(a gyflwynir gan adrannau 11 a 138)
ATODLEN 1Adolygiadau cychwynnol o drefniadau etholiadol etc.
Adolygiadau cychwynnol
1(1)At ddibenion y Ddeddf hon, “adolygiad cychwynnol” yw adolygiad a gynhelir gan Gomisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru (“y Comisiwn”) at ddiben argymell trefniadau etholiadol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu.
(2)Mewn adolygiad cychwynnol caiff y Comisiwn hefyd argymell newidiadau canlyniadol perthnasol.
(3)Mae’r paragraff hwn yn ddarostyngedig i unrhyw beth a bennir, o dan adran 11(3) neu 138(3), yn y cyfarwyddyd sy’n ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiwn gynnal adolygiad cychwynnol.
“Ardal sy’n cael ei hadolygu”
2(1)Yn yr Atodlen hon, mae “ardal sy’n cael ei hadolygu” i’w dehongli yn unol â’r paragraff hwn.
(2)Pan fo’r Comisiwn yn cael ei gyfarwyddo o dan adran 11 i gynnal adolygiad cychwynnol, yr ardal sy’n cael ei hadolygu yw ardal y prif gyngor sydd wedi arfer ei bŵer o dan adran 8 i newid y system bleidleisio sy’n gymwys i ethol ei gynghorwyr.
(3)Pan fo’r Comisiwn, ar ôl i Weinidogion Cymru gael cais i uno, yn cael ei gyfarwyddo o dan adran 138 i gynnal adolygiad cychwynnol, yr ardal sy’n cael ei hadolygu yw’r brif ardal newydd sydd i’w chyfansoddi, neu a gyfansoddir, gan reoliadau uno.
(4)Pan fo—
(a)ar ôl i Weinidogion Cymru hysbysu am eu cynigion fel a ddisgrifir yn adran 129(6), y Comisiwn yn cael ei gyfarwyddo o dan adran 138 i gynnal adolygiad cychwynnol, a
(b)cynnig i drosglwyddo rhan o’r brif ardal sydd i’w diddymu i brif ardal arall, neu y darperir ar gyfer hynny mewn rheoliadau ailstrwythuro,
yr ardal sy’n cael ei hadolygu yw’r ardal a bennir yn y cyfarwyddyd o dan adran 138.
(5)Pan fo—
(a)ar ôl i Weinidogion Cymru hysbysu am eu cynigion fel a ddisgrifir yn adran 129(6), y Comisiwn yn cael ei gyfarwyddo o dan adran 138 i gynnal adolygiad cychwynnol, a
(b)bwriad i gyfansoddi prif ardal newydd, neu y darperir ar gyfer hynny mewn rheoliadau ailstrwythuro,
yr ardal sy’n cael ei hadolygu yw’r brif ardal newydd sydd i’w chyfansoddi gan reoliadau ailstrwythuro.
Termau eraill a ddefnyddir yn yr Atodlen hon
3(1)Yn yr Atodlen hon—
ystyr “newidiadau canlyniadol perthnasol” (“relevant consequential changes”), mewn perthynas ag ardal sy’n cael ei hadolygu, yw—
(a)
newidiadau yn ffiniau cymunedau yn yr ardal;
(b)
newidiadau i enw cymuned, neu’r cyngor ar gyfer cymuned, yr argymhellir newid i’w ffiniau;
(c)
newidiadau i’r trefniadau etholiadol ar gyfer cymuned yn yr ardal;
ystyr “trefniadau etholiadol” (“electoral arrangements”) yw—
(a)
mewn perthynas ag ardal sy’n cael ei hadolygu—
(i)
nifer y cynghorwyr ar gyfer y prif gyngor yn yr ardal;
(ii)
nifer, math a ffiniau’r wardiau etholiadol y rhennir yr ardal iddynt at ddiben ethol cynghorwyr i’r prif gyngor;
(iii)
nifer y cynghorwyr sydd i’w hethol ar gyfer pob ward etholiadol;
(iv)
enw pob ward etholiadol;
(b)
mewn perthynas â chymuned mewn ardal sy’n cael ei hadolygu—
(i)
nifer y cynghorwyr ar gyfer cyngor y gymuned;
(ii)
ei rhaniad yn wardiau cymunedol at ddiben ethol cynghorwyr i gyngor y gymuned;
(iii)
nifer, math a ffiniau unrhyw wardiau cymunedol;
(iv)
nifer y cynghorwyr sydd i’w hethol ar gyfer unrhyw ward gymunedol;
(v)
enw unrhyw ward gymunedol.
(2)Yn is-baragraff (1), yn y diffiniad o “trefniadau etholiadol”, mae’r cyfeiriadau at y math o ward yn gyfeiriadau at ba un a yw’r ward yn ward un aelod neu’n ward amlaelod; ac at y diben hwn—
ystyr “ward amlaelod” (“multiple member ward”) yw ward y mae nifer penodedig (mwy nag un) o gynghorwyr i’w hethol ar gyfer y ward;
ystyr “ward un aelod” (“single member ward”) yw ward y mae un cynghorydd yn unig i’w ethol ar ei chyfer.
