Rheoliadau Tribiwnlys Prisio Cymru 2010

Enw'r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Tribiwnlys Prisio Cymru 2010.

Daw rheoliadau 1 i 26 i rym ar 1 Ebrill 2010 a daw'r rheoliadau sy'n weddill i rym ar 1 Gorffennaf 2010.

Yn y Rheoliadau hyn, oni fynna'r cyd-destun fel arall—

• ystyr “apêl” (“appeal”) yw apêl o dan—

  1. a

     adran 16 (apelau : cyffredinol) o Ddeddf 1992;

  2. b

     paragraff 3 o Atodlen 3 (cosbau) i Ddeddf 1992;

  3. c

     rheoliadau a wnaed o dan adran 24 o Ddeddf 19924;

  4. ch

     rheoliadau a wnaed o dan adran 55 o Ddeddf 19885;

  5. d

     paragraff 4 o Atodlen 4A (rhybuddion i gwblhau) i Ddeddf 1988 (a elwir yn y Rheoliadau hyn yn “apêl yn erbyn rhybudd i gwblhau”)6;

  6. dd

     paragraff 5C o Atodlen 9 (cosbau sifil) i Ddeddf 19887; ac

  7. e

     adran 45 o'r Ddeddf Draenio Tir 19918;

• ystyr “awdurdod bilio” (“billing authority”) yw awdurdod bilio fel y'i diffinnir yn adran 1(2) o Ddeddf 1992;

• ystyr “Cadeirydd” (“Chairperson”) yw Cadeirydd y Tribiwnlys Prisio a benodir o dan reoliad 12 ;

• ystyr “Cyngor Llywodraethu” (“Governing Council”) yw Cyngor Llywodraethu'r Tribiwnlys Prisio a sefydlir o dan reoliad 5;

• ystyr “cynrychiolydd rhanbarthol” (“regional representative”) yw cynrychiolydd rhanbarthol a benodir o dan reoliad 13;

• ystyr “Deddf 1988” (“the 1988 Act”) yw Deddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988;

• ystyr “Deddf 1992” (“the 1992”) yw Deddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992;

• ystyr “hen Dribiwnlys” (“old Tribunal”) yw tribiwnlys prisio a oedd yn bodoli yng Nghymru yn union cyn 1 Gorffennaf 2010;

• ystyr “hen Wasanaeth”(“old Service”) yw'r Gwasanaeth Tribiwnlys Prisio Cymru a sefydlwyd gan Reoliadau 2005;

• ystyr “Llywydd” (“President”) yw Llywydd y Tribiwnlys Prisio, a benodir o dan reoliad 11;

• ystyr “prif weithredwr” (“chief executive”) yw'r person a benodir o dan reoliad 15;

• ystyr “Rheoliadau 2005” (“the 2005 Regulations”) yw Rheoliadau Tribiwnlysoedd Prisio (Cymru) 20059; ac

• ystyr “Tribiwnlys Prisio” (“Valuation Tribunal”) yw Tribiwnlys Prisio Cymru, a sefydlir o dan reoliad 4.

Mae'r cyfeiriadau at reoliadau, Rhannau neu Atodlenni, oni nodir yn wahanol, yn gyfeiriadau at reoliadau, Rhannau o'r, neu Atodlenni i'r, Rheoliadau hyn.

Pan fo cynrychiolydd rhanbarthol, fel y'i disgrifir ym mharagraff (1)(b) yn analluog, oherwydd salwch, absenoldeb neu unrhyw reswm arall, i weithredu fel aelod o'r Cyngor Llywodraethu, yna caiff y dirprwy gynrychiolydd rhanbarthol ar gyfer y rhanbarth hwnnw gymryd lle'r cynrychiolydd rhanbarthol, a bydd ganddo'r un pwerau â'r cynrychiolydd rhanbarthol sy'n analluog i weithredu.

Caiff Gweinidogion Cymru benodi un person yn aelod o'r Cyngor Llywodraethu.

Mae'r rheoliad hwn yn ddarostyngedig i ddarpariaethau rheoliad 21(4) ynglŷn â'r penodiad i'r Cyngor Llywodraethu ar 1 Gorffennaf 2010 .

Caiff Gweinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â'r Llywydd, roi i unrhyw berson a benodir o dan baragraff (1), hysbysiad ysgrifenedig sy'n rhoi pa bynnag gyfnod a bennir ganddynt o rybudd o derfynu ei swydd.

Bydd swyddogaethau'r Tribiwnlys Prisio o dan Rannau 2 i 4 (ac eithrio rheoliad 18(1)) yn cael eu cyflawni ar ei ran gan y Cyngor Llywodraethu.

Caiff y Cyngor Llywodraethu benderfynu y caiff swyddogaethau'r Tribiwnlys Prisio o dan Rannau 2 i 4 (ac eithrio rheoliad 18(1)) eu cyflawni ar ei ran gan ddau neu ragor o aelodau'r Cyngor Rheoli, ar yr amod mai'r Llywydd fydd un ohonynt.

Nid yw paragraff (2) yn gymwys ar gyfer penodi'r prif weithredwr.

Mae paragraffau (1) a (2) yn ddarostyngedig i'r darpariaethau yn rheoliadau 16(6), 17 ac Atodlen 2 sy'n dyrannu swyddogaethau i'r prif weithredwr.

Yn ddarostyngedig i'r paragraffau canlynol o'r rheoliad hwn, aelodau'r Tribiwnlys Prisio fydd y personau hynny a benodir gan y cynghorau a ragnodir yng ngholofn 3 o Atodlen 1 (“y cynghorau”) a'r Llywydd ar y cyd.

Y nifer o aelodau sydd i'w penodi gan gyngor unigol a'r Llywydd yw'r nifer a bennir mewn perthynas â'r cyngor hwnnw yng ngholofn 4 o Atodlen 1.

