2021 Rhif 1223 (Cy. 307)
Gorchymyn Sir Gwynedd (Trefniadau Etholiadol) 2021
Gwnaed
Yn dod i rym yn unol ag erthygl 1(2) a (3)
Mae Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru1, yn unol ag adran 36(5) o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 20132 (“Deddf 2013”), wedi cyflwyno i Weinidogion Cymru adroddiad dyddiedig Tachwedd 2018 yn cynnwys ei argymhellion ar gyfer newid a manylion ei adolygiad o’r trefniadau etholiadol ar gyfer Sir Gwynedd.
Mae Gweinidogion Cymru, ar ôl ystyried y materion y cyfeirir atynt ac a nodir yn adran 37(2)(a) ac (c) o Ddeddf 2013, wedi penderfynu rhoi effaith i’r argymhellion hynny gydag addasiad.
Yn unol ag adran 37(3) o Ddeddf 2013, mae mwy na 6 wythnos wedi mynd heibio ers i’r argymhellion hynny gael eu cyflwyno i Weinidogion Cymru.
Mae Gweinidogion Cymru yn gwneud y Gorchymyn a ganlyn drwy arfer eu pwerau a roddir gan adran 37(1) o Ddeddf 2013.
Enwi a chychwyn1
1
Enw’r Gorchymyn hwn yw Gorchymyn Sir Gwynedd (Trefniadau Etholiadol) 2021.
2
At unrhyw ddiben a nodir yn rheoliad 4(1) o’r Rheoliadau, daw’r Gorchymyn hwn i rym drennydd y diwrnod y’i gwneir.
3
At bob diben arall, daw’r Gorchymyn hwn i rym ar y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 20223.
Dehongli2
Yn y Gorchymyn hwn—
ystyr “y Rheoliadau” (“the Regulations”) yw Rheoliadau Newidiadau i Ardaloedd Llywodraeth Leol 19764;
ystyr “ward etholiadol” (“electoral ward”) yw unrhyw ardal yr etholir aelodau drosti i Gyngor Gwynedd;
mae unrhyw gyfeiriad at fap yn golygu un o’r 11 o fapiau a farciwyd “Map ar gyfer Gorchymyn Sir Gwynedd (Trefniadau Etholiadol) 2021” a adneuwyd yn unol â rheoliad 5 o’r Rheoliadau, a labelwyd “1” i “11”, ac mae cyfeiriad at fap â rhif yn gyfeiriad at y map sy’n dwyn y rhif hwnnw;
pan ddangosir bod ffin ar fap yn rhedeg ar hyd ffordd, rheilffordd, troetffordd, cwrs dŵr neu nodwedd ddaearyddol debyg, mae i’w thrin fel un sy’n rhedeg ar hyd llinell ganol y nodwedd;
mae i eiriau ac ymadroddion a ddefnyddir yn y Gorchymyn hwn yr un ystyr ag sydd iddynt yn Rhan 3 o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013, ac eithrio i’r graddau yr ymddengys bwriad i’r gwrthwyneb.
Trefniadau etholiadol ar gyfer Sir Gwynedd3
1
Mae wardiau etholiadol Sir Gwynedd, fel y maent yn bodoli yn union cyn y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022, wedi eu diddymu.
2
Mae Sir Gwynedd wedi ei rhannu’n 65 o wardiau etholiadol, a phob un ohonynt yn dwyn yr enw Saesneg a restrir yng ngholofn 1 a’r enw Cymraeg a restrir yng ngholofn 2 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.
3
Mae pob ward etholiadol yn cynnwys yr ardaloedd a bennir mewn perthynas â’r ward etholiadol honno yng ngholofn 3 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.
4
Nifer yr aelodau o’r cyngor sydd i’w hethol dros bob ward etholiadol yw’r nifer a bennir yng ngholofn 4 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.
5
Mae’r darpariaethau yn y Gorchymyn hwn yn cymryd blaenoriaeth dros unrhyw ddarpariaeth wrthdrawiadol mewn unrhyw offeryn statudol blaenorol a wnaed o dan adran 58(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol 19725.