(3)Mae adran 149 yn gwneud darpariaeth ynglŷn ag ystyron termau a ddefnyddir yn yr Atodlen hon.
Cyfarwyddydau a chanllawiau i’r Comisiwn
4(1)Rhaid i gyfarwyddyd o dan adran 11 neu 138 bennu erbyn pa ddyddiad y mae rhaid i’r Comisiwn gyflwyno ei adroddiad terfynol i Weinidogion Cymru o dan baragraff 8(3)(a).
(2)Caiff cyfarwyddyd o dan adran 11 neu 138 ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiwn roi sylw i faterion penodol a bennir yn y cyfarwyddyd wrth gynnal yr adolygiad cychwynnol.
(3)Caiff Gweinidogion Cymru roi cyfarwyddydau cyffredinol ynglŷn â chynnal adolygiadau cychwynnol, gan gynnwys—
(a)cyfarwyddydau ynglŷn ag ym mha drefn y mae gwahanol adolygiadau cychwynnol sy’n ofynnol gan gyfarwyddydau o dan adran 11 neu 138 i’w cynnal ac ynglŷn ag a yw gwahanol adolygiadau i’w cynnal ar yr un pryd, a
(b)cyfarwyddydau sy’n pennu materion y mae rhaid i’r Comisiwn roi sylw iddynt wrth gynnal adolygiadau cychwynnol.
(4)Cyn rhoi cyfarwyddyd o dan is-baragraff (3) rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori ag—
(a)y Comisiwn, a
(b)unrhyw bersonau eraill y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol ymgynghori â hwy.
(5)Caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo’r Comisiwn i roi’r gorau i gynnal adolygiad cychwynnol, ac i beidio â chymryd unrhyw gamau pellach mewn perthynas â’r adolygiad.
(6)Caiff Gweinidogion Cymru, ar ôl i’r Comisiwn gyhoeddi adroddiad interim o dan baragraff 7(2) mewn perthynas ag ardal sy’n cael ei hadolygu, gyfarwyddo’r Comisiwn o dan adran 11 neu 138 i gynnal adolygiad cychwynnol arall mewn perthynas â’r un ardal.
(7)Rhaid i’r Comisiwn roi sylw i unrhyw ganllawiau a ddyroddir gan Weinidogion Cymru ynglŷn â chynnal adolygiadau cychwynnol.
Cynnal adolygiad cychwynnol
5(1)Rhaid i’r Comisiwn, wrth ystyried y trefniadau etholiadol ar gyfer ardal sy’n cael ei hadolygu—
(a)ceisio sicrhau bod y gymhareb o etholwyr llywodraeth leol i nifer cynghorwyr y prif gyngor sydd i’w hethol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu yr un fath ym mhob ward etholiadol o ardal y cyngor, mor agos ag y gall fod, a
(b)rhoi sylw i—
(i)dymunoldeb pennu ffiniau ar gyfer wardiau etholiadol sy’n hawdd eu hadnabod ac y byddant yn parhau felly, a
(ii)dymunoldeb peidio â thorri’r cwlwm lleol wrth bennu ffiniau ar gyfer wardiau etholiadol.
(2)At ddibenion is-baragraff (1)(a) rhaid ystyried—
(a)unrhyw anghysondeb rhwng nifer yr etholwyr llywodraeth leol a nifer y personau sy’n gymwys i fod yn etholwyr llywodraeth leol (fel a welir mewn ystadegau swyddogol perthnasol), a
(b)unrhyw newid yn nifer neu ddosbarthiad etholwyr llywodraeth leol yn yr ardal sy’n cael ei hadolygu sy’n debygol o ddigwydd yn y cyfnod o bum mlynedd sy’n dechrau yn union ar ôl i argymhellion gael eu gwneud.
(3)Caiff Gweinidogion Cymru, at ddibenion adolygiad cychwynnol, gyfarwyddo prif gyngor ar gyfer ardal sy’n cael ei hadolygu neu gyngor ar gyfer cymuned mewn ardal sy’n cael ei hadolygu i ddarparu i’r Comisiwn unrhyw wybodaeth y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol neu unrhyw ddogfennau y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried eu bod yn briodol.
(4)Yn y paragraff hwn ac ym mharagraff 6—
ystyr “etholwr llywodraeth leol” (“local government elector”) yw person sydd wedi ei gofrestru’n etholwr llywodraeth leol yn y gofrestr etholwyr yn unol â darpariaethau Deddfau Cynrychiolaeth y Bobl;
ystyr “ystadegau swyddogol perthnasol” (“relevant official statistics”) yw’r ystadegau swyddogol o fewn yr ystyr a roddir i “official statistics” yn adran 6 o Ddeddf y Gwasanaeth Ystadegau a Chofrestru 2007 (p. 18) y mae’r Comisiwn yn ystyried eu bod yn briodol.
