Rheoliadau Asesiadau Amgylcheddol o Gynlluniau a Rhaglenni (Cymru) 2004

Nodyn Esboniadol

(Nid yw'r nodyn hwn yn rhan o'r Rheoliadau)

Mae'r Rheoliadau hyn yn gweithredu Cyfarwyddeb 2001/42/EC Senedd Ewrop a'r Cyngor ar asesu effeithiau cynlluniau a rhaglenni penodol ar yr amgylchedd (“y Gyfarwyddeb”) o ran cynlluniau a rhaglenni sy'n ymwneud yn unig â Chymru.

Gweithredir y Gyfarwyddeb, mewn perthynas â chynlluniau a rhaglenni sy'n ymwneud â Chymru yn ogystal â rhan arall o'r Deyrnas Unedig, drwy Reoliadau Asesiadau Amgylcheddol o Gynlluniau a Rhaglenni 2004.

Nid yw'r Gyfarwyddeb, ac yn unol â hynny, y Rheoliadau hyn, yn gymwys i gynlluniau a rhaglenni sydd yn ymwneud yn unig ag amddiffyn cenedlaethol neu argyfwng sifil, nac yn gymwys i gynlluniau a rhaglenni ariannol neu gyllidebol. Nid ydynt yn gymwys ychwaith i gynllun neu raglen a gydariannwyd gan y Gymuned Ewropeaidd o dan gyfnod rhaglennu 2000-2006 ar gyfer Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1260/1999 na chyfnod rhaglennu 2000-2006 neu 2000-2007 ar gyfer Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1257/1999 (Erthygl 3.8 a 3.9 o'r Gyfarwyddeb a rheoliad 5(5) o'r Rheoliadau hyn).

Mae'r Rheoliadau hyn yn gymwys i gynlluniau a rhaglenni penodol, gan gynnwys y rhai a gydariennir gan y Gymuned Ewropeaidd, ac unrhyw addasiadau iddynt, y maent yn ofynnol gan ddarpariaethau deddfwriaethol, rheoliadol neu weinyddol ac y maent naill ai—

(a) yn destun paratoi a/neu fabwysiadu gan awdurdod ar lefel genedlaethol, ranbarthol neu leol; neu

(b) wedi'u paratoi gan awdurdod i'w mabwysiadu, drwy weithdrefn ddeddfwriaethol gan Senedd neu Lywodraeth.

Yn ddarostyngedig i'r eithriadau a grybwyllir isod, os yw'r weithred baratoi ffurfiol gyntaf mewn perthynas â chynllun neu raglen y mae'r Rheoliadau hyn yn gymwys iddynt yn digwydd ar ôl 21 Gorffennaf 2004, ni all y cynllun neu raglen gael eu mabwysiadu, na'u cyflwyno ar gyfer eu mabwysiadu, oni fuont yn destun asesiad amgylcheddol o dan y Rheoliadau hyn (Erthyglau 4.1 a 13.3 o'r Gyfarwyddeb a rheoliadau 5(1) a 7 o'r Rheoliadau hyn).

Mae'r gofyniad am asesiad amgylcheddol yn gymwys, yn benodol, i unrhyw gynllun neu raglen a baratowyd ar gyfer amaethyddiaeth, coedwigaeth, pysgodfeydd, ynni, diwydiant, trafnidiaeth, rheoli gwastraff, rheoli dŵ r, telathrebu, twristiaeth, cynllunio gwlad a thref neu ddefnydd tir, sy'n gosod y fframwaith ar gyfer caniatâd datblygu yn y dyfodol ar gyfer prosiectau a restrir yn Atodiad I neu II i Gyfarwyddeb y Cyngor 85/337/EEC ar asesu effeithiau prosiectau cyhoeddus a phreifat penodol ar yr amgylchedd, fel y'i diwygiwyd gan Gyfarwyddeb y Cyngor 97/11/EC; ac i unrhyw gynllun neu raglen y penderfynwyd ei bod yn ofynnol ei asesu yn unol ag Erthygl 6 neu 7 o Gyfarwyddeb y Cyngor 92/43/EEC ar gadwraeth cynefinoedd naturiol a fflora a ffawna, fel y'i diwygiwyd ddiwethaf gan Gyfarwyddeb y Cyngor 97/11/EC, yn sgil yr effaith debygol ar safleoedd (Erthygl 3.2 o'r Gyfarwyddeb a rheoliad 5(1) i (3) o'r Rheoliadau hyn).

