18Gweithdrefn ymchwilioLL+C
(1)Os yw’r Ombwdsmon yn cynnal ymchwiliad o dan adran 3, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi cyfle i’r awdurdod rhestredig y mae’r ymchwiliad yn ymwneud ag ef wneud sylwadau ar unrhyw honiadau yn y gŵyn;
(b)rhoi i unrhyw berson arall yr honnir yn y gŵyn ei fod wedi cymryd y camau gweithredu yr achwynir amdanynt, neu wedi awdurdodi’r camau gweithredu yr achwynir amdanynt, gyfle i wneud sylwadau ar unrhyw honiadau sy’n ymwneud â’r person hwnnw.
(2)Os yw’r Ombwdsmon yn cynnal ymchwiliad o dan adran 4, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)paratoi cynnig ymchwilio, a
(b)cyflwyno’r cynnig ymchwilio—
(i)i’r awdurdod rhestredig yr ymchwilir iddo, a
(ii)i unrhyw berson, heblaw’r awdurdod rhestredig, y’i hadwaenir mewn modd negyddol yn y cynnig ymchwilio.
(3)Ond os yw’r Ombwdsmon—
(a)wedi cychwyn ymchwiliad i fater o dan adran 3 neu 4 (yn y naill achos a’r llall, “yr ymchwiliad gwreiddiol”), a
(b)wedi cychwyn ymchwiliad arall i fater (“yr ymchwiliad cysylltiedig”) o dan adran 4 sy’n ymwneud â’r ymchwiliad gwreiddiol,
nid yw is-adran (2) yn gymwys i’r ymchwiliad cysylltiedig.
(4)Mae ymchwiliad yn ymwneud ag ymchwiliad gwreiddiol os oes gan y mater yr ymchwilir iddo yn yr ymchwiliad cysylltiedig gysylltiad sylweddol â’r mater yr ymchwilir iddo yn yr ymchwiliad gwreiddiol.
(5)Pan fo’r Ombwdsmon yn paratoi cynnig ymchwilio mewn cysylltiad â mater, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi cyfle i’r awdurdod rhestredig yr ymchwilir iddo wneud sylwadau ar y cynnig ymchwilio;
(b)rhoi cyfle i unrhyw berson, heblaw’r awdurdod rhestredig, y’i hadwaenir mewn modd negyddol yn y cynnig ymchwilio, wneud sylwadau ar y cynnig ymchwilio (i’r graddau y mae’r cynnig ymchwilio yn ymwneud â’r person hwnnw).
(6)Pan fo’r Ombwdsmon wedi cychwyn ymchwiliad cysylltiedig i fater a phan nad oes cynnig ymchwilio wedi’i baratoi yn rhinwedd is-adran (3), rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi cyfle i’r awdurdod rhestredig wneud sylwadau ar yr ymchwiliad cysylltiedig;
(b)rhoi cyfle i unrhyw berson, heblaw’r awdurdod rhestredig, y’i hadwaenir gan yr Ombwdsmon mewn modd negyddol mewn perthynas â’r ymchwiliad cysylltiedig, i wneud sylwadau ynghylch yr ymchwiliad cysylltiedig (i’r graddau y mae’r cynnig ymchwilio yn ymwneud â’r person hwnnw).
(7)Rhaid i gynnig ymchwilio nodi—
(a)y rhesymau dros yr ymchwiliad, a
(b)y modd y bodlonwyd y meini prawf a gyhoeddwyd o dan adran 5.
(8)Rhaid i ymchwiliad gael ei gynnal yn breifat.
(9)Yn ddarostyngedig i ddarpariaethau eraill yr adran hon, y weithdrefn ar gyfer cynnal ymchwiliad o dan adran 3 neu 4 yw’r un sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon yn amgylchiadau’r achos.
(10)Yn benodol, caiff yr Ombwdsmon—
(a)gwneud y cyfryw ymchwiliadau y mae’r Ombwdsmon o’r farn eu bod yn briodol;
(b)penderfynu a gaiff unrhyw berson ei gynrychioli yn yr ymchwiliad gan berson awdurdodedig neu fel arall.
(11)Yn is-adran (10) ystyr “person awdurdodedig” yw person sydd, at ddibenion Deddf Gwasanaethau Cyfreithiol 2007 (p.29), yn berson awdurdodedig mewn perthynas â gweithgaredd sy’n golygu arfer hawl i ymddangos mewn achos neu ymladd achos (o fewn ystyr y Ddeddf honno).
(12)Caiff yr Ombwdsmon dalu i unrhyw berson sy’n bresennol neu sy’n rhoi gwybodaeth at ddibenion yr ymchwiliad—
(a)y cyfryw symiau y penderfyna’r Ombwdsmon arnynt mewn perthynas â threuliau yr aethpwyd iddynt yn briodol gan y person, a
(b)y cyfryw lwfansau y penderfyna’r Ombwdsmon arnynt i ddigolledu’r person am ei amser,
yn ddarostyngedig i’r cyfryw amodau y penderfyna’r Ombwdsmon arnynt.
(13)Rhaid i’r Ombwdsmon gyhoeddi’r weithdrefn y bydd yr Ombwdsmon yn ei dilyn wrth gynnal ymchwiliad o dan adran 3 neu 4.
(14)Nid yw cynnal ymchwiliad mewn perthynas ag awdurdod rhestredig yn effeithio ar y canlynol—
(a)dilysrwydd unrhyw gamau gweithredu a gymerodd yr awdurdod rhestredig, neu
(b)unrhyw bŵer neu ddyletswydd sydd gan yr awdurdod rhestredig i gymryd camau gweithredu pellach mewn perthynas ag unrhyw fater yr ymchwilir iddo.
Gwybodaeth Cychwyn
I1A. 18 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 77(1)
I2A. 18 mewn grym ar 23.7.2019 gan O.S. 2019/1096, rhl. 2