Y weithdrefn ragadolygu
6(1)Cyn cynnal adolygiad cychwynnol, rhaid i’r Comisiwn gymryd y camau y mae’n ystyried eu bod yn briodol—
(a)er mwyn gwneud yr ymgyngoreion gorfodol, ac unrhyw bersonau eraill y mae’n ystyried ei bod yn debygol bod ganddynt fuddiant yn yr adolygiad, yn ymwybodol o’r cyfarwyddyd i gynnal yr adolygiad ac unrhyw gyfarwyddydau eraill a roddir gan Weinidogion Cymru sy’n berthnasol i’r adolygiad, a
(b)i ymgynghori â’r ymgyngoreion gorfodol ar y weithdrefn a’r fethodoleg a fwriedir ganddo ar gyfer yr adolygiad cychwynnol ac, yn benodol, ar sut y mae’n bwriadu penderfynu ar nifer priodol y cynghorwyr ar gyfer y prif gyngor yn yr ardal sy’n cael ei hadolygu.
(2)Yn yr Atodlen hon, ystyr “yr ymgyngoreion gorfodol” yw—
(a)yn achos adolygiad cychwynnol a gynhelir yn unol â chyfarwyddyd o dan adran 11, prif gyngor yr ardal sy’n cael ei hadolygu;
(b)yn achos adolygiad cychwynnol a gynhelir yn unol â chyfarwyddyd o dan adran 138, y cynghorau sy’n uno neu’r cynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro;
(c)y cynghorau ar gyfer y cymunedau presennol (os oes rhai) yn yr ardal sy’n cael ei hadolygu;
(d)unrhyw bersonau eraill a bennir gan Weinidogion Cymru mewn cyfarwyddyd i gynnal adolygiad cychwynnol.
Ymchwilio ac adrodd interim
7(1)Wrth gynnal adolygiad cychwynnol, rhaid i’r Comisiwn gynnal yr ymchwiliadau y mae’n ystyried eu bod yn briodol.
(2)Ar ôl cynnal yr ymchwiliadau o dan is-baragraff (1), rhaid i’r Comisiwn wneud adroddiad interim sy’n cynnwys—
(a)ei gynigion o ran y trefniadau etholiadol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu ac unrhyw gynigion ar gyfer newidiadau canlyniadol perthnasol, a
(b)manylion yr adolygiad a gynhaliwyd ganddo.
(3)Rhaid i’r Comisiwn—
(a)anfon yr adroddiad at Weinidogion Cymru a’r ymgyngoreion gorfodol,
(b)cyhoeddi’r adroddiad,
(c)rhoi gwybod i unrhyw berson y mae’n ystyried ei fod yn briodol sut i gael gafael ar yr adroddiad,
(d)gwahodd sylwadau ar yr adroddiad, ac
(e)hysbysu Gweinidogion Cymru, yr ymgyngoreion gorfodol ac unrhyw berson arall y mae’n ystyried ei fod yn briodol am y cyfnod ar gyfer sylwadau.
(4)Pan anfonir adroddiad at brif gyngor o dan is-baragraff (3)(a), rhaid iddo—
(a)cyhoeddi’r adroddiad,
(b)sicrhau bod yr adroddiad ar gael i edrych arno (yn ddi-dâl) yn ei swyddfeydd yn ystod y cyfnod ar gyfer sylwadau, ac
(c)cymryd y camau y mae’n ystyried eu bod yn angenrheidiol er mwyn gwneud yr etholwyr llywodraeth leol yn ei ardal yn ymwybodol o—
(i)yr adroddiad,
(ii)sut i gael gafael ar yr adroddiad, a
(iii)y cyfnod ar gyfer sylwadau.
(5)At ddibenion is-baragraffau (3) a (4), ystyr “y cyfnod ar gyfer sylwadau” yw cyfnod nad yw’n llai na chwe wythnos, nac yn hwy na 12 wythnos (fel a bennir gan y Comisiwn) sy’n dechrau’n ddim cynharach nag un wythnos ar ôl rhoi hysbysiad am y cyfnod o dan is-baragraff (3)(e).
Adroddiad terfynol
8(1)Ar ôl i’r cyfnod ar gyfer sylwadau o dan baragraff 7(3) ddod i ben, rhaid i’r Comisiwn ystyried ei gynigion gan roi sylw i unrhyw sylwadau a gafwyd ganddo yn ystod y cyfnod.
(2)Yna rhaid i’r Comisiwn wneud adroddiad terfynol sy’n cynnwys—
(a)ei argymhellion o ran y trefniadau etholiadol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu ac unrhyw argymhellion ar gyfer newidiadau canlyniadol perthnasol,
(b)manylion yr adolygiad a gynhaliwyd ganddo, ac
(c)manylion unrhyw newidiadau i’r cynigion yn yr adroddiad interim a wnaed yng ngoleuni’r sylwadau a gafwyd, ac esboniad paham y gwnaed y newidiadau hynny.
