Deddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019

Adroddiadau ar ymchwiliadau

23 Adroddiadau ar ymchwiliadau

(1) Rhaid i’r Ombwdsmon, ar ôl cynnal ymchwiliad—

(a) paratoi adroddiad ynghylch canfyddiadau’r Ombwdsmon, a

(b) anfon copi o’r adroddiad at y personau a restrir yn is-adran (2),

ond mae hyn yn ddarostyngedig i adran 27.

(2) Y personau y cyfeirir atynt yn is-adran (1)(b) yw—

(a) os yw’r ymchwiliad yn ymwneud â chŵyn, y person a wnaeth y gŵyn;

(b) yr awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef;

(c) unrhyw berson arall yr honnir yn y gŵyn (os oes un) ei fod wedi cymryd y camau gweithredu yr achwynir amdanynt neu wedi awdurdodi’r camau gweithredu yr achwynir amdanynt neu a wneir yn hysbys yn yr adroddiad gan yr Ombwdsmon mewn modd negyddol;

(d) os y w’r a wdurdod r hestredig y n d darparwr g wasanaeth i echyd t eulu y ng Nghymru—

(i) unrhyw Fwrdd Iechyd Lleol yr oedd yr awdurdod, ar adeg y camau gweithredu sy’n destun yr ymchwiliad, wedi ymrwymo i gontract ag ef i ddarparu’r gwasanaethau iechyd teulu sy’n destun ymchwiliad;

(ii) unrhyw berson yr oedd yr awdurdod, yr adeg honno, wedi ymrwymo i ddarparu’r gwasanaethau hynny iddo;

(iii) unrhyw berson yr oedd yr awdurdod, yr adeg honno, wedi gwneud trefniadau ag ef ar gyfer darparu’r gwasanaethau hynny;

(e) os yw’r awdurdod rhestredig yn ddarparwr annibynnol yng Nghymru—

(i) unrhyw gorff yn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru yr oedd yr awdurdod, ar adeg y camau gweithredu sy’n destun yr ymchwiliad, wedi gwneud trefniadau ag ef i ddarparu’r gwasanaethau sy’n destun ymchwiliad;

(ii) unrhyw ddarparwr gwasanaeth iechyd teulu yng Nghymru yr oedd yr awdurdod, yr adeg honno, wedi gwneud trefniadau ag ef i ddarparu’r gwasanaethau hynny;

(f) Prif Weinidog Cymru (oni bai mai’r awdurdod rhestredig yw Llywodraeth Cymru neu awdurdod lleol yng Nghymru).

(3) Caiff yr Ombwdsmon anfon copi o’r adroddiad at unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon.

(4) Caiff yr Ombwdsmon gyhoeddi adroddiad a baratowyd o dan yr adran hon os yw’r Ombwdsmon, ar ôl ystyried buddiannau’r person a dramgwyddwyd (os oes un) ac unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon, o’r farn ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(5) Caiff yr Ombwdsmon roi copi o adroddiad a gyhoeddir o dan is-adran (4), neu unrhyw ran o adroddiad o’r fath, i unrhyw berson sy’n gofyn amdano neu amdani.

(6) Caiff yr Ombwdsmon godi ffi resymol am roi copi o adroddiad, neu ran o adroddiad, o dan is-adran (5).

(7) Os yw adroddiad a baratowyd o dan yr adran hon—

(a) yn crybwyll enw unrhyw berson heblaw’r awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef, neu

(b) yn cynnwys unrhyw fanylion sydd, ym marn yr Ombwdsmon, yn debygol o wneud unrhyw berson o’r fath yn hysbys ac y gellir, ym marn yr Ombwdsmon, eu hepgor heb amharu ar effeithiolrwydd yr adroddiad,

ni chaniateir cynnwys yr wybodaeth honno mewn fersiwn o’r adroddiad a anfonir at berson o dan is-adran (1)(b) neu (3) neu a gyhoeddir o dan is-adran (4), yn ddarostyngedig i is-adran (8).

