Deddf Seilwaith (Cymru) 2024

RHAN 9 DARPARIAETHAU CYFFREDINOL

Datblygiad

133 Ystyr “datblygiad”

(1) Yn y Ddeddf hon, mae i “datblygiad” yr un ystyr â “development” yn DCGTh 1990, yn ddarostyngedig i is-adrannau (2), (3) a (4).

(2) At ddibenion y Ddeddf hon—

(a) mae trosi gorsaf gynhyrchu gyda’r bwriad y bydd petroliwm hylifol crai, cynnyrch petroliwm neu nwy naturiol yn dod yn danwydd ar ei chyfer yn cael ei drin fel newid sylweddol yn y defnydd o’r orsaf gynhyrchu;

(b) mae cynyddu’r defnydd a ganiateir o faes awyr yn cael ei drin fel newid sylweddol yn y defnydd o’r maes awyr.

(3) At ddibenion y Ddeddf hon, cymerir bod y gwaith a ganlyn yn ddatblygiad (i’r graddau na fyddai’n ddatblygiad fel arall)—

(a) gwaith i ddymchwel adeilad rhestredig neu ei addasu neu ei estyn mewn modd a fyddai’n effeithio ar ei gymeriad fel adeilad o ddiddordeb pensaernïol neu hanesyddol arbennig;

(b) gwaith i ddymchwel adeilad mewn ardal gadwraeth;

(c) gwaith sy’n arwain at ddymchwel neu ddinistrio heneb gofrestredig, neu at unrhyw ddifrod i heneb gofrestredig;

(d) gwaith at ddiben symud ymaith neu atgyweirio heneb gofrestredig neu unrhyw ran ohoni neu wneud unrhyw addasiadau i heneb gofrestredig neu unrhyw ychwanegiadau ati, neu unrhyw ran ohoni;

(e) gweithrediadau i foddi tir, neu weithrediadau tipio ar dir, y mae heneb gofrestredig ynddo, arno neu odano.

(4) At ddibenion y Ddeddf hon, mae “datblygiad” yn cynnwys gweithrediadau a newidiadau defnydd yn y môr ac mewn ardaloedd eraill sydd wedi eu gorchuddio â dyfroedd.

(5) Yn yr adran hon—

• ystyr “a ganiateir” (“permitted”) yw wedi ei ganiatáu gan ganiatâd cynllunio neu gydsyniad seilwaith;

• mae i “adeilad rhestredig” (“listed building”) yr ystyr a roddir gan adran 76 o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023 (dsc 3);

• ystyr “ardal gadwraeth” (“conservation area”) yw ardal sydd wedi ei dynodi o dan adran 158 o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023;

• mae i “cynhyrchion petroliwm” yr ystyr a roddir i “petroleum products” gan adran 21 o Ddeddf Ynni 1976 (p. 76);

• mae i “gweithrediadau i foddi tir” (“flooding operations”) yr ystyr a roddir gan adran 75(1) o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023;

• mae i “gweithrediadau tipio” (“tipping operations”) yr ystyr a roddir gan adran 75(1) o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023;

• mae i “heneb gofrestredig” (“scheduled monument”) yr ystyr a roddir gan adran 3(7) o Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023.

Tir y Goron

134 Tir y Goron ac “awdurdod priodol y Goron”

(1) Mae’r adran hon yn gymwys at ddibenion y Ddeddf hon.

(2) Ystyr “tir y Goron” yw tir y ceir buddiant y Goron neu fuddiant y Ddugiaeth ynddo.

(3) Ystyr “buddiant y Goron” yw buddiant—

(a) sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl y Goron neu yn hawl Ei ystadau preifat, neu

(b) sy’n perthyn i adran o’r llywodraeth neu sy’n cael ei ddal mewn ymddiriedolaeth ar gyfer Ei Fawrhydi at ddibenion adran o’r llywodraeth.

(4) Ystyr “buddiant y Ddugiaeth” yw—

(a) buddiant sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl Dugiaeth Caerhirfryn, neu

(b) buddiant sy’n perthyn i Ddugiaeth Cernyw.