At ddibenion y rheoliad hwn, ni fydd swydd wag yn digwydd ac eithrio pan fo nifer yr aelodau a benodwyd gan gyngor unigol a'r Llywydd yn syrthio islaw'r nifer a bennir mewn perthynas â'r cyngor hwnnw yng ngholofn 4 o Atodlen 1.

Os na fydd cyngor a'r Llywydd, ar ddiwedd cyfnod o dri mis ar ôl i swydd fynd yn wag yn y Tribiwnlys Prisio, wedi gwneud penodiad yn unol â pharagraff (1), caiff Gweinidogion Cymru wneud y penodiad hwnnw ar ôl ymgynghori â'r Llywydd.

Ni fydd unrhyw benodiad o dan adran (1) yn ddilys os ei effaith fyddai peri bod nifer yr aelodau o'r Tribiwnlys Prisio, a benodir gan gyngor a'r Llywydd, ac sy'n aelodau o'r cyngor, yn fwy na'r nifer a bennir mewn perthynas â'r cyngor yng ngholofn 5 o Atodlen 1.

Ni cheir dehongli paragraff (5) fel pe bai'n effeithio ar ddilysrwydd penodiad aelod o'r Tribiwnlys Prisio sy'n dod yn aelod o gyngor wedi i benodiad y person hwnnw ddod i rym.

Mae'r rheoliad hwn yn ddarostyngedig i ddarpariaethau rheoliad 21 ynglŷn â phenodi aelodau ar 1 Gorffennaf 2010.

Bydd pob penodiad aelod o dan reoliad 9 yn cael effaith am ba bynnag gyfnod, na fydd yn hwy na chwe blynedd, a bennir gan y person neu bersonau sy'n gwneud y penodiad.

Rhaid i'r prif weithredwr, os cyfarwyddir ef felly gan Weinidogion Cymru, wedi i Weinidogion Cymru ymgynghori â'r cyngor perthnasol ac â'r Llywydd, roi i aelod hysbysiad ysgrifenedig sy'n rhoi pa bynnag gyfnod o rybudd a gyfarwyddir, o derfynu cyfnod yr aelod yn ei swydd o dan y paragraff hwn.

Rhaid gwneud y penodiad cyntaf i swydd y Llywydd yn unol â Rhan 1 o Atodlen 2 ond yn ddarostyngedig i Ran 2 o'r Atodlen honno.

Mewn achos dilynol pan â swydd y Llywydd yn wag, rhaid i aelodau'r Tribiwnlys Prisio, yn unol â Rhan 1 o Atodlen 2, benodi person i fod yn Llywydd.

Pan nad oes penodiad wedi ei wneud yn unol ag Atodlen 2, rhaid i Weinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â pha bynnag rai o aelodau'r Tribiwnlys Prisio ag y tybiant yn briodol, benodi un o aelodau'r Tribiwnlys Prisio i fod yn Llywydd.

Caiff y Llywydd ymddiswyddo drwy hysbysu Gweinidogion Cymru mewn ysgrifen, gan roi o leiaf un mis o rybudd.

Caiff Gweinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â pha bynnag rai o aelodau'r Tribiwnlys Prisio ag y gwelant yn dda, drwy roi hysbysiad ysgrifenedig i'r Llywydd, derfynu ei benodiad yn Llywydd.

Os yw'r Llywydd yn analluog, oherwydd salwch, absenoldeb neu unrhyw reswm arall, i gyflawni swyddogaethau'r Llywydd o dan y Rheoliadau hyn, rhaid i ba bynnag aelod o'r Cyngor Llywodraethu a bennir o bryd i'w gilydd gan y Cyngor gyflawni'r swyddogaethau hynny.

Caiff y Llywydd awdurdodi cynrychiolydd rhanbarthol i ymgymryd â swyddogaeth y Llywydd o benodi o dan reoliad 9(1); ac yn y paragraff hwn, nid yw “cynrychiolydd rhanbarthol” yn cynnwys dirprwy gynrychiolydd rhanbarthol.

Pennir y nifer o aelodau'r Tribiwnlys Prisio sydd i'w penodi i swydd Cadeirydd gan y Tribiwnlys Prisio.

Bydd y Llywydd yn un o'r Cadeiryddion a rhaid i aelodau Tribiwnlys Prisio yn unol â Rhan 1 o Atodlen 2, ond yn ddarostyngedig i reoliad 22, benodi gweddill nifer y Cadeiryddion o fewn y cyfnod rhagnodedig, drwy eu hethol o blith eu nifer.

Ar ddiwedd y cyfnod rhagnodedig, os na fydd etholiad wedi ei gynnal yn unol â'r rheoliad hwn, rhaid i Weinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â'r Llywydd, benodi'r nifer priodol o aelodau i fod yn Gadeiryddion.

Cyn rhoi cyfarwyddyd dan baragraff (5)(b) rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori â'r Llywydd.

Yn y rheoliad hwn—

• ystyr “y cyfnod rhagnodedig” (“the prescribed period”) yw tri mis sy'n cychwyn pan fo swydd yn mynd yn wag ymhlith y nifer rhagnodedig;

• ystyr “y nifer rhagnodedig” (“the determined number”) yw'r nifer a bennir gan y Tribiwnlys Prisio yn unol â pharagraff (1);

• ystyr “y nifer priodol” (“the appropriate number”) yw'r nifer a bennir, llai'r nifer sydd ar y pryd yn dal swydd Cadeirydd.

Rhaid gwneud y penodiadau cyntaf i'r swyddi cynrychiolydd rhanbarthol a dirprwy gynrychiolydd rhanbarthol (a elwir yn “gynrychiolydd rhanbarthol” yn y rheoliad hwn) yn unol â Rhan 1 o Atodlen 2 ond yn ddarostyngedig i Ran 2 o'r Atodlen honno.

