei gyplysu fel parti i'r achos a'i drin fel ceisydd, wedi'i ganiatáu gan y tribiwnlys;

b

ystyr “partner”, mewn perthynas â pherson, yw —

i

priod y person hwnnw;

ii

person o'r rhyw arall sy'n byw gyda'r person hwnnw fel gŵ r neu wraig; a

iii

person o'r un rhyw sy'n byw gyda'r person hwnnw mewn perthynas y mae iddi nodweddion y berthynas rhwng gŵr a gwraig;

c

ystyr “dyddiad perthnasol” yw —

i

yn achos ffi sy'n daladwy o dan reoliad 3, dyddiad y cais;

ii

yn achos ffi sy'n daladwy o dan reoliad 4, dyddiad y gorchymyn llys yn trosglwyddo'r achos i'r tribiwnlys;

iii

yn achos ffi sy'n daladwy o dan reoliad 5, dyddiad yr archiad am daliad.

Ad-dalu ffioedd9

1

Yn ddarostyngedig i baragraff (2), mewn perthynas ag unrhyw achos y mae ffi yn daladwy ar ei gyfer o dan y Rheoliadau hyn, caiff tribiwnlys ei gwneud yn ofynnol i unrhyw barti i'r achos ad-dalu unrhyw barti arall i'r achos am y cyfan neu ran o unrhyw ffioedd a dalwyd ganddo am yr achos.

2

Rhaid i dribiwnlys beidio â'i gwneud yn ofynnol i barti wneud ad-daliad o'r fath os, ar yr adeg y mae'r tribiwnlys yn ystyried a ddylid gwneud hynny neu beidio, y mae'r tribiwnlys wedi'i fodloni bod y parti yn cael unrhyw un o'r budd-daliadau neu'n cael y lwfans neu'n dal y dystysgrif a grybwyllwyd yn rheoliad 8(1).

Llofnodwyd ar ran Cynulliad Cenedlaethol Cymru o dan adran 66(1) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 199815

John MarekDirprwy Lywydd y Cynulliad Cenedlaethol

(Nid yw'r nodyn hwn yn rhan o'r Rheoliadau)

Mae'r Rheoliadau hyn yn gwneud darpariaeth ar gyfer ffioedd mewn perthynas â cheisiadau i dribiwnlysoedd prisio lesddaliadau, a gwrandawiadau ger eu bron (gan gynnwys achosion a drosglwyddwyd o lys). Mae'r Rheoliadau hyn yn gymwys i unrhyw gais neu achos a drosglwyddir i dribiwnlys ar neu ar ôl 31 Mawrth 2004 ynglŷn â thir ac adeiladau yng Nghymru.

Maent yn disodli, gyda diwygiadau, Orchymyn Tribiwnlysoedd Prisio Lesddaliadau (Ffioedd) 1997 (O.S. 1997/1852) (“Gorchymyn 1997”).

Mae rheoliad 3 yn rhagnodi'r ffioedd sy'n daladwy am geisiadau i dribiwnlysoedd. Yn achos ceisiadau ynghylch —

  • atebolrwydd i dalu tâl am wasanaeth neu dâl am weinyddu;

  • swm y premiwm yswiriant; neu

  • amrywio lesddaliadau oherwydd tâl am weinyddu;

mae'r ffi yn cael ei chyfrifo drwy gyfeirio at werth y cais.

Yn achos ceisiadau ynghylch —

  • hepgor gofynion ymgynghori;

  • pa mor addas yw yswiriwr arfaethedig;

  • penodi rheolwr; neu

amrywio lesddaliadau,

mae'r ffi yn cael ei chyfrifo drwy ystyried nifer yr anheddau y mae'r cais yn ymwneud â hwy.

Mae rheoliad 4 yn rhagnodi bod rhaid cyfrifo'r ffi sy'n daladwy pan fydd llys yn trosglwyddo achos i dribiwnlys fel petai'r cais wedi'i wneud yn uniongyrchol i'r tribiwnlys, namyn unrhyw ffioedd a dalwyd i'r llys ar neu cyn dyddiad y gorchymyn yn trosglwyddo'r achos. £150 oedd y ffioedd cyfatebol y darparwyd ar eu cyfer yng Ngorchymyn 1997. Gan fod y ffi yn amrywio bellach, £50 yw'r ffi isaf sy'n daladwy yn awr, sef gostyngiad o 66.6%, tra bo'r ffi uchaf sy'n daladwy yn £350, sef cynnydd o 133.3%.

Mae rheoliad 5 yn rhagnodi ffi benodedig o £150 am wrandawiad. O dan Orchymyn 1997 yr oedd y ffi am wrandawiad yn un amrywiadwy: £150 oedd y ffi isaf a oedd yn daladwy a £350 oedd y ffi uchaf a oedd yn daladwy. O dan y Rheoliadau hyn mae gostyngiad o 57.1% yn y ffi am wrandawiad ar gyfer achosion yr oedd rhaid talu'r ffi uchaf amdanynt o'r blaen.

Mae rheoliad 6 yn darparu bod rhaid i ffi sy'n daladwy o dan reoliad 3 fynd gyda'r cais ac y byddai ffi sy'n daladwy o dan reoliadau 4 a 5 yn daladwy cyn pen 14 diwrnod ar ôl cael archiad ysgrifenedig am daliad.

Mae rheoliad 7 yn cynnwys darpariaethau sy'n ymdrin ag atebolrwydd i dalu'r ffioedd sy'n ddyledus o dan y Rheoliadau hyn. Yn benodol —

  • os bydd cais yn cael ei gyflwyno gan fwy nag un person;

  • os bydd mwy nag un cais yn cael ei wrando gyda'i gilydd; ac

  • os bydd cais cynrychioliadol,

mae'r ffi yn cael ei dosrannu ac mae pob person yn atebol i dalu cyfran.

Mae rheoliad 8 yn darparu bod atebolrwydd i dalu ffioedd yn cael ei hepgor pan fydd person neu bartner y person hwnnw yn cael budd-daliadau penodedig a bod ffioedd yn cael eu lleihau pan fydd mwy nag un person yn atebol i dalu ffi a bod o leiaf un person yn cael budd-daliadau o'r fath. At ddibenion y rheoliad hwn gall “partner” gynnwys person o'r un rhyw.

Mae rheoliad 9 yn darparu ar gyfer ad-dalu ffioedd.

Mae Arfarniad Rheoliadol wedi'i baratoi mewn cysylltiad â'r Rheoliadau hyn. Gellir cael copi o'r Gyfarwyddiaeth Dai, Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Parc Cathays, Caerdydd, CF10 3NQ (Ffôn 029 20 823025).