(5) Ystyr “awdurdod priodol y Goron”, mewn perthynas â thir y Goron, yw—

(a) yn achos tir sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl y Goron ac sy’n ffurfio rhan o Ystad y Goron, Comisiynwyr Ystad y Goron;

(b) mewn perthynas ag unrhyw dir arall sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl y Goron, yr adran o’r llywodraeth sy’n rheoli’r tir;

(c) mewn perthynas â thir sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl Ei ystadau preifat, person a benodir gan Ei Fawrhydi yn ysgrifenedig o dan y Llofnod Brenhinol neu, os na wneir unrhyw benodiad o’r fath, Gweinidogion Cymru;

(d) mewn perthynas â thir sy’n perthyn i’w Fawrhydi yn hawl Dugiaeth Caerhirfryn, Canghellor y Ddugiaeth;

(e) mewn perthynas â thir sy’n perthyn i Ddugiaeth Cernyw, person a benodir gan Ddug Cernyw neu gan berson sy’n meddu ar y Ddugiaeth am y tro;

(f) yn achos tir sy’n perthyn i adran o’r llywodraeth neu sy’n cael ei ddal mewn ymddiriedolaeth ar gyfer Ei Fawrhydi at ddibenion adran o’r llywodraeth, yr adran.

(6) Mae “y Goron” i’w drin fel pe bai’n cynnwys Comisiwn y Senedd.

(7) Rhaid atgyfeirio unrhyw gwestiwn sy’n codi ynghylch pwy yw awdurdod priodol y Goron mewn perthynas ag unrhyw dir i’r Trysorlys, y mae ei benderfyniad yn derfynol.

(8) Yn yr adran hon—

(a) mae cyfeiriadau at ystadau preifat Ei Fawrhydi i’w darllen yn unol ag adran 1 o Ddeddf Ystadau Preifat y Goron 1862 (p. 37);

(b) mae cyfeiriadau at adran o’r llywodraeth yn cynnwys Gweinidog y Goron a Chomisiwn y Senedd (a gweler adran 85 o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32), sy’n darparu bod cyfeiriadau at adran o’r llywodraeth yn cynnwys Gweinidogion Cymru, y Prif Weinidog a’r Cwnsler Cyffredinol).

Troseddau

135 Troseddau gan gyrff corfforedig

(1) Mae’r adran hon yn gymwys i drosedd o dan adrannau 28, 103, 104, 112 a 120.

(2) Pan gyflawnir y drosedd gan gorff corfforedig a phan brofir ei bod wedi ei chyflawni gyda chydsyniad neu ymoddefiad y canlynol, neu y gellir ei phriodoli i esgeulustod ar ran y canlynol—

(a) uwch-swyddog i’r corff, neu

(b) person a oedd yn honni ei fod yn uwch-swyddog i’r corff,

mae’r uwch-swyddog neu’r person (yn ogystal â’r corff corfforedig) yn euog o’r drosedd, ac yn agored i gael ei erlyn a’i gosbi yn unol â hynny.

(3) Yn yr adran hon, ystyr “uwch-swyddog” yw cyfarwyddwr, rheolwr, ysgrifennydd neu swyddog tebyg arall i’r corff corfforedig.

(4) Ond yn achos corff corfforedig y mae ei faterion yn cael eu rheoli gan ei aelodau, ystyr “cyfarwyddwr” yw aelod o’r corff.

Rhoi hysbysiadau a dogfennau eraill

136 Rhoi hysbysiadau a dogfennau eraill

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo darpariaeth yn y Ddeddf hon neu ddarpariaeth a wneir odani yn ei gwneud yn ofynnol i berson neu’n awdurdodi person i—

(a) hysbysu person arall am rywbeth, neu

(b) rhoi dogfen i berson arall (pa un a yw’r ddarpariaeth yn defnyddio’r gair “cyflwyno” neu “rhoi” neu derm arall).

(2) Caniateir rhoi’r hysbysiad neu’r ddogfen arall i’r person o dan sylw—

(a) drwy ei draddodi neu ei thraddodi i’r person, neu, yn achos person sy’n gorff corfforedig, ei draddodi neu ei thraddodi i ysgrifennydd neu glerc y corff yn ei swyddfa gofrestredig neu ei brif swyddfa;

(b) drwy ei adael neu ei gadael ym man preswylio arferol neu fan preswylio hysbys diwethaf y person neu, os yw’r person wedi rhoi cyfeiriad ar gyfer cyflwyno, yn y cyfeiriad hwnnw,

(c) drwy ei anfon neu ei hanfon drwy’r post mewn llythyr rhagdaledig—

(i) wedi ei gyfeirio at y person ym man preswylio arferol neu fan preswylio hysbys diwethaf y person, neu, yn achos person sy’n gorff corfforedig, wedi ei gyfeirio at ysgrifennydd neu glerc y corff yn ei swyddfa gofrestredig neu ei brif swyddfa;

(ii) os yw’r person wedi rhoi cyfeiriad ar gyfer cyflwyno, wedi ei gyfeirio at y person yn y cyfeiriad hwnnw;

(d) os yw’r person wedi rhoi cyfeiriad ar gyfer cyflwyno gan ddefnyddio cyfathrebiadau electronig, drwy ei anfon neu ei hanfon at y person yn y cyfeiriad hwnnw gan ddefnyddio cyfathrebiad electronig sy’n cydymffurfio â’r amodau yn is-adran (3);

(e) drwy unrhyw ddull arall a bennir mewn rheoliadau.

