Deddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017 (dccc1)

RHAN 8 LL+C DEHONGLI A DARPARIAETHAU TERFYNOL

Dehongli LL+C

67 Ystyr treth LL+C

Ac eithrio fel y darperir fel arall, yn y Ddeddf hon, ystyr “treth” yw treth trafodiadau tir.

Gwybodaeth Cychwyn

I1 A. 67 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

68 Ystyr prif fuddiant mewn tir LL+C

Mae cyfeiriadau yn y Ddeddf hon at “prif fuddiant” mewn tir yn gyfeiriadau at—

(a) ystad mewn ffi syml absoliwt, neu

(b) cyfnod o flynyddoedd absoliwt,

pa un a yw’n bodoli mewn cyfraith neu mewn ecwiti.

Gwybodaeth Cychwyn

I2 A. 68 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

69 Ystyr testun a phrif destun LL+C

Ac eithrio fel y darperir fel arall, mae cyfeiriadau yn y Ddeddf hon at “testun” trafodiad tir yn gyfeiriadau at y buddiant trethadwy a gaffaelir (y “prif destun”), ynghyd ag unrhyw fuddiant neu hawl sy’n perthyn iddo neu sy’n ymwneud ag ef a gaffaelir gydag ef.

Gwybodaeth Cychwyn

I3 A. 69 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

70 Ystyr gwerth marchnadol LL+C

At ddibenion y Ddeddf hon, mae “gwerth marchnadol” i’w bennu yn yr un modd ag y pennir “market value” at ddibenion Deddf Trethiant Enillion Trethadwy 1992 (p. 12) (gweler adrannau 272 i 274 o’r Ddeddf honno).

Gwybodaeth Cychwyn

I4 A. 70 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

71 Ystyr y dyddiad y mae trafodiad yn cael effaith LL+C

Ac eithrio fel y darperir fel arall, y dyddiad y mae trafodiad tir yn cael effaith at ddibenion y Ddeddf hon yw’r dyddiad cwblhau.

Gwybodaeth Cychwyn

I5 A. 71 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

72 Ystyr eiddo preswyl LL+C

(1) Yn y Ddeddf hon, ystyr “eiddo preswyl” yw—

(a) adeilad a ddefnyddir fel un annedd neu ragor, neu sy’n addas i’w ddefnyddio felly, neu sydd yn y broses o gael ei godi neu ei addasu i’w ddefnyddio felly;

(b) tir sy’n ardd neu’n diroedd, neu’n ffurfio rhan o ardd neu diroedd adeilad o fewn paragraff (a) (gan gynnwys unrhyw adeilad neu strwythur ar dir o’r fath);

(c) buddiant mewn tir neu hawl dros dir sy’n bodoli er budd adeilad o fewn paragraff (a) neu dir o fewn paragraff (b).

(2) Yn unol â hynny, ystyr “eiddo amhreswyl” yw unrhyw eiddo nad yw’n eiddo preswyl.

(3) Ond gweler y rheol yn is-adran (9) yn achos trafodiad sy’n ymwneud â 6 neu ragor o anheddau.

(4) At ddibenion is-adran (1), mae adeilad a ddefnyddir at unrhyw un neu ragor o’r dibenion a ganlyn yn cael ei ddefnyddio fel annedd—

(a) llety preswyl ar gyfer disgyblion ysgol;

(b) llety preswyl ar gyfer myfyrwyr, ac eithrio llety o fewn is-adran (5)(b);

(c) llety preswyl ar gyfer aelodau’r lluoedd arfog;

(d) sefydliad sy’n unig breswylfa neu’n brif breswylfa o leiaf 90% o’i breswylwyr ac nad yw o fewn unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (f) o is-adran (5).

(5) At ddibenion is-adran (1), nid yw adeilad a ddefnyddir at unrhyw un neu ragor o’r dibenion a ganlyn yn cael ei ddefnyddio fel annedd—

(a) cartref neu sefydliad arall sy’n darparu llety preswyl ar gyfer plant;

(b) neuadd breswyl myfyrwyr addysg bellach neu addysg uwch;

(c) cartref neu sefydliad arall sy’n darparu llety preswyl â gofal personol ar gyfer personau sydd angen gofal personol oherwydd henaint, anabledd, dibyniaeth ar alcohol neu gyffuriau yn y gorffennol neu ar hyn o bryd neu anhwylder meddwl yn y gorffennol neu ar hyn o bryd;

(d) ysbyty neu hosbis;

(e) carchar neu sefydliad tebyg;

(f) gwesty neu sefydliad tebyg.