Mae yna eithriadau ar gyfer cynlluniau a rhaglenni sy'n penderfynu defnydd ardal fechan ar lefel leol, ac ar gyfer mân addasiadau, os yw'r awdurdod sy'n gyfrifol am baratoi'r cynllun neu'r rhaglen (y cyfeirir ato yn y Rheoliadau hyn fel yr “awdurdod cyfrifol”) wedi penderfynu o dan reoliad 9(1) o'r Rheoliadau hyn eu bod yn annhebygol o gael effeithiau amgylcheddol arwyddocaol (Erthygl 3.3 a rheoliad 5(6) o'r Rheoliadau hyn). Gall penderfyniad yr awdurdod cyfrifol beidio â chael effaith, fodd bynnag, os bydd y Cynulliad Cenedlaethol yn rhoi cyfarwyddyd o dan reoliad 10(3).

Mae'r gofyniad am asesiad amgylcheddol yn gymwys hefyd i gynlluniau a rhaglenni eraill sy'n gosod fframwaith ar gyfer caniatâd datblygu yn y dyfodol i brosiectau os ydynt yn destun penderfyniad o dan reoliad 9(1) bod y cynllun neu'r rhaglen yn debygol o gael effeithiau amgylcheddol arwyddocaol (Erthygl 3.4 o'r Gyfarwyddeb a rheoliad 5(4) o'r Rheoliadau hyn). Gall penderfyniad yr awdurdod cyfrifol beidio â chael effaith, fodd bynnag, os bydd y Cynulliad Cenedlaethol yn rhoi cyfarwyddyd o dan reoliad 10(3).

Mae'r gofyniad am asesiad amgylcheddol o dan y Rheoliadau hyn hefyd yn gymwys os na chafodd cynllun neu raglen y digwyddodd y weithred baratoadol ffurfiol gyntaf mewn perthynas â hwy cyn 21 Gorffennaf 2004 eu mabwysiadu, neu eu cyflwyno ar gyfer eu mabwysiadu, cyn 22 Gorffennaf 2006. Pe byddai angen asesiad amgylcheddol pe bai'r weithred baratoadol ffurfiol gyntaf wedi digwydd ar ôl 21 Gorffennaf 2004, rhaid gwneud y cynllun neu'r rhaglen yn destun asesiad amgylcheddol oni fydd y Cynulliad Cenedlaethol yn cyfarwyddo nad yw'n ddichonadwy ac yn hysbysu'r cyhoedd i'r perwyl hwnnw (Erthyglau 4.1 a 13.3 o'r Gyfarwyddeb a rheoliad 6 o'r Rheoliadau hyn).

Mae Rheoliad 7 yn darparu ar gyfer cyflawni asesiad amgylcheddol o gynlluniau a rhaglenni a gydariennir gan y Gymuned Ewropeaidd (heblaw'r rhai a eithrir gan Erthygl 3.9 o'r Gyfarwyddeb) yn unol â'r darpariaethau penodol yn neddfwriaeth berthnasol y Gymuned (Erthygl 11.3 o'r Gyfarwyddeb).

Mae rheoliad 8 yn atal mabwysiadu, neu gyflwyno ar gyfer mabwysiadu, gynllun neu raglen y mae asesiad amgylcheddol yn ofynnol ar eu cyfer o dan y Rheoliadau hyn, cyn cwblhau'r asesiad hwnnw. Nid yw asesiad amgylcheddol wedi'i gwblhau nes bod yr adroddiad amgylcheddol ar gyfer y cynllun hwnnw neu'r rhaglen honno, y farn a fynegwyd yng nghwrs yr ymgynghoriadau gofynnol a chanlyniadau unrhyw ymgynghoriadau trawsffiniol wedi cael eu hystyried (Erthygl 8 o'r Gyfarwyddeb). Mae rheoliad 8 hefyd yn atal mabwysiadu, neu gyflwyno ar gyfer mabwysiadu, gynllun neu raglen tra bydd y Cynulliad Cenedlaethol yn ystyried a yw'r cynllun neu raglen yn debygol o gael effeithiau amgylcheddol arwyddocaol.