(3) Yr amodau yw—

(a) bod modd i’r person yr anfonir y ddogfen ato gael gafael ar y ddogfen,

(b) bod y ddogfen yn ddarllenadwy ym mhob modd perthnasol, ac

(c) bod modd defnyddio’r ddogfen i gyfeirio ati yn nes ymlaen.

(4) Cydymffurfir â gofyniad i roi mwy nag un copi o ddogfen i berson drwy anfon un copi yn unig o’r ddogfen at y person ar ffurf electronig, oni fo’r ddarpariaeth yn ei gwneud yn ofynnol i’r copïau gael eu rhoi ar ffurf copi caled.

(5) At ddibenion yr adran hon prif swyddfa cwmni sy’n gofrestredig y tu allan i’r Deyrnas Unedig yw ei brif swyddfa o fewn y Deyrnas Unedig.

(6) Mae hysbysiad neu ddogfen arall a roddir i berson drwy ei adael neu ei gadael yng nghyfeiriad y person o dan is-adran (2)(b) i’w drin neu i’w thrin at ddibenion y Ddeddf hon fel pe bai wedi ei roi neu ei rhoi ar yr adeg y’i gadawyd yn y cyfeiriad hwnnw.

(7) Mae hysbysiad neu ddogfen arall a roddir i berson drwy ei anfon neu ei hanfon ar ffurf electronig yn unol â’r adran hon i’w drin neu i’w thrin at ddibenion y Ddeddf hon fel pe bai wedi ei roi neu ei rhoi, oni phrofir i’r gwrthwyneb, ar y diwrnod yr anfonwyd y cyfathrebiad electronig.

(8) Nid yw is-adran (2)(c) a (d) yn gymwys i roi—

(a) hysbysiad o dan adran 106(4) (hysbysiad o fwriad i fynd ar dir heb warant);

(b) hysbysiad o dan adran 111 (hysbysiadau gwybodaeth);

(c) hysbysiad o dan adran 113 (hysbysiad datblygiad anawdurdodedig).

(9) Gweler adran 233 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70) am ddarpariaeth ychwanegol ynghylch y dulliau y caiff awdurdodau lleol eu defnyddio i gyflwyno dogfennau.

137 Rhoi hysbysiad etc. i bersonau sy’n meddiannu tir neu sydd â buddiant mewn tir

(1) Mae’r adran hon (yn ogystal ag adran 136) yn gymwys pan fo darpariaeth a gynhwysir yn y Ddeddf hon neu a wneir odani yn ei gwneud yn ofynnol neu’n awdurdodi i hysbysiad neu ddogfen gael ei roi neu ei rhoi—

(a) i berson a chanddo fuddiant mewn tir, neu

(b) i berson fel meddiannydd tir.

(2) Pan fo’r hysbysiad neu’r ddogfen arall i’w roi neu i’w rhoi i berson a chanddo fuddiant mewn tir, ac na ellir darganfod enw’r person ar ôl gwneud ymholiadau rhesymol, caniateir cyfeirio’r hysbysiad neu’r ddogfen at y person fel “perchennog” y tir, gan ddisgrifio’r tir.

(3) Pan fo’r hysbysiad neu’r ddogfen arall i’w roi neu i’w rhoi i berson fel meddiannydd tir caniateir ei gyfeirio neu ei chyfeirio at y person wrth ei enw neu fel “meddiannydd” y tir, gan ddisgrifio’r tir.

(4) Mae is-adran (5) yn gymwys—

(a) pan—

(i) bo hysbysiad neu ddogfen arall i’w roi neu i’w rhoi i berson a chanddo fuddiant mewn tir,

(ii) na ellir darganfod man preswylio arferol na man preswylio hysbys diwethaf y person ar ôl gwneud ymholiadau rhesymol, a

(iii) nad yw’r person wedi rhoi cyfeiriad ar gyfer cyflwyno’r ddogfen, neu

(b) pan fo dogfen i’w rhoi i berson fel meddiannydd tir.