(6) Pan fo adeilad yn cael ei ddefnyddio at ddiben a bennir yn is-adran (5), rhaid diystyru ei addasrwydd ar gyfer unrhyw ddefnydd arall at ddibenion is-adran (1)(a).

(7) Pan fo adeilad nad yw’n cael ei ddefnyddio yn addas i’w ddefnyddio at o leiaf un o’r dibenion a bennir yn is-adran (4) ac o leiaf un o’r dibenion hynny a bennir yn is-adran (5)⁠—

(a) os oes un defnydd o’r fath y mae’r adeilad yn fwyaf addas ar ei gyfer, neu os yw’r defnyddiau y mae’n fwyaf addas ar eu cyfer oll wedi eu pennu yn yr un is-adran, rhaid diystyru ei addasrwydd ar gyfer unrhyw ddefnydd arall at ddibenion is-adran (1)(a),

(b) fel arall, mae’r adeilad i’w drin at y dibenion hynny fel pe bai’n addas i’w ddefnyddio fel annedd.

(8) Yn yr adran hon, mae “adeilad” yn cynnwys rhan o adeilad.

(9) Pan fo trafodiad unigol yn ymwneud â 6 neu ragor o anheddau ac yn cynnwys trosglwyddo prif fuddiant ynddynt, neu roi les drostynt, yna, at ddibenion y Ddeddf hon fel y mae’n gymwys mewn perthynas â’r trafodiad hwnnw, caiff yr anheddau hynny eu trin fel anheddau amhreswyl.

(10) Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau ddiwygio’r adran hon.

Gwybodaeth Cychwyn

I6 A. 72 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

73 Ystyr annedd LL+C

Mae cyfeiriadau yn y Ddeddf hon at “annedd” yn gyfeiriadau at eiddo preswyl sy’n annedd unigol.

Gwybodaeth Cychwyn

I7 A. 73 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

74 Cyfeiriadau at bersonau cysylltiedig LL+C

(1) Mae adran 1122 o Ddeddf Treth Gorfforaeth 2010 (p. 4) (personau cysylltiedig) yn gymwys at ddibenion unrhyw gyfeiriad yn y Ddeddf hon at berson sy’n gysylltiedig â pherson arall.

(2) Ond gweler y ddarpariaeth benodol a wneir yn y darpariaethau a ganlyn—

(a) adran 23(3)(b) (eithriadau i’r rheol gwerth marchnadol tybiedig mewn trafodiadau gyda chwmnïau cysylltiedig);

(b) paragraffau 16(2)(b) a 24(2)(b) o Atodlen 7 (trafodiadau partneriaeth: pennu’r partneriaid cyfatebol);

(c) paragraff 51 o’r Atodlen honno (partneriaethau: cymhwyso adran 1122 o Ddeddf Treth Gorfforaeth 2010 (p. 4) i Atodlen 7 yn gyffredinol);

(d) paragraff 5(5) o Atodlen 16 (rhyddhad grŵp: cwmnïau cyd-fenter);

(e) paragraff 6(3) o’r Atodlen honno (rhyddhad grŵp: trefniadau morgais).

Gwybodaeth Cychwyn

I8 A. 74 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

75 Diffiniadau eraill LL+C

Yn y Ddeddf hon—

• mae i “Cymru” yr ystyr a roddir i “Wales” gan adran 158(1) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32);

• ystyr “DCRhT” (“TCMA”) yw Deddf Casglu a Rheoli Trethi (Cymru) 2016 (dccc 6);

• ystyr “deddfiad” (“enactment”) yw deddfiad (pa bryd bynnag y’i deddfir neu y’i gwneir) sy’n, neu sydd wedi ei gynnwys mewn—

  (a)

  Deddf Seneddol,

  (b)

  Deddf neu Fesur Cynulliad Cenedlaethol Cymru, neu

  (c)

  is-ddeddfwriaeth (o fewn ystyr Deddf Dehongli 1978 (p. 30)) a wneir o dan⁠—

  (i)

  Deddf Seneddol, neu

  (ii)

  Deddf neu Fesur Cynulliad Cenedlaethol Cymru;

• ystyr “landlord cymdeithasol cofrestredig” (“registered social landlord”) yw corff a gofrestrir fel landlord cymdeithasol mewn cofrestr a gynhelir o dan adran 1(1) o Ddeddf Tai 1996 (p. 52);