(3)Rhaid i’r Comisiwn—
(a)cyflwyno’r adroddiad terfynol i Weinidogion Cymru,
(b)anfon copi o’r adroddiad at yr ymgyngoreion gorfodol eraill ac at unrhyw bersonau eraill y mae’n ystyried eu bod yn briodol,
(c)cyhoeddi’r adroddiad, a
(d)rhoi gwybod i unrhyw berson arall a gyflwynodd dystiolaeth neu a wnaeth sylwadau mewn perthynas â’r adroddiad interim a gyhoeddwyd o dan baragraff 7, ac unrhyw bersonau eraill y mae’n ystyried eu bod yn briodol, sut i gael gafael ar yr adroddiad.
(4)Pan anfonir adroddiad terfynol at brif gyngor o dan is-baragraff (3)(b), rhaid iddo—
(a)cyhoeddi’r adroddiad terfynol,
(b)sicrhau bod yr adroddiad ar gael i edrych arno (yn ddi-dâl) yn ei swyddfeydd am chwe wythnos o leiaf ar ôl y dyddiad y cafodd y cyngor yr adroddiad, ac
(c)cymryd y camau y mae’n ystyried eu bod yn angenrheidiol er mwyn gwneud yr etholwyr llywodraeth leol yn ei ardal yn ymwybodol o’r adroddiad, a sut i gael gafael arno.
(5)Nid yw adran 29(8) o Ddeddf 2013 (dim argymhellion i gael eu gwneud na’u cyhoeddi yn y naw mis cyn etholiad cyffredin) yn gymwys yn achos argymhelliad a gynhwysir mewn adroddiad terfynol o dan is-baragraff (2).
Pŵer i wneud rheoliadau pan wneir argymhellion
9(1)Ar ôl iddynt gael adroddiad terfynol o dan baragraff 8 sy’n cynnwys argymhellion gan y Comisiwn mewn perthynas ag adolygiad cychwynnol, caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau—
(a)gweithredu unrhyw argymhelliad a gynhwysir yn yr adroddiad, gydag addasiadau neu hebddynt;
(b)gwneud darpariaeth arall y maent yn ystyried ei bod yn briodol o ran y trefniadau etholiadol a’r newidiadau canlyniadol perthnasol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu.
(2)Rhaid i Weinidogion Cymru, wrth iddynt ystyried y trefniadau etholiadol ar gyfer ardal sy’n cael ei hadolygu at ddiben gwneud rheoliadau o dan is-baragraff (1), wneud y pethau a nodir ym mharagraff 5(1)(a) a (b) (ac mae paragraff 5(2) a (4) yn gymwys yn unol â hynny).
(3)Ni chaniateir gwneud unrhyw reoliadau o dan is-baragraff (1) nes bod y cyfnod o chwe wythnos sy’n dechrau â’r dyddiad y cyhoedda’r Comisiwn yr adroddiad o dan baragraff 8 wedi dod i ben.
(4)Caiff Gweinidogion Cymru ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiwn ddarparu unrhyw wybodaeth bellach y maent yn ystyried ei bod yn briodol neu unrhyw ddogfennau pellach y maent yn ystyried eu bod yn briodol iddynt mewn perthynas ag argymhellion y Comisiwn.
Pŵer i wneud rheoliadau pan na wneir unrhyw argymhellion
10(1)Os nad yw’r Comisiwn wedi cyflwyno adroddiad terfynol i Weinidogion Cymru o dan baragraff 8(3) erbyn y dyddiad a bennir yn y cyfarwyddyd sy’n ei gwneud yn ofynnol cynnal yr adolygiad cychwynnol, caiff Gweinidogion Cymru wneud rheoliadau o dan is-baragraff (2).
(2)Caiff rheoliadau o dan yr is-baragraff hwn wneud y ddarpariaeth y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol o ran y trefniadau etholiadol ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu ac unrhyw ddarpariaeth y maent yn ystyried ei bod yn briodol ar gyfer newidiadau canlyniadol perthnasol.
(3)Rhaid i Weinidogion Cymru, wrth iddynt ystyried y trefniadau etholiadol ar gyfer ardal sy’n cael ei hadolygu at ddiben gwneud rheoliadau o dan is-baragraff (2), wneud y pethau a nodir ym mharagraff 5(1)(a) a (b) (ac mae paragraff 5(2) a (4) yn gymwys yn unol â hynny).
(4)Caiff Gweinidogion Cymru ei gwneud yn ofynnol i’r Comisiwn ddarparu unrhyw wybodaeth y maent yn ystyried ei bod yn briodol neu unrhyw ddogfennau y maent yn ystyried eu bod yn briodol iddynt mewn perthynas ag unrhyw faterion sydd wedi dod i sylw’r Comisiwn o ganlyniad i—
(a)unrhyw gamau a gymerwyd o dan baragraff 6,
(b)unrhyw ymchwiliad o dan baragraff 7,
(c)llunio adroddiad o dan baragraff 7 neu 8, neu
(d)unrhyw beth arall a wnaed wrth gynnal yr adolygiad cychwynnol.
Rheoliadau o dan baragraff 9 neu 10: atodol
11(1)Caiff Gweinidogion Cymru, at ddibenion gwneud rheoliadau o dan baragraff 9 neu 10 neu is-baragraff (3), gyfarwyddo prif gyngor ar gyfer ardal sy’n cael ei hadolygu neu gyngor ar gyfer cymuned mewn ardal sy’n cael ei hadolygu i ddarparu unrhyw wybodaeth i Weinidogion Cymru y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol neu i ddarparu unrhyw ddogfennau i Weinidogion Cymru y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried eu bod yn briodol.
