Mesur Addysg (Cymru) 2009

Treialu LL+C

17 Treialu hawliau plentyn i apelio neu i wneud hawliad LL+C

(1) Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau ddarparu ar gyfer treialu darpariaethau Deddf Addysg 1996 (p. 56) a Deddf Gwahaniaethu ar sail Anabledd [F1 Deddf Cydraddoldeb 2010 (p.15)] fel y'u diwygir gan y Rhan hon am gyfnod a bennir yn y rheoliadau o hyd at 40 o fisoedd (“y cyfnod treialu”).

(2) Caiff rheoliadau o dan is-adran (1) ddarparu (ymhlith eraill)—

(a) mai dim ond i blant y mae awdurdodau lleol penodedig yn gyfrifol amdanynt y mae hawliau plentyn a roddir gan ddiwygiadau a wneir i Ddeddf Addysg 1996 gan y Rhan hon yn gymwys;

(b) mai dim ond i awdurdodau lleol penodedig y mae unrhyw ddyletswydd a osodir ar awdurdod lleol gan ddiwygiadau a wneir i Ddeddf Addysg 1996 gan y Rhan hon yn gymwys;

(c) mai dim ond i gorff sy'n gyfrifol am ysgol mewn ardaloedd penodedig y mae hawliau person a roddir gan ddiwygiadau a wneir i [F2 Ddeddf Cydraddoldeb 2010] gan y Rhan hon yn gymwys;

(d) mai dim ond i awdurdodau lleol penodedig y mae unrhyw ddyletswydd a osodir ar awdurdod lleol gan ddiwygiadau a wneir i [F3 Ddeddf Cydraddoldeb 2010] gan y Rhan hon yn gymwys;

(e) bod adroddiadau neu wybodaeth arall ar weithredu darpariaethau a dreialwyd yn cael eu darparu neu ei darparu ar gyfer Gweinidogion Cymru gan Dribiwnlys Cymru, awdurdodau lleol a bennir o dan baragraffau (a), (b) neu (d) neu gyrff sy'n gyfrifol am ysgolion mewn ardaloedd a bennir o dan baragraff (c).

(3) Rhaid i Weinidogion Cymru—

(a) cyhoeddi adroddiad ynghylch sut y rhoddwyd y darpariaethau a dreialwyd ar waith a pha mor effeithiol oeddynt o ran hyrwyddo llesiant plant, a

(b) gosod copi o'r adroddiad gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

(4) Caniateir i adroddiad o dan is-adran (3) gael ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru cyn diwedd y cyfnod treialu; ond ni chaniateir iddo gael ei osod ar ddyddiad lai na 12 mis ar ôl dechrau'r cyfnod treialu.

(5) Rhaid i adroddiad o dan is-adran (3) gael ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru heb fod yn hwyrach na 30 o fisoedd ar ôl i reoliadau o dan yr adran hon ddod i rym.

Diwygiadau Testunol

F1 Geiriau yn a. 17(1) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 11(a)

F2 Geiriau yn a. 17(2)(c) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 11(b)(i)

F3 Geiriau yn a. 17(2)(d) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 11(b)(ii)

Gwybodaeth Cychwyn

I1 A. 17 ddim mewn grym ar Gymeradwyaeth Frenhinol, gweler a. 26(3)

I2 A. 17 mewn grym ar 10.2.2012 gan O.S. 2012/320, ergl. 2(f)

18 Pŵer i wneud darpariaeth ynghylch apelau a hawliadau gan blentyn LL+C

(1) Caiff Gweinidogion Cymru drwy orchymyn wneud darpariaeth ynghylch—

(a) hawliau plentyn i apelio i Dribiwnlys Cymru mewn cysylltiad â materion y mae gan riant hawl i apelio mewn perthynas â hwy o dan Ran 4 o Ddeddf Addysg 1996;

(b) hawl person i wneud hawliad i Dribiwnlys Cymru mewn cysylltiad â materion y mae gan riant i'r person hwnnw hawl i wneud hawliad mewn perthynas â hwy o dan [F4 baragraff 3 o Atodlen 17 i Ddeddf Cydraddoldeb 2010];

