(1)Yn y Bennod hon—
mae “awdurdod gorfodi” (“enforcement authority”) i gael ei ddehongli yn unol ag adran 18;
ystyr “cartref gofal i oedolion” (“adult care home”) yw mangre lle y darperir gwasanaeth cartref gofal o fewn yr ystyr a roddir gan baragraff 1 o Atodlen 1 i Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016 (dccc 2) i bersonau sy’n 18 oed neu’n hŷn;
mae “cerbyd” (“vehicle”) yn cynnwys trên, tram, cwch neu long, hofrenfad ac awyren;
mae “cyfarpar maes chwarae” (“playground equipment”) yn cynnwys (er enghraifft) siglen, llithren, pwll tywod, neu ramp, ond nid yw’n cynnwys cyfarpar â modur (megis cyfarpar sy’n rhedeg ar fodur trydanol);
mae i “Cymru” yr ystyr a roddir i “Wales” gan adran 158(1) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p.32);
mae i “disgybl cofrestredig” yr ystyr a roddir i “registered pupil” gan adran 434(5) o Ddeddf Addysg 1996 (p.56);
ystyr “gofal plant” (“childcare”) yw (yn ddarostyngedig i is-adran (2)) unrhyw ffurf ar ofal ar gyfer plentyn, ac eithrio gofal a ddarperir ar gyfer plentyn gan riant, perthynas neu riant maeth i’r plentyn, ac mae’n cynnwys—
addysg ar gyfer plentyn, a
unrhyw weithgaredd arall o dan oruchwyliaeth ar gyfer plentyn;
ystyr “hosbis i oedolion” (“adult hospice”) yw mangre a ddefnyddir yn gyfan gwbl neu’n bennaf ar gyfer darparu gofal lliniarol i bersonau sy’n 18 oed neu’n hŷn, sy’n dioddef o glefyd sy’n gwaethygu ac sydd yn ei gyfnodau olaf, gan neu ar ran sefydliad â’i brif swyddogaeth yw darparu gofal o’r fath;
mae “mangre” (“premises”) yn cynnwys—
unrhyw fan;
strwythur symudol ac eithrio cerbyd;
stondin;
pabell;
gosodiad alltraeth o fewn yr ystyr a roddir i “offshore installation” yn Neddf Gweithiau Mwynau (Gosodiadau Alltraeth) 1971 (p.61) (gweler adran 12 o’r Ddeddf honno);
ystyr “perthynas” (“relative”), mewn perthynas â phlentyn, yw llys-riant, mam-gu/nain, tad-cu/taid, modryb, ewythr, brawd neu chwaer (gan gynnwys unrhyw berson sydd yn y berthynas honno yn rhinwedd priodas neu bartneriaeth sifil neu berthynas deuluol barhaus);
ystyr “plentyn” (“child”) yw person o dan 18 oed;
mae “rhiant” (“parent”) yn cynnwys unrhyw berson a chanddo gyfrifoldeb rhiant (o fewn yr ystyr a roddir i “parental responsibility” yn adran 3 o Ddeddf Plant 1989 (p.41)) dros blentyn;
mae i “swyddog awdurdodedig” (“authorised officer”) yr ystyr a roddir gan adran 18(5);
mae i “ysbyty” yr ystyr a roddir i “hospital” gan adran 206 o Ddeddf y Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Cymru) 2006 (p.42);
mae i “ysgol” yr ystyr a roddir i “school” gan adran 4 o Ddeddf Addysg 1996 (p.56);
mae “ysmygu” (“smoking” a “smokes”) i gael ei ddarllen yn unol ag adran 4.
(2)Nid yw cyfeiriadau yn y Bennod hon at “gofal plant” yn cynnwys—
(a)addysg (neu unrhyw weithgaredd arall o dan oruchwyliaeth) a ddarperir gan ysgol yn ystod oriau ysgol ar gyfer disgybl cofrestredig, neu
(b)unrhyw ffurf ar ofal iechyd ar gyfer plentyn.
(3)At ddibenion is-adran (1) mae person yn rhiant maeth mewn perthynas â phlentyn os yw’r person—
(a)yn rhiant maeth awdurdod lleol (o fewn yr ystyr a roddir gan adran 197 o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (dccc 4)), neu
(b)yn maethu’r plentyn yn breifat.
(4)Mae cyfeiriadau yn y Bennod hon at “annedd” yn cynnwys tir a fwynheir gyda mangre pan fo’r fangre ei hun yn annedd, oni bai bod y tir yn dir amaethyddol (o fewn yr ystyr a roddir gan adran 246 o Ddeddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016 (dccc 1)) sy’n fwy na 0.809 hectar.
(5)Mae cyfeiriadau yn y Bennod hon, sut bynnag y’u mynegir, at fangreoedd neu gerbydau sy’n ddi-fwg (neu nad ydynt yn ddi-fwg) (neu sy’n cael eu trin fel pe baent yn ddi-fwg) yn gyfeiriadau at y mangreoedd hynny neu’r cerbydau hynny i’r graddau y maent yn ddi-fwg (neu nad ydynt yn ddi-fwg) (neu’n cael eu trin fel pe baent yn ddi-fwg) o dan y Bennod hon neu yn rhinwedd y Bennod hon.
(6)Gall mangreoedd fod yn ddi-fwg yn rhinwedd mwy nag un adran yn y Bennod hon.
(7)Caiff rheoliadau bennu at ddiben y Bennod hon ystyr “caeedig”, “sylweddol gaeedig” ac “nad yw’n gaeedig nac yn sylweddol gaeedig”.
Am ddiwygiadau o ganlyniad i’r Bennod hon, gweler Atodlen 2.