(2)Rhaid i Weinidogion Cymru, cyn diwedd y cyfnod o 7 niwrnod sy’n dechrau â’r diwrnod ar ôl y diwrnod y gwneir rheoliadau o dan baragraff 9 neu 10 neu is-baragraff (3), anfon copi o’r rheoliadau i—
(a)y Comisiwn,
(b)y prif gyngor neu’r prif gynghorau ar gyfer yr ardal sy’n cael ei hadolygu, ac
(c)y cynghorau cymuned ar gyfer cymunedau y mae newidiadau canlyniadol perthnasol wedi eu gwneud iddynt o dan y rheoliadau (os oes rhai).
(3)Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, ddiwygio neu ddirymu rheoliadau a wneir o dan baragraff 9 neu 10 (neu’r is-baragraff hwn).
Adolygiadau dilynol gan y Comisiwn pan wneir rheoliadau o dan baragraff 9(1)(b) neu 10(2)
12(1)Pan fo Gweinidogion Cymru yn gwneud rheoliadau o dan baragraff 9(1)(b) neu 10(2) rhaid i’r Comisiwn—
(a)os yw’r rheoliadau yn deillio o gyfarwyddyd o dan adran 11 i gynnal adolygiad cychwynnol o brif ardal, gydymffurfio ag is-baragraff (2);
(b)os yw’r rheoliadau yn deillio o gyfarwyddyd o dan adran 138 i gynnal adolygiad cychwynnol o’r brif ardal gyfan neu ran ohoni, gydymffurfio ag is-baragraff (3).
(2)Rhaid i’r Comisiwn gynnal adolygiad o dan adran 29(1) o Ddeddf 2013 o’r trefniadau etholiadol ar gyfer y brif ardal—
(a)cyn gynted â phosibl ar ôl diwrnod yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer yr ardal honno y cymhwysir y system bleidleisio newydd ynddi, a
(b)pa un bynnag, cyn diwrnod yr etholiad cyffredin nesaf.
(3)Rhaid i’r Comisiwn gynnal adolygiad o dan adran 29(1) o Ddeddf 2013 o’r trefniadau etholiadol ar gyfer y brif ardal berthnasol—
(a)cyn gynted â phosibl ar ôl diwrnod yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer yr ardal honno wedi i’r rheoliadau ddod i rym, a
(b)pa un bynnag, cyn diwrnod yr etholiad cyffredin nesaf.
(4)Yn y paragraff hwn—
(a)yn is-baragraff (2), ystyr “y system bleidleisio newydd” yw’r system bleidleisio sy’n gymwys i ethol cynghorwyr i’r cyngor o ganlyniad i arfer y pŵer i newid y system bleidleisio o dan adran 8;
(b)yn is-baragraff (3), ystyr “y brif ardal berthnasol” yw’r brif ardal yr oedd hi, neu unrhyw ran ohoni, yr ardal sy’n cael ei hadolygu.
Dirprwyo swyddogaethau gan y Comisiwn o dan yr Atodlen hon
13Yn adran 13(1) o Ddeddf 2013—
(a)ar ôl “Ran 3” mewnosoder “o’r Ddeddf hon”;
(b)ar ôl “neu ymchwiliadau lleol)” mewnosoder “, neu Atodlen 1 i Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 (swyddogaethau sy’n ymwneud ag adolygiadau cychwynnol),”.
14Yn adran 43 o Ddeddf 2013 (amrywio a dirymu gorchmynion), ar ôl is-adran (12) mewnosoder—
“(12A)Caiff Gweinidogion Cymru, drwy orchymyn, amrywio neu ddirymu gorchymyn o dan yr adran hon neu adran 37, 38 neu 39 (ni waeth pa un a wnaethant hwy y gorchymyn ai peidio) o ganlyniad i reoliadau o dan baragraff 9 neu 10 o Atodlen 1 i Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021.”
(a gyflwynir gan adran 23)
ATODLEN 2Mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol mewn perthynas â Rhan 1: etholiadau
RHAN 1Deddfwriaeth sylfaenol
1(1)Mae Deddf 1972 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 25 (cyfnodau swyddi cynghorwyr a’u hymddeoliad)—
(a)yn is-adran (1)—
(i)yn lle “and Part 1” rhodder “, Part 1”;
(ii)ar ôl “1983” mewnosoder “, and Part 1 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(b)yn is-adran (2)—
(i)yn lle “divisions” rhodder “wards”;
(ii)ar ôl “2013 (anaw 4)” mewnosoder “, or by regulations under paragraph 9 or 10 of Schedule 1 to the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(c)yn is-adran (3) yn lle “division” rhodder “ward”.