Mewn achosion dilynol pan â swydd cynrychiolydd rhanbarthol yn wag, rhaid i aelodau'r Tribiwnlys Prisio, yn unol â Rhan 1 o Atodlen 2, benodi cynrychiolydd rhanbarthol neu ddirprwy gynrychiolydd rhanbarthol (yn ôl fel y digwydd) ar gyfer y rhanbarth hwnnw, o blith eu nifer.

Ar ddiwedd y cyfnod rhagnodedig, os na fydd etholiad wedi ei gynnal yn unol â'r rheoliad hwn, rhaid i Weinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â'r Llywydd, benodi'r nifer priodol o aelodau i fod yn gynrychiolwyr rhanbarthol.

Cyn rhoi cyfarwyddyd dan baragraff (5)(b) rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori â'r Llywydd.

Yn y rheoliad hwn—

• ystyr “y cyfnod rhagnodedig” (“the prescribed period”) yw tri mis sy'n cychwyn gydag 1 Ebrill 2010 ac wedi hynny, tri mis sy'n cychwyn gyda'r dyddiad pan â swydd cynrychiolydd rhanbarthol yn wag; ac

• ystyr “y nifer priodol” (“the appropriate number”), yn achos cynrychiolwyr rhanbarthol, yw pedwar llai'r nifer o bersonau sydd, ar y pryd, yn dal swydd fel y cyfryw; ac yn achos dirprwy gynrychiolwyr rhanbarthol, pedwar llai'r nifer o bersonau sydd, ar y pryd, yn dal swydd fel y cyfryw.

At ddibenion paragraff (1)(c), ystyrir mai dyddiad y gollfarn fydd y dyddiad cyffredin pan ddaw'r cyfnod a ganiateir ar gyfer apelio i ben, neu, os gwneir apêl o'r fath, y dyddiad pryd y penderfynir yr apêl yn derfynol, neu y rhoddir y gorau i'r apêl, neu ei bod yn methu oherwydd methiant i erlyn.

Bydd gan y Tribiwnlys Prisio brif weithredwr.

Rhaid gwneud penodiadau o dan baragraff (2)(b) gyda chydsyniad Gweinidogion Cymru.

Y prif weithredwr fydd clerc y Tribiwnlys Prisio.

Mae cyfeiriadau yn y Rheoliadau hyn, ac eithrio rheoliad 16(1), at gyflogeion y Tribiwnlys Prisio yn cynnwys cyfeiriadau at ei brif weithredwr.

Caniateir dirprwyo swyddogaethau'r prif weithredwr i gyflogeion eraill y Tribiwnlys Prisio fel a benderfynir gan y prif weithredwr.

Ar ddiwedd cyfnod o chwe mis wedi i swydd y prif weithredwr fynd yn wag, os na fydd y Tribiwnlys Prisio wedi gwneud penodiad yn unol â pharagraff (2)(b), caiff Gweinidogion Cymru wneud y penodiad hwnnw ar ôl ymgynghori â'r Llywydd.

Caiff y Tribiwnlys Prisio benodi cyflogeion eraill fel y bydd yn penderfynu.

Y telerau ac amodau y penodir y cyflogeion odanynt fydd y rhai y caiff y Tribiwnlys Prisio eu penderfynu.

Caiff y Tribiwnlys Prisio dalu i'w gyflogeion pa bynnag gydnabyddiaeth a lwfansau a benderfynir ganddo, gyda chydsyniad Gweinidogion Cymru.

Mae'r cyfeiriadau ym mharagraff (4) at bensiynau neu arian rhodd yn cynnwys cyfeiriadau at bensiynau neu arian rhodd a delir i gyflogeion, neu mewn perthynas â chyflogeion, fel iawndal am golli cyflogaeth neu golled neu leihad enillion.

Cyfrifoldeb y prif weithredwr fydd gweinyddu'r gydnabyddiaeth a'r lwfansau a delir i gyflogeion y Tribiwnlys Prisio.

Bydd hawl gan aelodau i gael pa bynnag lwfansau teithio, cynhaliaeth a lwfansau eraill y caiff Gweinidogion Cymru eu pennu o bryd i'w gilydd.

Cyfrifoldeb y prif weithredwr fydd gweinyddu'r lwfansau a delir i aelodau.

Mewn perthynas ag unrhyw daliad o dan baragraff (2), rhaid i'r prif weithredwr gadw cofnod ar gyfer y Tribiwnlys Prisio a'r Cyngor Llywodraethu o enw'r derbynnydd, y swm a'r rheswm dros wneud y taliad, a rhaid iddo ganiatáu i unrhyw berson a awdurdodir gan Weinidogion Cymru archwilio a gwneud copïau o gofnodion o'r fath.

At ddibenion y rheoliad hwn, mae “aelod” yn cynnwys unrhyw berson a benodir o dan reoliad 7.

Caiff y Tribiwnlys Prisio sefydlu pwyllgorau.

Caiff y Cyngor Llywodraethu sefydlu is-bwyllgorau.

Ceir penodi person nad yw'n aelod o'r Tribiwnlys Prisio i wasanaethau ar bwyllgor neu is-bwyllgor o'r fath.

Mewn swyddogaeth ymgynghorol yn unig y caniateir i bwyllgor neu is-bwyllgor o'r fath weithredu.

Rhaid cadw cofnodion o drafodion y Tribiwnlys Prisio, y Cyngor Llywodraethu a phwyllgorau ac is-bwyllgorau y Tribiwnlys a'r Cyngor Llywodraethu.

Bydd cofnodion unrhyw drafodion o'r fath yn dystiolaeth o'r trafodion hynny os byddant wedi eu llofnodi gan y person sy'n dynodi iddo weithredu fel cadeirydd y trafodion sy'n destun y cofnodion neu unrhyw drafodion dilynol pan gymeradwywyd y cofnodion fel cofnod cywir.

Pan fo cofnodion unrhyw drafodion o'r fath wedi eu llofnodi fel a grybwyllir ym mharagraff (2), rhaid ystyried bod y trafodion hynny, oni phrofir i'r gwrthwyneb, wedi eu cynnull a'u cyfansoddi yn ddilys.