(8) Nid yw is-adran (7) yn gymwys mewn perthynas â fersiwn o’r adroddiad os yw’r Ombwdsmon, ar ôl ystyried buddiannau’r person a dramgwyddwyd (os oes un) ac unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon, o’r farn ei bod er budd y cyhoedd i gynnwys yr wybodaeth honno yn y fersiwn honno o’r adroddiad.

24 Rhoi cyhoeddusrwydd i adroddiadau

(1) Os yw awdurdod rhestredig yn cael copi o adroddiad o dan adran 23(1)(b), rhaid i’r awdurdod sicrhau bod copïau o’r fersiwn honno o’r adroddiad ar gael am gyfnod o dair wythnos o leiaf—

(a) yn un neu ragor o swyddfeydd yr awdurdod, a

(b) os oes gan yr awdurdod wefan, ar y wefan honno.

(2) Drwy gydol y cyfnod hwnnw o dair wythnos, caiff unrhyw berson—

(a) archwilio copi o’r adroddiad yn y swyddfa neu’r swyddfeydd dan sylw ar unrhyw adeg resymol yn ddi-dâl;

(b) gwneud copi o’r adroddiad neu unrhyw ran ohono ar unrhyw adeg resymol yn ddi-dâl;

(c) ei gwneud yn ofynnol i’r awdurdod rhestredig roi copi o’r adroddiad neu unrhyw ran ohono i’r person, wedi i’r person dalu swm rhesymol os gofynnir am hynny;

(d) gweld copi o’r adroddiad ar y wefan (os oes un) yn ddi-dâl.

(3) Heb fod yn hwyrach na phythefnos ar ôl cael copi o’r adroddiad rhaid i’r awdurdod rhestredig sicrhau bod hysbysiad yn cael ei gyhoeddi mewn papur newydd sy’n cylchredeg yn y rhan honno o Gymru lle digwyddodd y mater sy’n destun yr adroddiad.

(4) Rhaid i’r hysbysiad bennu—

(a) y dyddiad y bydd y cyfnod o dair wythnos y cyfeirir ato yn is-adran (1) yn cychwyn,

(b) y swyddfa neu’r swyddfeydd lle gellir archwilio copi o’r adroddiad, ac

(c) cyfeiriad gwefan yr awdurdod (os oes ganddo un).

(5) Caiff yr Ombwdsmon roi cyfarwyddydau i awdurdodau rhestredig ynghylch cyflawni eu swyddogaethau o dan yr adran hon.

(6) Caiff cyfarwyddydau o dan is-adran (5) ymwneud â’r canlynol—

(a) awdurdod rhestredig penodol mewn perthynas ag adroddiad penodol, neu

(b) pob awdurdod rhestredig neu unrhyw un neu ragor ohonynt mewn perthynas â chyflawni swyddogaethau yn gyffredinol o dan yr adran hon.

(7) Mae person yn cyflawni trosedd—

(a) os yw’r person yn fwriadol yn rhwystro person wrth iddo arfer hawl a roddir gan is-adran (2)(a), (b) neu (d), neu

(b) os yw’r person yn gwrthod cydymffurfio â gofyniad o dan is-adran (2)(c).

(8) Mae person sy’n euog o drosedd o dan is-adran (7) yn atebol ar euogfarn ddiannod i ddirwy nad yw’n uwch na lefel 3 ar y raddfa safonol.

(9) Caiff yr Ombwdsmon gyfarwyddo bod is-adrannau (1) i (4) yn peidio â bod yn gymwys mewn perthynas ag adroddiad penodol.

(10) Wrth benderfynu pa un ai i roi cyfarwyddyd o dan is-adran (9), rhaid i’r Ombwdsmon ystyried y canlynol—

(a) budd y cyhoedd,

(b) buddiannau’r person a dramgwyddwyd (os oes un), ac

(c) buddiannau unrhyw bersonau eraill sy’n briodol, ym marn yr Ombwdsmon.

