Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (Trefniadau Etholiadol) 2021

Offerynnau Statudol Cymru

2021 Rhif 1084 (Cy. 258)

Llywodraeth Leol, Cymru

Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (Trefniadau Etholiadol) 2021

Gwnaed

22 Medi 2021

Yn dod i rym yn unol ag erthygl 1(2) a (3)

Mae Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru(1), yn unol ag adran 36(5) o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013(2) (“Deddf 2013”), wedi cyflwyno i Weinidogion Cymru adroddiad dyddiedig Hydref 2019 yn cynnwys ei argymhellion ar gyfer newid a manylion ei adolygiad o’r trefniadau etholiadol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Mae Gweinidogion Cymru, ar ôl ystyried y materion y cyfeirir atynt ac a nodir yn adran 37(2)(a) ac (c) o Ddeddf 2013, wedi penderfynu rhoi effaith i’r argymhellion hynny gydag addasiadau.

Yn unol ag adran 37(3) o Ddeddf 2013, mae mwy na 6 wythnos wedi mynd heibio ers i’r argymhellion hynny gael eu cyflwyno i Weinidogion Cymru.

Mae Gweinidogion Cymru yn gwneud y Gorchymyn a ganlyn drwy arfer eu pwerau a roddir gan adran 37(1) o Ddeddf 2013.

Enwi a chychwyn LL+C

1.—( 1) Enw’r Gorchymyn hwn yw Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (Trefniadau Etholiadol) 2021.

(2) At unrhyw ddiben a nodir yn rheoliad 4(1) o’r Rheoliadau, daw’r Gorchymyn hwn i rym ar 1 Hydref 2021.

(3) At bob diben arall, daw’r Gorchymyn hwn i rym ar y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022(3).

Gwybodaeth Cychwyn

I1 Ergl. 1 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I2 Ergl. 1 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Dehongli LL+C

2.   Yn y Gorchymyn hwn—

ystyr “y Rheoliadau” (“the Regulations”) yw Rheoliadau Newidiadau i Ardaloedd Llywodraeth Leol 1976(4);

ystyr “ward etholiadol” (“electoral ward”) yw unrhyw ardal yr etholir aelodau drosti i Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr;

mae unrhyw gyfeiriad at fap yn golygu un o’r 7 map a farciwyd “Map ar gyfer Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (Trefniadau Etholiadol) 2021” a adneuwyd yn unol â rheoliad 5 o’r Rheoliadau ac a labelwyd “1” i “7”, ac mae cyfeiriad at fap â rhif yn gyfeiriad at y map sy’n dwyn y rhif hwnnw;

os dangosir ar fap bod ffin yn rhedeg ar hyd ffordd, rheilffordd, troetffordd, cwrs dŵr neu nodwedd ddaearyddol debyg, mae i’w thrin fel un sy’n rhedeg ar hyd llinell ganol y nodwedd;

mae i eiriau ac ymadroddion a ddefnyddir yn y Gorchymyn hwn yr un ystyr ag a roddir iddynt yn Rhan 3 o [F1 Ddeddf Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru etc. 2013], ac eithrio i’r graddau yr ymddengys bwriad i’r gwrthwyneb.

Diwygiadau Testunol

F1 Geiriau yn ergl. 2 wedi eu hamnewid (25.6.2024) gan Deddf Senedd Cymru (Aelodau ac Etholiadau) 2024 (asc 4), a. 25(1)(a), Atod. 1 para. 13

Gwybodaeth Cychwyn

I3 Ergl. 2 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I4 Ergl. 2 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Trefniadau etholiadol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr LL+C

3.—( 1) Mae wardiau etholiadol Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr, fel y maent yn bodoli yn union cyn y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022, wedi eu diddymu.