Mae'r rheoliad hwn yn gymwys i gyfarfodydd neu benderfyniadau aelodau o'r Cyngor Llywodraethu pan fônt yn gweithredu o dan reoliad 8(2) fel y mae'n gymwys i drafodion a grybwyllir ym mharagraff (1).

Yn ddarostyngedig i reoliad 10(2), ar 1 Gorffennaf 2010 bydd unrhyw berson a oedd, yn union cyn y dyddiad hwnnw, yn aelod o hen Dribiwnlys ac a benodwyd gan gyngor a Llywydd yr hen Dribiwnlys hwnnw yn cael ei benodi yn aelod o'r Tribiwnlys Prisio.

Yn ddarostyngedig i reoliad 10(2), ar 1 Gorffennaf 2010 bydd unrhyw berson a oedd, yn union cyn y dyddiad hwnnw, yn aelod o hen Dribiwnlys ac a benodwyd gan Weinidogion Cymru yn cael ei benodi yn aelod o'r Tribiwnlys Prisio.

Ar 1 Gorffennaf 2010 bydd unrhyw berson a oedd, yn union cyn y dyddiad hwnnw, yn aelod o Gyngor Llywodraethu yr hen Wasanaeth ac a benodwyd gan Weinidogion Cymru yn cael ei benodi yn aelod o'r Cyngor Llywodraethu.

Caiff Gweinidogion Cymru, ar ôl ymgynghori â'r Llywydd, roi i unrhyw aelod a benodir o dan baragraff (3) neu (4) hysbysiad ysgrifenedig sy'n rhoi pa bynnag gyfnod a bennir ganddynt o rybudd o derfynu ei swydd.

Yn ddarostyngedig i reoliad 12(4), ar 1 Gorffennaf 2010 , bydd unrhyw aelod a oedd yn union cyn y dyddiad hwnnw, yn Gadeirydd hen Dribiwnlys yn cael ei benodi yn un o Gadeiryddion y Tribiwnlys Prisio.

Mae rheoliad 12(5) yn gymwys i Gadeirydd a benodir o dan baragraff (1) fel y mae'n gymwys i Gadeirydd a benodir o dan reoliad 12(2).

Yn ddarostyngedig i baragraff (3), ar 1 Gorffennaf 2010 bydd contract cyflogaeth unrhyw berson a oedd, yn union cyn y dyddiad hwnnw, yn gyflogedig gan yr hen Wasanaeth yn cael ei drosglwyddo i'r Tribiwnlys Prisio, a bydd y contract hwnnw'n cael effaith fel pe bai wedi ei wneud yn wreiddiol rhwng y person a gyflogid felly a'r Tribiwnlys Prisio.

Ni chaiff paragraffau (1) a (2) leihau effaith unrhyw hawl sydd gan unrhyw gyflogai i derfynu ei gontract cyflogaeth os gwneir newid sylweddol sy'n anffafriol iddo o ran ei amodau gwaith, ond nid oes unrhyw hawl o'r fath yn codi yn unig oherwydd y newid cyflogwr a ysgogir gan y rheoliad hwn

Bydd unrhyw apêl i hen Dribiwnlys a gychwynnwyd cyn 1 Gorffennaf 2010 ac a fyddai, pe bai wedi ei chychwyn ar neu ar ôl y dyddiad hwnnw, wedi bod yn agored i'w phenderfynu gan y Tribiwnlys Prisio a sefydlir gan reoliad 4, yn cael ei throsglwyddo ar 1 Gorffennaf 2010 i'r Tribiwnlys Prisio ac yn cael ei phenderfynu ganddo.

Bydd yr hen Dribiwnlysoedd a'r hen Wasanaeth yn peidio â bod ar 1 Gorffennaf 2010 .

Yn ddarostyngedig i reoliad 10, ar 30 Mehefin 2010, bydd aelodau'r hen Dribiwnlysoedd yn peidio â dal swydd fel y cyfryw ar ddiwedd y diwrnod hwnnw.

Bydd llywyddion yr hen Dribiwnlysoedd ar 30 Mehefin 2010, yn peidio â dal swydd fel y cyfryw ar ddiwedd y diwrnod hwnnw.

Yn y rhan hon—

• ystyr “apêl” (“appeal”), onid yw'r cyd-destun yn mynnu fel arall, yw apêl o dan—

  1. a

     adran 16 (apelau: cyffredinol) o Ddeddf 1992;

  2. b

     paragraff 3(1) o Atodlen 3 (cosbau) i Ddeddf 1992; neu

  3. c

     paragraff 4 o Atodlen 4A i Ddeddf 1988 fel y'i cymhwysir at ddibenion Rhan I o Ddeddf 1992 (y cyfeirir ati yn y Rhan hon fel “apêl yn erbyn rhybudd i gwblhau”)10;

• ystyr “Clerc” (“Clerk”) yw—

  1. a

     y prif weithredwr; a

  2. b

     unrhyw gyflogai arall y Tribiwnlys Prisio a benodir o dan reoliad 15(6) ac y dirprwywyd iddo rai neu'r cyfan o swyddogaethau'r Clerc o dan y Rhan hon;

• ystyr “cosb” (“penalty”) yw cosb a osodir o dan baragraff 1 o Atodlen 3 i Ddeddf 1992;

• ystyr “hysbysiad am apêl” (“notice of appeal”) yw hysbysiad o dan reoliad 30(1);

• ystyr “Panel Apêl” (“Appeal Panel”) yw aelodau o'r Tribiwnlys Prisio wedi eu cynnull yn unol â'r Rhan hon at y diben o benderfynu apêl;

• ystyr “rhestr” (“list”) yw rhestr brisio a luniwyd o dan Bennod 2 o Ran 1 o Ddeddf 1992; ac

• ystyr “swyddog rhestru” (“listing officer”) mewn perthynas ag apêl, yw'r swyddog a benodir o dan adran 20 ar gyfer yr awdurdod lle y saif yr annedd y mae'r apêl yn ymwneud â hi.

