RHAN 4SAFONAU
PENNOD 1DYLETSWYDD I GYDYMFFURFIO Å SAFONAU
I125Dyletswydd i gydymffurfio â safon
1
Rhaid i berson (P) gydymffurfio â safon ymddygiad a bennir gan Weinidogion Cymru yn unol â Phennod 2 os bodlonir, a thra bodlonir, yr amodau canlynol.
2
Amod 1 yw bod P yn agored i orfod cydymffurfio â safonau (gweler Pennod 3).
3
Amod 2 yw bod y safon yn gymwysadwy i P (gweler Pennod 4).
4
Amod 3 yw bod y safon yn benodol gymwys i P (gweler Pennod 5).
5
Amod 4 yw bod y Comisiynydd wedi rhoi hysbysiad cydymffurfio i P (gweler Pennod 6).
6
Amod 5 yw bod yr hysbysiad cydymffurfio yn ei gwneud yn ofynnol i P gydymffurfio â'r safon (gweler Pennod 6).
7
Amod 6 yw bod yr hysbysiad cydymffurfio mewn grym (gweler Pennod 6).
8
Mae is-adran (1) yn ddarostyngedig i ddarpariaethau'r hysbysiad cydymffurfio a roddir i P.
9
Am ddarpariaeth—
a
ynglŷn â'r hawl i herio mewn cysylltiad â'r ddyletswydd i gydymffurfio â safonau, gweler Pennod 7;
b
ynglŷn ag ymchwiliadau ac adroddiadau safonau, gweler Pennod 8;
c
ynglŷn â materion cyffredinol, gweler Pennod 9.
PENNOD 2SAFONAU A PHENNU SAFONAU
Pennu safonau
I2I4726Gweinidogion Cymru i bennu safonau
1
Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau—
a
pennu un neu ragor o safonau cyflenwi gwasanaethau,
b
pennu un neu ragor o safonau llunio polisi,
c
pennu un neu ragor o safonau gweithredu,
d
pennu un neu ragor o safonau hybu, ac
e
pennu un neu ragor o safonau cadw cofnodion.
2
Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, wneud darpariaeth arall ynghylch y safonau hynny.
I3I4827Pennu safonau: darpariaeth atodol
1
Dim ond os ymddengys i Weinidogion Cymru y byddai'r safon yn gwneud y canlynol y caiff Gweinidogion Cymru bennu safon cadw cofnodion sy'n ymwneud â chadw cofnodion sy'n dod o fewn adran 32(1)(b)(ii) (cwynion yn ymwneud â'r Gymraeg, ac eithrio cwynion yn ymwneud â chydymffurfedd person â safonau eraill)—
a
cynorthwyo Gweinidogion Cymru i arfer unrhyw swyddogaeth o dan y Mesur hwn, neu
b
cynorthwyo'r Comisiynydd i arfer unrhyw swyddogaeth.
2
Caiff rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (e) o adran 26(1) bennu gwahanol safonau o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw mewn perthynas ag ymddygiad gwahanol.
3
Caiff rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (e) o adran 26(1) bennu, mewn perthynas ag ymddygiad penodol—
a
un safon o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw, neu
b
nifer o safonau o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw.
4
Caiff safonau a bennir o dan adran 26(1), neu reoliadau o dan adran 26(2), ymdrin, ymhlith pethau eraill, ag unrhyw un neu ragor o'r canlynol—
a
llunio gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau, strategaethau neu gynlluniau'n nodi sut y maent yn bwriadu cydymffurfio â'r safonau;
b
gweithdrefnau sydd i'w dilyn gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau;
c
casglu gwybodaeth gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau, gan gynnwys gwybodaeth am ddefnyddio'r Gymraeg a'r Saesneg mewn perthynas ag ymddygiad penodol;
d
gwybodaeth y mae'n rhaid trefnu iddi fod ar gael i'r Comisiynydd;
e
trefniadau monitro a gofynion cyhoeddusrwydd;
f
gofynion adrodd.
Safonau cyflenwi gwasanaethau
I4I4928Safonau cyflenwi gwasanaethau
1
Yn y Mesur hwn ystyr “safon cyflenwi gwasanaethau” yw safon—
a
sy'n ymwneud â gweithgaredd cyflenwi gwasanaethau, a
b
y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg, neu weithio tuag at sicrhau nad yw'r Gymraeg yn cael ei thrin yn llai ffafriol na'r Saesneg, pan gyflawnir y gweithgaredd hwnnw.
2
Yn yr adran hon ystyr “gweithgaredd cyflenwi gwasanaethau” yw—
a
cyflenwi gwasanaethau gan berson i berson arall, neu
b
delio gan berson ag unrhyw berson arall mewn cysylltiad â chyflenwi gwasanaethau—
i
i'r person arall hwnnw, neu
ii
i drydydd person.
Safonau llunio polisi
I5I5029Safonau llunio polisi
1
Yn y Mesur hwn ystyr “safon llunio polisi” yw safon—
a
sy'n ymwneud â phenderfyniad polisi, a
b
y bwriedir iddo sicrhau, neu gyfrannu at sicrhau, un neu ragor o'r canlyniadau a ganlyn.
2
Y cyntaf o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried pa effeithiau, os o gwbl, (a ph'un ai yw'r effeithiau'n bositif neu'n andwyol) y byddai'r penderfyniad polisi yn eu cael—
a
ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu
b
ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.
3
Yr ail o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried sut y gellid gwneud y penderfyniad fel bod y penderfyniad yn cael effeithiau positif, neu effeithiau mwy positif—
a
ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu
b
ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.
4
Y trydydd o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried sut y gellid gwneud y penderfyniad fel nad yw'r penderfyniad yn cael effeithiau andwyol, neu fel bod y penderfyniad yn cael effeithiau llai andwyol—
a
ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu
b
ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.
5
Yn yr adran hon mae cyfeiriad at effeithiau positif neu effeithiau andwyol yn gyfeiriad at yr effeithiau hynny, boed uniongyrchol neu anuniongyrchol.
6
Ystyr “penderfyniad polisi” yw penderfyniad gan berson—
a
ynglŷn ag arfer ei swyddogaethau, neu
b
ynglŷn â chynnal ei fusnes neu ymgymeriad arall.
Safonau gweithredu
I6I5130Safonau gweithredu
1
Yn y Mesur hwn ystyr “safon gweithredu” yw safon—
a
sy'n ymwneud â gweithgareddau perthnasol person (A), a
b
y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg—
i
gan A wrth i A wneud ei weithgareddau perthnasol,
ii
gan A a pherson arall wrth iddynt ddelio â'i gilydd mewn cysylltiad â gweithgareddau perthnasol A, neu
iii
gan berson heblaw A wrth iddo wneud gweithgareddau at ddibenion gweithgareddau perthnasol A, neu mewn cysylltiad â hwy.
2
Yn yr adran hon—
a
ystyr “gweithgareddau perthnasol” yw—
i
swyddogaethau, neu
ii
busnes neu ymgymeriad arall;
b
mae cyfeiriad at gyflawni gweithgareddau perthnasol yn gyfeiriad at—
i
arfer swyddogaethau, neu
ii
cynnal busnes neu ymgymeriad arall.
Safonau hybu
I7I5231Safonau hybu
Yn y Mesur hwn ystyr “safon hybu” yw safon (yn ymwneud ag unrhyw weithgaredd) y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg yn ehangach.