(2) Mae Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr wedi ei rannu’n 28 o wardiau etholiadol a phob un ohonynt yn dwyn yr enw Saesneg a restrir yng ngholofn 1 a’r enw Cymraeg a restrir yng ngholofn 2 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(3) Mae pob ward etholiadol yn cynnwys yr ardaloedd a bennir mewn perthynas â’r ward etholiadol honno yng ngholofn 3 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(4) Nifer aelodau’r cyngor sydd i’w hethol dros bob ward etholiadol yw’r nifer a bennir yng ngholofn 4 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(5) Mae’r darpariaethau yn y Gorchymyn hwn yn cymryd blaenoriaeth dros unrhyw ddarpariaeth wrthdrawiadol mewn unrhyw offeryn statudol blaenorol a wnaed o dan adran 58(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972(5).

Gwybodaeth Cychwyn

I5 Ergl. 3 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I6 Ergl. 3 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(2)

Cymuned Bracla: creu wardiau cymunedol LL+C

4.   Mae cymuned Bracla i’w rhannu’n wardiau fel a ganlyn—

(a) ward Gorllewin Bracla a ddangosir â llinellau ar Fap 1;

(b) ward Canol Gorllewin Bracla a ddangosir â llinellau ar Fap 2;

(c) ward Canol Dwyrain Bracla a ddangosir â llinellau ar Fap 3;

(d) ward Dwyrain Bracla a ddangosir â llinellau ar Fap 4.

Gwybodaeth Cychwyn

I7 Ergl. 4 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I8 Ergl. 4 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Cymuned Bracla: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol LL+C

5.   Yng nghymuned Bracla—

(a) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Gorllewin Bracla yw 3;

(b) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Canol Gorllewin Bracla yw 3;

(c) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Canol Dwyrain Bracla yw 3;

(d) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Dwyrain Bracla yw 3.

Gwybodaeth Cychwyn

I9 Ergl. 5 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I10 Ergl. 5 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Cymuned Porthcawl: newidiadau i ffiniau wardiau cymunedol LL+C

6.   Yng nghymuned Porthcawl—

(a) mae’r rhan o ward Notais a ddangosir â llinellau ar Fap 5 wedi ei throsglwyddo i ward Rest Bay;

(b) mae’r rhan o ward Rest Bay a ddangosir â llinellau ar Fap 6 wedi ei throsglwyddo i ward Canol Gorllewin Porthcawl;

(c) mae’r rhan o ward Drenewydd a ddangosir â chroeslinellau ar Fap 7 wedi ei throsglwyddo i ward Canol Dwyrain Porthcawl;

(d) mae’r rhan o ward Canol Gorllewin Porthcawl a ddangosir â llinellau ar Fap 7 wedi ei throsglwyddo i ward Canol Dwyrain Porthcawl.

Gwybodaeth Cychwyn

I11 Ergl. 6 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I12 Ergl. 6 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Cymuned Porthcawl: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol LL+C

7.   Yng nghymuned Porthcawl—

(a) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Notais yw 3;

(b) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Drenewydd yw 3;

(c) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Canol Gorllewin Porthcawl yw 3;

(d) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Canol Dwyrain Porthcawl yw 6.

Gwybodaeth Cychwyn

I13 Ergl. 7 mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I14 Ergl. 7 mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Rebecca Evans

Y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol, un o Weinidogion Cymru

22 Medi 2021

Erthygl 3

YR ATODLEN LL+C ENWAU AC ARDALOEDD WARDIAU ETHOLIADOL A NIFER AELODAU’R CYNGOR

Gwybodaeth Cychwyn

I15 Atod. mewn grym ar 1.10.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I16 Atod. mewn grym ar 5.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Tabl

