Rheoliadau’r Undeb Ewropeaidd (Asesu Cymesuredd Proffesiynau Rheoleiddiedig) (Cymru) 2020

NODYN ESBONIADOL

(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Rheoliadau)

Mae’r cytundeb rhwng y Deyrnas Unedig a’r UE o dan Erthygl 50(2) o’r Cytuniad ar Undeb Ewropeaidd sy’n nodi’r trefniadau ar gyfer ymadawiad y Deyrnas Unedig â’r UE yn ei gwneud yn ofynnol i’r DU gydymffurfio â’i rhwymedigaethau cyfreithiol o dan gyfraith yr UE tra pery’r cyfnod pontio. Mae hyn yn cynnwys rhwymedigaethau trosi.

O dan Gyfarwyddeb 2005/36/EU (a droswyd i gyfraith y DU gan Reoliadau’r Undeb Ewropeaidd (Cydnabod Cymwysterau Proffesiynol) 2015 (O.S. 2015/2059)), mae’n ofynnol i Aelod-wladwriaethau gwblhau profion cymesuredd wrth reoleiddio proffesiynau.

Mae Cyfarwyddeb (EU) 2018/958 Senedd Ewrop a’r Cyngor dyddiedig 28 Mehefin 2018 (“Cyfarwyddeb 2018”) yn mynd ymhellach ac yn sefydlu fframwaith manwl ar gyfer cynnal profion cymesuredd cyn cyflwyno darpariaethau deddfwriaethol, rheoleiddiol neu weinyddol newydd, neu cyn diwygio darpariaethau deddfwriaethol, rheoleiddiol neu weinyddol presennol, sy’n cyfyngu ar fynediad i broffesiynau rheoleiddiedig neu ddilyn y proffesiynau hynny (“darpariaeth reoleiddiol broffesiynol”).

Mae’r Rheoliadau hyn yn gweithredu Cyfarwyddeb 2018 ac yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru gynnal yr asesiad cymesuredd hwn. Gan nad yw rhwymedigaethau’r DU i gydymffurfio â rhwymedigaethau trosi ond yn ymestyn hyd at ddiwedd y cyfnod gweithredu, mae’r Rheoliadau hyn yn gyfyngedig o ran amser a deuant i ben ar ddiwrnod cwblhau’r cyfnod gweithredu (gweler y diffiniad yn rheoliad 2).

Er bod adran 5A o Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 (p. 16) (“Deddf 2018”) yn darparu nad yw’r ffaith bod unrhyw beth sy’n parhau i fod yn gyfraith ddomestig, neu sy’n ffurfio rhan ohoni, ar neu ar ôl diwrnod cwblhau’r cyfnod gweithredu yn rhinwedd adrannau 2 i 4 o Ddeddf 2018 yn cael effaith yn union cyn diwrnod cwblhau’r cyfnod gweithredu sy’n gyfyngedig o ran amser drwy gyfeirio at y cyfnod gweithredu yn ei atal rhag cael effaith amhenodol ar ac ar ôl diwrnod cwblhau’r cyfnod gweithredu yn rhinwedd adrannau 2 i 4, nid oes gofyniad i’r Rheoliadau hyn gael effaith amhenodol o’r fath, ac ni fyddant felly yn parhau i gael effaith ar ôl diwrnod cwblhau’r cyfnod gweithredu.

Mae rheoliad 3 yn nodi cwmpas y Rheoliadau hyn. Mae’r Rheoliadau hyn yn gymwys i’r proffesiynau rheoleiddiedig a restrir ym mharagraffau (1) i (3). Mae paragraff (4) yn nodi’r cyfyngiadau ar gwmpas y Rheoliadau hyn yn unol ag Erthygl 2 o Gyfarwyddeb 2018.

Mae rheoliad 4 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru gynnal asesiadau cymesuredd ac yn nodi’r amodau y mae rhaid eu bodloni wrth wneud hynny.

Mae rheoliad 5 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru sicrhau nad yw darpariaethau rheoleiddiol proffesiynol yn gwahaniaethu’n uniongyrchol nac yn anuniongyrchol ar sail cenedligrwydd neu breswylfa.

Mae rheoliad 6 yn ei gwneud yn ofynnol i ddarpariaeth reoleiddiol broffesiynol gael ei chyfiawnhau gan amcanion budd y cyhoedd. Mae’n nodi pryd y bydd darpariaeth yn cael ei chyfiawnhau gan amcanion budd y cyhoedd ac yn rhoi enghreifftiau o resymau a allai ffurfio rhesymau tra phwysig er budd y cyhoedd, fel y’u rhestrir yn Erthygl 6 o Gyfarwyddeb 2018.

Mae rheoliad 7 yn ymdrin â’r egwyddor cymesuredd ac yn nodi ystyriaethau y mae rhaid rhoi sylw iddynt wrth asesu cymesuredd darpariaeth reoleiddiol broffesiynol, yn ogystal â’r rheini y mae rhaid eu hystyried pan fyddant yn berthnasol i natur a chynnwys y ddarpariaeth reoleiddiol broffesiynol.

Mae rheoliad 8 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru sicrhau cydymffurfedd â’r egwyddor cymesuredd hefyd wrth osod gofynion penodol ar gyfer darparu gwasanaethau dros dro ac yn achlysurol.

Mae rheoliad 9 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru roi gwybodaeth ar gael i’r cyhoedd am ddarpariaeth reoleiddiol broffesiynol arfaethedig ac ymgynghori â rhanddeiliaid perthnasol.

Mae rheoliad 10 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru anfon copi o’r ddarpariaeth reoleiddiol broffesiynol a’r asesiad cymesuredd sydd wedi ei gwblhau i’r Comisiwn Ewropeaidd.

Mae rheoliad 11 yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru fonitro cymesuredd darpariaeth reoleiddiol broffesiynol.

Ystyriwyd Cod Ymarfer Gweinidogion Cymru ar gynnal Asesiadau Effaith Rheoleiddiol mewn perthynas â’r Rheoliadau hyn. O ganlyniad, ystyriwyd nad oedd yn angenrheidiol cynnal asesiad effaith rheoleiddiol o’r costau a’r manteision sy’n debygol o ddeillio o gydymffurfio â’r Rheoliadau hyn.