(c) unrhyw fater sy'n gysylltiedig â'r cyfryw hawliau;

(d) darparu cyngor a gwybodaeth i blant ynghylch materion sy'n ymwneud ag anghenion addysgol arbennig;

(e) darparu cyngor a gwybodaeth i blant anabl ynghylch materion sy'n ymwneud â gwahaniaethu ar sail anabledd mewn ysgolion;

(f) gwasanaethau eirioli ynghylch anghenion addysgol arbennig neu wahaniaethu ar sail anabledd mewn ysgolion;

(g) trefniadau gyda'r bwriad o osgoi neu ddatrys anghytundebau rhwng—

(i) [F5 awdurdod lleol] (ar y naill law) a phlentyn (ar y llaw arall) ynghylch arfer gan awdurdodau swyddogaethau o dan Ran 4 o Ddeddf Addysg 1996;

(ii) perchennog ysgol berthnasol (ar y naill law) a phlentyn (ar y llaw arall) ynghylch darpariaeth addysgol arbennig (o fewn ystyr “special educational provision” yn adran 312(4) o Ddeddf Addysg 1996);

(iii) corff sy'n gyfrifol am ysgol (ar y naill law) a phlentyn anabl (ar y llaw arall) ynghylch gwahaniaethu ar sail anabledd.

(2) Mae'r pŵer i wneud gorchymyn o dan is-adran (1) yn cynnwys pŵer—

(a) i ychwanegu, i ddileu neu i addasu hawliau;

(b) i ddiwygio neu ddiddymu un neu fwy o ddarpariaethau Rhan 4 o Ddeddf Addysg 1996;

(c) i ddiwygio neu ddiddymu un neu fwy o ddarpariaethau [F6 Pennod 1 o Ran 6 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010 ac Atodlen 17 i'r Ddeddf honno];

(d) i wneud diwygiadau canlyniadol a diddymiadau i ddarpariaethau yn y Deddfau hynny.

(3) Ni chaniateir arfer y pŵer i wneud gorchymyn o dan yr adran hon—

(a) cyn i adroddiad gael ei osod gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru o dan adran 17(3), neu

(b) ar ôl cyfnod o 24 o fisoedd yn cychwyn ar ddiwrnod olaf y cyfnod treialu a bennir mewn rheoliadau o dan adran 17(1).

Diwygiadau Testunol

F4 Geiriau yn a. 18(1)(b) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 12(a)

F5 Geiriau yn Measure wedi eu hamnewid (5.5.2010) gan Gorchymyn Awdurdodau Addysg Lleol ac Awdurdodau Gwasanaethau Plant (Integreiddio Swyddogaethau) (Cymru) 2010 (O.S. 2010/1148), ergl. 5(2)

F6 Geiriau yn a. 18(2)(c) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 12(b)

Gwybodaeth Cychwyn

I3 A. 18 ddim mewn grym ar Gymeradwyaeth Frenhinol, gweler a. 26(3)

I4 A. 18 mewn grym ar 10.2.2012 gan O.S. 2012/320, ergl. 2(g)

19 Dehongli adrannau 17 ac 18 LL+C

(1) Yn adrannau 17 ac 18—

• ystyr “awdurdodau lleol” (“local authorities”) yw [F7 awdurdodau lleol] yng Nghymru;

• ystyr “perchennog” (“proprietor”) mewn perthynas ag ysgol yw'r person neu'r corff o bersonau sy'n gyfrifol am reoli'r ysgol (a'i ystyr felly mewn perthynas ag ysgol gymunedol, sefydledig neu wirfoddol neu ysgol arbennig gymunedol neu sefydledig, neu ysgol feithrin a gynhelir, yw'r corff llywodraethu);

• mae “plentyn” (“child”) yn cynnwys unrhyw berson nad yw eto'n 19 oed ac sy'n ddisgybl cofrestredig mewn ysgol;