Colofn (1)	Colofn (2)	Colofn (3)	Colofn (4)
Enw Saesneg y ward etholiadol	Enw Cymraeg y ward etholiadol	Ardal y ward etholiadol	Nifer aelodau’r cyngor
Aberkenfig	Abercynffig	Ward Abercynffig o gymuned Castellnewydd Uchaf a chymuned Llangynwyd Isaf	1
Blackmill	Melin Ifan Ddu	Wardiau Melin Ifan Ddu ac Evanstown o gymuned Cwm Ogwr	1
Brackla East and Coychurch Lower	Dwyrain Bracla a Llangrallo Isaf	Ward Dwyrain Bracla o gymuned Bracla a chymuned Llangrallo Isaf	2
Brackla East Central	Canol Dwyrain Bracla	Ward Canol Dwyrain Bracla o gymuned Bracla	1
Brackla West	Gorllewin Bracla	Ward Gorllewin Bracla o gymuned Bracla	1
Brackla West Central	Canol Gorllewin Bracla	Ward Canol Gorllewin Bracla o gymuned Bracla	1
Bridgend Central	Canol Pen-y-bont ar Ogwr	Wardiau Morfa a Chastellnewydd o gymuned Pen-y-bont ar Ogwr	3
Bryntirion, Laleston and Merthyr Mawr	Bryntirion, Trelales a Merthyr Mawr	Cymuned Merthyr Mawr, a ward Trelales / Bryntirion o gymuned Trelales	3
Caerau	Caerau	Wardiau Caerau a Nantyffyllon o gymuned Maesteg	2
Cefn-glas	Cefn-glas	Wardiau Cefn-glas 1 a Chefn-glas 2 o gymuned Trelales	2
Coity Higher	Coety Uchaf	Cymuned Coety Uchaf	3
Cornelly	Corneli	Cymuned Corneli	3
Garw Valley	Cwm Garw	Cymuned Cwm Garw	3
Llangynwyd	Llangynwyd	Wardiau Cwmfelin a Phont-rhyd-y-cyff o gymuned Llangynwyd Ganol	1
Maesteg East	Dwyrain Maesteg	Ward Dwyrain Maesteg o gymuned Maesteg	2
Maesteg West	Gorllewin Maesteg	Ward Gorllewin Maesteg o gymuned Maesteg	2
Nant-y-moel	Nant-y-moel	Ward Nant-y-moel o gymuned Cwm Ogwr	1
Newton	Drenewydd	Ward Drenewydd o gymuned Porthcawl	1
Nottage	Notais	Ward Notais o gymuned Porthcawl	1
Ogmore Vale	Bro Ogwr	Ward Bro Ogwr o gymuned Cwm Ogwr	1
Oldcastle	Hengastell	Ward Hengastell o gymuned Pen-y-bont ar Ogwr	2
Pencoed and Penprysg	Pencoed a Phen-prysg	Cymuned Pencoed a chymuned Llangrallo Uchaf	3
Pen-y-fai	Pen-y-fai	Ward Pen-y-fai o gymuned Castellnewydd Uchaf	1
Porthcawl East Central	Canol Dwyrain Porthcawl	Ward Canol Dwyrain Porthcawl o gymuned Porthcawl	2
Porthcawl West Central	Canol Gorllewin Porthcawl	Ward Canol Gorllewin Porthcawl o gymuned Porthcawl	1
Pyle, Kenfig Hill and Cefn Cribwr	Y Pîl, Cynffig a Chefn Cribwr	Cymunedau Cefn Cribwr a’r Pîl	3
Rest Bay	Rest Bay	Ward Rest Bay o gymuned Porthcawl	1
St Bride’s Minor and Ynysawdre	Llansanffraid-ar-Ogwr ac Ynysawdre	Cymunedau Llansanffraid-ar-Ogwr ac Ynysawdre	3

NODYN ESBONIADOL

(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Gorchymyn)

Mae’r Gorchymyn hwn yn gweithredu argymhellion Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru (“y Comisiwn”), a roddodd adroddiad ym mis Hydref 2019 ar ei adolygiad o drefniadau etholiadol Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Roedd Adroddiad y Comisiwn yn cynnig lleihau nifer y wardiau etholiadol o 39 i 28, a lleihau nifer y cynghorwyr o 54 i 51.