Mae rheoliad 9 yn ymwneud â gwneud penderfyniadau gan awdurdodau perthnasol ynglŷn ag a yw cynllun neu raglen yn debygol o gael effeithiau amgylcheddol arwyddocaol. Nodir y meini prawf sydd i'w cymhwyso yn Atodlen 1 i'r Rheoliadau hyn (Erthygl 3.5 o'r Gyfarwyddeb ac Atodiad II iddi). Ni ellir gwneud y penderfyniadau onid yw'r awdurdod perthnasol wedi ymgynghori â chyrff dynodedig (“y cyrff ymgynghori”). Ymdrinnir â dynodiad y cyrff ymgynghori yn rheoliad 4 (Erthygl 6.3 o'r Gyfarwyddeb). Yn achos pob cynllun a rhaglen y mae'r Rheoliadau hyn yn gymwys iddynt, Cyngor Cefn Gwlad Cymru, Cadw ac Asiantaeth yr Amgylchedd fydd y cyrff ymgynghori, neu bydd y cyrff ymgynghori yn cynnwys y cyrff hynny.

Mae rheoliad 10 yn galluogi'r Cynulliad Cenedlaethol i fynnu bod awdurdod cyfrifol yn rhoi dogfennau perthnasol iddo. Mae hefyd yn ei alluogi i gyfarwyddo bod cynllun neu raglen penodol yn debygol o gael effeithiau amgylcheddol arwyddocaol. Os bydd y Cynulliad Cenedlaethol yn rhoi cyfarwyddyd o'r fath, bydd unrhyw benderfyniad i'r gwrthwyneb a wnaed o dan reoliad 9(1) o'r Rheoliadau hyn gan awdurdod cyfrifol yn peidio â bod yn effeithiol. Os nad yw awdurdod cyfrifol wedi gwneud unrhyw benderfyniad o dan y ddarpariaeth honno, bydd cyfarwyddyd y Cynulliad Cenedlaethol yn ei ryddhau o'r ddyletswydd i wneud hynny.

Mae rheoliad 11 yn ei gwneud yn ofynnol cyhoeddi'r penderfyniadau o dan reoliad 9 (Erthygl 3.7 o'r Gyfarwyddeb) a'r cyfarwyddiadau o dan reoliad 10.

Mae asesiad amgylcheddol o dan y Rheoliadau hyn yn cynnwys paratoi adroddiad amgylcheddol (Erthygl 5 o'r Gyfarwyddeb a rheoliad 12 o'r Rheoliadau hyn). Pennir y materion sydd i'w cynnwys yn yr adroddiad amgylcheddol yn Atodlen 2 i'r Rheoliadau hyn (Erthygl 5.1 o'r Gyfarwyddeb ac Atodiad II iddi).

Mae rheoliad 13 yn pennu'r gweithdrefnau ymgynghori y mae'n rhaid eu dilyn mewn perthynas â chynllun drafft neu raglen ddrafft y cafodd adroddiad amgylcheddol ei baratoi ar eu cyfer o dan y Rheoliadau hyn (Erthyglau 5.4 a 6 o'r Gyfarwyddeb).

Mae rheoliadau 14 a 15 yn ymwneud ag ymgynghori trawsffiniol ac yn cynnwys gweithdrefnau ar gyfer ymgynghori mewn perthynas â'r cynlluniau a'r rhaglenni drafft hynny a baratowyd yng Nghymru sy'n debygol o gael effeithiau arwyddocaol ar yr amgylchedd mewn Aelod-wladwriaethau eraill (Erthygl 7 o'r Gyfarwyddeb).

Mae rheoliad 16 yn ymwneud â gweithdrefnau ar ôl mabwysiadu cynllun neu raglen a fu'n destun asesiad amgylcheddol o dan y Rheoliadau. Mae'n ei gwneud yn ofynnol i'r person a baratôdd y cynllun neu'r rhaglen hysbysu eu bod wedi cael eu mabwysiadu a threfnu bod y cynllun neu'r rhaglen a gwybodaeth arall a bennir ar gael i'w harchwilio (Erthygl 9 o'r Gyfarwyddeb).

Mae rheoliad 17 yn ymwneud â monitro effeithiau amgylcheddol arwyddocaol gweithredu cynlluniau a rhaglenni (Erthygl 10 o'r Gyfarwyddeb). Mae'n ei gwneud yn ofynnol i'r person a baratôdd y cynllun neu'r rhaglen fonitro er mwyn canfod, mewn cyfnod cynnar, effeithiau andwyol na ragwelwyd hwy, a gallu cymryd camau i adfer y sefyllfa pan fydd hynny yn briodol.