8Rheilffyrdd
(1)Mae adeiladu rheilffordd yn brosiect seilwaith arwyddocaol—
(a)os bydd y rheilffordd (ar ôl ei hadeiladu) yn dechrau, yn gorffen ac yn aros yng Nghymru,
(b)os bydd y rheilffordd (ar ôl ei hadeiladu) yn rhan o rwydwaith a weithredir gan weithredwr a gymeradwywyd,
(c)os bydd y rheilffordd (ar ôl ei hadeiladu) yn cynnwys darn o drac sy’n ddi-dor am fwy na 2 gilometr o hyd, a
(d)os nad yw adeiladu’r rheilffordd yn ddatblygu a ganiateir.
(2)Mae addasu rheilffordd yn brosiect seilwaith arwyddocaol—
(a)os yw’r rhan o’r rheilffordd sydd i’w haddasu yn rhan o reilffordd sy’n dechrau, yn gorffen ac yn aros yng Nghymru,
(b)os yw’r rheilffordd yn rhan o rwydwaith a weithredir gan weithredwr a gymeradwywyd,
(c)os bydd yr addasiad i’r rheilffordd yn cynnwys gosod darn o drac sy’n ddi-dor am fwy na 2 gilometr o hyd, a
(d)os nad yw adeiladu’r rheilffordd yn ddatblygu a ganiateir.
(3)Nid yw’r adran hon yn gymwys i adeiladu neu addasu rheilffordd i’r graddau y bo’r rheilffordd yn ffurfio rhan (neu y bydd yn ffurfio rhan ar ôl ei hadeiladu) o gyfnewidfa nwyddau rheilffordd.
(4)Yn yr adran hon—
ystyr “datblygu a ganiateir” (“permitted development”) yw datblygu y mae caniatâd cynllunio wedi ei roi iddo gan erthygl 3 o Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref (Datblygu Cyffredinol a Ganiateir) 1995 (O.S. 1995/418) (fel y mae’n cael effaith o bryd i’w gilydd);
ystyr “gweithredwr a gymeradwywyd” (“approved operator”) yw—
(a)person sydd wedi ei awdurdodi’n weithredwr rhwydwaith gan drwydded a roddwyd o dan adran 8 o Ddeddf Rheilffyrdd 1993 (p. 43) (trwyddedau i weithredu asedau rheilffordd), neu
(b)is-gwmni o dan berchnogaeth lwyr cwmni sy’n berson o’r fath;
mae i “is-gwmni o dan berchnogaeth lwyr” yr un ystyr ag a roddir i “wholly-owned subsidiary” yn Neddf Cwmnïau 2006 (p. 46) (gweler adran 1159 o’r Ddeddf honno);
mae i “rhwydwaith” yr ystyr a roddir i “network” gan adran 83(1) o Ddeddf Rheilffyrdd 1993 (p. 43).