Yr Atodlen
39.Mae’r Atodlen yn cynnwys nifer o faterion gweinyddol manwl sy’n ymwneud â’r Comisiynydd.
Paragraffau 1 a 2
40.Mae’r paragraffau hyn yn ei gwneud yn ofynnol i’r broses ar gyfer enwi’r person y mae ei enw i’w gyflwyno i’r Cynulliad i’w benodi fod yn gystadleuaeth deg ac agored. Caniateir i’r trefniadau ar gyfer dod o hyd i’r ymgeisydd gorau ac ar gyfer pennu manylion telerau’r penodiad arfaethedig (er enghraifft y tâl) gael eu dirprwyo i Gomisiwn y Cynulliad, i Bwyllgor (er enghraifft y Pwyllgor Safonau Ymddygiad) neu i’r staff (neu gyfuniad o’r rhain) a chaniateir ar gyfer cynnwys elfen annibynnol yn y broses ddethol.
Paragraffau 3 a 4
41.Mae’r Comisiynydd i fod yn gorfforaeth undyn. Gan hynny, ni fydd newid o ran y person sy’n dal y swydd yn effeithio ar hawliau, dyletswyddau a rhwymedigaethau cyfreithiol sy’n gysylltiedig â’r swydd. Gwneir darpariaeth ar gyfer dilysu dogfennau ffurfiol.
Paragraff 5
42.Mae’r paragraff hwn yn ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiwn dalu i’r Comisiynydd y cyflog a’r buddion eraill, gan gynnwys unrhyw bensiwn, y cytunwyd arnynt wrth ei benodi. Rhaid hefyd i’r Comisiwn dalu rhwymedigaethau cyfreithiol a fydd yn cael eu hysgwyddo gan y Comisiynydd wrth gyflogi staff neu wrth brynu gwasanaethau neu wrth wneud taliadau i bersonau y mae’n ofynnol iddynt fod yn bresennol er mwyn rhoi tystiolaeth neu er mwyn cyflwyno dogfennau. Mae taliadau mewn perthynas â chyflog a lwfansau’r Comisiynydd ac unrhyw daliadau pensiwn yn cael eu codi ar Gronfa Gyfunol Cymru ac felly gellir eu talu o Gronfa Gyfunol Cymru heb fod angen rhagor o awdurdod cyfreithiol.
Paragraff 6
43.Mae’r paragraff hwn yn galluogi’r Comisiynydd i gyflogi staff neu brynu gwasanaethau a gwneud trefniadau gyda chyrff cyhoeddus neu ddeiliaid swyddi cyhoeddus eraill (er enghraifft ombwdsmon) er mwyn i’r person hwnnw ddarparu gwasanaethau i’r Comisiynydd. Felly, gallai’r Comisiynydd drefnu gydag ombwdsmon neu swyddog tebyg i’r cymorth gweinyddol y bydd ar y Comisiynydd ei angen gael ei ddarparu.
44.Er hynny, wrth ddefnyddio’r pwerau hyn, rhaid i’r Comisiynydd roi sylw i gyfrifoldebau’r Clerc, yn rhinwedd ei swydd fel prif swyddog cyfrifyddu’r Comisiwn.
45.Rhaid i’r Comisiynydd hefyd ymgynghori â’r Clerc mewn perthynas ag unrhyw rwymedigaeth ariannol y bydd yn ofynnol i’r Comisiwn ei thalu, (er enghraifft mewn perthynas â chyflogi staff, sicrhau bod nwyddau a gwasanaethau’n cael eu darparu neu mewn perthynas â lwfansau a threuliau personau sy’n cael eu galw i roi tystiolaeth neu i gyflwyno dogfennau) a rhaid iddo roi sylw i unrhyw sylwadau a gyflwynir gan y Clerc mewn ymateb. Caniateir ymgynghori fel hyn mewn un o dri modd. Caiff y Comisiynydd gytuno ar gyllideb ymlaen llaw mewn perthynas â mathau penodol o wariant, neu caiff hysbysu’r Clerc ymlaen llaw am gynnig i ysgwyddo eitem benodol o wariant neu, mewn achos brys, caiff ysgwyddo’r rhwymedigaeth heb hysbysu’r Clerc ymlaen llaw ond ei fod wedyn yn gorfod gwneud hynny cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol.
46.Bwriad y darpariaethau hyn yw cadw cydbwysedd rhwng annibyniaeth y Comisiynydd a’r angen i’r Comisiynydd gael digon o adnoddau i gyflawni swyddogaethau’r swydd yn effeithiol ar y naill law, a dyletswydd y Clerc ar y llaw arall i sicrhau bod cronfeydd cyhoeddus, a ddarperir drwy’r Comisiwn, yn cael eu gwario’n gyfreithlon.
Paragraff 7
47.Oherwydd natur gyfyngedig gweithgareddau’r Comisiynydd, nid yw’r Mesur yn ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiynydd baratoi amcangyfrifon blynyddol na chynhyrchu cyfrifon blynyddol ffurfiol. Rhagwelir yn hytrach y bydd y Comisiwn, gan y bydd pob taliad i’r Comisiynydd neu ar ei ran yn cael ei wneud drwyddo, yn cynnwys gwybodaeth am faterion ariannol y Comisiynydd fel adran ar wahân yng nghyfrifon y Comisiwn. Mae’r paragraff hwn yn ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiynydd roi’r wybodaeth angenrheidiol i’r Comisiwn er mwyn i hyn ddigwydd.
