RHAN 3Caffael a Meddiannu Tir

Atodol

Pŵer i drechu hawddfreintiau a hawliau eraill

34.—(1Mae unrhyw weithgarwch awdurdodedig sy’n digwydd ar dir o fewn terfynau’r Gorchymyn ar y tir (p’un a gynhelir y gweithgarwch gan yr ymgymerwr, neu gan unrhyw berson sy’n deillio teitl gan yr ymgymerwr neu gan gontractwyr, gweision neu asiantau’r ymgymerwr) wedi’i awdurdodi gan y Gorchymyn hwn os y’i gwneir yn unol â thelerau’r Gorchymyn hwn, er ei fod yn cynnwys—

(a)ymyrraeth â diddordeb neu hawl y mae’r erthygl hon yn gymwys iddo neu iddi; neu

(b)torri cyfyngiad ynglŷn â’r defnydd o dir sy’n codi yn rhinwedd contract.

(2Yn yr erthygl hon, ystyr “gweithgarwch awdurdodedig” yw—

(a)adeiladu, gweithredu, cynnal a chadw neu ddatgomisiynu unrhyw ran o’r gweithfeydd awdurdodedig;

(b)arfer unrhyw bŵer a awdurdodir gan y Gorchymyn hwn; neu

(c)ddefnyddio unrhyw dir (gan gynnwys defnyddio tir dros dro).

(3Mae’r buddiannau a’r hawliau y mae’r erthygl hon yn gymwys iddynt yn cynnwys unrhyw hawddfraint, rhyddid, braint, hawl neu fantais a atodir i dir ac sy’n effeithio’n andwyol ar dir arall, gan gynnwys unrhyw hawl naturiol i gymorth; ac yn cynnwys cyfyngiadau ynglŷn â’r defnydd o dir sy’n codi yn rhinwedd contract.

(4Pan fo unrhyw fuddiant, hawl neu gyfyngiad yn cael ei drechu neu ei threchu gan baragraff (1), mae digollediad—

(a)yn daladwy o dan adran 7 (mesur digollediad yn achos gwahanu tir) neu adran 10 (darpariaeth bellach ynglŷn â digolledu am effeithiad andwyol) o Ddeddf 1965; a

(b)i’w asesu yn yr un modd ac yn ddarostyngedig i’r un rheolau ag yn achos digolledu arall o dan yr adrannau hynny—

(i)pan fo’r digollediad i’w amcangyfrif mewn cysylltiad â phryniant o dan y Ddeddf honno; neu

(ii)pan fo’r niwed yn codi o gwblhau gweithfeydd ar y tir a gaffaelwyd o dan y Ddeddf honno neu o ddefnyddio’r cyfryw dir.

(5Pan fo person sy’n deillio teitl o dan yr ymgymerwr a gaffaelodd y tir dan sylw—

(a)yn atebol i dalu digollediad yn rhinwedd paragraff (4); a

(b)yn methu â chyflawni’r atebolrwydd hwnnw;

mae’r atebolrwydd yn orfodadwy yn erbyn yr ymgymerwr.

(6Nid oes dim yn yr erthygl hon i’w ddehongli fel pe bai’n awdurdodi unrhyw weithred neu anwaith ar ran unrhyw berson sy’n agored i gyfraith drwy achos cyfreithiol unrhyw berson ar unrhyw seiliau heblaw am y cyfryw ymyrraeth neu’r tor cyfyngiad a grybwyllir ym mharagraff (1).