Deddf Amaethyddiaeth (Cymru) 2023

PENNOD 3 YMYRRAETH MEWN MARCHNADOEDD AMAETHYDDOL

21 Datganiad yn ymwneud ag amodau eithriadol yn y farchnad

(1) Os yw Gweinidogion Cymru yn ystyried bod amodau eithriadol yn y farchnad, caiff Gweinidogion Cymru wneud a chyhoeddi datganiad (“datganiad amodau eithriadol yn y farchnad”) yn unol â’r adran hon.

(2) Mae “amodau eithriadol yn y farchnad”—

(a) os oes aflonyddwch dwys mewn marchnadoedd amaethyddol neu fygythiad difrifol o aflonyddwch dwys mewn marchnadoedd amaethyddol, a

(b) os yw’r aflonyddwch neu’r bygythiad o aflonyddwch yn cael effaith andwyol sylweddol, neu’n debygol o gael effaith andwyol sylweddol, ar gynhyrchwyr amaethyddol yng Nghymru o ran y prisiau y gellir eu cael am un neu ragor o gynhyrchion amaethyddol.

(3) Rhaid i ddatganiad amodau eithriadol yn y farchnad—

(a) datgan bod Gweinidogion Cymru yn ystyried bod amodau eithriadol yn y farchnad;

(b) disgrifio’r amodau eithriadol yn y farchnad o dan sylw drwy bennu—

(i) yr aflonyddwch neu’r bygythiad o aflonyddwch mewn marchnadoedd amaethyddol;

(ii) y sail dros ystyried bod yr aflonyddwch yn ddwys, neu bod bygythiad difrifol o aflonyddwch dwys;

(iii) unrhyw gynnyrch amaethyddol y mae’r aflonyddwch neu’r bygythiad o aflonyddwch yn effeithio arno neu’n debygol o effeithio arno;

(iv) y sail dros ystyried bod yr aflonyddwch neu’r bygythiad o aflonyddwch yn cael, neu’n debygol o gael, effaith andwyol sylweddol ar gynhyrchwyr amaethyddol o ran y prisiau y gellir eu cael am y cynnyrch amaethyddol o dan sylw;

(c) pennu tan pa ddyddiad y mae’r pwerau a roddir gan adran 22 neu y cyfeirir atynt yno ar gael i’w defnyddio mewn perthynas â’r amodau eithriadol yn y farchnad.

(4) Ni chaniateir i’r dyddiad a bennir o dan is-adran (3)(c) fod yn hwyrach na diwrnod olaf y cyfnod o dri mis sy’n dechrau â’r diwrnod y cyhoeddir y datganiad amodau eithriadol yn y farchnad.

(5) Mae datganiad amodau eithriadol yn y farchnad yn cael effaith o ddechrau’r diwrnod y caiff ei gyhoeddi tan ddiwedd y diwrnod a bennir o dan is-adran (3)(c).

(6) Caiff Gweinidogion Cymru ddirymu datganiad amodau eithriadol yn y farchnad drwy wneud a chyhoeddi datganiad, o dan yr is-adran hon, sy’n nodi bod y datganiad amodau eithriadol yn y farchnad wedi ei ddirymu o’r dyddiad a bennir yn y datganiad.

(7) Mae is-adran (8) yn gymwys os yw Gweinidogion Cymru, ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o saith niwrnod sy’n dod i ben â’r diwrnod a bennir o dan is-adran (3)(c) mewn datganiad amodau eithriadol yn y farchnad sy’n cael effaith o dan yr adran hon, yn ystyried bod amodau eithriadol yn y farchnad yn dal i fodoli.

(8) Caiff Gweinidogion Cymru estyn y datganiad amodau eithriadol yn y farchnad drwy wneud a chyhoeddi datganiad o dan yr is-adran hon sy’n pennu—

(a) y caiff y datganiad amodau eithriadol yn y farchnad ei estyn am gyfnod (nad yw’n fwy na thri mis) a bennir yn y datganiad, a

(b) bod y pwerau a roddir gan adran 22(2) neu y cyfeirir atynt yno ar gael i’w defnyddio yn ystod y cyfnod hwnnw.

(9) Nid yw’r ffaith bod datganiad amodau eithriadol yn y farchnad wedi dod i ben neu wedi ei ddirymu yn atal Gweinidogion Cymru rhag gwneud a chyhoeddi datganiad amodau eithriadol yn y farchnad arall yn ymwneud yn gyfan gwbl neu’n rhannol â’r un amodau eithriadol yn y farchnad.

(10) Rhaid i Weinidogion Cymru osod copi o unrhyw ddatganiad a wneir ac a gyhoeddir o dan yr adran hon gerbron Senedd Cymru cyn gynted ag y bo’n ymarferol ar ôl ei gyhoeddi.

(11) Mae cyfeiriadau yn yr adran hon at ddatganiad yn cael ei gyhoeddi yn gyfeiriadau at ei gyhoeddi’n electronig.