Safonau cadw cofnodion
I8I5332Safonau cadw cofnodion
1
Yn y Mesur hwn ystyr “safon cadw cofnodion” yw safon sy'n ymwneud â chadw—
a
cofnodion sy'n ymwneud â safonau penodedig eraill, a
b
cofnodion sy'n ymwneud—
i
â chwynion am gydymffurfedd person â safonau penodedig eraill, neu
ii
â chwynion eraill sy'n ymwneud â'r Gymraeg.
2
Yn yr adran hon ystyr “safon benodedig” yw safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1).
PENNOD 3PERSONAU SY'N AGORED I ORFOD CYDYMFFURFIO Å SAFONAU
I9I5433Personau sy'n agored i orfod cydymffurfio â safonau
1
Mae person (P) yn agored i orfod cydymffurfio â safonau os yw P—
a
yn dod o fewn Atodlen 5 a hefyd o fewn Atodlen 6, neu
b
yn dod o fewn Atodlen 7 a hefyd o fewn Atodlen 8.
2
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Rhan hon.
I10I5534Personau sy'n dod o fewn Atodlenni 5, 6, 7 ac 8
1
Mae person yn dod o fewn Atodlen 5 os yw'r person yn dod o fewn categori o bersonau a bennir yng ngholofn (2) o'r tabl yn Atodlen 5.
2
Mae person yn dod o fewn Atodlen 6 os yw'r person—
a
yn cael ei bennu yng ngholofn (1) o'r tabl yn Atodlen 6, neu
b
yn dod o fewn categori o bersonau a bennir yn y golofn honno.
3
Mae person yn dod o fewn Atodlen 7 os yw'r person yn dod o fewn categori o bersonau a bennir yng ngholofn (2) o'r tabl yn Atodlen 7.
4
Mae person yn dod o fewn Atodlen 8 os yw'r person—
a
yn cael ei bennu yng ngholofn (1) o'r tabl yn Atodlen 8, neu
b
yn dod o fewn categori o bersonau a bennir yn y golofn honno.
5
Nid yw newid enw person a bennir yn Atodlen 6 neu yn Atodlen 8 yn effeithio ar weithredu'r Mesur hwn mewn perthynas â'r person.
6
Mae cyfeiriadau yn y Rhan hon at gofnod person yn y tabl yn Atodlen 6 neu yn y tabl yn Atodlen 8 yn gyfeiriadau at y cofnod yn y tabl hwnnw (yng ngholofn (1)) sy'n pennu—
a
P, neu
b
categori o bersonau y mae P yn dod oddi mewn iddo.
7
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Mesur hwn.
I11I5635Diwygio personau a chategorïau a bennir yn Atodlenni 6 ac 8
1
Caiff Gweinidogion Cymru, drwy orchymyn, ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 a'r tabl yn Atodlen 8 yn unol â'r adran hon.
2
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 fel bod colofn (1) yn cynnwys cyfeiriad—
a
at berson sy'n dod o fewn un neu ragor o'r categorïau yn Atodlen 5, neu
b
at gategori o bersonau y mae pob un ohonynt yn dod o fewn un neu ragor o'r categorïau yn Atodlen 5.
3
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio Atodlen 6 drwy ddileu unrhyw gyfeiriad yng ngholofn (1).
4
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 8 fel bod colofn (1) yn cynnwys cyfeiriad—
a
at berson sy'n dod o fewn un neu ragor o'r categorïau yn Atodlen 7, neu
b
at gategori o bersonau y mae pob un ohonynt yn dod o fewn un neu ragor o'r categorïau yn Atodlen 7.
5
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 8 drwy ddileu unrhyw gyfeiriad yng ngholofn (1).
6
Caiff Gweinidogion Cymru wneud diwygiadau eraill i'r tabl yn Atodlen 6 neu i'r tabl yn Atodlen 8, neu i unrhyw ddarpariaeth arall yn y Mesur hwn, sy'n briodol yn eu tyb hwy mewn cysylltiad â phwerau yn unrhyw un neu ragor o is-adrannau (2) i (5), at ddibenion y pwerau hynny, neu o ganlyniad i'r pwerau hynny.
7
Yn yr adran hon—
ystyr “categori yn Atodlen 5” (“Schedule 5 category”) yw categori o bersonau a bennir yng ngholofn (2) o'r tabl yn Atodlen 5;
ystyr “categori yn Atodlen 7” (“Schedule 7 category”) yw categori o bersonau a bennir yng ngholofn (2) o'r tabl yn Atodlen 7.
PENNOD 4SAFONAU CYMWYSADWY
I12I5736Personau sy'n dod o fewn Atodlen 6
1
Mae'r adran hon yn gymwys i berson (P) sy'n dod o fewn Atodlen 6.
2
Mae safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1) yn gymwysadwy i P os yw'n perthyn i ddosbarth o safonau a bennir yng ngholofn (2) o gofnod P yn y tabl yn Atodlen 6.
3
At y diben hwnnw, mae pob un o'r canlynol yn ddosbarth o safonau—
a
safonau cyflenwi gwasanaethau;
b
safonau llunio polisi;
c
safonau gweithredu;
d
safonau hybu;
e
safonau cadw cofnodion.
4
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Rhan hon.
I13I5837Personau sy'n dod o fewn Atodlen 8
1
Mae'r adran hon yn gymwys i berson (P) sy'n dod o fewn Atodlen 8.
2
Mae safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1) yn gymwysadwy i P os yw'r safon honno, ac i'r graddau y mae'r safon honno—
a
yn safon cyflenwi gwasanaethau sy'n ymwneud â darparu gan P wasanaeth a bennir (“safon neilltuedig cyflenwi gwasanaethau”), neu
b
yn safon cadw cofnodion sy'n ymwneud â chadw cofnodion—
i
am safonau neilltuedig cyflenwi gwasanaethau,
ii
am gwynion yn ymwneud â chydymffurfedd P â safonau neilltuedig cyflenwi gwasanaethau, neu
iii
am gwynion mewn perthynas â'r Gymraeg sy'n ymwneud â darparu gan P wasanaeth a bennir.
3
Yn yr adran hon, ystyr “gwasanaeth a bennir” yw gwasanaeth a bennir yng ngholofn (2) o gofnod P yn y tabl yn Atodlen 8.
4
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Rhan hon.
I14I5938Diwygio safonau cymwysadwy
1
Caiff Gweinidogion Cymru, drwy orchymyn, ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 a'r tabl yn Atodlen 8 yn unol â'r adran hon.
2
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 fel bod colofn (2) o gofnod yn cynnwys cyfeiriad at un neu ragor o'r canlynol—
a
safonau cyflenwi gwasanaethau;
b
safonau llunio polisi;
c
safonau gweithredu;
d
safonau cadw cofnodion.
3
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 fel bod colofn (2) o unrhyw un neu ragor o'r cofnodion canlynol yn y tabl yn cynnwys cyfeiriad at safonau hybu—
a
cofnod Gweinidogion Cymru;
b
cofnod cyngor bwrdeistref sirol;
c
cofnod cyngor sir;
d
cofnod awdurdod Parc Cenedlaethol;
e
cofnod unrhyw berson arall, ond dim ond os yw'r person wedi cydsynio y dylai safonau hybu fod yn gymwysadwy iddo.