(3)Yn adran 80 (anghymhwysiad person rhag cael ei ethol a dal swydd fel aelod o awdurdod lleol)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “local authority”, yn y lle cyntaf y mae’n digwydd, mewnosoder “in England”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “paid officer of a local authority” mewnosoder “in England”;
(c)hepgorer is-adran (3B);
(d)yn y pennawd, yn lle “local authority” rhodder “a local authority in England”.
(4)Yn adran 86(1)(b) (datganiad bod lle aelod awdurdod lleol yn wag), ar ôl “otherwise than under” mewnosoder “section 80A(1)(c) of this Act,”.
(5)Yn adran 87(1)(y dyddiad y mae seddau yn digwydd dod yn wag), ar ôl paragraff (d) mewnosoder—
“(da)in the case of disqualification of a member of a local authority in Wales under paragraph (c) of section 80A(1), on the date on which the person becomes disqualified under that paragraph;”.
(6)Yn adran 89 (llenwi seddau sy’n digwydd dod yn wag yn achos cynghorwyr), yn is-adran (6), ar y diwedd, mewnosoder “in the case of a parish council or, in the case of a community council, made under section 36A of the 1983 Act”.
(7)Yn adran 116 (ni chaniateir penodi aelodau o awdurdodau lleol yn swyddogion)—
(a)ar ôl “local authority”, yn y ddau le y mae’n digwydd, mewnosoder “in England”;
(b)yn y pennawd ar ôl “local authorities” mewnosoder “in England”.
(8)Yn Atodlen 12, ym mharagraff 34(5) (cynnal pleidleisiau o ganlyniad i gyfarfodydd cymunedol)—
(a)yn lle “Secretary of State” rhodder “Welsh Ministers”;
(b)yn lle “section 36” rhodder “section 36A”.
(9)Yn y Ddeddf hon, hepgorer paragraff 2 o Atodlen 6 (addasu adrannau 80 a 116 o Ddeddf 1972 mewn perthynas â chynorthwywyr i’r weithrediaeth).
2(1)Mae Deddf 1983 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 7B (preswylfa dybiannol: datganiadau o gysylltiad lleol)—
(a)yn is-adran (2A) hepgorer paragraff (a);
(b)yn lle is-adran (2B) rhodder—
“(2B)The requirements are that the person—
(a)is under 18 years of age and is, or has been, a child who is looked after by a local authority, or
(b)is being kept in secure accommodation.”;
(c)hepgorer is-adran (2C);
(d)yn is-adran (2D), yn lle “for the purpose of restricting the liberty of persons under the age of 18” rhodder “in the United Kingdom provided for the purpose of lawfully restricting the liberty of persons under the age of 18, other than a penal institution within the meaning given in section 3(2)(b)”.
(3)Yn adran 31(1A) (rhanbarthau a gorsafoedd pleidleisio mewn etholiadau llywodraeth leol), yn lle “division” rhodder “ward”.
(4)Yn adran 36 (etholiadau lleol yng Nghymru a Lloegr)—
(a)yn y pennawd, hepgorer “and Wales”;
(b)hepgorer is-adran (3AB);
(c)yn is-adran (4)—
(i)ar ôl “principal area” mewnosoder “in England”;
(ii)hepgorer “a county borough”;
(d)hepgorer is-adran (5A);
(e)yn is-adran (6)—
(i)hepgorer “and Wales”;
(ii)hepgorer “or community”;
(f)yn is-adran (6A), hepgorer “and Wales”.
(5)Ar ôl adran 36A (rheolau ar gyfer etholiadau lleol yng Nghymru) (fel a fewnosodir gan adran 13(3) o’r Ddeddf hon), mewnosoder—
“36BCombination of local elections in Wales
(1)Where the polls at—
(a)the ordinary election of councillors of a Welsh county or county borough or an election to fill a casual vacancy occurring in the office of such a councillor, and
(b)the ordinary election of community councillors or an election to fill a casual vacancy occurring in the office of such a councillor,
are to be taken on the same day and the elections are for related electoral areas, the polls at those elections must be taken together.
(2)For the purposes of this section electoral areas are related if they are coterminous or if one is situated within the other.
(3)Where the polls at any elections are combined under this section the cost of taking the combined polls (excluding any cost solely attributable to one election) and any cost attributable to their combination must be apportioned equally among the elections.
(4)The Welsh Ministers may by regulations make provision in connection with the combining of polls at any elections under this section including provision modifying the Representation of the People Acts in relation to such elections.
(5)Before making regulations under this section the Welsh Ministers must consult such persons as they consider appropriate.
(6)The requirement to consult imposed by subsection (5) may be satisfied by consultation undertaken before the coming into force of this section.
(7)The power to make regulations under this section is exercisable by statutory instrument.
(8)Regulations must not be made under this section unless a draft of the regulations has been laid before and approved by a resolution of Senedd Cymru.
36CExpenditure by returning officers at local elections in Wales
(1)All expenditure properly incurred by a returning officer in relation to the holding of an election of a councillor for a county or county borough in Wales must, in so far as it does not, in cases where there is a scale fixed for the purposes of this section by the council for that area, exceed that scale, be paid by that council.