25 Rhoi cyhoeddusrwydd i adroddiadau: darparwyr gofal iechyd

(1) Os caiff ymchwiliad ei gynnal yn achos awdurdod rhestredig sy’n ddarparwr gwasanaeth iechyd teulu yng Nghymru, mae adran 24 yn cael effaith gyda’r addasiadau a bennir yn is-adrannau (2) i (4).

(2) Yn lle is-adran (1) rhodder—

“(1) Rhaid i berson sydd wedi cael copi o adroddiad o dan adran 23 yn rhinwedd adran 23(2)(d) sicrhau bod copïau o’r adroddiad ar gael am gyfnod o dair wythnos o leiaf—

(a) yn un neu ragor o swyddfeydd y person, a

(b) os oes gan y person wefan, ar y wefan honno.”

(3) Mae’r cyfeiriadau at yr awdurdod rhestredig i’w cymryd i fod yn gyfeiriadau at y person hwnnw.

(4) Mae’r cyfeiriadau at awdurdodau rhestredig, neu at awdurdod rhestredig penodol, i’w cymryd i fod yn gyfeiriadau at bersonau, neu berson penodol, o’r un disgrifiad â’r person hwnnw.

(5) Os caiff ymchwiliad ei gynnal yn achos awdurdod rhestredig sy’n ddarparwr annibynnol yng Nghymru, mae adran 24 yn cael effaith gyda’r addasiadau a bennir yn is-adrannau (6) i (8).

(6) Yn lle is-adran (1) rhodder—

“(1) Rhaid i berson sydd wedi cael copi o adroddiad o dan adran 23 yn rhinwedd adran 23(2)(e) sicrhau bod copïau o’r adroddiad ar gael am gyfnod o dair wythnos o leiaf—

(a) yn un neu ragor o swyddfeydd y person, a

(b) os oes gan y person wefan, ar y wefan honno.”

(7) Mae’r cyfeiriadau at yr awdurdod rhestredig i’w cymryd i fod yn gyfeiriadau at y person hwnnw.

(8) Mae’r cyfeiriadau at awdurdodau rhestredig, neu at awdurdod rhestredig penodol, i’w cymryd i fod yn gyfeiriadau at bersonau, neu berson penodol, o’r un disgrifiad â’r person hwnnw.

26 Camau gweithredu ar ôl cael adroddiad

(1) Mae’r adran hon yn gymwys os yw’r Ombwdsmon, mewn adroddiad o dan adran 23 ar ymchwiliad mewn perthynas ag awdurdod rhestredig, yn dod i’r casgliad bod unrhyw berson wedi dioddef anghyfiawnder neu galedi, neu’n debygol o ddioddef anghyfiawnder neu galedi, o ganlyniad i’r mater yr ymchwiliwyd iddo.

(2) Rhaid i’r awdurdod rhestredig ystyried yr adroddiad a hysbysu’r Ombwdsmon cyn diwedd y cyfnod a ganiateir—

(a) am y camau gweithredu y mae wedi eu cymryd neu’n bwriadu eu cymryd mewn ymateb iddo, a

(b) cyn diwedd pa gyfnod y mae’n bwriadu cymryd y camau gweithredu hynny (os nad yw wedi gwneud hynny eisoes).

(3) Y cyfnod a ganiateir yw—

(a) y cyfnod o fis sy’n dechrau ar y dyddiad y mae’r awdurdod yn cael yr adroddiad, neu

(b) unrhyw gyfnod hwy a bennir gan yr Ombwdsmon yn ysgrifenedig.

27 Adroddiadau: gweithdrefn amgen

(1) Mae’r adran hon yn gymwys, ar ôl i’r Ombwdsmon gynnal ymchwiliad—

(a) os yw’r Ombwdsmon yn dod i’r casgliad nad oes unrhyw berson wedi dioddef anghyfiawnder neu galedi, neu’n debygol o ddioddef anghyfiawnder neu galedi, o ganlyniad i’r mater yr ymchwiliwyd iddo, a

(b) os yw’r Ombwdsmon yn fodlon nad yw budd y cyhoedd yn ei gwneud yn ofynnol i adrannau 23 i 26 fod yn gymwys.