4
At ddibenion is-adran (3)—
a
ystyr “cydsyniad” yw cydsyniad ysgrifenedig a roddir i Weinidogion Cymru;
b
caniateir i berson dynnu cydsyniad yn ôl, ond dim ond os yw Gweinidogion Cymru yn cytuno i hynny;
c
os yw person yn tynnu cydsyniad yn ôl ar ôl i gofnod y person hwnnw gael ei ddiwygio i gynnwys cyfeiriad at safonau hybu, rhaid i Weinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 drwy ddileu'r cyfeiriad at safonau hybu yng nghofnod y person hwnnw.
5
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 6 drwy ddileu unrhyw gyfeiriad yng ngholofn (2).
6
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 8 fel bod colofn (2) o gofnod sy'n ymwneud â pherson neu gategori o berson yn cynnwys cyfeiriad at ddarparu gwasanaeth (y “gwasanaeth a bennir”), ond dim ond—
a
os yw'r amod yn is-adran (7) wedi ei fodloni, a
b
os yw'r amod yn is-adran (8) neu (9) wedi ei fodloni.
7
Rhaid i'r gwasanaeth a bennir ddod o fewn categori o wasanaeth a bennir yng ngholofn (3) o'r tabl yn Atodlen 7 (“gwasanaeth sydd ar gael”)
8
Os yw'r gwasanaeth a bennir i ymwneud â pherson yn Atodlen 8, rhaid i'r person hwnnw ddod o fewn y categori o bersonau yng ngholofn (2) yn y tabl yn Atodlen 7 y mae'r gwasanaeth sydd ar gael yn perthyn iddo.
9
Os yw'r gwasanaeth a bennir i ymwneud â chategori o bersonau yn Atodlen 8, rhaid i'r holl bersonau o fewn y categori hwnnw ddod o fewn y categori o bersonau yng ngholofn (2) yn y tabl yn Atodlen 7 y mae'r gwasanaeth sydd ar gael yn perthyn iddo.
10
Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio'r tabl yn Atodlen 8 drwy ddileu unrhyw gyfeiriad yng ngholofn (2).
11
Caiff Gweinidogion Cymru wneud diwygiadau eraill i'r tabl yn Atodlen 6 neu i'r tabl yn Atodlen 8, neu i unrhyw ddarpariaeth arall yn y Mesur hwn, sy'n briodol yn eu tyb hwy mewn cysylltiad â phwerau o dan unrhyw un neu ragor o is-adrannau (2) i (10), at ddibenion y pwerau hynny, neu o ganlyniad iddynt.
PENNOD 5SAFONAU SY'N BENODOL GYMWYS
I15I6039Safonau sy'n benodol gymwys
1
Mae safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1) yn benodol gymwys i berson (P) os yw Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, yn awdurdodi'r Comisiynydd i roi hysbysiad cydymffurfio i P sy'n ei gwneud yn ofynnol i P gydymffurfio â'r safon.
2
Caiff y rheoliadau ddarparu i safon fod yn benodol gymwys i P drwy wneud darpariaeth sy'n cyfeirio—
a
at P yn benodol, neu
b
at grŵp o bersonau y mae P yn dod oddi mewn iddo.
3
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Mesur hwn.
I16I6140Dyletswydd i wneud safonau'n benodol gymwys
1
Mae'r adran hon yn gymwys mewn perthynas â phob safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1).
2
Rhaid i Weinidogion Cymru sicrhau bod rheoliadau o dan adran 39 yn gwneud darpariaeth i'r safon fod yn benodol gymwys i un person neu ragor.
I17I6241Safonau gwahanol yn ymwneud ag ymddygiad penodol
1
Mae'r adran hon yn gymwys os bydd rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (e) o adran 26(1) yn pennu nifer o safonau o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw mewn perthynas ag ymddygiad penodol.
2
Caiff rheoliadau o dan adran 39 ddarparu ar gyfer un neu ragor o'r canlynol—
a
i un safon fod yn benodol gymwys i un person, i ddau berson neu i ragor, neu i grŵp o bersonau;
b
i ddwy safon neu ragor fod yn benodol gymwys i un person, i ddau berson neu i ragor, neu i grŵp o bersonau;
c
i safonau gwahanol fod yn benodol gymwys i bersonau gwahanol.
I18I6342Dyletswydd i wneud rhai safonau cyflenwi gwasanaethau'n benodol gymwys
1
Mae'r adran hon yn gymwys os yw rheoliadau o dan adran 39 yn darparu bod unrhyw safon cyflenwi gwasanaethau'n benodol gymwys i berson (P).
2
Rhaid i Weinidogion Cymru sicrhau bod rheoliadau o dan adran 39 yn darparu bod safonau cyflenwi gwasanaethau sy'n ymwneud â phob un o'r gweithgareddau a bennir yn Atodlen 9 (i'r graddau y mae safonau o'r fath wedi eu pennu gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1)) yn benodol gymwys i P os yw P, ac i'r graddau y mae P, yn gwneud y gweithgareddau hynny.
3
Ond nid oes rhaid i Weinidogion Cymru sicrhau bod rheoliadau yn darparu i safon cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P mewn perthynas â gweithgaredd a bennir yn Atodlen 9 os yw, neu i'r graddau y mae—
a
adroddiad safonau o dan adran 64 yn nodi y byddai'n afresymol neu'n anghymesur i safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P mewn perthynas â'r gweithgaredd hwnnw, neu
b
Gweinidogion Cymru o'r farn y byddai'n afresymol neu'n anghymesur i safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P mewn perthynas â'r gweithgaredd hwnnw.
4
Nid yw'r adran hon yn atal rheoliadau o dan adran 39 rhag darparu bod safonau cyflenwi gwasanaethau eraill yn benodol gymwys i P.
5
Caiff Gweinidogion Cymru, drwy orchymyn, ddiwygio Atodlen 9 drwy ychwanegu, hepgor neu ddiwygio cyfeiriad at weithgaredd.
I19I6443Cyfyngiad ar y pŵer i wneud safonau'n benodol gymwys
1
Ni chaiff rheoliadau o dan adran 39 ddarparu bod safon—
a
yn benodol gymwys i berson, oni bai bod y safon yn gymwysadwy i'r person hwnnw, neu
b
yn benodol gymwys i grŵp o bersonau oni bai bod y safon yn gymwysadwy i bob person yn y grŵp hwnnw.
2
Ni chaiff rheoliadau o dan adran 39 ddarparu i safon fod yn benodol gymwys i unrhyw un o Weinidogion y Goron oni bai bod yr Ysgrifennydd Gwladol yn cydsynio i'r ddarpariaeth honno.
3
Mewn achos—
a
pan fo safon yn benodol gymwys i unrhyw un o Weinidogion y Goron, a
b
pan fo'r safon yn cael ei haddasu gan ddarpariaeth mewn rheoliadau o dan adran 26,
nid yw'r safon fel y mae wedi ei haddasu yn benodol gymwys i Weinidogion y Goron oni bai bod yr Ysgrifennydd Gwladol yn cydsynio i'r ddarpariaeth honno yn y rheoliadau hynny.
4
Yn yr adran hon, mae i'r ymadrodd “Gweinidogion y Goron” yr un ystyr ag sydd iddo yn Atodlen 6.
