Rheoliadau Clwy'r Traed a'r Genau (Rheoli Brechu) (Cymru) 2006

RHAN 1 Cyflwyniad

Enwi, cymhwyso a chychwyn

1.—( 1) Enw'r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Clwy'r Traed a'r Genau (Rheoli Brechu) (Cymru) 2006:

(2) Maent yn gymwys o ran Cymru a deuant i rym ar 1 Chwefror 2006.

Dehongli

2.—( 1) Yn y Rheoliadau hyn—

mae “anifail buchol” (“bovine animal”) yn cynnwys byfflo a bison;

ystyr “anifail sy'n dueddol i gael y clwy” (“susceptible animal”) yw tarw, buwch, dafad, gafr, carw, camel, lama, alpaco, gwanaco, ficwnia, unrhyw anifail arall sy'n cnoi cil, unrhyw fochyn (hynny yw, aelod o is-urdd Suina o urdd Artiodactyla), eleffant neu gnofil (heblaw cnofil anwes);

ystyr “arolygydd” (“inspector”) yw arolygydd a benodwyd,

ystyr “arolygydd milfeddygol” (“veterinary inspector”) yw arolygydd a benodwyd o dan y Ddeddf;

mae i “awdurdod lleol” yr ystyr a bennwyd ar gyfer “local authority” gan adran 50(1) o'r Ddeddf;

ystyr “brechu” (“vaccinate”) yw trin anifail sy'n dueddol i gael y clwy â serwm tra-imiwn neu frechlyn rhag y clwy;

ystyr “brechu amddiffynnol” (“protective vaccination”) yw brechu a gyflawnir er mwyn amddiffyn anifeiliaid sy'n dueddol i gael y clwy rhag ymlediad firws y clwy drwy'r awyr neu drwy fagwrfeydd lle nad oes bwriad i gigydda'r anifeiliaid sydd wedi'u brechu er mwyn atal y clwy rhag ymledu;

ystyr “brechu ataliol” (“suppressive vaccination”) yw brechu a gyflawnir mewn mangre neu mewn ardal lle y mae taer angen atal y clwy rhag ymledu i'r tu allan i'r daliad neu'r ardal drwy leihau'r niferoedd o firysau'r clwy sy'n cylchredeg yno lle y mae bwriad i gigydda'r anifeiliaid sydd wedi'u brechu er mwyn atal y clwy rhag ymledu;

ystyr “briwgig” (“minced meat”) yw cig y tynnwyd yr esgyrn ohono a'i falu'n ddarnau mân ac sy'n cynnwys llai nag 1% o fraster;

ystyr “carcas” (“carcase”) yw carcas anifail ac mae'n cynnwys rhan o garcas, a'r cig, yr esgyrn, y croen, y pilennau, y carnau, offal neu unrhyw ran o anifail, ar wahân neu fel arall, neu unrhyw gyfran ohono;

ystyr “ceidwad” (“keeper”) yw unrhyw berson sy'n gyfrifol am anifeiliaid, boed hynny'n barhaol neu dros dro, ond nid yw'n cynnwys unrhyw berson sy'n gyfrifol am anifeiliaid dim ond am ei fod yn eu cludo;

mae “cerbyd” (“vehicle”) yn cynnwys—

(a)

trelar, lled-drelar, neu beth arall a gynlluniwyd neu a addaswyd ar gyfer ei dynnu gan gerbyd arall;

(b)

rhan o gerbyd y gellir ei datgysylltu;

(c)

cynhwysydd neu strwythur arall a gynlluniwyd ar gyfer ei gario gan neu ar gerbyd.