(5) Rhoddir yr hysbysiad neu’r ddogfen arall at ddiben y Ddeddf hon os yw wedi ei gyfeirio neu ei chyfeirio at y person, wedi ei farcio neu ei marcio’n glir fel cyfathrebiad pwysig sy’n effeithio ar eiddo’r person, a’i fod neu ei bod—

(a) wedi ei anfon neu ei hanfon i’r tir drwy’r post ac nad yw wedi ei ddychwelyd neu ei dychwelyd fel hysbysiad neu ddogfen nas danfonwyd,

(b) wedi ei draddodi neu ei thraddodi i berson sy’n preswylio neu’n cael ei gyflogi, neu yr ymddengys ei fod yn preswylio neu’n cael ei gyflogi, yn y tir neu ar y tir, neu

(c) wedi ei osod neu ei gosod yn sownd mewn lle amlwg i’r tir neu i wrthrych ar y tir neu gerllaw iddo.

138 Cyflwyno dogfennau i’r Goron

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo darpariaeth a gynhwysir yn y Ddeddf hon neu a wneir odani yn ei gwneud yn ofynnol i hysbysiad neu ddogfen arall gael ei roi neu ei rhoi i’r Goron.

(2) Rhaid rhoi’r hysbysiad neu’r ddogfen arall i awdurdod priodol y Goron.

(3) Nid yw adrannau 136 na 137 (darpariaethau cyffredinol ynghylch dulliau cyflwyno) yn gymwys.

(4) Yn yr adran hon, mae “y Goron” yn cynnwys—

(a) Dugiaeth Caerhirfryn;

(b) Dugiaeth Cernyw.

Cyffredinol

139 Dyletswyddau i gyhoeddi

(1) Pan fo’r Ddeddf hon yn gosod dyletswydd i gyhoeddi rhywbeth, rhaid iddo gael ei gyhoeddi ar ffurf electronig.

(2) Pan fo gan y person wefan, mae’r ddyletswydd i gyhoeddi ar ffurf electronig yn ddyletswydd i gyhoeddi ar y wefan honno.

(3) Nid oes unrhyw beth yn yr adran hon yn rhwystro’r person sy’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd rhag cyhoeddi mewn modd arall yn ogystal â chyhoeddi ar ffurf electronig.

140 Rheoliadau a gorchmynion: cyfyngiadau

(1) Mae is-adran (2) yn gymwys i—

(a) rheoliadau o dan adran 30, adran 34, adran 35, adran 48(6), adran 63(5), adran 91(3), adran 124 ac adran 129;

(b) gorchmynion cydsyniad seilwaith a gorchmynion o dan adran 90.

(2) Caiff rheoliadau a gorchmynion—

(a) cynnwys darpariaeth y byddai cydsyniad y Gweinidog priodol yn ofynnol ar ei chyfer o dan baragraff 8(1)(a) neu (c), 10 neu 11 o Atodlen 7B i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32) pe bai’r ddarpariaeth wedi ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru;

(b) cynnwys darpariaeth y byddai’n ofynnol ymgynghori â’r Gweinidog priodol yn ei chylch o dan baragraff 11(2) o Atodlen 7B i’r Ddeddf honno pe bai’r ddarpariaeth wedi ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru.

(3) Ni chaiff rheoliadau a gorchmynion o dan y Ddeddf hon, ac eithrio rheoliadau a gorchmynion y mae is-adran (2) yn gymwys iddynt i’r graddau y maent yn gwneud darpariaeth a awdurdodir gan is-adran (2)—

(a) cynnwys darpariaeth y byddai cydsyniad y Gweinidog priodol yn ofynnol ar ei chyfer o dan baragraff 8, 10 neu 11 o Atodlen 7B i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 pe bai’r ddarpariaeth wedi ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru;

(b) cynnwys darpariaeth y byddai’n ofynnol ymgynghori â’r Gweinidog priodol yn ei chylch o dan baragraff 11(2) neu (2A) o Atodlen 7B i’r Ddeddf honno pe bai’r ddarpariaeth wedi ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru.

(4) Yn yr adran hon, mae i “Gweinidog priodol” yr ystyr a roddir i “appropriate Minister” gan baragraff 8(5) o Atodlen 7B i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006.

141 Rheoliadau: y weithdrefn

(1) Mae pŵer i wneud rheoliadau o dan y Ddeddf hon i’w arfer drwy offeryn statudol.

(2) Mae pŵer i wneud rheoliadau o dan y Ddeddf hon yn cynnwys pŵer i wneud—

(a) darpariaeth wahanol at ddibenion gwahanol neu ar gyfer ardaloedd gwahanol;

(b) darpariaeth ddeilliadol, darpariaeth atodol, darpariaeth ganlyniadol, darpariaeth drosiannol neu ddarpariaeth arbed.