PENNOD 6HYSBYSIADAU CYDYMFFURFIO
Hysbysiadau cydymffurfio
I20I7444Hysbysiadau cydymffurfio
1
Yn y Mesur hwn ystyr “hysbysiad cydymffurfio” yw hysbysiad a roddir i berson (P) gan y Comisiynydd—
a
sy'n nodi, neu'n cyfeirio at, un neu ragor o safonau a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1), a
b
sy'n ei gwneud yn ofynnol i P gydymffurfio â'r safon neu â'r safonau a nodir neu y cyfeirir ati neu atynt.
2
Caiff hysbysiad cydymffurfio ei gwneud yn ofynnol i berson gydymffurfio â safon benodol—
a
mewn rhai amgylchiadau, ond nid mewn amgylchiadau eraill;
b
mewn rhyw ardal neu rai ardaloedd, ond nid mewn ardaloedd eraill.
3
Os yw rheoliadau o dan adran 39 yn darparu bod dwy neu ragor o safonau a bennir mewn perthynas ag ymddygiad penodol yn benodol gymwys i berson penodol, caiff hysbysiad cydymffurfio ei gwneud yn ofynnol i berson gydymffurfio—
a
ag un o'r safonau'n unig, neu
b
â gwahanol safonau—
i
ar adegau gwahanol;
ii
mewn amgylchiadau gwahanol (boed ar yr un adeg neu ar adegau gwahanol);
iii
mewn ardaloedd gwahanol (boed ar yr un adeg neu ar adegau gwahanol).
Rhoi hysbysiadau cydymffurfio
I2145Rhoi hysbysiadau cydymffurfio i unrhyw berson
1
Dim ond os yw person (P) yn agored i orfod cydymffurfio â safonau (gweler Pennod 3) y caiff y Comisiynydd roi hysbysiad cydymffurfio i P.
2
Dim ond os yw safon benodol a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1)—
a
yn gymwysadwy i P (gweler Pennod 4), a
b
yn benodol gymwys i P (gweler Pennod 5),
y caiff hysbysiad cydymffurfio a roddir i P nodi, neu gyfeirio at, safon benodol.
3
Os yw'r Comisiynydd yn rhoi hysbysiad cydymffurfio i P, rhaid i'r Comisiynydd hefyd—
a
rhoi copi o unrhyw god ymarfer perthnasol a ddyroddir o dan adran 68 i P, a
b
rhoi gwybod i P am yr hawl i herio o dan Bennod 7.
4
Am ddarpariaeth ynglŷn â rhoi hysbysiadau cydymffurfio i gontractwyr, gweler adran 48.
I2246Diwrnodau gosod
1
Mae'r adran hon yn gymwys o ran pob safon a bennir mewn hysbysiad cydymffurfio a roddir i berson.
2
Rhaid i'r hysbysiad ddatgan y diwrnod gosod neu'r diwrnodau gosod.
3
Rhaid i'r diwrnod gosod, neu'r cynharaf o'r diwrnodau gosod, ddod ar ôl diwedd y cyfnod o 6 mis sy'n dechrau ar y diwrnod y rhoddir yr hysbysiad.
4
Yn yr adran hon ystyr “diwrnod gosod” o ran safon yw—
a
y diwrnod oddi ar bryd y mae'n ofynnol i berson gydymffurfio â'r safon, neu,
b
y diwrnod oddi ar bryd y mae'n ofynnol i berson gydymffurfio â'r safon mewn modd penodol.
5
Am ddarpariaeth ynglŷn â rhoi hysbysiadau cydymffurfio i gontractwyr, gweler adran 48.
I2347Ymgynghori
1
Cyn rhoi hysbysiad cydymffurfio i berson, rhaid i'r Comisiynydd ymgynghori â'r person.
2
Ond nid yw is-adran (1) yn ei gwneud yn ofynnol i'r Comisiynydd ymgynghori â pherson ar unrhyw fater os yw'r Comisiynydd wedi ei fodloni bod y person hwnnw eisoes wedi cymryd rhan mewn ymgynghoriad ar y mater hwnnw, neu wedi cael cyfle i wneud hynny, mewn cysylltiad ag ymchwiliad safonau (gweler Pennod 8).
3
Nid yw methiant y person i gymryd rhan mewn ymgynghoriad yn atal y Comisiynydd rhag rhoi hysbysiad cydymffurfio i'r person hwnnw.
I2448Rhoi hysbysiadau cydymffurfio i gontractwyr
1
Mae'r adran hon yn gymwys (ynghyd ag adrannau 45 a 46) mewn perthynas â pherson neilltuedig sy'n darparu gwasanaethau i'r cyhoedd (y “gwasanaethau perthnasol”) o dan gytundeb, neu'n unol â threfniadau, a wneir gydag awdurdod cyhoeddus (y “contract perthnasol”).
2
Dim ond—
a
os yw'n ofynnol i'r awdurdod cyhoeddus gydymffurfio â'r safon berthnasol wrth ddarparu'r gwasanaethau perthnasol i'r cyhoedd (neu y byddai wedi bod yn ofynnol i'r awdurdod cyhoeddus wneud hynny pe bai'n darparu'r gwasanaethau hynny i'r cyhoedd),
b
os gwnaed y contract perthnasol ar neu ar ôl diwrnod gosod yr awdurdod cyhoeddus, ac
c
os yw diwrnod gosod y person neilltuedig yn dod ar neu ar ôl diwrnod gosod yr awdurdod cyhoeddus,
y caiff hysbysiad cydymffurfio a roddir i'r person neilltuedig nodi, neu gyfeirio at, safon benodol (y “safon berthnasol”) mewn perthynas â darparu'r gwasanaethau perthnasol o dan y contract perthnasol.
3
Rhaid i'r Comisiynydd sicrhau bod y gofyniad am i'r person neilltuedig gydymffurfio â'r safon berthnasol (sy'n codi yn rhinwedd bod hysbysiad cydymffurfio yn cael ei roi yn unol ag is-adran (2)) yr un fath â'r gofyniad, neu heb fod yn fwy na'r gofyniad, am i'r awdurdod cyhoeddus gydymffurfio â'r safon.
4
Mae i ymadroddion a ddefnyddir yn yr adran hon ac yn Atodlen 8 yr un ystyr yn yr adran hon ag yn Atodlen 8.
5
Yn yr adran hon—
ystyr “diwrnod gosod yr awdurdod cyhoeddus” (“public authority’s imposition day”) yw'r diwrnod, neu'r cynharaf o'r diwrnodau, y mae'n ofynnol i awdurdod cyhoeddus gydymffurfio â'r safon berthnasol;
ystyr “diwrnod gosod y person neilltuedig” (“qualifying person’s imposition day”) yw'r diwrnod, neu'r cynharaf o'r diwrnodau, a nodir yn yr hysbysiad cydymffurfio a roddir i'r person neilltuedig yn ddiwrnod y mae i fod yn ofynnol i'r person neilltuedig gydymffurfio â'r safon berthnasol mewn perthynas â darparu'r gwasanaethau perthnasol o dan y contract perthnasol.
Amrywio hysbysiadau cydymffurfio
I2549Amrywio hysbysiadau cydymffurfio
1
Caiff y Comisiynydd amrywio unrhyw hysbysiad cydymffurfio.