ystyr “cig ffres” (“fresh meat”) (gan gynnwys offal ac unrhyw baratoad cig) yw cig nad yw wedi mynd drwy unrhyw broses breserfio ac eithrio oeri, rhewi neu frysrewi, gan gynnwys cig a lapiwyd dan wactod neu a lapiwyd mewn awyrgylch a reolir;

ystyr “cig wedi'i wahanu'n fecanyddol” (“mechanically separated meat”) yw'r cynnyrch a geir wrth grafu cig oddi ar esgyrn sy'n cynnal cnawd ar ôl tynnu'r esgyrn, gan ddefnyddio dulliau mecanyddol sy'n arwain at golli neu addasu strwythur ffibr y cyhyrau;

ystyr “cigydda” (“slaughter”) yw unrhyw broses sy'n peri marwolaeth anifail;

ystyr “y clwy” (“disease”) yw clwy'r traed a'r genau;

ystyr “cyfnod 1” (“phase 1”), mewn cysylltiad â pharth brechu, yw'r cyfnod amser sy'n dechrau wrth ddatgan y parth brechu hwnnw ac yn gorffen wrth wneud datganiad o dan reoliad 16(2);

ystyr “cyfnod 2” (“phase 2”), mewn cysylltiad â pharth brechu, yw'r cyfnod amser sy'n dechrau wrth i gyfnod 1 ddod i ben ac yn gorffen wrth wneud datganiad o dan reoliad 16(3);

ystyr “cyfnod 3” (“phase 3”), mewn cysylltiad â pharth brechu, yw'r cyfnod amser sy'n dechrau wrth i gyfnod 2 ddod i ben ac yn gorffen wrth wneud datganiad o dan reoliad 16(4);

ystyr “cynnyrch anifeiliaid” (“animal product”) yw unrhyw beth sy'n deillio neu sydd wedi'i wneud (boed yn gyfan gwbl neu'n rhannol) o anifail neu o garcas;

mae “cynnyrch llaeth” (“milk product”) yn cynnwys menyn, caws, maidd, iogwrt ac unrhyw gynnyrch arall sydd wedi'i wneud yn bennaf o laeth;

ystyr “y Cynulliad Cenedlaethol” (“the National Assembly”) yw Cynulliad Cenedlaethol Cymru;

ystyr “yn dwyn marc iechyd” (“health marked”) yw dwyn y marc iechyd sy'n ofynnol gan erthygl 5(2) o Reoliad (EC) Rhif 854/2004 Senedd Ewrop a'r Cyngor sy'n gosod rheolau penodol ar gyfer trefnu rheolaethau swyddogol ar gynhyrchion sy'n dod o anifeiliaid a fwriedir eu bwyta gan bobl(1);

ystyr “yn dwyn marc dynodi” (“identification marked”) yw dwyn y marc dynodi sy'n ofynnol gan erthygl 5(1) o Reoliad (EC) Rhif 853/2004 Senedd Ewrop a'r Cyngor sy'n gosod rheolau hylendid penodol ar gyfer bwyd sy'n dod o anifeiliaid(2);

ystyr “y Ddeddf” (“the Act”) yw Deddf Iechyd Anifeiliaid 1981(3);

ystyr “y Gorchymyn” (“the Order”) yw Gorchymyn Clwy'r Traed a'r Genau (Cymru) 2006(4);

ystyr “gwerthu” (“sell”) yw gwerthu i'r defnyddiwr olaf;

mae i “lladd-dy” (“slaughterhouse”) yr ystyr a roddir i'r ymadrodd hwnnw yn rheoliad 5(6) o Reoliadau Hylendid Bwyd (Cymru) 2006(5);

mae “llaeth” (“milk”) yn cynnwys hufen, llaeth wedi'i hidlo, llaeth sgim a llaeth enwyn;

mae “mangre” (“premises”) yn cynnwys tir, gydag adeiladau neu hebddynt;

ystyr “mangre adweithydd” (“reactor premises”) yw mangre y datganwyd ei bod yn fangre adweithydd o dan reoliad 25(1)(b)(ii);

ystyr “mangre sydd wedi'i heintio” (“infected premises”) yw unrhyw fangre y datganwyd ei bod wedi'i heintio o dan y Gorchymyn;

ystyr “man archwilio ar y ffin” (“border inspection post”), yw lle a bennwyd yn fan archwilio ar y ffin yn Atodlen 2 i Reoliadau Anifeiliaid a Chynhyrchion Anifeiliaid (Mewnforio ac Allforio) (Cymru) 2005(6);

