Deddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016

RHAN 3 GOFAL CYMDEITHASOL CYMRU

Parhad Cyngor Gofal Cymru a’i ailenwi

67 Gofal Cymdeithasol Cymru

(1) Mae adran 54 o Ddeddf Safonau Gofal 2000 (p.14) wedi ei diddymu.

(2) Mae’r corff corfforaethol a elwir Cyngor Gofal Cymru a sefydlwyd gan yr adran honno i barhau i fodoli.

(3) Ond mae wedi ei ailenwi, a’i enw yw Gofal Cymdeithasol Cymru (y cyfeirir ato yn y Ddeddf hon fel “GCC”).

(4) Mae Atodlen 2 yn gwneud darpariaeth bellach ynghylch GCC.

Amcanion GCC

68 Amcanion GCC

(1) Prif amcan GCC wrth gyflawni ei swyddogaethau yw diogelu, hybu a chynnal diogelwch a llesiant y cyhoedd yng Nghymru.

(2) Wrth gyflawni’r amcan hwnnw, rhaid i GCC arfer ei swyddogaethau gyda golwg ar hybu a chynnal—

(a) safonau uchel yn y ddarpariaeth o wasanaethau gofal a chymorth,

(b) safonau uchel o ymddygiad ac ymarfer ymhlith gweithwyr gofal cymdeithasol,

(c) safonau uchel o ran hyfforddi gweithwyr gofal cymdeithasol, a

(d) hyder y cyhoedd mewn gweithwyr gofal cymdeithasol.

(3) Gweler adran 69 am ystyr “gwasanaethau gofal a chymorth” ac adran 79 am ystyr “gweithiwr gofal cymdeithasol”.

Cyngor a chynhorthwy

69 Cyngor a chynhorthwy mewn perthynas â gwasanaethau gofal a chymorth

(1) Caiff GCC roi cyngor neu gynhorthwy arall (gan gynnwys grantiau) i unrhyw berson sy’n darparu gwasanaeth gofal a chymorth at ddiben annog gwelliant yn y ddarpariaeth o’r gwasanaeth hwnnw.

(2) Caiff GCC atodi unrhyw amodau i grant a roddir o dan is-adran (1) sy’n briodol yn ei farn ef.

(3) Ystyr “gwasanaeth gofal a chymorth” yw—

(a) gwasanaeth rheoleiddiedig, neu

(b) unrhyw wasanaeth arall yng Nghymru sy’n ymwneud â’r ddarpariaeth o ofal a chymorth gan weithwyr gofal cymdeithasol.

(4) Gweler adran 2 am ystyr “gwasanaeth rheoleiddiedig” ac adran 3 am ystyr “gofal a chymorth”.

70 Astudiaethau o ran darbodaeth, effeithlonrwydd etc.

Caiff GCC hybu neu gynnal astudiaethau cymharol neu astudiaethau eraill sydd wedi eu dylunio er mwyn ei alluogi i wneud argymhellion o dan adran 69 ar gyfer gwella darbodaeth, effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd yn y ddarpariaeth o wasanaeth gofal a chymorth.

Ymgysylltu â’r cyhoedd etc.

71 Ymgysylltu â’r cyhoedd a gweithwyr gofal cymdeithasol

(1) Rhaid i GCC—

(a) rhoi gwybodaeth am GCC a’r arferiad o’i swyddogaethau ar gael i—

(i) y cyhoedd, a

(ii) gweithwyr gofal cymdeithasol;

(b) llunio a chyhoeddi datganiad o’i bolisi mewn cysylltiad â chynnwys y cyhoedd a gweithwyr gofal cymdeithasol yn yr arferiad o’r swyddogaethau hynny (pa un ai drwy ymgynghoriad neu drwy ddulliau eraill).

(2) O ran GCC—

(a) caiff ddiwygio ei ddatganiad polisi a rhaid iddo gyhoeddi’r datganiad diwygiedig, neu

(b) caiff gyhoeddi datganiad polisi newydd.