(2) Mae’r adran hon hefyd yn gymwys, ar ôl i’r Ombwdsmon gynnal ymchwiliad—

(a) os yw’r Ombwdsmon yn dod i’r casgliad bod unrhyw berson wedi dioddef anghyfiawnder neu galedi, neu’n debygol o ddioddef anghyfiawnder neu galedi, o ganlyniad i’r mater yr ymchwiliwyd iddo,

(b) os yw’r awdurdod rhestredig y mae’r ymchwiliad yn ymwneud ag ef yn cytuno i weithredu, cyn diwedd y cyfnod a ganiateir, unrhyw argymhellion a wneir gan yr Ombwdsmon, ac

(c) os yw’r Ombwdsmon yn fodlon nad yw budd y cyhoedd yn ei gwneud yn ofynnol i adrannau 23 i 26 fod yn gymwys.

(3) Y cyfnod a ganiateir yw—

(a) cyfnod y cytunwyd arno rhwng yr Ombwdsmon a’r awdurdod rhestredig ac, os yw’r ymchwiliad yn ymwneud â chŵyn, y person a wnaeth y gŵyn, neu

(b) os yw’r Ombwdsmon o’r farn na ellir gwneud cytundeb o’r fath, y cyfnod a bennir gan yr Ombwdsmon yn ysgrifenedig.

(4) Caiff yr Ombwdsmon benderfynu paratoi adroddiad am ganfyddiadau’r Ombwdsmon o dan yr adran hon yn hytrach nag o dan adran 23.

(5) Os yw’r Ombwdsmon yn penderfynu paratoi adroddiad o dan yr adran hon—

(a) nid yw adrannau 23 i 26 yn gymwys;

(b) rhaid i’r Ombwdsmon anfon copi o’r adroddiad at y canlynol—

(i) os yw’r ymchwiliad yn ymwneud â chŵyn, y person a wnaeth y gŵyn;

(ii) yr awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef;

(c) caiff yr Ombwdsmon anfon copi o’r adroddiad at unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon.

(6) Caiff yr Ombwdsmon gyhoeddi adroddiad a baratowyd o dan yr adran hon os yw’r Ombwdsmon, ar ôl ystyried buddiannau’r person a dramgwyddwyd (os oes un) ac unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon, o’r farn ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(7) Caiff yr Ombwdsmon roi copi o adroddiad a gyhoeddir o dan is-adran (6), neu unrhyw ran o adroddiad o’r fath, i unrhyw berson sy’n gofyn amdano.

(8) Caiff yr Ombwdsmon godi ffi resymol am roi copi o adroddiad, neu ran o adroddiad, o dan is-adran (7).

(9) Os yw adroddiad a baratowyd o dan yr adran hon—

(a) yn crybwyll enw unrhyw berson heblaw’r awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef, neu

(b) yn cynnwys unrhyw fanylion sydd, ym marn yr Ombwdsmon, yn debygol o wneud unrhyw berson o’r fath yn hysbys ac y gellir, ym marn yr Ombwdsmon, eu hepgor heb amharu ar effeithiolrwydd yr adroddiad,

ni chaniateir cynnwys yr wybodaeth honno mewn fersiwn o’r adroddiad a anfonir at berson o dan is-adran (5) neu a gyhoeddir o dan is-adran (6), yn ddarostyngedig i is-adran (10).

(10) Nid yw is-adran (9) yn gymwys mewn perthynas â fersiwn o’r adroddiad os yw’r Ombwdsmon, ar ôl ystyried buddiannau’r person a dramgwyddwyd (os oes un) ac unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon, o’r farn ei bod er budd y cyhoedd i gynnwys yr wybodaeth honno yn y fersiwn honno o’r adroddiad.