Deddf Etholiadau a Chyrff Etholedig (Cymru) 2024

PENNOD 3 ANGHYMHWYSO, DYLANWAD AMHRIODOL A CHYFYNGIADAU GWLEIDYDDOL AR SWYDDFEYDD

Anghymhwyso

61 Anghymhwyso rhag bod yn Aelod o’r Senedd ac yn gynghorydd cymuned

(1) Mae Deddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32) wedi ei diwygio fel a ganlyn.

(2) Yn adran 16 (anghymhwyso rhag bod yn Aelod o’r Senedd) yn is-adran (1)—

(a) ym mharagraff (za), hepgorer “and 17B”;

(b) yn lle paragraff (zc), rhodder—

“(zc) is a member of the council of a county, a county borough or a community in Wales (but see section 17D),”.

(3) Hepgorer adran 17B.

(4) Yn adran 17D (eithriad rhag anghymhwyso yn rhinwedd bod yn gynghorydd)—

(a) yn is-adran (1), ar ôl “borough” mewnosoder “or community council”;

(b) yn is-adran (2), ar ôl “borough” mewnosoder “or community council”.

(5) Hepgorer adran 17E.

(6) Hepgorer adran 17F.

(7) Mae’r diwygiadau a wneir gan yr adran hon yn cael effaith at ddibenion etholiad i fod yn Aelod o’r Senedd pan gynhelir pôl ar neu ar ôl 6 Ebrill 2026.

62 Anghymhwysiad am arferion llwgr neu anghyfreithlon: etholiadau llywodraeth leol

Yn adran 80A(1) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70) (anghymhwysiad person rhag cael ei ethol neu fod yn aelod o awdurdod lleol yng Nghymru), ar ôl paragraff (b) mewnosoder—

“(ba) the person is incapable of being elected to or holding elective office in a district council in Northern Ireland under Part 10 of the Electoral Law Act (Northern Ireland) 1962 (c. 14) (corrupt or illegal practices);”.

63 Anghymhwysiad am arferion llwgr neu anghyfreithlon: etholiadau Senedd Cymru

Yn Atodlen 1A i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32) (anghymhwysiad rhag bod yn Aelod o’r Senedd neu’n ymgeisydd mewn etholiad i fod yn Aelod o’r Senedd), ar ôl paragraff 5 mewnosoder—

“5A A person who is incapable of being elected to or holding elective office in a district council in Northern Ireland under Part 10 of the Electoral Law Act (Northern Ireland) 1962 (c. 14) having been reported guilty or convicted of a corrupt or illegal practice.”‍

‍Dylanwad amhriodol

64 Dylanwad amhriodol

(1) Mae Deddf 1983 wedi ei diwygio fel a ganlyn.

(2) Yn adran 114A (trosedd o ddylanwad amhriodol a fewnosodir gan adran 8 o Ddeddf Etholiadau 2022), hepgorer “or Wales”.

(3) Yn adran 115 (trosedd o ddylanwad amhriodol: etholiadau llywodraeth leol yng Nghymru a’r Alban)—

(a) yn is-adran (1), hepgorer “or Wales”;

(b) yn is-adran (2), hepgorer “or Wales”;

(c) yn y pennawd, hepgorer “and Wales”.

Cyfyngiadau gwleidyddol ar swyddfeydd

65 Cyfyngiadau gwleidyddol ar swyddogion a staff

(1) Mae Deddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (p. 42) wedi ei diwygio fel a ganlyn.

(2) Yn adran 1 (anghymhwyso swyddogion a staff penodol a chyfyngiadau gwleidyddol arnynt)—

(a) yn is-adran (1A)—

(i) ar ôl “member of any local authority in Wales” mewnosoder “(including an elected mayor)”;

(ii) ym mharagraff (b), ar ôl “under a” mewnosoder “community council or”;

(b) yn is-adran (1B), ar ôl “any corporate joint committee” mewnosoder “, community council”;

(c) ar ôl is-adran (1B) mewnosoder—

“(1C) A person shall be disqualified from becoming or remaining a member of a community council if that person holds a politically restricted post under any community council, corporate joint committee or local authority in Great Britain.”;

(d) ar ôl is-adran (12) mewnosoder—

“(13) Subsections (5) and (6) of this section apply to a community council as they apply to a local authority in Wales.”.

(3) Yn adran 2 (swyddi o dan gyfyngiadau gwleidyddol)—

(a) ar ôl is-adran (1B) mewnosoder—

“(1C) For the purposes of this Part the following persons are to be regarded as holding politically restricted posts under a community council—

(a) a paid officer having responsibility, for the purposes of section 151 of the Local Government Act 1972, for the administration of the financial affairs of the community council;

(b) a person holding a paid post that is for the time being specified by the community council in the list maintained in accordance with subsection (2) and any directions under section 3.”;

(b) ar ôl is-adran (10C) mewnosoder—

“(10D) This section, other than subsection (1), applies in relation to a community council as it applies in relation to a local authority in Wales.

(10E) In the application of subsection (4) to a community council, the reference to the coming into force of this section has effect as if it were a reference to 6 May 2027.”.

(4) Yn adran 3(9) (rhoi a goruchwylio esemptiadau rhag cyfyngiadau gwleidyddol), ar ôl “corporate joint committee” mewnosoder “and a community council”.

(5) Yn adran 10(2) (terfyn ar wyliau â thâl ar gyfer dyletswyddau awdurdod lleol), yn y diffiniad o “local authority”, ar ôl “corporate joint committee” mewnosoder “and a community council”.

(6) Yn adran 12(2) (gwrthdaro buddiannau mewn negodiadau staff), yn y diffiniad o “local authority”, ar ôl “corporate joint committee” mewnosoder “and a community council”.