2
Mae adrannau 45 i 47 yn gymwys o ran amrywio hysbysiad cydymffurfio yn yr un modd ag y maent yn gymwys o ran rhoi hysbysiad cydymffurfio, ond dim ond i'r graddau y mae'r hysbysiad wedi ei amrywio.
3
Mae adran 48 yn gymwys o ran amrywio hysbysiad cydymffurfio yn yr un modd ag y mae'n gymwys o ran rhoi hysbysiad cydymffurfio.
Dirymu hysbysiadau cydymffurfio
I2650Dirymu hysbysiadau cydymffurfio
1
Caiff y Comisiynydd ddirymu unrhyw hysbysiad cydymffurfio.
2
Mae is-adrannau (3) a (4) yn gymwys mewn achos pan fo'r Comisiynydd—
a
yn dirymu hysbysiad cydymffurfio a roddwyd i berson (yr “hen hysbysiad”), a
b
ar yr un pryd yn rhoi i'r person hwnnw hysbysiad cydymffurfio (yr “hysbysiad newydd”).
3
Dim ond i'r graddau y mae'r hysbysiad newydd yn wahanol i'r hen hysbysiad y mae adrannau 45 i 47 yn gymwys o ran rhoi'r hysbysiad newydd.
4
Mae adran 48 yn gymwys o ran rhoi hysbysiad newydd yn yr un modd ag y mae'n gymwys o ran rhoi hysbysiad cydymffurfio.
Pan fydd hysbysiad cydymffurfio mewn grym
I2751Pan fydd hysbysiad cydymffurfio mewn grym
1
Mae hysbysiad cydymffurfio a roddir i berson (P) mewn grym o'r diwrnod y rhoddir yr hysbysiad i P gan y Comisiynydd.
2
Mae hysbysiad cydymffurfio yn aros mewn grym oni chaiff — a hyd oni chaiff — ei ddirymu.
3
Mae'r adran hon yn gymwys at ddibenion y Mesur hwn.
Cyhoeddi hysbysiadau cydymffurfio
I2852Cyhoeddi hysbysiadau cydymffurfio
1
Mae'r adran hon yn gymwys mewn perthynas â phob hysbysiad cydymffurfio sydd mewn grym.
2
Rhaid i'r Comisiynydd sicrhau, o'r diwrnod gosod perthnasol ymlaen—
a
bod copi o'r hysbysiad cydymffurfio ar gael i'w archwilio yn swyddfa'r Comisiynydd, a
b
y perir bod copïau o'r hysbysiad cydymffurfio ar gael mewn mannau eraill a thrwy ddulliau eraill (gan gynnwys dulliau electronig) sy'n briodol yn nhyb y Comisiynydd.
3
Os bydd person yn gwneud cais i'r Comisiynydd o dan Bennod 7 mewn cysylltiad â safon rhaid i'r Comisiynydd sicrhau bod y copïau o'r hysbysiad cydymffurfio y parwyd iddynt fod ar gael yn unol ag is-adran (2) yn nodi, hyd nes bod y cais wedi ei ddyfarnu'n derfynol—
a
bod y cais wedi ei wneud, a
b
nad yw'r gofyniad i gydymffurfio â'r safon yn gymwys, yn rhinwedd adran 60 (os dyna'r sefyllfa).
4
Rhaid i'r Comisiynydd sicrhau bod y trefniadau ar gyfer archwilio a chael at hysbysiadau cydymffurfio yn cael eu cyhoeddi mewn modd sy'n dwyn y trefniadau hynny i sylw personau sy'n debygol yn nhyb y Comisiynydd o fod yn bersonau a chanddynt fuddiant mewn archwilio a chael at hysbysiadau cydymffurfio.
5
Yn yr adran hon, ystyr “diwrnod gosod perthnasol” yw—
a
os dim ond un diwrnod gosod sydd wedi ei nodi mewn hysbysiad cydymffurfio, y diwrnod gosod hwnnw;
b
os oes dau neu ragor o ddiwrnodau gosod wedi eu nodi yn yr hysbysiad cydymffurfio, y cynharaf o'r diwrnodau hynny.
Gofyniad i gydymffurfio â safon yn dod i ben
I2953Gofyniad i gydymffurfio â safon yn dod i ben
1
Mae'r adran hon yn gymwys mewn unrhyw achos pan fydd person (P) yn peidio â bod o dan y ddyletswydd yn adran 25(1) i gydymffurfio â safon oherwydd—
a
bod un neu ragor o amodau 1 i 3 yn adran 25 yn peidio â chael ei fodloni neu eu bodloni, neu
b
bod y safon yn peidio â chael ei phennu gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1).
2
Cyn gynted ag y bo'n ymarferol ar ôl i'r adran hon fod yn gymwys, rhaid i'r Comisiynydd, drwy arfer y pwerau a roddir gan y Bennod hon, sicrhau bod y newid a ddisgrifir yn is-adran (1) yn cael ei adlewyrchu yn yr hysbysiadau cydymffurfio (os bydd rhai) sy'n parhau mewn grym mewn perthynas â P.
PENNOD 7YR HAWL I HERIO
I3054Herio dyletswyddau dyfodol
1
Mae'r adran hon yn gymwys—
a
os yw'r Comisiynydd wedi rhoi hysbysiad cydymffurfio i berson (P), a
b
os yw'r hysbysiad yn ei gwneud yn ofynnol i P—
i
cydymffurfio â safon, neu
ii
cydymffurfio â safon mewn modd penodol
oddi ar ddiwrnod gosod yn y dyfodol.
2
Caiff P wneud cais i'r Comisiynydd yn gofyn i'r Comisiynydd ddyfarnu a yw'r gofyniad am i P gydymffurfio â'r safon honno, neu gydymffurfio â'r safon yn y modd hwnnw, yn afresymol neu'n anghymesur ai peidio.
3
Os yw'r dyfarniad hwnnw'n cael ei wneud cyn y diwrnod gosod, rhaid i'r Comisiynydd wrth wneud y dyfarniad ystyried yr amgylchiadau fel y disgwylir iddynt fod ar y diwrnod gosod.
4
Rhaid i gais o dan yr adran hon gael ei wneud cyn y diwrnod gosod.
5
Yn yr adran hon, mae i'r ymadrodd “diwrnod gosod” yr ystyr sydd iddo yn adran 46.
I3155Herio dyletswyddau presennol
1
Mae'r adran hon yn gymwys—
a
os yw'r Comisiynydd wedi rhoi hysbysiad cydymffurfio i berson (P), a
b
os yw'r hysbysiad eisoes yn ei gwneud yn ofynnol i P—
i
cydymffurfio â safon, neu
ii
cydymffurfio â safon mewn modd penodol.
2
Caiff P wneud cais i'r Comisiynydd yn gofyn i'r Comisiynydd ddyfarnu a yw'r gofyniad am i P gydymffurfio â'r safon honno, neu gydymffurfio â'r safon yn y modd hwnnw, yn afresymol neu'n anghymesur ai peidio.
3
Ond caiff y Comisiynydd wrthod derbyn cais o dan yr adran hon os yw wedi ei fodloni nad oes unrhyw newid sylweddol wedi bod yn amgylchiadau P—
a
oddi ar y diwrnod y'i gwnaed yn ofynnol am y tro cyntaf i P gydymffurfio â'r safon, neu i P gydymffurfio â'r safon yn y modd hwnnw, neu
b
os yw'r Comisiynydd wedi dyfarnu'r cwestiwn perthnasol ar gais blaenorol o dan yr adran hon, ers i'r Comisiynydd ddyfarnu'r cwestiwn perthnasol ar y cais hwnnw.