• ystyr “mynegai prisiau defnyddwyr” (“consumer prices index”) yw’r mynegai prisiau defnyddwyr ar gyfer pob eitem a gyhoeddir gan y Bwrdd Ystadegau;

• ystyr “mynegai prisiau manwerthu” (“retail prices index”) yw Mynegai Cyffredinol Prisiau Manwerthu’r Deyrnas Unedig a gyhoeddir gan y Bwrdd Ystadegau o dan adran 21 o Ddeddf y Gwasanaeth Ystadegau a Chofrestru 2007 (p. 18);

• ystyr “plentyn” (“child”) yw person o dan 18 oed;

• mae “tir” (“land”) yn cynnwys—

  (a)

  adeiladau a strwythurau;

  (b)

  tir a orchuddir â dŵr.

Gwybodaeth Cychwyn

I9 A. 75 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

Diwygiadau i Ddeddf Casglu a Rheoli Trethi (Cymru) 2016 LL+C

76 Diwygiadau i DCRhT LL+C

Mae Atodlen 23 yn gwneud diwygiadau i DCRhT.

Gwybodaeth Cychwyn

I10 A. 76 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I11 A. 76 mewn grym ar 18.10.2017 at ddibenion penodedig gan O.S. 2017/953, ergl. 2(i)

I12 A. 76 mewn grym ar 25.1.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 2(a)

I13 A. 76 mewn grym ar 1.4.2018 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Adolygiad annibynnol LL+C

77 Adolygiad annibynnol o’r dreth trafodiadau tir LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru wneud trefniadau i adolygiad annibynnol o’r dreth trafodiadau tir gael ei gwblhau cyn diwedd y cyfnod o 6 blynedd sy’n dechrau â’r diwrnod y daw’r is-adran hon i rym.

(2) Ar ôl i’r adolygiad gael ei gwblhau, rhaid i Weinidogion Cymru gyhoeddi adroddiad arno.

(3) Caiff y trefniadau a grybwyllir yn is-adran (1) gynnwys—

(a) talu treuliau y mae person yn mynd iddynt wrth gynnal yr adolygiad (neu wrth gynorthwyo i’w gynnal);

(b) darparu cymorth (gan gynnwys cymorth ariannol) i berson o’r fath;

(c) cyfarwyddo ACC i gynorthwyo â’r gwaith o gynnal yr adolygiad.

Gwybodaeth Cychwyn

I14 A. 77 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

Darpariaethau terfynol LL+C

78 Pŵer i wneud darpariaeth ganlyniadol etc. LL+C

(1) Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau wneud unrhyw ddarpariaeth gysylltiedig, ganlyniadol, atodol, drosiannol, ddarfodol neu arbed sy’n briodol yn eu barn hwy at ddibenion unrhyw ddarpariaeth a wneir gan y Ddeddf hon neu oddi tani, neu mewn cysylltiad â hi, neu er mwyn rhoi effaith lawn iddi.

(2) Caiff rheoliadau o dan yr adran hon ddiwygio, ddirymu neu ddiddymu unrhyw ddeddfiad (gan gynnwys unrhyw ddarpariaeth a wneir gan y Ddeddf hon neu oddi tani).

(3) Os yw offeryn statudol yn cynnwys rheoliadau o dan yr adran hon y mae Gweinidogion Cymru o’r farn eu bod yn gwneud darpariaeth a all gael yr effaith a grybwyllir yn is-adran (4), ni chaniateir gwneud yr offeryn oni bai bod drafft wedi ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru a’i gymeradwyo drwy benderfyniad ganddo.

(4) Yr effaith yw, mewn cysylltiad â thrafodiad tir—

(a) bod swm y dreth sydd i’w godi yn fwy na’r swm a fyddai i’w godi oni wneir y rheoliadau, neu

(b) bod treth i’w chodi pan na fyddai treth i’w chodi oni wneir y rheoliadau.

Gwybodaeth Cychwyn

I15 A. 78 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

79 Rheoliadau LL+C

(1) Mewn perthynas ag unrhyw bŵer i wneud rheoliadau o dan y Ddeddf hon—

(a) rhaid ei arfer drwy offeryn statudol, a

(b) mae’n cynnwys pŵer i wneud darpariaeth wahanol at ddibenion gwahanol.

