Gorchymyn Defaid a Geifr (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2009

Nodyn Esboniadol

(Nid yw'r nodyn hwn yn rhan o'r Gorchymyn)

Mae'r Gorchymyn hwn yn gwneud darpariaeth ar gyfer gweinyddu a gorfodi yng Nghymru Reoliad y Cyngor (EC) Rhif 21/2004 (sy'n sefydlu system ar gyfer adnabod a chofrestru defaid a geifr ac sy'n diwygio Rheoliad (EC) Rhif 1782/2003 a Chyfarwyddebau 92/102/EEC a 64/432/EEC). Mae'n dirymu ac yn disodli Gorchymyn Defaid a Geifr (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2008, O.S. 2008/130 (Cy.17).

Mae Rhan 2 yn darparu bod rhaid i'r dyfeisiau adnabod sy'n cael eu defnyddio er mwyn cydymffurfio â'r Gorchymyn hwn fod o fath sydd wedi'i gymeradwyo gan Weinidogion Cymru ac yn nodi rhai darpariaethau cyffredinol o ran gosod dyfeisiau adnabod.

Mae Rhan 3 o'r Gorchymyn yn ei gwneud yn ofynnol i ddau fodd adnabod, gan gynnwys un ddyfais electronig, gael eu gosod ar anifail sy'n cael ei adnabod neu ei fewnforio ar neu ar ôl 31 Rhagfyr 2009. Mae'n caniatáu adnabod drwy ddau fodd adnabod anelectronig yn achos anifeiliaid a anwyd cyn 1 Rhagfyr 2009 ond sydd heb eu hadnabod erbyn y dyddiad hwnnw. Mae'n darparu ar gyfer adnabod anifeiliaid na fwriedir eu hallforio ac y bwriedir eu cigydda o fewn 12 mis ar ôl cael eu geni ag un tag adnabod (erthyglau 10 a 12).

Mae Rhan 4 yn gwneud darpariaethau ar gyfer tynnu neu amnewid marciau adnabod ar anifeiliaid a gafodd eu hadnabod o dan Ran 3.

Mae Rhan 5 yn gwneud darpariaethau ar gyfer adnabod geifr sydd heb eu hadnabod o dan Ran 3.

Mae Rhan 6 yn gwneud darpariaethau ar gyfer amnewid marciau adnabod ar anifeiliaid a gafodd eu hadnabod cyn 31 Rhagfyr 2009 ac ar eifr.

Mae Rhan 7 yn gwneud darpariaeth i bob ceidwad gadw cofrestr gyfoes ar gyfer y daliad, gan nodi'r wybodaeth y mae'n rhaid iddi gael ei chofnodi yn y gofrestr a pha bryd.

Mae Rhan 8 yn gwneud darpariaeth i ddogfen adnabod gyd-fynd â phob anifail wrth iddo symud rhwng daliadau (erthygl 25) gan bennu pa bryd y mae'n rhaid cyflenwi'r ddogfen ac i bwy (erthygl 26).

Mae Rhan 9 yn nodi'r gofyniad bod rhaid i geidwaid gadw stocrestr flynyddol (erthygl 27) a rhoi gwybodaeth i Weinidogion Cymru ynghylch eu daliad (erthygl 28) a'r terfynau amser ar gyfer gwneud hynny.

Mae Rhan 10 yn darparu ar gyfer dyrannu Rhif au lot i anifeiliaid mewn marchnad ac yn gwahardd gwerthu neu brynu anifeiliaid oni bai bod yr holl anifeiliaid o lot yn cael eu gwerthu neu eu prynu (erthygl 29). Mae'n esemptio marchnadoedd o'r angen i ailadnabod anifeiliaid sydd a'u nodau adnabod yn eisiau (erthygl 30) ac yn darparu ar gyfer cytuno ar drefniadau i ganiatáu i farchnadoedd barhau i weithredu os bydd y pŵer neu'r offer yn methu (erthygl 31).

Mae Rhan 11 yn gwneud darpariaeth ar gyfer y gofynion yngl n ag adnabod anifeiliaid y deuir â hwy i Gymru o Aelod-wladwriaethau eraill, rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig, Tiriogaethau Dibynnol y Goron a thrydydd gwledydd (erthyglau 32 a 33).

Mae Rhan 12 yn cynnwys darpariaethau amrywiol a darpariaethau gorfodi gan gynnwys y gofynion ynghylch anifeiliaid sydd i'w hallforio. Mae erthygl 37 yn nodi amddiffyniad ar gyfer methu ag adnabod anifail yn gywir yn achos triniaeth filfeddygol frys. Mae erthygl 38 yn rhoi amryw o bwerau i arolygwyr ac mae erthygl 39 yn galluogi arolygwyr i wahardd symud diadell o ddefaid neu eifre o eifr i ddaliad neu ohono. Mae erthyglau 40 a 41 yn ymwneud â rhoi gwybodaeth ffug neu gamarweiniol ac addasu marciau adnabod. Mae erthygl 42 yn ymwneud â thramgwyddau gan gyrff corfforaethol ac mae erthygl 43 yn ymwneud â thramgwyddau gan bartneriaethau a chymdeithasau anghorfforedig. Yr awdurdod lleol fydd yn gorfodi'r Gorchymyn, neu Weinidogion Cymru os cyfarwyddir hynny (erthygl 44).

Mae torri'r Gorchymyn yn dramgwydd o dan adran 73 o Ddeddf Iechyd Anifeiliaid 1981, sef tramgwydd y gellir ei gosbi yn unol ag adran 75 o'r Ddeddf honno.

Ni luniwyd Asesiad Effaith Rheoleiddiol ar gyfer yr offeryn hwn.