(2)All the expenditure properly incurred by a returning officer in relation to the holding of an election of a community councillor must, in so far as it does not, in cases where there is a scale fixed for the purposes of this section by the council of the county or county borough in which the community is situated (“the principal council”), exceed that scale, be paid by the principal council; and if the principal council so require, any expenditure so incurred must be repaid to them by the community council.
(3)Before a poll is taken at an election of a councillor for any local government area in Wales the council of that area or, in the case of an election of a community councillor, the council who appointed the returning officer must, at the request of the returning officer (including any person acting as returning officer), advance to the officer such reasonable sum in respect of the officer’s expenses at the election as the officer may require.”
(6)Mae rheoliadau a wneir o dan adran 36(3C) o Ddeddf 1983 sydd mewn grym yn union cyn i adran 13(2) ddod i rym yn parhau i gael effaith, i’r graddau y maent yn gymwys i ethol cynghorwyr ar gyfer ardaloedd llywodraeth leol yng Nghymru, fel pe bai’r rheoliadau wedi eu gwneud o dan adran 36B(4) o’r Ddeddf honno (fel a fewnosodir gan is-baragraff (5)).
(7)Yn adran 39 (etholiad i lenwi sedd wag pan fo etholiad lleol yn ddi-rym etc.)—
(a)yn is-adran (5)(a), ar ôl “section 36” mewnosoder “or section 36A”;
(b)yn is-adran (6), ym mharagraffau (a)(i) a (b)(i), ar ôl “section 36” mewnosoder “or section 36A”.
(8)Yn adran 40(3) (cyfrifo cyfnodau o amser ar gyfer etholiadau lleol), ar ôl “section 36” mewnosoder “or section 36A”.
(9)Yn adran 46 (darpariaeth bellach o ran pleidleisio mewn etholiad lleol)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “area”, yn y lle cyntaf y mae’n digwydd, mewnosoder “in England”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “election” mewnosoder “in England”;
(c)yn y pennawd, ar ôl “voting” mewnosoder “in England”.
(10)Ar ôl adran 46 mewnosoder—
“46AFurther provision as to local election voting in Wales
(1)Subsection (2) applies to a local government election for an electoral area in Wales where a simple majority system applies.
(2)An elector or person acting as proxy for an elector—
(a)may not give more than one vote for any one candidate;
(b)may not give more votes in all than the total number of councillors to be elected for the electoral ward.
(3)Subsection (4) applies to an election for an electoral ward of a county council or county borough council in Wales where a single transferable vote system applies.
(4)An elector or a person acting as proxy for an elector may not give more than one vote (whether as first preference or any subsequent preference) for any one candidate.
(5)No person is subject to an incapacity to vote at a local government election in Wales by reason of the fact that the person is, or is acting as, the returning officer at that election.”
(11)Yn adran 48(1) (dilysrwydd etholiadau lleol), ar ôl “section 36” mewnosoder “, section 36A”.
(12)Yn adran 49(5)(b) (effaith cofrestrau), ar ôl is-baragraff (iv) mewnosoder—
“(v)in the case of a person registered as a local government elector in Wales or entered in the list of proxies by virtue of being a qualifying foreign citizen, a qualifying foreign citizen,”.
(13)Yn y darpariaethau a ganlyn, ar ôl “section 36” mewnosoder “or section 36A”—
(a)adran 90(1)(b) (treuliau etholiadol mewn etholiad ar gyfer cynghorwyr cymuned neu gynghorwyr plwyf);
(b)adran 94(2) (cardiau pleidleisio ffug mewn etholiadau lleol);
(c)adran 96(1) (hawolgaeth i ddefnyddio ystafelloedd ar gyfer cyfarfodydd etholiad lleol);
(d)adran 97(2)(b) (cythryflon mewn cyfarfodydd etholiad lleol).
(14)Yn adran 99(1)(b) (ni chaiff swyddog neu glerc weithredu fel asiant i ymgeisydd), ar ôl “section 36” mewnosoder “, section 36A”.
(15)Yn adran 139(6) (treial deiseb etholiad: pleidleisiau cyfartal), yn y geiriau cyn paragraff (a), ac ym mharagraff (a), ar ôl “section 36” mewnosoder “, section 36A”.
(16)Yn adran 187(1) (cymhwyso’r Ddeddf i etholiadau cynghorau cymuned etc.) ar ôl “section 36” mewnosoder “or section 36A”.
(17)Yn adran 202(1) (darpariaethau dehongli cyffredinol), yn y diffiniad o “voter”, ar ôl “section 36” mewnosoder “, 36A”.
(18)Yn adran 203(1) (darpariaethau llywodraeth leol o ran Cymru a Lloegr)—
(a)yn y diffiniad o “electoral area”, yn lle paragraff (a) rhodder—
“(a)in England, any electoral division or ward or, in the case of a parish in which there are no wards, the parish, for which the election of councillors is held under the local government Act;
(aa)in Wales, any electoral ward of a county council or county borough council or community ward or, in the case of a community in which there are no wards, the community, for which the election of councillors is held under the local government Act;”;
(b)yn y lle priodol mewnosoder—
““simple majority system” has the meaning given by section 6(1) of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021;
”single transferable vote system” has the meaning given by section 6(2) of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021.”