(2) Ni chaniateir gwneud offeryn statudol sy’n cynnwys rheoliadau a wneir o dan unrhyw un neu ragor o’r darpariaethau a ganlyn oni bai bod drafft o’r offeryn wedi ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru a’i gymeradwyo drwy benderfyniad ganddo—

(a) adran 5(4) (buddiannau esempt);

(b) adran 18(2) (cydnabyddiaeth drethadwy);

(c) adran 24(11) (trafodiadau eiddo preswyl cyfraddau uwch);

(d) adran 30(6) (rhyddhadau);

(e) adran 33(7) (cwmnïau);

(f) adran 34(6) (cynlluniau ymddiriedolaeth unedau);

(g) adran 35(1) (cwmnïau buddsoddi penagored);

(h) adran 36(8) (cynllun contractiol awdurdodedig cyfberchnogaeth);

(i) adran 41(2) (partneriaethau);

(j) adran 42(2) (ymddiriedolaethau);

(k) adran 46(10) (trothwyon ar gyfer trafodiadau hysbysadwy);

(l) adran 47(5) (dyddiad dechrau llog taliadau hwyr);

(m) adran 49(5) (dyddiad dechrau llog taliadau hwyr);

(n) adran 52(1) (y cyfnod y mae’n rhaid dychwelyd ffurflen dreth o’i fewn);

(o) adran 64(1) (rheoliadau ynghylch gohirio treth);

(p) adran 72(10) (eiddo preswyl);

(q) paragraff 7 o Atodlen 3 (trafodiadau esempt);

(r) paragraff 27(2) o Atodlen 6 (codi treth ar elfen rent lesoedd preswyl);

(s) paragraff 32 o’r Atodlen honno (cyfradd disgownt amser ar gyfer lesoedd);

(t) paragraff 36(1)(b) o’r Atodlen honno (swm penodedig o rent perthnasol);

(u) paragraff 37 o’r Atodlen honno (pŵer i ddiwygio neu ddiddymu paragraffau 34 i 36);

(v) paragraff 6(7) o Atodlen 13 (rhyddhad anheddau lluosog: y ganran isaf o dreth sydd i’w phriodoli i anheddau);

(w) paragraff 3 o Atodlen 17 (rhyddhad caffael: cyfran y dreth a ryddheir).

(3) Mae unrhyw offeryn statudol arall sy’n cynnwys rheoliadau a wneir o dan y Ddeddf hon (ac eithrio offeryn a grybwyllir yn is-adran (4)) yn ddarostyngedig i’w ddiddymu yn unol â phenderfyniad Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

(4) Nid yw is-adran (3) yn gymwys i offeryn statudol sy’n cynnwys unrhyw un neu ragor o’r canlynol—

(a) rheoliadau a wneir o dan adran 24(1) neu baragraff 27(4) neu 28(1) o Atodlen 6 (rheoliadau ynghylch cyfraddau treth a bandiau treth);

(b) rheoliadau a wneir o dan adran 78 y mae is-adran (3) o’r adran honno yn gymwys iddynt.

Gwybodaeth Cychwyn

I16 A. 79 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

80 Cymhwyso i’r Goron LL+C

(1) Mae’r Ddeddf hon yn rhwymo’r Goron.

(2) Ond gweler paragraff 2 o Atodlen 3 (sy’n esemptio trafodiadau tir rhag codi treth arnynt pan fo’r prynwr yn un o gyrff penodedig y Goron).

(3) Ac nid oes unrhyw beth ym Mhennod 2 o Ran 6 (atebolrwydd ar gyfer treth a thalu treth) yn effeithio ar weithrediad adrannau 8 a 9 o Ddeddf Ystadau Preifat y Goron 1862 (p. 37).

(4) Nid yw is-adran (1) yn gwneud y Goron yn agored i’w herlyn am drosedd.

Gwybodaeth Cychwyn

I17 A. 80 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

81 Dod i rym LL+C

(1) Daw’r Rhan hon (ac eithrio adran 76 ac Atodlen 23) i rym ar y diwrnod ar ôl y diwrnod y mae’r Ddeddf hon yn cael y Cydsyniad Brenhinol.

(2) Daw gweddill darpariaethau’r Ddeddf hon i rym ar unrhyw ddiwrnod y caiff Gweinidogion Cymru ei bennu drwy orchymyn a wneir drwy offeryn statudol.

(3) Caiff gorchymyn o dan adran (2) bennu diwrnodau gwahanol at ddibenion gwahanol.

Gwybodaeth Cychwyn

I18 A. 81 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)

82 Enw byr LL+C

Enw byr y Ddeddf hon yw Deddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017.

Gwybodaeth Cychwyn

I19 A. 82 mewn grym ar 25.5.2017, gweler a. 81(1)