Os yw'n ymddangos i'r Llywydd, oherwydd gwrthdrawiad buddiannau neu'r ymddangosiad o wrthdrawiad o'r fath, y byddai'n amhriodol pe bai aelodau penodol o'r Tribiwnlys Prisio yn ymdrin ag apêl, rhaid i'r Llywydd benodi aelodau eraill i ymdrin â'r apêl honno.

Bydd apêl gan berson, y bodlonir mewn perthynas ag ef yr amod a grybwyllir yn adran 16(7)(a) neu (b), yn cael ei gwrthod oni chychwynnir hi yn unol â'r Rhan hon yn ddim hwyrach nag ar ddiwedd cyfnod o ddau fis sy'n dechrau gyda'r dyddiad y cyflwynir hysbysiad yr awdurdod bilio dan yr adran honno.

Pan fodlonir yr amod a grybwyllir yn adran 16(7)(c), gwrthodir apêl gan y person a dramgwyddwyd oni chychwynnir hi o fewn pedwar mis ar ôl dyddiad cyflwyno hysbysiad y person hwnnw o dan adran 16(4).

Gwrthodir apêl o dan baragraff (3) o Atodlen 3 i Ddeddf 1992 oni chychwynnir hi'n ddim hwyrach nag ar ddiwedd cyfnod o ddau fis sy'n dechrau gyda dyddiad cyflwyno'r hysbysiad ysgrifenedig o osod y gosb.

Gwrthodir apêl yn erbyn rhybudd i gwblhau oni chychwynnir hi'n ddim hwyrach nag ar ddiwedd cyfnod o bedair wythnos sy'n dechrau gyda dyddiad cyflwyno'r rhybudd.

Er gwaethaf paragraffau (1) i (4), caiff y Llywydd awdurdodi ystyried apêl, os bodlonir y Llywydd bod y person a dramgwyddwyd wedi methu â chychwyn yr apêl fel a ddarperir gan y rheoliad hwn oherwydd amgylchiadau y tu hwnt i reolaeth y person hwnnw.

Rhaid cychwyn apêl drwy gyflwyno hysbysiad ysgrifenedig i'r Clerc.

Rhaid i'r Clerc, o fewn dwy wythnos ar ôl cyflwyno'r hysbysiad am apêl, hysbysu'r apelydd bod y Clerc wedi derbyn yr hysbysiad, a rhaid iddo gyflwyno copi ohonno i'r awdurdod bilio y mae ei benderfyniad, ei weithred neu ei hysbysiad yn destun yr apêl, ac i unrhyw awdurdod bilio arall sy'n ymddangos i'r Clerc yn gysylltiedig â'r mater.

Rhaid i'r Llywydd sicrhau y gwneir trefniadau ar gyfer penderfynu apelau yn unol â darpariaethau canlynol y Rhan hon.

Ym mharagraff (3), ystyr “swyddog prisio” yw'r swyddog a benodir o dan adran 61(1)(a) o Ddeddf 1988.

Rhaid i'r Clerc, cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol, gyflwyno copi o'r hysbysiad am apêl i berson a wnaed yn barti yn unol â pharagraff (3).

Ceir tynnu apêl yn ôl drwy roi hysbysiad ysgrifenedig i'r Clerc cyn dechrau gwrandawiad, neu ddechrau ystyriaeth o sylwadau ysgrifenedig gan Banel Apêl.

Rhaid i'r Clerc hysbysu'r apelydd pan fydd wedi cael yr hysbysiad tynnu'n ôl, a rhaid iddo gyflwyno copi o'r hysbysiad i bob parti arall i'r apêl.

Ceir penderfynu apêl ar sail sylwadau ysgrifenedig os yw pob parti wedi cytuno i hynny mewn ysgrifen.

Rhaid i gopi o unrhyw hysbysiad a gyflwynir yn unol â pharagraff (2) gael ei gyflwyno gan y Clerc i'r parti neu'r partïon eraill i'r apêl, a rhaid anfon gydag ef ddatganiad o effaith paragraffau (4) a (5).

Caiff unrhyw barti y cyflwynir hysbysiad iddo o dan baragraff (3), o fewn pedair wythnos ar ôl y cyflwyno hwnnw, gyflwyno i'r Clerc hysbysiad pellach sy'n datgan ateb y parti hwnnw i ddatganiad y parti arall, neu'n datgan nad yw'r parti hwnnw'n bwriadu gwneud sylwadau pellach, yn ôl fel y digwydd; a rhaid i'r Clerc gyflwyno copi o unrhyw hysbysiad pellach o'r fath i'r parti neu'r partïon eraill.

Pan fo Panel Apêl yn gwneud yn ofynnol bod unrhyw barti'n darparu unrhyw fanylion o dan baragraff (6)(a), rhaid i'r Clerc gyflwyno copi o'r cyfryw fanylion i bob parti arall, a chaiff pob parti o'r fath o fewn pedair wythnos ar ôl cyflwyno felly, gyflwyno i'r Clerc unrhyw ddatganiad pellach y dymuna'r parti hwnnw eu gwneud mewn ymateb.

Pan fo'r apêl i'w phenderfynu ar sail gwrandawiad, rhaid i'r Clerc, o leiaf bedair wythnos cyn y dyddiad dan sylw, gyflwyno i'r partïon hysbysiad sy'n nodi'r dyddiad, yr amser a'r lleoliad a bennwyd ar gyfer y gwrandawiad.

Rhaid i'r rhybudd sy'n ofynnol o dan baragraff (2) enwi man lle y gellir archwilio rhestr o'r apelau sydd i'w clywed.