(3) Ni chaniateir gwneud offeryn statudol y mae’r is-adran hon yn gymwys iddo oni fo drafft o’r offeryn wedi ei osod gerbron Senedd Cymru ac wedi ei gymeradwyo ganddi drwy benderfyniad.

(4) Mae is-adran (3) yn gymwys i offeryn statudol sy’n cynnwys rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o’r darpariaethau a ganlyn—

(a) adran 17;

(b) adran 21;

(c) adran 22(2)(c);

(d) adran 55(1);

(e) adran 58(3);

(f) adran 59(6);

(g) adran 63(5);

(h) adran 124;

(i) adran 130;

(j) adran 131;

(k) adran 132;

(l) adran 144, ond dim ond pan fo’r rheoliadau yn diwygio, yn diddymu neu’n addasu fel arall ddarpariaeth mewn Deddf gan Senedd y Deyrnas Unedig neu Ddeddf neu Fesur gan Senedd Cymru;

(m) paragraff 2(1) o Atodlen 2.

(5) Mae offeryn statudol sy’n cynnwys rheoliadau a wneir gan Weinidogion Cymru o dan y Ddeddf hon nad yw is-adran (4) yn gymwys iddo yn ddarostyngedig i’w ddiddymu yn unol â phenderfyniad gan Senedd Cymru.

142 Cyfarwyddydau: cyffredinol

Rhaid i gyfarwyddyd a roddir o dan y Ddeddf hon neu yn ei rhinwedd fod yn ysgrifenedig.

143 Dehongli cyffredinol

(1) Yn y Ddeddf hon—

• mae i “adeilad” yr ystyr a roddir i “building” gan adran 336(1) o DCGTh 1990;

• mae i “adeiladu”, mewn perthynas â hynny o orsaf gynhyrchu sy’n weithfeydd ynni adnewyddadwy, neu sydd i fod yn weithfeydd ynni adnewyddadwy, yr un ystyr ag a roddir i “construction” ym Mhennod 2 o Ran 2 o Ddeddf Ynni 2004 (p. 20) (gweler adran 104 o’r Ddeddf honno) (a rhaid darllen ymadroddion perthynol yn unol â hynny); ac yn y diffiniad hwn mae i “gweithfa ynni adnewyddadwy” yr un ystyr ag a roddir i “renewable energy installation” ym Mhennod 2 o Ran 2 o Ddeddf Ynni 2004 (p. 20) (gweler adran 104 o’r Ddeddf honno);

• mae i “adroddiad ar yr effaith leol” (“local impact report”) yr ystyr a roddir gan adran 36(4);

• mae i “adroddiad effaith ar y môr” (“marine impact report”) yr ystyr a roddir gan adran 37(4);

• rhaid i “addasu” (“alteration”), mewn perthynas â maes awyr, gael ei ddarllen yn unol ag adran 11(4);

• mae “addasu” (“alteration”), mewn perthynas â phriffordd, yn cynnwys cau’r briffordd neu ei dargyfeirio, ei gwella, ei chodi neu ei gostwng;

• ystyr “ardal forol Cymru” (“Welsh marine area”) yw’r môr sy’n gyfagos i Gymru hyd at derfyn atfor y môr tiriogaethol; ac mae’r cwestiwn ynghylch pa rannau o’r môr sy’n gyfagos i Gymru i’w benderfynu yn unol ag erthygl 6 o Orchymyn Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Trosglwyddo Swyddogaethau) 1999 (O.S. 1999/672);

• mae i “awdurdod archwilio” (“examining authority”) yr ystyr a roddir gan adran 40(7);

• ystyr “awdurdod cyhoeddus” (“public authority”) yw unrhyw berson sydd ag unrhyw swyddogaeth o natur gyhoeddus;

• mae i “awdurdod Cymreig datganoledig” yr ystyr a roddir i “devolved Welsh authority” gan adran 157A o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006;

• ystyr “awdurdod cynllunio” (“planning authority”) yw awdurdod cynllunio lleol o fewn yr ystyr a roddir i “local planning authority” gan Ran 1 o DCGTh 1990 ar gyfer ardal yng Nghymru;

• mae i “awdurdod priffyrdd” yr un ystyr ag a roddir i “highway authority” yn Neddf Priffyrdd 1980 (p. 66) (gweler adrannau 1 i 3 o’r Ddeddf honno);

• ystyr “caniatâd cynllunio” (“planning permission”) yw caniatâd o dan Ran 3 o DCGTh 1990;