Cymuned Bangor: diddymu ward gymunedol Deiniol a newidiadau i wardiau cymunedol4
Mae ward Deiniol o gymuned Bangor, fel y mae’n bodoli yn union cyn y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022, wedi ei diddymu ac—
a
mae’r rhan o’r ward honno a ddangosir â llinellau ar Fap 1 wedi ei throsglwyddo i ward Hendre o gymuned Bangor;
b
mae’r rhan o’r ward honno a ddangosir â llinellau ar Fap 2 wedi ei throsglwyddo i ward Hirael o gymuned Bangor.
Cymuned Bangor: newidiadau i drefniadau etholiadol5
Yng nghymuned Bangor—
a
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Garth yw 1;
b
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Hendre yw 3;
c
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Hirael yw 3;
d
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Marchog yw 4.
Cymuned Bethesda: newidiadau i wardiau cymunedol6
Yng nghymuned Bethesda—
a
mae’r rhan o ward Ogwen a ddangosir â llinellau ar Fap 3 wedi ei throsglwyddo i ward Rachub;
b
mae’r rhan o ward Ogwen a ddangosir â llinellau ar Fap 4 wedi ei throsglwyddo i ward Gerlan.
Cymuned Bethesda: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol7
Yng nghymuned Bethesda—
a
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Gerlan yw 5;
b
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Ogwen yw 4;
c
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Rachub yw 4.
Cymuned Caernarfon: diddymu wardiau cymunedol a’u creu
8
Mae wardiau Dwyrain, Gogledd, Deheuol a Gorllewin o gymuned Caernarfon, fel y maent yn bodoli yn union cyn y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022, wedi eu diddymu.
9
Mae cymuned Caernarfon i’w rhannu i ffurfio’r wardiau a ganlyn—
a
ward Cadnant a ddangosir â llinellau ar Fap 5;
b
ward Canol Tref a ddangosir â llinellau ar Fap 6;
c
ward Hendre a ddangosir â llinellau ar Fap 7;
d
ward Menai a ddangosir â llinellau ar Fap 8;
e
ward Peblig a ddangosir â llinellau ar Fap 9.
Cymuned Caernarfon: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol10
Yng nghymuned Caernarfon—
a
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Cadnant yw 3;
b
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Canol Tref yw 3;
c
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Hendre yw 3;
d
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Menai yw 4;
e
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Peblig yw 4.
Cymuned Dolgellau: newidiadau i wardiau cymunedol11
Mae’r rhan o ward De Dolgellau o gymuned Dolgellau a ddangosir â llinellau ar Fap 10 wedi ei throsglwyddo i ward Gogledd Dolgellau o gymuned Dolgellau.
Cymuned Ffestiniog: newidiadau i wardiau cymunedol12
Mae’r rhan o ward Congl-y-wal o gymuned Ffestiniog a ddangosir â llinellau ar Fap 11 wedi ei throsglwyddo i ward Diffwys a Maenofferen o gymuned Ffestiniog.
Cymuned Ffestiniog: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol13
Yng nghymuned Ffestiniog—
a
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Congl-y-wal yw 2;
b
nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Diffwys a Maenofferen yw 5.