Anghymhwysir person rhag cymryd rhan fel aelod yn y gwrandawiad, neu wrth benderfynu apêl, neu weithredu fel Clerc neu swyddog y Tribiwnlys Prisio mewn perthynas ag apêl, os yw'r person hwnnw'n aelod o'r awdurdod bilio perthnasol.

Anghymhwysir person rhag cymryd rhan fel aelod yn y gwrandawiad, neu wrth benderfynu apêl, neu weithredu fel Clerc neu swyddog y Tribiwnlys Prisio mewn perthynas ag apêl, os yw'r apelydd yn briod neu'n bartner sifil i'r person hwnnw neu os yw'r person hwnnw'n cynnal yr apelydd yn ariannol, neu dan rwymedigaeth i wneud hynny.

Fel arall, nid anghymhwysir person rhag gweithredu mewn unrhyw swyddogaeth mewn perthynas ag apêl, am yr unig reswm bod y person hwnnw'n aelod o awdurdod sy'n cael refeniw yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol o daliadau mewn perthynas â'r dreth gyngor, ac y gallai arfer swyddogaethau'r person hwnnw effeithio ar y taliadau hynny.

Yn ddarostyngedig i baragraff (2), gweithredir swyddogaeth y Tribiwnlys Prisio o wrando neu benderfynu apêl gan banel o dri aelod o'r Tribiwnlys Prisio (“Panel Apêl”), y bydd yn rhaid iddo gynnwys o leiaf un Cadeirydd; a Chadeirydd fydd yn llywyddu.

Pan fo pob parti sy'n ymddangos mewn apêl yn cytuno felly, ceir penderfynu'r apêl gan ddau aelod o'r Tribiwnlys Prisio, ac er gwaethaf absenoldeb Cadeirydd.

Rhaid cynnal y gwrandawiad yn gyhoeddus, oni fydd y Panel Apêl yn gorchymyn fel arall ar gais un o'r partïon, wedi i'r Panel gael ei fodloni y byddai gwrandawiad cyhoeddus yn cael effaith niweidiol ar fuddiannau'r parti hwnnw.

Os metha'r apelydd ag ymddangos yn y gwrandawiad, caiff y Panel Apêl wrthod yr apêl, ac os metha unrhyw barti arall ag ymddangos, caiff y Panel Apêl wrando a phenderfynu'r apêl yn absenoldeb y parti hwnnw.

Caiff y Panel Apêl wneud yn ofynnol bod unrhyw dyst yn rhoi tystiolaeth ar lw neu gadarnhad, a bydd pŵer gan y Panel Apêl, at y diben hwnnw, i weinyddu llw neu gadarnhad yn y ffurf briodol.

Caiff partïon yn y gwrandawiad eu clywed ym mha drefn bynnag a benderfynir gan y Panel Apêl, a chânt holi unrhyw dystion gerbron y Panel Apêl, a galw tystion.

Caniateir gohirio gwrandawiad am ba gyfnod bynnag o amser, i ba le bynnag ac ar ba delerau bynnag (os bydd telerau) a ystyrir yn briodol gan y Panel Apêl; a rhaid rhoi cyfnod rhesymol o rybudd i bob un o'r partïon, o amser a lleoliad y gwrandawiad gohiriedig.

Os ystyria hynny'n briodol, caiff Panel Apêl, ar ôl hysbysu'r partïon a'u gwahodd i fod yn bresennol, archwilio unrhyw annedd sy'n destun apêl.

Mae'r rheoliad hwn yn gymwys i wybodaeth a gyflenwir yn unol â rheoliadau o dan adran 13 o Ddeddf 1992 neu Atodlen 2 i'r Ddeddf honno.

Os nad yw unrhyw wybodaeth y mae angen ei rhoi ar gael i'w harchwilio yn unol â'r rheoliad hwn yn cael ei chadw ar ffurf dogfen, bodlonir y ddyletswydd i sicrhau bod yr wybodaeth ar gael felly os sicrheir bod allbrint, ffotograff neu atgynhyrchiad arall o'r wybodaeth, a adalwyd o'r cyfrwng storio a ddefnyddir i gadw'r wybodaeth honno, ar gael i'w archwilio.

Yn y rheoliad hwn, ystyr “achos(ion) perthnasol” yw unrhyw achos(ion) ar, neu o ganlyniad i apêl, ac unrhyw achos(ion) ar neu o ganlyniad i atgyfeirio ar gyfer cymrodeddu o dan reoliad 45.

Ceir profi cynnwys rhestr drwy ddangos copi ohoni, neu gopi o'r rhan berthnasol ohoni, sy'n dynodi bod y swyddog rhestru wedi ardystio ei fod yn gopi cywir.

Ceir profi cynnwys rhybudd i gwblhau drwy ddangos copi ohono sy'n dynodi bod y swyddog priodol o'r awdurdod bilio wedi ardystio ei fod yn gopi cywir.

Ym mharagraff (2) mae i'r ymadrodd “swyddog priodol” yr ystyr a roddir i “proper officer” yn Neddf Llywodraeth Leol 1972 11.

Ceir penderfynu apêl gan fwyafrif o'r aelodau sy'n cymryd rhan; ac os yw'r apêl (yn unol â rheoliad 37(2)), i'w phenderfynu gan ddau aelod ac nad oes modd iddynt gytuno, rhaid i'r Clerc atgyfeirio'r apêl yn ôl, i'w phenderfynu gan Banel Apêl sy'n cynnwys tri aelod gwahanol.

Pan fo apêl i'w phenderfynu ar sail gwrandawiad, caiff y Panel Apêl naill ai ohirio'i benderfyniad neu ei roi ar lafar ar derfyn y gwrandawiad.

Nid oes dim ym mharagraff (3) sy'n gwneud yn ofynnol ailgyflwyno unrhyw ddogfen i barti, sydd eisoes wedi ei chyflwyno i'r person hwnnw yn unol â rheoliad 43.