• ystyr “cefnffordd” (“trunk road”) yw priffordd sy’n gefnffordd yn rhinwedd—

  (a)

  adran 10(1) neu 19 o Ddeddf Priffyrdd 1980,

  (b)

  gorchymyn neu gyfarwyddyd o dan adran 10 o’r Ddeddf honno, neu

  (c)

  gorchymyn cydsyniad seilwaith,

• neu o dan unrhyw ddeddfiad arall;

• ystyr “cydsyniad adran 20” (“section 20 consent”) yw caniatâd, awdurdodiad, cydsyniad, gorchymyn neu gynllun a grybwyllir yn adran 20 (effaith gofyniad am gydsyniad seilwaith ar gyfundrefnau cydsynio eraill);

• ystyr “cydsyniad seilwaith” (“infrastructure consent”) yw’r cydsyniad sy’n ofynnol gan adran 19;

• rhaid darllen “cyfleuster LNG” (“LNG facility”) yn unol ag adran 3;

• ystyr “cyfnewidfa nwyddau rheilffordd” (“rail freight interchange”) yw cyfleuster i drosglwyddo nwyddau rhwng rheilffordd a ffordd, neu rhwng rheilffordd a math arall o drafnidiaeth;

• ystyr “Cymru” (“Wales”) yw ardal gyfunol y siroedd a’r bwrdeistrefi sirol yng Nghymru (gweler Rhannau 1 a 2 o Atodlen 4 i Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70));

• mae i “datblygiad” (“development”) yr ystyr a roddir gan adran 133;

• mae i “datganiad polisi seilwaith” (“infrastructure policy statement”) yr ystyr a roddir gan adran 127(2);

• ystyr “DCGTh 1990” (“TCPA 1990”) yw Deddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 (p. 8);

• mae “deddfiad” (“enactment”) yn cynnwys unrhyw ddeddfiad pryd bynnag y caiff ei basio neu y’i gwneir;

• mae i “defnyddio” yr ystyr a roddir i “use” gan adran 336(1) o DCGTh 1990;

• mae i “estyniad”, mewn perthynas â gorsaf gynhyrchu, yr ystyr a roddir i “extension” gan adran 36(9) o Ddeddf Trydan 1989 (a rhaid darllen “estyn” yn unol â hynny);

• ystyr “ffordd arbennig” (“special road”) yw priffordd sy’n ffordd arbennig yn unol ag adran 16 o Ddeddf Priffyrdd 1980 neu yn rhinwedd gorchymyn cydsyniad seilwaith;

• ystyr “gorchymyn cydsyniad seilwaith” (“infrastructure consent order”) yw gorchymyn a wneir o dan y Ddeddf hon sy’n rhoi cydsyniad seilwaith;

• mae i “gorsaf gynhyrchu” yr un ystyr ag a roddir i “generating station” yn Rhan 1 o Ddeddf Trydan 1989 (gweler adran 64(1) o’r Ddeddf honno);

• mae “gwasanaethau cyn gwneud cais” (“pre-application services”) i’w ddehongli yn unol ag adran 27(2);

• ystyr “gweithdrefn arbennig y Senedd” (“special Senedd procedure”) yw’r weithdrefn a bennir yn rheolau sefydlog Senedd Cymru ar gyfer is-ddeddfwriaeth sy’n ddarostyngedig i weithdrefn arbennig y Senedd;

• mae i “gwella”, mewn perthynas â phriffordd, yr ystyr a roddir i “improvement” gan adran 329(1) o Ddeddf Priffyrdd 1980;

• mae i “harbwr” ac “awdurdod harbwr” yr ystyron a roddir i “harbour” a “harbour authority” gan adran 57(1) o Ddeddf Harbyrau 1964 (p. 40);

• mae i “heneb” (“monument”) yr un ystyr ag yn Neddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2023 (dsc 3) (gweler adran 2 o’r Ddeddf honno);

• mae i “llinell drydan” yr un ystyr ag a roddir i “electric line” yn Rhan 1 o Ddeddf Trydan 1989 (p. 29) (gweler adran 64(1) o’r Ddeddf honno);

• mae i “maes awyr” yr ystyr a roddir i “airport” gan adran 82(1) o Ddeddf Meysydd Awyr 1986 (p. 31);

• mae “mwynau” (“minerals”) yn cynnwys yr holl sylweddau sy’n cael eu gweithio i’w symud ymaith fel arfer (gan gynnwys yn y môr);

• mae “nwy” (“gas”) yn cynnwys nwy naturiol;

• ystyr “nwy naturiol” (“natural gas”) yw unrhyw nwy sy’n deillio o strata naturiol (gan gynnwys nwy sy’n dod o’r tu allan i’r Deyrnas Unedig);