YR ATODLENENWAU AC ARDALOEDD WARDIAU ETHOLIADOL A NIFER AELODAU’R CYNGOR
Colofn (1) | Colofn (2) | Colofn (3) | Colofn (4) |
---|---|---|---|
Enw Saesneg y ward etholiadol | Enw Cymraeg y ward etholiadol | Ardal y ward etholiadol | Nifer aelodau’r cyngor |
Aberdyfi | Aberdyfi | Cymunedau Aberdyfi a Phennal | 1 |
Abererch | Abererch | Wardiau Abererch a’r Ffôr o gymuned Llannor | 1 |
Abermaw | Abermaw | Cymuned Abermaw | 1 |
Abersoch gyda Llanengan | Abersoch gyda Llanengan | Wardiau Abersoch a Llanengan o gymuned Llanengan | 1 |
Arllechwedd | Arllechwedd | Cymunedau Aber a Llanllechid, ward Llandygái o gymuned Llandygái a ward Glasinfryn o gymuned Pentir | 1 |
Arthog a Llangelynnin | Arthog a Llangelynnin | Cymunedau Arthog a Llangelynnin | 1 |
Bethel a’r Felinheli | Bethel a’r Felinheli | Cymuned y Felinheli a ward Bethel o gymuned Llanddeiniolen | 2 |
Bowydd a’r Rhiw | Bowydd a’r Rhiw | Wardiau Bowydd a’r Rhiw, a Thanygrisiau o gymuned Ffestiniog | 1 |
Brithdir and Llanfachreth/Ganllwyd/Llanelltyd | Brithdir a Llanfachreth/Y Ganllwyd/Llanelltud | Cymunedau Brithdir a Llanfachreth, y Ganllwyd a Llanelltud | 1 |
Bro Dysynni | Bro Dysynni | Cymunedau Bryn-crug, Llanegryn a Llanfihangel-y-Pennant | 1 |
Cadnant | Cadnant | Ward Cadnant o gymuned Caernarfon | 1 |
Canol Bangor | Canol Bangor | Wardiau Garth, Menai a Hendre o gymuned Bangor | 2 |
Canol Bethesda | Canol Bethesda | Ward Ogwen o gymuned Bethesda | 1 |
Canol Tref Caernarfon | Canol Tref Caernarfon | Ward Canol Tref o gymuned Caernarfon | 1 |
Clynnog | Clynnog | Cymuned Clynnog a ward Nebo o gymuned Llanllyfni | 1 |
Corris a Mawddwy | Corris a Mawddwy | Cymunedau Corris a Mawddwy | 1 |
Criccieth | Criccieth | Cymuned Criccieth | 1 |
Cwm-y-glo | Cwm-y-glo | Ward Brynrefail o gymuned Llanddeiniolen a wardiau Ceunant a Chwm-y-glo o gymuned Llanrug | 1 |
De Dolgellau | De Dolgellau | Ward De Dolgellau o gymuned Dolgellau | 1 |
De Pwllheli | De Pwllheli | Ward De Pwllheli o gymuned Pwllheli | 1 |
Deiniolen | Deiniolen | Wardiau Clwt-y-bont, Deiniolen a Dinorwig o gymuned Llanddeiniolen | 1 |
Dewi | Dewi | Ward Dewi o gymuned Bangor | 1 |
Diffwys a Maenofferen | Diffwys a Maenofferen | Ward Diffwys a Maenofferen o gymuned Ffestiniog | 1 |
Dolbenmaen | Dolbenmaen | Wardiau Bryncir, Garn, Golan, Penmorfa a Threflys o gymuned Dolbenmaen | 1 |
Dwyrain Bangor | Dwyrain Bangor | Wardiau Marchog a Hirael o gymuned Bangor | 2 |
Dwyrain Porthmadog | Dwyrain Porthmadog | Wardiau Dwyrain Porthmadog ac Ynys Galch o gymuned Porthmadog | 1 |
Dyffryn Ardudwy | Dyffryn Ardudwy | Cymuned Dyffryn Ardudwy | 1 |
Efailnewydd a Buan | Efailnewydd a Buan | Cymuned Buan a wardiau Efailnewydd a Phentre-uchaf o gymuned Llannor | 1 |
Gerlan | Gerlan | Ward Gerlan o gymuned Bethesda | 1 |