4
Yn yr adran hon, ystyr “cwestiwn perthnasol” yw'r cwestiwn y mae cais o dan yr adran hon yn ymwneud ag ef.
I3256Ceisiadau i'r Comisiynydd
1
Mae'r adran hon yn gymwys i gais o dan adran 54 neu 55 yn gofyn i'r Comisiynydd ddyfarnu a yw'r gofyniad am i P gydymffurfio â safon neu gydymffurfio â hi mewn modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur.
2
Rhaid i'r cais fod yn ysgrifenedig.
3
Rhaid i'r cais gael ei wneud ar y ffurf sy'n ofynnol gan y Comisiynydd (os yw'n ei gwneud yn ofynnol iddo gael ei wneud ar ffurf benodol).
4
Rhaid i'r cais nodi'r rhesymau pam y mae P o'r farn bod y gofyniad i gydymffurfio â'r safon, neu i gydymffurfio â'r safon yn y modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur.
I3357Dyfarnu ar gais
1
Mae'r adran hon yn gymwys—
a
i unrhyw gais o dan adran 54, a
b
i unrhyw gais o dan adran 55 nad yw'r Comisiynydd yn gwrthod ei dderbyn.
2
Mater i P yw dangos bod y gofyniad am i P gydymffurfio â safon, neu gydymffurfio â hi mewn modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur.
3
Rhaid i'r Comisiynydd ddyfarnu ar y cais cyn gynted ag y bo'n ymarferol ar ôl i'r cais gael ei wneud.
4
Wrth ddyfarnu ar y cais—
a
rhaid i'r Comisiynydd ymgynghori â P, a
b
caiff y Comisiynydd ymgynghori ag unrhyw berson arall a chanddo fuddiant yng nghanlyniad y cais ym marn y Comisiynydd.
5
Rhaid i'r Comisiynydd hysbysu P o'r dyfarniad ar y cais.
6
Os yw'r Comisiynydd yn dyfarnu bod y gofyniad am i P gydymffurfio â'r safon, neu gydymffurfio â'r safon yn y modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur, rhaid iddo wneud un o'r canlynol—
a
dirymu'r hysbysiad cydymffurfio;
b
dirymu'r hysbysiad cydymffurfio a rhoi hysbysiad cydymffurfio newydd;
c
amrywio'r hysbysiad cydymffurfio presennol.
7
Os bydd y Comisiynydd yn rhoi hysbysiad cydymffurfio newydd neu'n amrywio'r hysbysiad cydymffurfio presennol—
a
nid yw adran 45(3) yn gymwys, a
b
nid yw adrannau 46(3) a 47 yn gymwys i'r graddau y mae'r Comisiynydd a P yn cytuno ar yr hysbysiad newydd, neu ar yr amrywiad i'r hysbysiad cydymffurfio presennol.
I3458Yr hawl i apelio
1
Mae'r adran hon yn gymwys os yw'r Comisiynydd yn hysbysu P o dan adran 57 o ddyfarniad nad yw'r gofyniad am i P gydymffurfio â safon, neu gydymffurfio â'r safon mewn modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur.
2
Caiff P apelio i'r Tribiwnlys yn gofyn i'r Tribiwnlys ddyfarnu a yw'r gofyniad yn afresymol neu'n anghymesur ai peidio.
3
Rhaid i apêl o dan yr adran hon gael ei gwneud o fewn y cyfnod o 28 o ddiwrnodau gan ddechrau ar y diwrnod yr hysbyswyd P gan y Comisiynydd o dan adran 57.
4
Ond caiff y Tribiwnlys, ar gais ysgrifenedig gan P, ganiatáu i apêl gael ei gwneud ar ôl diwedd y cyfnod hwnnw os yw'r Tribiwnlys wedi ei fodloni bod rheswm da—
a
dros y methiant i apelio cyn diwedd y cyfnod hwnnw, a
b
os oedd unrhyw oedi wedi bod cyn gwneud cais am ganiatâd i apelio ar ôl yr amser priodol, dros yr oedi hwnnw.
5
Rhaid i'r Tribiwnlys hysbysu P a'r Comisiynydd o'i ddyfarniad ar apêl a wneir o dan yr adran hon.
6
Os yw'r Tribiwnlys yn dyfarnu bod y gofyniad yn afresymol neu'n anghymesur, bydd is-adrannau (6) a (7) o adran 57 yn gymwys fel pe bai'r Comisiynydd wedi gwneud y dyfarniad hwnnw.
7
Mae'r adran hon yn ddarostyngedig i Reolau'r Tribiwnlys (sy'n cael gwneud, ymysg pethau eraill, ddarpariaeth ynghylch y modd y ceir dwyn apelau o dan yr adran hon).
I3559Apelau o'r Tribiwnlys
1
Mae'r adran hon yn gymwys os yw'r Tribiwnlys wedi penderfynu apêl o dan adran 58.
2
Caiff y Comisiynydd neu P, gyda chaniatâd y Tribiwnlys neu'r Uchel Lys, apelio i'r Uchel Lys ar bwynt cyfreithiol sy'n deillio o'r penderfyniad.
3
Os yw'r Uchel Lys yn dyfarnu bod y Tribiwnlys wedi gwneud camgymeriad ar bwynt cyfreithiol—
a
caiff yr Uchel Lys osod penderfyniad y Tribiwnlys o'r naill du, a
b
os bydd yr Uchel Lys yn gosod y penderfyniad o'r naill du, rhaid iddo naill ai—
i
anfon yr achos yn ôl i'r Tribiwnlys gyda chyfarwyddyd ar gyfer ei ailystyried, neu
ii
ail-wneud y penderfyniad.
4
Mae'r cyfarwyddiadau y caniateir i'r Uchel Lys eu rhoi o dan is-adran (3)(b)(i) yn cynnwys y canlynol, ond heb fod wedi eu cyfyngu iddynt—
a
cyfarwyddyd na all y personau sydd i ailystyried yr achos fod yr un rhai â'r personau a wnaeth y penderfyniad sydd wedi ei roi o'r naill du;
b
cyfarwyddiadau gweithredu mewn cysylltiad ag ailystyried yr achos.
5
Wrth ail-wneud y penderfyniad yn unol ag is-adran (3)(b)(ii), caniateir i'r Uchel Lys—
a
gwneud unrhyw benderfyniad y gallai'r Tribiwnlys ei wneud pe bai'r Tribiwnlys yn gwneud y penderfyniad, a
b
gwneud y canfyddiadau ffeithiol sy'n briodol yn nhyb yr Uchel Lys.
6
Rhaid i gais am ganiatâd i apelio gael ei wneud i'r Tribiwnlys neu'r Uchel Lys o fewn cyfnod o 28 o ddiwrnodau gan ddechrau ar y diwrnod yr hysbysodd y Tribiwnlys y person sy'n gwneud y cais o'i ddyfarniad ar yr apêl o dan adran 58.