Mae’r Gorchymyn hwn yn gweithredu argymhellion y Comisiwn, gydag addasiadau.

Mae erthygl 3 o’r Gorchymyn hwn yn diddymu’r trefniadau etholiadol presennol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr ac yn cyflwyno’r Atodlen, sy’n amlinellu’r trefniadau etholiadol newydd ar gyfer Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Mae’r Gorchymyn hwn hefyd yn gweithredu argymhellion ynghylch newidiadau i’r trefniadau etholiadol ar gyfer rhai cymunedau ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Mae erthygl 4 yn creu wardiau cymunedol newydd Gorllewin Bracla, Canol Gorllewin Bracla, Canol Dwyrain Bracla a Dwyrain Bracla yng nghymuned Bracla. Mae erthygl 5 yn nodi nifer yr aelodau sydd i’w hethol ar gyfer y wardiau newydd hyn.

Mae erthygl 6 yn gwneud newidiadau i’r ffiniau rhwng wardiau cymunedol Notais, Rest Bay, Drenewydd, Canol Gorllewin Porthcawl a Chanol Dwyrain Porthcawl yng nghymuned Porthcawl. Mae erthygl 7 yn gwneud newidiadau i nifer yr aelodau sydd i’w hethol ar gyfer wardiau Notais, Drenewydd, Canol Gorllewin Porthcawl a Chanol Dwyrain Porthcawl.

Ystyriwyd Cod Ymarfer Gweinidogion Cymru ar gynnal Asesiadau Effaith Rheoleiddiol mewn perthynas â’r Gorchymyn hwn. O ganlyniad, ystyriwyd nad oedd yn angenrheidiol cynnal asesiad effaith rheoleiddiol o’r costau a’r manteision sy’n debygol o ddeillio o gydymffurfio â’r Gorchymyn hwn.

Mae printiau o’r mapiau a labelwyd “1” i “7” y mae’r Gorchymyn hwn yn ymwneud â hwy wedi eu hadneuo yn swyddfeydd Llywodraeth Cymru ym Mharc Cathays, Caerdydd, CF10 3NQ (yr Is-adran Democratiaeth Llywodraeth Leol), a chyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Mae’r printiau sydd wedi eu hadneuo gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn agored i gael eu harchwilio gan unrhyw un y mae darpariaethau’r Gorchymyn hwn yn effeithio arnynt.

(1)

Sefydlwyd y Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol i Gymru gan adran 53 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70) (“Deddf 1972”) ac Atodlen 8 iddi. Diddymwyd adran 53 ac Atodlen 8 gan adran 73(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013 (dccc 4) (“Deddf 2013”) ac Atodlen 2 iddi. Mae Deddf 2013 yn ailenwi’r Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol i Gymru yn Gomisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru (gweler adran 2).

(2)

2013 dccc 4.

(3)

Mae Gorchymyn Awdurdodau Lleol (Newid Blynyddoedd Etholiadau Cyffredin) (Cymru) 2019 (O.S. 2019/1269 (Cy. 220)) yn diwygio adran 26(1) o Ddeddf 1972 i ddarparu y bydd etholiadau cyffredin cynghorwyr awdurdodau lleol yn cael eu cynnal yn y flwyddyn 2022 yn hytrach na 2021.

(4)

O.S. 1976/246. Mae adran 74(3) o Ddeddf 2013 yn darparu bod y Rheoliadau yn parhau i gael effaith mewn perthynas â gorchmynion a wnaed o dan Ran 3 o Ddeddf 2013, fel pe bai’r gorchmynion hynny wedi eu gwneud o dan Ran 4 o Ddeddf 1972.

(5)

1972 p. 70; diddymwyd adran 58 o Ddeddf 1972 gan adran 73(2) o Ddeddf 2013 ac Atodlen 2 iddi, yn ddarostyngedig i ddarpariaethau arbed a bennir yn adran 74 o Ddeddf 2013.