Glaslyn | Glaslyn | Cymunedau Beddgelert a Llanfrothen, ward Pren-teg o gymuned Dolbenmaen a ward Tremadog o gymuned Porthmadog | 1 |
Glyder | Glyder | Ward Glyder o gymuned Bangor | 1 |
Gogledd Dolgellau | Gogledd Dolgellau | Ward Gogledd Dolgellau o gymuned Dolgellau | 1 |
Gogledd Pwllheli | Gogledd Pwllheli | Ward Gogledd Pwllheli o gymuned Pwllheli | 1 |
Gorllewin Porthmadog | Gorllewin Porthmadog | Wardiau Gest, Morfa Bychan a Gorllewin Porthmadog o gymuned Porthmadog | 1 |
Gorllewin Tywyn | Gorllewin Tywyn | Wardiau Dwyrain Tywyn a Gorllewin Tywyn o gymuned Tywyn | 1 |
Harlech a Llanbedr | Harlech a Llanbedr | Cymunedau Harlech, Llanbedr, Llanfair a Thalsarnau | 2 |
Hendre | Hendre | Ward Hendre o gymuned Caernarfon | 1 |
Llanbedrog gyda Mynytho | Llanbedrog gyda Mynytho | Cymuned Llanbedrog a ward Llangïan o gymuned Llanengan | 1 |
Llanberis | Llanberis | Cymuned Llanberis | 1 |
Llandderfel | Llandderfel | Cymunedau Llandderfel a Llangywer | 1 |
Llanllyfni | Llanllyfni | Wardiau Llanllyfni, Nantlle a Thal-y-sarn o gymuned Llanllyfni | 1 |
Llanrug | Llanrug | Ward Llanrug o gymuned Llanrug | 1 |
Llanuwchllyn | Llanuwchllyn | Cymunedau Llanuwchllyn a Llanycil | 1 |
Llanwnda | Llanwnda | Wardiau Dinas a Rhostryfan o gymuned Llanwnda | 1 |
Llanystumdwy | Llanystumdwy | Cymuned Llanystumdwy | 1 |
Menai | Menai | Ward Menai o gymuned Caernarfon | 1 |
Morfa Nefyn a Thudweiliog | Morfa Nefyn a Thudweiliog | Cymuned Tudweiliog a wardiau Edern a Morfa Nefyn o gymuned Nefyn | 1 |
Morfa Tywyn | Morfa Tywyn | Ward Morfa o gymuned Tywyn | 1 |
Nefyn | Nefyn | Ward Nefyn o gymuned Nefyn | 1 |
Peblig | Peblig | Ward Peblig o gymuned Caernarfon | 1 |
Pen draw Llŷn | Pen draw Llŷn | Cymunedau Aberdaron a Botwnnog | 1 |
Penisa’r-waun | Penisa’r-waun | Wardiau Penisa’r-waun a Rhiwlas o gymuned Llanddeiniolen | 1 |
Penrhyndeudraeth | Penrhyndeudraeth | Cymuned Penrhyndeudraeth | 1 |
Pen-y-groes | Pen-y-groes | Ward Pen-y-groes o gymuned Llanllyfni | 1 |
Rachub | Rachub | Ward Rachub o gymuned Bethesda | 1 |
Teigl | Teigl | Wardiau Cynfal a Theigl, a Chongl-y-wal o gymuned Ffestiniog | 1 |
Trawsfynydd | Trawsfynydd | Cymunedau Maentwrog a Thrawsfynydd | 1 |
Tre-garth a Mynydd Llandygái | Tre-garth a Mynydd Llandygái | Wardiau St. Ann’s a Thregarth o gymuned Llandygái | 1 |
Tryfan | Tryfan | Wardiau Carmel a Cesarea o gymuned Llandwrog a ward Rhosgadfan o gymuned Llanwnda | 1 |
Waunfawr | Waunfawr | Cymuned Betws Garmon a ward Waunfawr o gymuned Waunfawr | 1 |
Y Bala | Y Bala | Cymuned y Bala | 1 |
Y Bontnewydd | Y Bontnewydd | Cymuned y Bontnewydd a ward Caeathro o gymuned Waunfawr | 1 |
Y Faenol | Y Faenol | Ward y Faenol o gymuned Pentir | 1 |
Y Groeslon | Y Groeslon | Wardiau Dinas Dinlle a’r Groeslon o gymuned Llandwrog | 1 |
Yr Eifl | Yr Eifl | Cymunedau Llanaelhaearn a Phistyll | 1 |
(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Gorchymyn)