• mae i “plentyn anabl” (“disabled child”) yr ystyr sydd i “disabled child” [F8 ym mharagraff 6A o Atodlen 17 i Ddeddf Cydraddoldeb 2010];

• mae i “rhiant” (“parent”) yr ystyr a roddir i “parent” yn adran 576 o Ddeddf Addysg 1996;

• ystyr “Tribiwnlys Cymru” (“Welsh Tribunal”) yw Tribiwnlys Anghenion Addysgol Arbennig Cymru;

• ystyr “ysgol berthnasol” (“relevant school”) yw—

  (a)

  ysgol a gynhelir neu ysgol feithrin a gynhelir,

  (b)

  uned cyfeirio disgyblion,

  (c)

  ysgol annibynnol a enwir yn y datganiad a gedwir ar gyfer y plentyn o dan adran 324 o Ddeddf Addysg 1996, neu

  (d)

  ysgol a gymeradwyir o dan adran 342 o Ddeddf Addysg 1996;

• ystyr “ysgol a gynhelir” (“maintained school”) yw unrhyw ysgol gymunedol, sefydledig neu wirfoddol neu unrhyw ysgol arbennig gymunedol neu sefydledig nas sefydlwyd mewn ysbyty;

• ystyr “ysgol feithrin a gynhelir” (“maintained nursery school”) yw ysgol feithrin a gynhelir gan [F5 awdurdod lleol] ac nad yw'n ysgol arbennig.

(2) At ddibenion adran 17(2)(c) ac 18(1)(g)(iii), penderfynir ar y corff sy'n gyfrifol am ysgol yn unol [F9 ag adran 85(9) o Ddeddf Cydraddoldeb 2010].

(3) Mae awdurdod lleol yn gyfrifol am blentyn at ddibenion adran 17(2)(a) os yw'r plentyn yn ei ardal—

(a) a bod y plentyn yn ddisgybl cofrestredig mewn ysgol a gynhelir neu ysgol feithrin a gynhelir,

(b) a bod addysg yn cael ei darparu ar gyfer y plentyn mewn ysgol nad yw'n ysgol a gynhelir neu'n ysgol feithrin a gynhelir, ond ei bod yn cael ei darparu felly ar gost yr awdurdod,

(c) ac nad yw'r plentyn yn dod o fewn (a) neu (b), ond bod y plentyn yn ddisgybl cofrestredig mewn ysgol a'i fod wedi ei ddwyn i sylw'r awdurdod am fod ganddo (neu am ei bod yn debygol bod ganddo) anghenion addysgol arbennig, neu

(d) ac nad yw'r plentyn yn ddisgybl cofrestredig mewn ysgol, ond nad yw o dan ddwyflwydd oed neu dros oedran ysgol gorfodol a'i fod wedi ei ddwyn i sylw'r awdurdod am fod ganddo (neu am ei bod yn debygol bod ganddo) anghenion addysgol arbennig.

Diwygiadau Testunol

F5 Geiriau yn Measure wedi eu hamnewid (5.5.2010) gan Gorchymyn Awdurdodau Addysg Lleol ac Awdurdodau Gwasanaethau Plant (Integreiddio Swyddogaethau) (Cymru) 2010 (O.S. 2010/1148), ergl. 5(2)

F7 Geiriau yn a. 19(1) wedi eu hamnewid (5.5.2010) gan Gorchymyn Awdurdodau Addysg Lleol ac Awdurdodau Gwasanaethau Plant (Integreiddio Swyddogaethau) (Cymru) 2010 (O.S. 2010/1148), erglau. 1, 5(4)

F8 Geiriau yn a. 19(1) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 13(1)(a)

F9 Geiriau yn a. 19(2) wedi eu hamnewid (6.7.2011) gan Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 (O.S. 2011/1651), erglau. 1(2), 13(1)(b)

Gwybodaeth Cychwyn

I5 A. 19 ddim mewn grym ar Gymeradwyaeth Frenhinol, gweler a. 26(3)

I6 A. 19 mewn grym ar 10.2.2012 gan O.S. 2012/320, ergl. 2(h)