7
Ond caiff y Tribiwnlys neu'r Uchel Lys, ar gais ysgrifenedig gan y Comisiynydd neu P, ganiatáu i apêl gael ei gwneud ar ôl diwedd y cyfnod hwnnw os yw'r Tribiwnlys neu'r Uchel Lys wedi ei fodloni bod rheswm da—
a
dros y methiant i wneud cais am ganiatâd i apelio cyn diwedd y cyfnod hwnnw, a
b
os oedd unrhyw oedi wedi bod cyn gwneud y cais am ganiatâd i apelio ar ôl yr amser priodol, dros yr oedi hwnnw.
8
Mae'r adran hon yn ddarostyngedig i Reolau'r Tribiwnlys.
I3660Gohirio gosod dyletswydd
1
Mae'r adran hon yn gymwys os yw P yn gwneud cais o dan adran 54 am i'r Comisiynydd ddyfarnu a yw'r gofyniad am i P gydymffurfio â safon, neu gydymffurfio â hi mewn modd penodol, yn afresymol neu'n anghymesur ai peidio.
2
Ni fydd y gofyniad am i P gydymffurfio â'r safon honno, neu am i P gydymffurfio â'r safon yn y modd hwnnw'n gymwys oni fydd neu hyd oni fydd—
a
y Comisiynydd wedi dyfarnu a yw'r gofyniad yn afresymol neu'n anghymesur ai peidio, a
b
hawliau P i apelio wedi eu disbyddu.
3
At y diben hwnnw, bydd hawliau P wedi eu disbyddu—
a
os bydd y cyfnod a grybwyllir yn adran 58(3) ar gyfer gwneud apêl i'r Tribiwnlys wedi dod i ben heb fod apêl wedi ei gwneud, neu
b
os bydd apêl o dan adran 58 wedi ei gwneud a'i dyfarnu ac, o ran apêl bellach—
i
na ellir gwneud un, neu
ii
na ellir gwneud un heb ganiatâd y Tribiwnlys neu ganiatâd llys.
PENNOD 8YMCHWILIADAU AC ADRODDIADAU SAFONAU
Ymchwiliadau safonau
I37I6561Ymchwiliadau safonau
1
Yn y Mesur hwn ystyr “ymchwiliad safonau” yw ymchwiliad a gynhelir mewn perthynas â pherson (P) er mwyn dyfarnu ar un neu ragor o'r cwestiynau canlynol—
a
a ddylai P fod yn agored — neu a ddylai P barhau i fod yn agored — i orfod cydymffurfio â safonau;
b
os yw P yn dod o fewn Atodlen 6, pa safonau (os o gwbl) a ddylai fod — neu a ddylai barhau i fod — yn gymwysadwy i P;
c
os yw P yn dod o fewn Atodlen 8, pa wasanaethau (os o gwbl) a ddylai gael — neu a ddylai barhau i gael — eu pennu yng ngholofn (2) o gofnod P yn y tabl yn Atodlen 8;
d
pa safonau (os o gwbl) a ddylai fod — neu a ddylai barhau i fod — yn benodol gymwys i P (p'un a yw'r safonau eisoes wedi eu pennu gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1) ai peidio);
e
unrhyw gwestiwn arall y mae'r Comisiynydd o'r farn ei fod yn berthnasol o ran y graddau y caniateir i P fod yn ddarostyngedig i'r ddyletswydd yn adran 25(1) i gydymffurfio â safonau.
2
Caniateir cynnal ymchwiliad safonau penodol mewn perthynas—
a
â pherson penodol, neu
b
â grŵp o bersonau.
I38I6662Y pŵer i gynnal ymchwiliadau safonau
1
Caiff y Comisiynydd gynnal ymchwiliadau safonau.
2
Ond ni chaiff y Comisiynydd gynnal ymchwiliad safonau oni bai iddo roi hysbysiad rhagymchwilio i bob person perthnasol o leiaf 14 o ddiwrnodau cyn dechrau ar yr ymchwiliad.
3
Hysbysiad ysgrifenedig yw hysbysiad rhagymchwilio—
a
sy'n datgan bod y Comisiynydd yn bwriadu cynnal ymchwiliad safonau, a
b
sy'n pennu pwnc yr ymchwiliad safonau.
4
Yn yr adran hon, ystyr “person perthnasol”—
a
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â pherson penodol, yw'r person hwnnw;
b
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â grŵp o bersonau, yw personau—
i
yr ymddengys i'r Comisiynydd eu bod yn aelodau o'r grŵp, a
ii
y mae'n briodol rhoi hysbysiadau rhagymchwilio iddynt yn nhyb y Comisiynydd.
I39I6763Y gofynion wrth gynnal ymchwiliadau safonau
1
Wrth gynnal ymchwiliad safonau, rhaid i'r Comisiynydd roi sylw i'r angen am sicrhau nad yw gofynion am i bersonau gydymffurfio â safonau yn rhinwedd adran 25(1) yn afresymol neu'n anghymesur.
2
Os yw'r Comisiynydd yn penderfynu, neu'n cael ei gyfarwyddo, bod ymchwiliad safonau i ystyried a ddylai safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P, rhaid i'r ymchwiliad—
a
ystyried, o ran pob gweithgaredd a bennir yn Atodlen 9 y mae P yn ei wneud, a yw'n rhesymol ac yn gymesur i safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P ai peidio, a
b
o ran pob gweithgaredd o'r fath, os yw'n rhesymol ac yn gymesur i safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P, ddod i'r casgliad y dylai safonau cyflenwi gwasanaethau fod yn benodol gymwys i P mewn perthynas â'r gweithgaredd hwnnw.
3
Wrth gynnal ymchwiliad safonau, rhaid i'r Comisiynydd ymgynghori—
a
â phob person perthnasol,
b
â'r Panel Cynghori, ac
c
â'r cyhoedd, ac eithrio—
i
os yw'n ystyried, neu
ii
i'r graddau y mae'n ystyried
ei bod yn amhriodol gwneud hynny.
4
Nid yw methiant person i gymryd rhan yn ymgynghoriad y Comisiynydd yn atal y Comisiynydd rhag cynnal yr ymchwiliad safonau.
5
Yn yr adran hon, ystyr “person perthnasol”—
a
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â pherson penodol, yw'r person hwnnw;
b
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â grŵp o bersonau, yw personau—
i
yr ymddengys i'r Comisiynydd eu bod yn aelodau o'r grŵp, a
ii
y mae'n briodol ymgynghori â hwy yn nhyb y Comisiynydd.
Adroddiadau safonau
I40I6864Adroddiad safonau
1
Ar ôl cynnal ymchwiliad safonau, rhaid i'r Comisiynydd lunio adroddiad safonau.
2
Dogfen sy'n nodi'r canlynol yw adroddiad safonau—
a
casgliadau'r ymchwiliad safonau, a
b
rhesymau'r Comisiynydd dros ddod i'r casgliadau hynny.
3
Os—
a
casgliadau'r ymchwiliad (boed yn llwyr neu'n rhannol) yw y dylai safonau fod yn benodol gymwys i P, a
b
nad yw unrhyw un neu ragor neu'r oll o'r safonau hynny wedi ei phennu neu eu pennu gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1),
rhaid i'r adroddiad nodi'r safonau sydd heb eu pennu.