22 Amodau eithriadol yn y farchnad: y pwerau sydd ar gael i Weinidogion Cymru

(1) Mae’r adran hon yn gymwys yn ystod y cyfnod y mae datganiad amodau eithriadol yn y farchnad yn cael effaith.

(2) Caiff Gweinidogion Cymru ddarparu, neu gytuno i ddarparu, cymorth ariannol i gynhyrchwyr amaethyddol yng Nghymru y mae’r amodau eithriadol yn y farchnad a ddisgrifir yn y datganiad wedi cael, yn cael, neu’n debygol o gael, effaith andwyol ar eu hincwm.

(3) Nid oes dim yn yr adran hon yn effeithio ar unrhyw bwerau eraill sydd ar gael i Weinidogion Cymru (gan gynnwys o dan ddeddfwriaeth uniongyrchol yr UE a ddargedwir) i ddarparu cymorth ariannol i gynhyrchwyr amaethyddol.

(4) Caniateir darparu cymorth ariannol o dan is-adran (2) drwy grant, benthyciad neu warant neu ar unrhyw ffurf arall.

(5) Caniateir darparu’r cymorth ariannol yn ddarostyngedig i unrhyw amodau y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried eu bod yn briodol.

(6) Caniateir i’r amodau (ymysg pethau eraill) gynnwys darpariaeth i gymorth ariannol gael ei ad-dalu neu ar gyfer gwneud iawn amdano fel arall (gyda llog neu beidio).

(7) Nid oes dim yn is-adran (1) na (2) yn atal Gweinidogion Cymru rhag darparu, neu gytuno i ddarparu, cymorth ariannol o dan is-adran (2) ar ôl diwedd y cyfnod y mae’r datganiad amodau eithriadol yn y farchnad yn cael effaith ynddo, ond mewn ymateb i gais a wneir yn ystod y cyfnod hwnnw.

23 Pŵer i addasu deddfwriaeth uniongyrchol yr UE a ddargedwir sy’n ymwneud ag ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus a chymorth ar gyfer storio preifat

(1) Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, addasu deddfwriaeth uniongyrchol yr UE a ddargedwir sy’n ymwneud ag ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus neu gymorth ar gyfer storio preifat, i’r graddau y mae’n cael effaith o ran Cymru.

(2) Mae’r pŵer a roddir gan yr adran hon yn cynnwys pŵer i newid y cynhyrchion amaethyddol sy’n gymwys am ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus neu gymorth ar gyfer storio preifat.

(3) Yn yr adran hon, mae “deddfwriaeth uniongyrchol yr UE a ddargedwir sy’n ymwneud ag ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus neu gymorth ar gyfer storio preifat” yn cynnwys—

(a) Erthyglau 8 i 18 o’r Rheoliad CMO;

(b) Rheoliad y Cyngor (EU) Rhif 1370/2013 dyddiedig 16 Rhagfyr 2013 sy’n pennu mesurau ar bennu cymorthyddion ac ad-daliadau penodol sy’n ymwneud â chyd-drefniadaeth y marchnadoedd mewn cynhyrchion amaethyddol (i’r graddau y maent yn ymwneud ag ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus a chymorth ar gyfer storio preifat);

(c) Rheoliadau canlynol y Comisiwn (i’r graddau y maent yn ymwneud ag ymyrraeth yn y farchnad gyhoeddus a chymorth ar gyfer storio preifat)—

(i) Rheoliad Dirprwyedig y Comisiwn (EU) 2016/1238 dyddiedig 18 Mai 2016 sy’n ategu’r Rheoliad CMO o ran ymyrraeth gyhoeddus a chymorth ar gyfer storio preifat;

(ii) Rheoliad Gweithredu’r Comisiwn (EU) 2016/1240 dyddiedig 18 Mai 2016 sy’n gosod rheolau ar gyfer cymhwyso’r Rheoliad CMO o ran ymyrraeth gyhoeddus a chymorth ar gyfer storio preifat;

(iii) Rheoliad Dirprwyedig y Comisiwn (EU) 2017/1182 dyddiedig 20 Ebrill 2017 sy’n ategu’r Rheoliad CMO mewn perthynas â graddfeydd yr Undeb ar gyfer dosbarthiad carcasau buchol, moch a defaid ac mewn perthynas ag adrodd ar brisiau’r farchnad o ran categorïau penodol o garcasau ac anifeiliaid byw.

(4) Hyd nes y bydd unai paragraff 1 neu baragraff 2 o Atodlen 3 (diwygio Erthyglau 219, 220, 221 a 222 o’r Rheoliad CMO) mewn grym, mae unrhyw gyfeiriad yn yr adran hon at amodau eithriadol yn y farchnad sy’n destun datganiad amodau eithriadol yn y farchnad yn cynnwys cyfeiriad at amgylchiadau sy’n destun mesurau o dan unrhyw un neu ragor o’r Erthyglau hynny.