ystyr “meddiannydd” (“occupier”) o ran unrhyw fangre, yw'r person sydd â gofal y fangre honno;

ystyr “paratoadau cig” (“meat preparation”) yw cig ffres, gan gynnwys cig a falwyd yn ddarnau mân, yr ychwanegwyd bwydydd, sesno neu ychwanegion ato neu a fu drwy brosesau nad ydynt yn ddigonol i addasu strwythur ffibr cyhyrau mewnol y cig a chan hynny'n diddymu nodweddion cig ffres;

ystyr “parth brechu” (“vaccination zone”) yw parth brechu a ddatganwyd o dan reoliad 13;

ystyr “parth gwyliadwraeth” (“surveillance zone”)

ystyr “parth gwyliadwriaeth brechu” (vaccination surveillance zone”) yw parth gwyliadwriaeth a ddatganwyd o dan reoliad 13;

ystyr “parth gwarchod” (“protection zone”) yw parth gwarchod a ddatganwyd o dan y Gorchymyn;

ystyr “parth rheolaeth dros dro” (“temporary control zone”) yw parth rheolaeth dros dro a ddatganwyd o dan y Gorchymyn;

ystyr “priffordd gyhoeddus” (“public highway”) yw priffordd a gynhelir ar draul y cyhoedd; ac

ystyr “wedi'i stampio ar ben” (“overstamped”), o ran eitem sy'n dwyn marc iechyd neu farc dynodi sy'n dwyn croes groeslin ychwanegol sy'n ddwy linell syth ac sy'n croesdorri ar ganol y marc iechyd neu'r marc dynodi ac sy'n caniatáu i'r wybodaeth a geir yn y fan honno barhau'n ddarllenadwy (ar wahân i'r ffaith a osodwyd y groes ychwanegol gan yr un stamp â'r marc).

(2) Yn y Rheoliadau hyn ystyr “wedi'i bennu ar gyfer ei frechu” (“specified for vaccination”) yw anifail sydd i'w frechu mewn penderfyniad i gyflawni rhaglen frechu a wneir yn unol â rheoliad 9(2).

(3) Mae cyfeiriadau yn y Rheoliadau hyn at “anifeiliaid sy'n tarddu o” (“animals originating in”) barth brechu yn golygu—

(a) anifeiliaid a gedwir yn y parth brechu, a

(b) anifeiliaid a gafodd eu cadw o fewn ffiniau'r parth brechu ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod—

(i) sy'n dechrau 21 o ddiwrnodau cyn datgan y parth yn barth brechu, a

(ii) sy'n dod i ben gyda'r datganiad hwnnw.

Mangre sy'n dir comin neu dir heb ei gau

3.   Yn y Rheoliadau hyn—

(a) mae tir comin neu dir sydd heb ei gau yn ffurfio mangre ar wahân i dir arall oni bai—

(i) bod parseli o dir yn cyffinio, a

(ii) bod yr holl anifeiliaid a gedwir ar y naill barsel o dir dan ofal yr un ceidwad;

(b) mae hysbysiad a gyflwynir i feddiannydd mangre sy'n gyfan gwbl neu'n rhannol yn cynnwys unrhyw dir comin neu dir heb ei gau yn cael ei gyflwyno'n ddilys os cyflwynir ef i bob ceidwad anifeiliaid a gedwir yno (i'r graddau y gellir yn rhesymol wybod pwy yw'r personau hynny);

(c) mae gofyniad neu gyfyngiad a osodir ar feddiannydd mangre sy'n gyfan gwbl neu'n rhannol yn cynnwys unrhyw dir comin neu dir heb ei gau yn gymwys i bob ceidwad anifeiliaid a gedwir yno.

Trwyddedau a datganiadau

4.—( 1) Pan roddir trwyddedau o dan y Rheoliadau hyn—

(a) rhaid eu rhoi mewn ysgrifen,

(b) ceir peri iddynt fod yn ddarostyngedig i'r cyfryw amodau y mae'r Cynulliad Cenedlaethol yn credu eu bod yn angenrheidiol i atal y clwy rhag ymledu, yn ogystal ag unrhyw amodau sy'n ofynnol gan y Rheoliadau hyn, ac

(c) ceir eu diwygio, eu hatal neu eu dirymu mewn ysgrifen ar unrhyw adeg.