Yn achos apêl yn erbyn rhybudd i gwblhau, rhaid i'r Clerc anfon hysbysiad o'r penderfyniad at y swyddog rhestru a benodwyd ar gyfer yr awdurdod bilio sy'n barti i'r apêl.

Yn y rheoliad hwn, ystyr “aelod” yw aelod o Banel Apêl.

Caiff gorchymyn wneud yn ofynnol y rhoddir sylw i unrhyw fater sy'n atodol i bwnc y gorchymyn.

Nid yw paragraff (1) yn gymwys pan fo apêl yn erbyn y penderfyniad dan sylw wedi ei phenderfynu gan yr Uchel Lys.

Ceir gwrthod cais a wneir o dan baragraff (1) oni wneir ef o fewn y cyfnod o bedair wythnos sy'n dechrau ar y diwrnod pan roddir yr hysbysiad (pa un ai'n unol â rheoliad 40(3) neu reoliad 43(3)) o'r penderfyniad dan sylw.

Cyn belled ag y bo'n rhesymol ymarferol, bydd y Panel Apêl a benodir i adolygu'r penderfyniad yn cynnwys yr un aelodau ag a oedd ar y Panel Apêl a wnaeth y penderfyniad.

Y sail a grybwyllir ym mharagraff (1)(b) yw bod tystiolaeth newydd, na ellid bod wedi canfod ei bodolaeth drwy ymchwilio'n rhesymol ddiwyd, na'i rhagweld, wedi dod ar gael er pan gwblhawyd yr achos y mae'r penderfyniad yn ymwneud ag ef.

Os yw Panel Apêl yn gosod penderfyniad o'r neilltu yn unol â'r rheoliad hwn, rhaid iddo ddirymu unrhyw orchymyn a wnaed o ganlyniad i'r penderfyniad hwnnw a rhaid iddo orchymyn ail wrandawiad neu ailbenderfyniad gerbron naill ai'r un Panel Apêl neu Banel Apêl gwahanol.

Mewn perthynas â phenderfyniad y gwneir cais ynglŷn ag ef o dan baragraff (1), os yw apêl i'r Uchel Lys yn parhau heb ei phenderfynu ar y diwrnod perthnasol, rhaid i'r Clerc hysbysu'r Uchel Lys cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol ar ôl y digwyddiad perthnasol.

Ym mharagraff (9)—

• ystyr “y digwyddiad perthnasol” (“the relevant event”) mewn perthynas â diwrnod perthnasol, yw'r digwyddiad sy'n digwydd ar y diwrnod hwnnw; ac

• ystyr “y diwrnod perthnasol” (“the relevant day”) yw'r diwrnod, yn ôl fel y digwydd—

  1. a

     pan wneir y cais o dan baragraff (1);

  2. b

     pan fo'r digwyddiad y cyfeirir ato yn unrhyw un o'r is-baragraffau (a) i (ch) o baragraff (8).

Yn y rheoliad hwn, ystyr “aelod” yw aelod o Banel Apêl.

Dyletswydd y Clerc fydd gwneud trefniadau i gofnodi pob penderfyniad, pob gorchymyn a wneir o dan reoliad 41 ac effaith pob tystysgrif a dirymiad o dan reoliad 42.

Ceir cadw cofnodion ar unrhyw ffurf, dogfennol neu fel arall, a rhaid iddynt gynnwys y manylion a bennir yn Atodlen 3.

Rhaid anfon copi, ar ffurf dogfen, o'r nodyn perthnasol yn y cofnod at bob parti i'r apêl y mae'r nodyn yn berthnasol iddi, cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol.

Rhaid dal gafael ar bob cofnod am gyfnod o chwe blynedd, a fydd yn cychwyn ar y diwrnod y gwneir y nodyn olaf yn y cofnod.

Caiff unrhyw berson, ar adeg resymol a bennir gan neu ar ran y Tribiwnlys Prisio, ac yn ddi-dâl, archwilio'r cofnodion y mae'n ofynnol eu cadw o dan baragraff (1).

Os bydd person sydd â gofal o'r cofnod, heb esgus rhesymol, yn fwriadol yn rhwystro person rhag arfer yr hawl a roddir gan baragraff (5), bydd y person hwnnw'n agored, o'i gollfarnu'n ddiannod, i ddirwy na fydd yn uwch na lefel 1 ar y raddfa safonol.

Caiff yr aelod a oedd yn llywyddu yn y gwrandawiad neu pan benderfynwyd apêl, awdurdodi cywiro unrhyw gamgymeriad clerigol yn y cofnod, a rhaid anfon copi o'r cofnod cywiredig at y personau yr anfonwyd copi o'r cofnod gwreiddiol atynt.

Bydd dangos, mewn unrhyw achos mewn unrhyw lys barn, dogfen sy'n dynodi ei bod wedi ei hardystio gan y Prif Weithredwr neu gan Glerc Panel Apêl fel copi cywir o gofnod neu benderfyniad y Panel Apêl hwnnw, oni phrofir i'r gwrthwyneb, yn dystiolaeth ddigonol o'r ddogfen a'r ffeithiau a gofnodir ynddi.

I'r Uchel Lys y cyfeirir apêl ar bwynt cyfreithiol sy'n codi o benderfyniad neu orchymyn a roddir neu a wneir ar apêl gan Banel Apêl, a chaiff unrhyw barti i'r apêl wneud hynny.

Yn ddarostyngedig i baragraff (3), ceir gwrthod apêl dan baragraff (1) oni wneir yr apêl o fewn pedair wythnos ar ôl y dyddiad y rhoddir hysbysiad o'r penderfyniad neu'r gorchymyn sy'n destun yr apêl.

Caiff yr Uchel Lys gadarnhau, amrywio, gosod o'r neilltu, dirymu neu anfon yn ôl penderfyniad neu orchymyn a wnaed gan Banel Apêl, a chaiff wneud unrhyw orchymyn y gallai'r Panel Apêl fod wedi ei wneud.

