Adran 11 – Datganiadau ardal
70.Mae adran 11 yn ei gwneud yn ofynnol i CNC hwyluso’r gwaith o weithredu’r polisi adnoddau naturiol cenedlaethol drwy baratoi, cyhoeddi a gweithredu ‘datganiadau ardal’. Mae is-adran (4) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC sicrhau bod pob ardal o Gymru yn cael ei chynnwys yn un neu ragor o’r datganiadau ardal, ond mae’n darparu mai CNC sy’n penderfynu ar nifer, lleoliad a graddau daearyddol yr ardaloedd y caiff adroddiadau eu paratoi ar eu cyfer, yn unol â’r hyn sydd fwyaf priodol, yn ei farn, er mwyn hwyluso’r broses o roi’r polisi ar waith.
71.Wrth arfer unrhyw swyddogaethau, caiff CNC ei lywio gan ei ddyletswyddau cyffredinol. Bydd ei ddiben cyffredinol, fel y’i nodir yn erthygl 4 o Orchymyn Corff Adnoddau Naturiol Cymru (Sefydlu) 2012 (fel y’i disodlir gan adran 5(2) o’r Ddeddf hon) yn arbennig o berthnasol i’r adran hon. Golyga hyn ei bod yn ofynnol i CNC gymhwyso egwyddorion rheoli cynaliadwy ar adnoddau naturiol wrth arfer swyddogaethau mewn perthynas â datganiadau ardal. Mae is-adran (2) yn taflu goleuni ar is-adran (1) er mwyn cadarnhau y gall CNC hefyd ddefnyddio’r datganiadau am unrhyw reswm arall i’w gynorthwyo i arfer unrhyw un neu ragor o’i swyddogaethau. Er enghraifft, caiff CNC ddewis defnyddio datganiad ardal i amlinellu sut y bydd yn cyflawni ei swyddogaethau eraill mewn perthynas â’r ardal honno, yn ogystal â’r swyddogaethau hynny sy’n gysylltiedig â gweithredu’r polisi cenedlaethol.
72.Nid yw ffurf a chynnwys y datganiadau ardal wedi eu rhagnodi; mater i CNC yw penderfynu ar hynny. Fodd bynnag, mae is-adran (3)(a)-(d) yn cynnwys materion y mae’n rhaid eu cynnwys, mewn termau cyffredinol, ym mhob datganiad ardal y bydd yn ei baratoi.
73.Mae paragraff (a)(i), (ii) a (iii) yn ei gwneud yn ofynnol i bob datganiad ardal egluro pam y paratowyd datganiad ar gyfer ardal, drwy gynnwys gwybodaeth am yr adnoddau naturiol o fewn yr ardal honno a’r manteision y maent yn eu cynnig, a thrwy bennu’r blaenoriaethau, y peryglon a’r cyfleoedd ar gyfer rheoli cynaliadwy ar adnoddau naturiol y mae angen ymdrin â hwy yn yr ardal honno.
74.Mae paragraff (b) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC gynnwys o fewn datganiad ardal sut y mae wedi cymhwyso egwyddorion rheoli cynaliadwy ar adnoddau naturiol (fel y darperir ar gyfer hynny yn adran 4) wrth baratoi datganiad ardal. Mae paragraff (c) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC gynnig gwybodaeth ar sut y mae’n bwriadu cyflawni ei swyddogaethau yn yr ardal honno er mwyn ymdrin â’r blaenoriaethau, y risgiau a’r cyfleoedd a nodir ym mharagraff (a)(iii) a sut y bydd yn cymhwyso egwyddorion rheoli cynaliadwy wrth wneud hynny.
75.Mae paragraff (d) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC bennu’r cyrff cyhoeddus hynny y mae’n ystyried y gallant fod o gymorth o ran y blaenoriaethau, y risgiau a’r cyfleoedd a nodwyd.
76.Mae adran 14 o’r Ddeddf hon yn cynorthwyo CNC i gydymffurfio a’i rwymedigaeth i baratoi a gweithredu datganiadau ardal drwy roi pwerau iddo ei gwneud yn ofynnol i gyrff penodol (a restrir fel ‘cyrff cyhoeddus’ yn adran 10 o’r Ddeddf hon) ddarparu gwybodaeth a chymorth arall iddo.
77.Mae is-adran (4) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC sicrhau bod pob ardal o Gymru yn cael ei chynnwys yn un neu ragor o’r datganiadau ardal.
78.Mae is-adran (5) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC gymryd pob cam rhesymol er mwyn gweithredu datganiad ardal. Rhaid iddo hefyd annog personau eraill i weithredu’r datganiad ardal. Mae dyletswydd ar bersonau a restrir fel ‘corff cyhoeddus’ yn adran 10 o’r Ddeddf hon i ddarparu unrhyw gymorth i CNC y mae ei angen arno wrth arfer swyddogaethau o dan yr adran hon (gweler adran 14). Mae’r personau hynny hefyd yn ddarostyngedig i bŵer Gweinidogion Cymru i gyfarwyddo o dan adran 12, a rhaid iddynt roi sylw i’r canllawiau a ddyroddir iddynt yn unol ag adran 13.
79.Mae is-adran (6) yn gwneud darpariaeth er mwyn sicrhau bod datganiadau ardal a gaiff eu paratoi o dan adran (1) yn parhau i fod yn effeithiol wrth hwyluso a gweithredu’r polisi cenedlaethol. Mae’n ofynnol i CNC adolygu’r datganiadau yn gyson, a chaiff eu diwygio unrhyw bryd.
80.Mae is-adran (7) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC ystyried rhesymoli nifer y cynlluniau, y strategaethau neu’r dogfennau eraill tebyg sydd ar waith yn yr ardal y mae unrhyw ddatganiad ardal penodol yn ei chwmpasu. Cyn cyhoeddi datganiad, rhaid i CNC ystyried:
a ddylid cynnwys unrhyw gynllun, strategaeth neu ddogfen debyg arall (gan gynnwys datganiad ardal arall) yn y datganiad. Er enghraifft, caiff CNC geisio rhesymoli’r cynlluniau eraill y mae’n eu paratoi drwy eu hymgorffori mewn datganiad ardal; neu
a ddylid cynnwys datganiad ardal mewn cynllun, strategaeth neu ddogfen debyg arall.