(2) Ac eithrio pan gyfarwyddir fel arall gan y Cynulliad Cenedlaethol, bydd trwydded a roddir yn Lloegr neu'r Alban at yr un diben â thrwydded y caniateir ei rhoi o dan y Rheoliadau hyn yn ddilys at y diben hwnnw yng Nghymru a bydd ei hamodau'n gymwys yng Nghymru fel pe bai'n drwydded a roddwyd o dan y Rheoliadau hyn.

(3) Rhaid i ddatganiadau a wneir o dan y Rheoliadau hyn fod mewn ysgrifen a rhaid i unrhyw ddiwygiad neu ddirymiad o ddatganiad gael eu gwneud drwy ddatganiad pellach.

Hysbysiadau

5.—( 1) Pan roddir hysbysiadau o dan y Rheoliadau hyn—

(a) rhaid iddynt fod yn ysgrifenedig; a

(b) ceir eu diwygio neu eu dirymu mewn ysgrifen ar unrhyw adeg.

(2) Rhaid i hysbysiadau a gyflwynir i feddiannydd unrhyw fangre sy'n golygu y bydd yna unrhyw ofyniad neu gyfyngiad ynglŷn â'r fangre honno gynnwys disgrifiad o'r fangre honno sy'n ddigonol i ganfod eu hyd a'u lled.

(3) Caniateir diwygio'r disgrifiad hwnnw gan arolygydd milfeddygol os yw wedi'i fodloni nad yw'n disgrifio uned epidemiolegol unigol ynglŷn â'r clwy.

Dosbarthu gwybodaeth ynghylch cyfyngiadau a gofynion

6.   Rhaid i'r Cynulliad Cenedlaethol gymryd y cyfryw gamau y mae'n eu hystyried yn angenrheidiol i sicrhau bod trwyddedau, datganiadau a hysbysiadau'n cael eu dwyn i sylw'r rhai y gallent effeithio arnynt ac yn benodol rhaid iddo sicrhau cyhoeddusrwydd i roi gwybod am hyd a lled unrhyw barth a ddatgenir o dan y Rheoliadau hyn, natur y cyfyngiadau a'r gofynion sy'n gymwys iddo a dyddiad ei ddatgan a'i ddileu.

Diheintio

7.   Rhaid cyflawni gwaith diheintio o dan y Rheoliadau hyn gan ddiheintydd—

(a) a gymeradwywyd at ddibenion Gorchmynion Clwy'r Traed a'r Genau gan Orchymyn Clefydau Anifeiliaid (Diheintyddion Cymeradwy) 1978(7),

(b) a ddefnyddir yn ôl y crynodiad a bennir yn y Gorchymyn hwnnw, ac

(c) a ddefnyddir yn unol â chyfarwyddiadau neu argymhellion y gweithgynhyrchydd (os oes rhai) ac yn benodol, os argymhellir ei ddefnyddio cyn unrhyw ddyddiad, ei fod yn cael ei ddefnyddio cyn y dyddiad hwnnw.

(1)

OJ Rhif L139, 30.4.2004, t.206. Ceir testun diwygiedig y Rheoliad mewn corigendwm (OJ Rhif L226, 25.6.2004, t.83).

(2)

OJ Rhif L139, 30.4.2004, t.55. Ceir testun diwygiedig y Rheoliad mewn corigendwm (OJ Rhif L226, 25.6.2004, t.22).

(3)

1981, p.22, a ddiwygiwyd gan Ddeddf Iechyd Anifeiliaid 2002, c. 42.

(4)

O.S. 2006/180 (C.319)..

(5)

O.S. 2005/31 (Cy.5).

(6)

O.S. 2005/1159 (Cy.75).

(7)

O.S. 1978/32, a ddiwygiwyd gan O.S. 2005/583(Cy.49); mae offerynnau diwygio eraill ond nid ydynt yn berthnasol.