(3) Rhaid i GCC roi sylw i’r datganiad polisi diweddaraf a gyhoeddwyd o dan yr adran hon wrth arfer ei swyddogaethau.

Polisi mewn cysylltiad â dwyn achosion troseddol

72 Datganiad polisi mewn cysylltiad â dwyn achosion troseddol

(1) Rhaid i GCC lunio a chyhoeddi datganiad o’i bolisi mewn cysylltiad â dwyn achosion troseddol ganddo.

(2) Caiff GCC—

(a) diwygio ei ddatganiad polisi a chyhoeddi’r datganiad diwygiedig, neu

(b) cyhoeddi datganiad polisi newydd.

(3) Rhaid i GCC roi sylw i’r datganiad polisi diweddaraf a gyhoeddwyd o dan yr adran hon wrth arfer ei swyddogaethau.

Rheolau a wneir gan GCC o dan y Ddeddf hon

73 Rheolau: cyffredinol

(1) Rhaid i unrhyw bŵer a roddir i GCC gan neu o dan y Ddeddf hon i wneud rheolau gael ei arfer yn ysgrifenedig drwy offeryn.

(2) Rhaid i offeryn sy’n cynnwys rheolau bennu’r ddarpariaeth y gwneir y rheolau odani.

(3) I’r graddau nad yw offeryn sy’n cynnwys rheolau yn cydymffurfio ag is-adran (2) mae’n ddi-rym.

(4) Caniateir i unrhyw bŵer sydd gan GCC i wneud rheolau a roddir gan neu o dan y Ddeddf hon gael ei arfer—

(a) er mwyn gwneud darpariaeth wahanol at ddibenion gwahanol;

(b) er mwyn gwneud darpariaeth gysylltiedig, atodol, ganlyniadol a throsiannol.

(5) Rhaid i GCC—

(a) cyhoeddi rheolau a wneir ganddo, a

(b) sicrhau bod y rheolau ar gael yn gyhoeddus hyd nes y byddant yn peidio â chael effaith.

(6) Caiff GCC godi ffi am ddarparu i berson gopi o’r rheolau a wneir ganddo.

74 Rheolau: ffioedd

(1) Caiff GCC drwy reolau wneud darpariaeth ar gyfer talu ffioedd i GCC mewn cysylltiad â chyflawni swyddogaethau gan—

(a) GCC;

(b) y cofrestrydd (gweler adran 81).

(2) Yn benodol, caiff y rheolau wneud darpariaeth ar gyfer talu ffioedd mewn cysylltiad ag⁠—

(a) darparu cyngor neu gynhorthwy arall o dan adran 69;

(b) cofrestru yn y gofrestr (gweler Rhan 4);

(c) cymeradwyo cyrsiau o dan adran 114 (cymeradwyo cyrsiau i bersonau sy’n weithwyr gofal cymdeithasol neu sy’n dymuno dod yn weithwyr gofal cymdeithasol);

(d) darparu hyfforddiant o dan adran 116 (hyfforddiant a ddarperir neu a sicrheir gan GCC);

(e) darparu copïau o godau ymarfer neu gopïau o’r gofrestr neu ddarnau ohoni.

(3) Ond ni chaiff y rheolau wneud darpariaeth ar gyfer talu ffioedd mewn cysylltiad â chofrestru ar y rhan ymwelwyr Ewropeaidd o’r gofrestr.

Ymgynghori cyn gwneud rheolau etc.

75 Ymgynghori cyn gwneud rheolau etc.

(1) Rhaid i GCC gydymffurfio â gofynion is-adran (2)—

(a) cyn gwneud unrhyw reolau o dan y Ddeddf hon;

(b) cyn cyhoeddi cod ymarfer o dan adran 112 (codau sy’n pennu’r safonau ymddygiad a ddisgwylir oddi wrth weithwyr gofal cymdeithasol a’u cyflogwyr);

(c) cyn cyhoeddi canllawiau o dan adran 162 (canllawiau i baneli addasrwydd i ymarfer a phaneli gorchmynion interim mewn cysylltiad ag achosion o dan Ran 6),

oni bai bod is-adran (3) yn gymwys.