• mae i “nwyddau” yr ystyr a roddir i “goods” gan adran 83(1) o Ddeddf Rheilffyrdd 1993 (p. 43);

• mae i “priffordd” yr ystyr a roddir i “highway” gan adran 328 o Ddeddf Priffyrdd 1980 (p. 66);

• mae i “prosiect seilwaith arwyddocaol” (“significant infrastructure project”) yr ystyr a roddir gan Ran 1;

• mae i “rheilffordd” yr ystyr a roddir i “railway” gan adran 67(1) o Ddeddf Trafnidiaeth a Gweithfeydd 1992 (p. 42);

• ystyr “rheoliadau” (“regulations”) yw rheoliadau a wneir gan Weinidogion Cymru;

• ystyr “safonol” (“standard”), mewn perthynas â chyfaint nwy, yw cyfaint nwy ar bwysedd o 101.325 ciloPascal a thymheredd o 273 Kelvin;

• mae “tir” (“land”) yn cynnwys adeiladau, henebion a thir sydd wedi ei orchuddio â dyfroedd (gan gynnwys gwely’r môr); ac mewn perthynas â Rhan 6 (gorchmynion cydsyniad seilwaith) rhaid ei ddarllen yn unol ag adran 102;

• mae i “tir y Goron” (“Crown land”) yr ystyr a roddir gan adran 134.

(2) Mae cyfeiriad yn y Ddeddf hon at hawl dros dir yn cynnwys—

(a) cyfeiriad at yr hawl i wneud, neu i osod a chynnal a chadw, unrhyw beth yn y tir, arno neu odano, neu yn y gofod awyr uwchben ei arwyneb;

(b) cyfeiriad at gyfamod cyfyngol.

(3) Mae cyfeiriad yn y Ddeddf hon at gaffael tir, fel y mae’n gymwys i hawl dros dir, a chyfeiriad at gaffael hawl dros dir yn cynnwys—

(a) caffael yr hawl drwy greu hawl newydd yn ogystal â thrwy gaffael un bresennol;

(b) gosod cyfamod cyfyngol.

(4) Mae cyfeiriad yn y Ddeddf hon at y môr yn cynnwys gwely ac isbridd y môr.

144 Pŵer i wneud darpariaeth ganlyniadol a throsiannol etc.

(1) Os yw Gweinidogion Cymru yn ystyried bod hynny’n briodol at ddibenion y Ddeddf hon, o ganlyniad iddi, neu er mwyn rhoi effaith lawn i unrhyw ddarpariaeth sydd ynddi, cânt, drwy reoliadau, wneud—

(a) darpariaeth atodol, ddeilliadol neu ganlyniadol;

(b) darpariaeth drosiannol neu ddarpariaeth arbed.

(2) Caiff rheoliadau o dan is-adran (1) ddiwygio, addasu, ddiddymu neu ddirymu unrhyw ddeddfiad (gan gynnwys deddfiad a geir yn y Ddeddf hon).

145 Diwygiadau canlyniadol a diddymiadau

Mae Atodlen 3 yn gwneud darpariaeth o ganlyniad i’r Ddeddf hon.

146 Darpariaeth drosiannol a darpariaeth arbed

(1) Nid yw adrannau 19 ac 20 yn cael unrhyw effaith mewn perthynas â datblygiad os yw’r amodau yn is-adrannau (2) a (3) yn gymwys.

(2) Yr amod cyntaf yw—

(a) y gwnaed cais am gydsyniad adran 20 mewn perthynas â’r datblygiad cyn i adrannau 19 ac 20 ddod i rym ac nad yw’r cais wedi ei dynnu yn ôl,

(b) y gwnaed hysbysiad o dan adran 62E(1) o DCGTh 1990 am gais arfaethedig mewn perthynas â’r datblygiad cyn i adrannau 19 ac 20 ddod i rym ac nad yw’r hysbysiad wedi ei dynnu yn ôl, neu

(c) pan ddaw adrannau 19 ac 20 i rym, fod gwneud neu gadarnhau gorchymyn neu gynllun a grybwyllir yn is-adran (2) neu (3) o adran 20 mewn perthynas â’r datblygiad o dan ystyriaeth gan Weinidogion Cymru, ac eithrio mewn ymateb i gais.