Rhaid i awdurdodau bilio weithredu'n unol ag unrhyw orchymyn a wneir gan yr Uchel Lys; a bydd paragraff 10A o Atodlen 11 i Ddeddf 1988 yn cael effaith sy'n ddarostyngedig i'r gofyniad hwn.

Ar unrhyw adeg cyn dechrau gwrandawiad neu ystyriaeth o sylwadau ysgrifenedig gan Banel Apêl, os cytunir felly mewn ysgrifen rhwng y personau a fyddai'n bartïon i'r apêl, pe deuai'r anghydfod yn destun apêl i'r Tribiwnlys Prisio, bydd y mater yn cael ei atgyfeirio ar gyfer cymrodeddu.

Mewn unrhyw gymrodeddu yn unol â'r rheoliad hwn, caiff y dyfarniad gynnwys unrhyw orchymyn y gallai Panel Apêl fod wedi ei wneud mewn perthynas â'r mater, a bydd paragraff 10A o Atodiad 11 i Ddeddf 1988 yn gymwys i orchymyn o'r fath, fel y mae'n gymwys i orchmynion a gofnodir yn unol â'r Rhan hon.

Yn ddarostyngedig i baragraff (4), os yw parti yn darparu rhif ffacs, cyfeiriad e-bost neu fanylion eraill ar gyfer trosglwyddo dogfennau iddo yn electronig, rhaid i'r parti hwnnw dderbyn cyflwyno hysbysiadau iddo, a danfon dogfennau ato, drwy'r dull hwnnw.

Os yw parti yn hysbysu'r Clerc a phob parti arall na ddylid defnyddio dull penodol o gyfathrebu (ac eithrio drwy'r post neu ddanfon â llaw) ar gyfer cyflwyno hysbysiadau neu ddarparu dogfennau i'r parti hwnnw, rhaid peidio â defnyddio'r dull hwnnw o gyfathrebu.

Os yw'r Clerc neu barti yn anfon hysbysiad at barti neu at y Clerc drwy e-bost neu unrhyw ddull electronig arall, caiff y derbynnydd ofyn i'r anfonwr ddarparu copi caled o'r hysbysiad hwnnw i'r derbynnydd.

Rhaid gwneud cais o dan baragraff (5) cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol wedi i'r derbynnydd gael yr hysbysiad neu'r ddogfen yn electronig.

Ar ôl gwneud ymholiadau rhesymol, os na ellir dod o hyd i enw unrhyw drethdalwr y mae'n ofynnol, neu yr awdurdodwyd, cyflwyno hysbysiad iddo, ceir cyflwyno'r hysbysiad drwy ei gyfeirio at “Dalwr Treth Gyngor” yr annedd dan sylw (gan enwi'r annedd) heb roi enw na disgrifiad pellach.

At ddibenion unrhyw achos cyfreithiol, rhaid trin hysbysiad a roddir drwy gyfathrebiad electronig, oni phrofir i'r gwrthwyneb, fel pe bai wedi ei gyflwyno ar yr ail ddiwrnod busnes ar ôl ei anfon.

Rhaid i berson sydd wedi rhoi cyfeiriad at y diben o gyfathrebu yn electronig, drwy gyflwyno hysbysiad ysgrifenedig i'r Clerc ac i'r partïon eraill, hysbysu'r Clerc a'r partïon eraill o unrhyw newid yn y cyfeiriad hwnnw; a bydd y newid yn cael effaith ar y trydydd diwrnod busnes ar ôl y dyddiad y bydd y Clerc a'r partïon eraill yn cael yr hysbysiad, yn ôl fel y digwydd.

Caiff y Clerc a phob un o'r partïon gymryd yn ganiataol mai'r cyfeiriad a ddarperir gan barti neu ei gynrychiolydd yw'r cyfeiriad y dylid anfon neu ddanfon dogfennau iddo, ac y bydd yn parhau felly hyd nes ceir hysbysiad ysgrifenedig i'r gwrthwyneb.

Diwygir Rheoliadau'r Dreth Gyngor (Newid Rhestri ac Apelau) 199313 yn unol â'r rheoliad hwn.

Yn rheoliad 3 (dehongli Rhan 2), yn lle'r diffiniad o “relevant valuation tribunal” rhodder—

Yn lle rheoliad 17 (awdurdodaeth: eithriad) rhodder—

Yn rheoliad 18(1) (trefniadau ar gyfer apelau), yn lle “the president of a valuation tribunal” rhodder “the President of the Valuation Tribunal for Wales”.

Yn rheoliad 21 (adolygiad cyn gwrandawiad), yn lle “a chairman appointed under regulation 8 of the Valuation and Community Charge Tribunals Regulations 1989.” rhodder “a Chairperson appointed under the Valuation Tribunal for Wales Regulations 2010”.

Yn rheoliad 24 (cynrychiolaeth yn y gwrandawiad), yn lle “the valuation tribunal” rhodder “the Valuation Tribunal for Wales ”.

Yn rheoliad 25(1) (cynnal y gwrandawiad), yn lle “a valuation tribunal's” rhodder “the Valuation Tribunal for Wales' ”.

Diwygir Rheoliadau Ardrethu Annomestig (Newid Rhestri ac Apelau) (Cymru) 200515 yn unol â'r rheoliad hwn.

Yn lle rheoliad 22 (awdurdodaeth: eithriadau) rhodder—

Yn rheoliad 23(1) (trefniadau ar gyfer apelau), yn lle “the president of the valuation tribunal” rhodder “the President of the Valuation Tribunal for Wales”.

Yn rheoliad 29 (sylwadau yn y gwrandawiad), yn lle “the valuation tribunal” rhodder “the Valuation Tribunal for Wales”.

Yn rheoliad 30(1) (cynnal y gwrandawiad), yn lle “a valuation tribunal's” rhodder “the Valuation Tribunal for Wales'”.