4
Cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol ar ôl llunio adroddiad safonau—
a
rhaid i'r Comisiynydd anfon copi o'r adroddiad—
i
at bob person perthnasol,
ii
at y Panel Cynghori,
iii
at bob person a gymerodd ran yn ymgynghoriad y Comisiynydd yn unol ag adran 63, a
iv
at Weinidogion Cymru, a
b
caiff y Comisiynydd anfon copi o'r adroddiad at unrhyw berson arall a chanddo ddiddordeb yn yr adroddiad ym marn y Comisiynydd.
5
Yn yr adran hon, ystyr “person perthnasol”—
a
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â pherson penodol, yw'r person hwnnw;
b
yn achos ymchwiliad safonau mewn perthynas â grŵp o bersonau, yw personau—
i
yr ymddengys i'r Comisiynydd eu bod yn aelodau o'r grŵp, a
ii
y mae'n briodol anfon copi o'r adroddiad atynt yn nhyb y Comisiynydd.
Pŵer cyfarwyddo Gweinidogion Cymru
I41I6965Cyfarwyddyd i gynnal ymchwiliad safonau
1
Mae'r adran hon yn gymwys os bydd Gweinidogion Cymru yn arfer eu pŵer o dan adran 16 i roi cyfarwyddyd i'r Comisiynydd er mwyn ei gyfarwyddo i gynnal ymchwiliad safonau mewn cysylltiad â pherson neu grŵp o bersonau.
2
Rhaid i'r cyfarwyddyd bennu'r materion a ganlyn—
a
y person, neu'r grŵp o bersonau y mae'r ymchwiliad i'w gynnal mewn cysylltiad ag ef;
b
pwnc yr ymchwiliad;
c
y rhesymau pam y mae Gweinidogion Cymru o'r farn y dylai'r Comisiynydd gynnal yr ymchwiliad safonau;
d
y cyfnod (y mae'n rhaid iddo beidio â bod yn llai na chwe mis) y mae'n rhaid i'r Comisiynydd gynnal yr ymchwiliad safonau cyn iddo ddod i ben.
3
Nid yw is-adran (2) yn atal y cyfarwyddyd rhag pennu materion eraill.
Sylw sydd i'w roi i adroddiad safonau
I42I7066Gweinidogion Cymru i roi sylw dyladwy i adroddiad
1
Mae'r adran hon yn gymwys os yw'r Comisiynydd wedi cynnal ymchwiliad safonau ac wedi llunio adroddiad safonau (boed o dan gyfarwyddyd neu ar gais Gweinidogion Cymru).
2
Rhaid i Weinidogion Cymru roi sylw dyladwy i'r adroddiad safonau wrth benderfynu ai i arfer ai peidio y pwerau sydd wedi eu rhoi iddynt gan y Rhan hon, a sut i wneud hynny.
PENNOD 9CYFFREDINOL
Eithrio darlledu
I43I7167Eithrio darlledu
1
Nid yw'r Mesur hwn—
a
yn ei gwneud yn ofynnol, na
b
yn awdurdodi person i'w gwneud yn ofynnol,
i berson gydymffurfio â safon os yw'r safon honno, ac i'r graddau y mae'r safon honno, yn ymwneud â darlledu.
2
Yn yr adran hon—
a
ystyr “darlledu” yw comisiynu, cynhyrchu, amserlennu, trawsyrru neu ddosbarthu rhaglenni (gan gynnwys hysbysebion, is-deitlau, cyhoeddiadau cyswllt a theletestun), gwasanaethau mynediad, rhyngweithgarwch, cynnwys ar-lein ac allbwn arall tebyg ei natur ar gyfer y teledu, y radio, y rhyngrwyd neu lwyfannau ar-lein neu ddi-wifr eraill;
b
ond nid yw cyfeiriadau at ddarlledu yn cynnwys unrhyw weithgaredd a gyflawnir mewn cysylltiad â darlledu (onid darlledu yw'r gweithgaredd ei hun).
Codau ymarfer
I44I7268Codau ymarfer
1
Caiff y Comisiynydd ddyroddi codau ymarfer at ddiben darparu canllawiau ymarferol am ofynion unrhyw safonau a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1) (“codau ymarfer safonau”).
2
Caiff y Comisiynydd adolygu codau ymarfer safonau neu eu tynnu'n ôl.
3
Rhaid i'r Comisiynydd beidio â dyroddi, adolygu neu dynnu'n ôl god ymarfer safonau heb gydsyniad Gweinidogion Cymru.
4
Cyn ceisio'r cydsyniad hwnnw, rhaid i'r Comisiynydd ymgynghori—
a
â'r personau y mae'n ofynnol iddynt gydymffurfio â'r safon neu â'r safonau y mae'r cod ymarfer yn ymwneud â hi neu â hwy, a
b
â'r Panel Cynghori.
5
Pan fo cod ymarfer yn cael ei ddyroddi gan y Comisiynydd, rhaid i'r Comisiynydd hefyd ddyroddi hysbysiad ysgrifenedig—
a
sy'n nodi pa god sydd dan sylw ac sy'n datgan dyddiad y dyroddi, a
b
sy'n pennu safon neu safonau y mae'r cod yn ymwneud â hi neu â hwy.
6
Pan fo'r Comisiynydd yn tynnu cod ymarfer yn ôl, rhaid i'r Comisiynydd ddyroddi hysbysiad ysgrifenedig sy'n nodi'r cod dan sylw ac yn datgan y dyddiad y mae'r cod i beidio â bod yn effeithiol.
I4569Methiant i gydymffurfio â chodau
1
Nid yw methiant person i gydymffurfio â darpariaeth mewn cod ymarfer a gymeradwywyd yn peri i'r person hwnnw fod yn agored i gamau gorfodi o unrhyw fath.
2
Ond os cymerir unrhyw gamau o dan y Mesur hwn mewn perthynas â methiant person (P) i gydymffurfio â safon (“y methiant safonau honedig”)—
a
caniateir dibynnu ar fethiant P i gydymffurfio â darpariaeth berthnasol mewn cod ymarfer a gymeradwywyd fel rhywbeth sy'n tueddu i gadarnhau bod P yn atebol am y methiant safonau honedig, a
b
caniateir dibynnu ar gydymffurfedd â darpariaeth berthnasol mewn cod ymarfer a gymeradwywyd fel rhywbeth sy'n tueddu i gadarnhau nad yw P yn atebol am y methiant safonau honedig.
3
Mae cyfeiriadau yn yr adran hon at god ymarfer a gymeradwywyd yn gyfeiriadau—
a
at god ymarfer safonau fel y mae'n effeithiol am y tro, a
b
pan fo cod ymarfer safonau wedi ei adolygu, at y cod hwnnw fel y'i hadolygwyd fel y mae'n effeithiol am y tro.
Dehongli
I46I7370Dehongli
1
Yn y Rhan hon—
a
mae cyfeiriadau at fod person yn agored i orfod cydymffurfio â safonau i'w darllen yn unol ag adran 33;
b
mae cyfeiriadau at gofnod person yn y tabl yn Atodlen 6 neu'r tabl yn Atodlen 8 i'w darllen yn unol ag adran 34;
c
mae cyfeiriadau at fod safon yn gymwysadwy i berson i'w darllen yn unol ag adrannau 36 a 37;
d
mae cyfeiriadau at fod safon yn benodol gymwys i berson i'w darllen yn unol ag adran 39.