(3) Yr ail amod yw—

(a) bod y cwestiwn o ba un ai i roi neu i wneud y cydsyniad adran 20 ai peidio o dan ystyriaeth, pan na fo’r cyfnod trosiannol wedi dod i ben,

(b) pan fo is-adran (2)(b) yn gymwys ac na fo’r cyfnod trosiannol wedi dod i ben—

(i) nad yw 12 mis cyntaf y cyfnod trosiannol wedi dod i ben heb i gais am ganiatâd cynllunio gael ei wneud mewn perthynas â’r datblygiad, neu

(ii) y gwneir cais o fewn 12 mis cyntaf y cyfnod trosiannol a bod y cwestiwn o ba un ai i roi caniatâd cynllunio ai peidio o dan ystyriaeth;

(c) y rhoddir neu y gwneir y cydsyniad adran 20 cyn diwedd y cyfnod trosiannol.

(4) Yn is-adran (3), ystyr y “cyfnod trosiannol” yw’r cyfnod o 24 o fisoedd sy’n dechrau â’r diwrnod y mae adrannau 19 ac 20 yn dod i rym.

(5) Caiff Gweinidogion Cymru, mewn perthynas â datblygiad, gyfarwyddo—

(a) bod cyfnod trosiannol gwahanol yn gymwys at ddibenion is-adran (3)(a), (b) neu (c), neu

(b) bod cyfnod ac eithrio 12 mis yn gymwys at ddibenion paragraff (b) o’r is-adran honno.

(6) Caiff rheoliadau wneud darpariaeth at ddibenion is-adran (2) neu (3) ynghylch—

(a) pan fydd cais neu hysbysiad i’w drin fel pe bai wedi ei wneud;

(b) beth y mae o dan ystyriaeth yn ei olygu.

(7) Os yw cydsyniad adran 20 (“y cydsyniad gwreiddiol”) yn cael effaith (boed hynny yn rhinwedd is-adran (1) neu fel arall), nid oes unrhyw beth yn adran 20 yn atal y cydsyniad gwreiddiol, neu gydsyniad adran 20 sy’n ei ddisodli, rhag cael ei amrywio neu ei ddisodli.

(8) Os yw’r cydsyniad gwreiddiol, neu gydsyniad adran 20 sy’n ei ddisodli, yn cael ei amrywio neu ei ddisodli, nid yw adran 19 yn gymwys i’r datblygiad y mae’r cydsyniad fel y’i hamrywiwyd, neu’r cydsyniad sy’n disodli’r cydsyniad gwreiddiol, yn ymwneud ag ef (ac felly nid yw cydsyniad seilwaith yn ofynnol ar gyfer y datblygiad hwnnw).

(9) Mae cydsyniad adran 20 yn disodli cydsyniad adran 20 cynharach at ddibenion yr adran hon os (ond dim ond os)—

(a) y’i rhoddir neu y’i gwneir ar gais am gydsyniad ar gyfer datblygiad heb gydymffurfio ag amodau y rhoddwyd neu y gwnaed y cydsyniad adran 20 cynharach yn ddarostyngedig iddynt, a

(b) y’i rhoddir yn ddarostyngedig i amodau gwahanol, neu y’i gwneir ar amodau gwahanol, neu’n ddiamod.

(10) Mae darpariaethau DCGTh 1990 yn cael effaith fel pe na bai’r diwygiadau a wneir i’r Ddeddf honno gan baragraff 4 o Atodlen 3 wedi eu gwneud i’r graddau y bo darpariaethau DCGTh 1990 yn ymwneud â datblygiad nad yw adrannau 19 ac 20 yn gymwys iddo yn rhinwedd yr adran hon.

147 Dod i rym

(1) Daw’r darpariaethau a ganlyn o’r Ddeddf hon i rym drannoeth y diwrnod y caiff y Ddeddf hon y Cydsyniad Brenhinol—

(a) Rhan 1;

(b) y darpariaethau yn Rhannau 2 i 8 sydd—

(i) yn rhoi pŵer i wneud rheoliadau, neu

(ii) yn gwneud darpariaeth ynghylch yr hyn y caniateir (a’r hyn na chaniateir) ei wneud wrth arfer pŵer i wneud rheoliadau;

(c) y Rhan hon, ac eithrio adran 145.

(2) Daw darpariaethau eraill y Ddeddf hon i rym ar ddiwrnod a bennir gan Weinidogion Cymru mewn gorchymyn a wneir drwy offeryn statudol.

(3) Caiff gorchymyn o dan is-adran (2)—

(a) pennu diwrnodau gwahanol at ddibenion gwahanol;

(b) gwneud darpariaeth ddarfodol, darpariaeth drosiannol neu ddarpariaeth arbed mewn cysylltiad â dod â darpariaeth i rym a ddygir i rym drwy’r gorchymyn.

148 Enw byr

Enw byr y Ddeddf hon yw Deddf Seilwaith (Cymru) 2024.