(2) Cyn gwneud y rheolau neu gyhoeddi’r cod neu ganllawiau rhaid i GCC—

(a) cyhoeddi drafft o’r rheolau, cod neu ganllawiau arfaethedig yn ogystal ag—

(i) esboniad o ddiben y rheolau, cod neu ganllawiau arfaethedig a chrynodeb o effaith fwriadedig y rheolau, cod neu ganllawiau arfaethedig;

(ii) hysbysiad sy’n pennu’r cyfnod ar gyfer caniatáu i sylwadau gael eu cyflwyno i GCC ynghylch y cynnig, a

(b) cymryd camau rhesymol i roi hysbysiad o’r cynnig a’r cyfnod ar gyfer cyflwyno sylwadau i—

(i) gweithwyr gofal cymdeithasol y mae GCC yn meddwl y gall y cynnig effeithio arnynt,

(ii) Gweinidogion Cymru, a

(iii) unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn GCC.

(3) Mae’r is-adran hon yn gymwys os yw GCC—

(a) wedi ei fodloni bod natur y rheolau, cod neu ganllawiau arfaethedig o’r fath fel y byddai ymgynghori yn amhriodol neu’n anghymesur, a

(b) wedi cael cytundeb Gweinidogion Cymru i fwrw ymlaen heb ymgynghori.

(4) Nid yw adran 184 (cyflwyno dogfennau etc.) yn gymwys i unrhyw beth a wneir gan GCC o dan is-adran (2).

Canllawiau a chyfarwyddydau

76 Canllawiau

(1) Wrth arfer ei swyddogaethau rhaid i GCC roi sylw i unrhyw ganllawiau a roddir iddo gan Weinidogion Cymru.

(2) Rhaid i Weinidogion Cymru gyhoeddi unrhyw ganllawiau a roddant i GCC.

77 Cyfarwyddydau

(1) Wrth arfer ei swyddogaethau rhaid i GCC gydymffurfio ag unrhyw gyfarwyddydau a roddir iddo gan Weinidogion Cymru.

(2) O ran cyfarwyddyd—

(a) rhaid iddo fod yn ysgrifenedig;

(b) caniateir iddo gael ei amrywio neu ei ddirymu drwy gyfarwyddyd dilynol.

Pwerau diofyn Gweinidogion Cymru

78 Pwerau diofyn Gweinidogion Cymru

(1) Mae’r pwerau a roddir gan yr adran hon yn arferadwy gan Weinidogion Cymru os ydynt wedi eu bodloni bod GCC—

(a) wedi methu heb esgus rhesymol â chyflawni unrhyw un neu ragor o’i swyddogaethau, neu

(b) wrth gyflawni unrhyw un neu ragor o’i swyddogaethau, wedi methu heb esgus rhesymol â chydymffurfio ag unrhyw gyfarwyddydau a roddir gan Weinidogion Cymru o dan adran 77 mewn perthynas â’r swyddogaethau hynny.

(2) Caiff Gweinidogion Cymru—

(a) cyhoeddi datganiad sy’n datgan bod GCC wedi methu, a

(b) cyfarwyddo GCC i gyflawni unrhyw un neu ragor o’i swyddogaethau, mewn unrhyw fodd ac o fewn unrhyw gyfnod neu gyfnodau, a bennir yn y cyfarwyddyd.

(3) Os yw GCC yn methu â chydymffurfio â chyfarwyddyd a roddir o dan is-adran (2)(b), caiff Gweinidogion Cymru—

(a) cyflawni’r swyddogaethau y mae’r cyfarwyddyd yn ymwneud â hwy eu hunain, neu

(b) gwneud trefniadau i unrhyw berson arall gyflawni’r swyddogaethau hynny ar eu rhan.

(4) O ran cyfarwyddyd o dan is-adran (2)(b)—

(a) rhaid iddo fod yn ysgrifenedig;

(b) caniateir iddo gael ei amrywio neu ei ddirymu drwy gyfarwyddyd dilynol.