3Yn adran 15(2) o Ddeddf Cynrychiolaeth y Bobl 1985 (cyfuno cynnal pleidleisiau), ar ôl “section 36” rhodder “or section 36B”.
4Yn rheol 9(3)(b) o Atodlen 2 i Ddeddf Etholaethau Seneddol 1986 (ystyr “local government boundaries”), yn lle “divisions” rhodder “wards”.
5Yn adran 12 o Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (gwrthdaro buddiannau mewn negodiadau staff), yn is-adran (2) ar ôl “section 80(1)(a)” mewnosoder “or section 80C(1)”.
6Ym mharagraff 68 o Atodlen 16 i Ddeddf Llywodraeth Leol (Cymru) 1994 (diwygiadau canlyniadol)—
(a)yn is-baragraff (8) hepgorer y geiriau o “and after that subsection insert—“ hyd at y diwedd;
(b)hepgorer is-baragraff (9);
(c)yn is-baragraff (10) hepgorer y geiriau o “and after that subsection insert—“ hyd at y diwedd.
7Ym mharagraff 2(4) o Atodlen 7 i Ddeddf yr Amgylchedd 1995 (aelodau awdurdod lleol o awdurdodau Parciau Cenedlaethol), yn lle “divisions” rhodder “wards”.
8(1)Mae Deddf Cynrychiolaeth y Bobl 2000 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 11 (diwygio gweithdrefnau yng ngoleuni cynlluniau treialu)—
(a)yn is-adran (6)—
(i)hepgorer “and Wales”;
(ii)ar ôl “made”, yr ail dro y mae’n digwydd, mewnosoder “in relation to local government elections in England”;
(b)ar ôl is-adran (6), mewnosoder—
“(6A)Rules made under section 36A of the 1983 Act (local elections rules in Wales) may make such provision as the Welsh Ministers consider appropriate in connection with any provision made by an order under subsection (1) in relation to local government elections in Wales.”
(3)Yn Atodlen 4 (pleidleisio absennol ym Mhrydain Fawr)—
(a)ym mharagraff 1(1), yn y diffiniad o “the appropriate rules”, ym mharagraff (b), ar ôl “section 36” mewnosoder “, section 36A”;
(b)ym mharagraff 6—
(i)yn is-baragraff (5), ar ôl “election” mewnosoder “(other than a local government election in Wales)”;
(ii)ar ôl is-baragraff (5) mewosoder—
“(5A)A person is not capable of voting as proxy at a local government election in Wales unless on the date of the election the person has attained the age of 16.”
9(1)Mae Deddf 2000 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 85 (opsiynau ar gyfer etholiadau)—
(a)yn is-adran (1) ar ôl “Part” mewnosoder “as it applies in relation to a principal council for an area in England,”;
(b)yn yr is-adran honno, o flaen “a principal council” mewnosoder “such”;
(c)yn y pennawd, ar ôl “elections” mewnosoder ”England”.
(3)Yn adran 86 (pŵer i bennu cynllun ar gyfer etholiadau), hepgorer is-adran (1).
10Ym mharagraff 4(3) o Atodlen 13 i Ddeddf Cefn Gwlad a Hawliau Tramwy 2000 (aelodau awdurdod lleol o fyrddau cadwraeth) yn lle “divisions” rhodder “wards”.
11Yn adran 7(2)(d) o Ddeddf Pleidiau Gwleidyddol, Etholiadau a Refferenda 2000 (gofyniad i ymgynghori â’r Comisiwn Etholiadol ar newidiadau i’r gyfraith etholiadol) hepgorer “and Wales”.
12Yn adran 17E o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (eithriad rhag anghymhwyso cynghorwyr rhag bod yn Aelodau o’r Senedd), yn is-adran (4)(a), ar ôl “section 37ZA(1)” mewnosoder “or (1A)”.
13(1)Mae Deddf Llywodraeth Leol a Chynnwys y Cyhoedd mewn Iechyd 2007 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 218 (diffinio termau penodol mewn deddfiadau)—
(a)yn is-adran (1), hepgorer paragraff (a);
(b)yn is-adran (2), hepgorer “the Local Government Act 1972 (c. 70).”
(3)Yn Atodlen 14, ym mharagraff 2(3), hepgorer yr is-adran (3B) sydd i’w mewnosod yn adran 80 o Ddeddf 1972.
14(1)Mae Mesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 56(3)(a) (arfer swyddogaethau gan gynghorwyr), yn lle “adran” rhodder “ward”.
(3)Yn adran 116(1)(b) (hysbysiadau cyhoeddus sy’n ymwneud â sedd wag ar gyngor cymuned sydd i’w llenwi drwy gyfethol), yn lle “adran 36(2)” rhodder “adran 36A”.
15(1)Mae Deddf Senedd ac Etholiadau (Cymru) 2020 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 24 (diogelu gwybodaeth am bersonau o dan 16 oed)—
(a)yn is-adran (2), yn y diffiniad o “cofnod neu restr o bleidleiswyr absennol”, ar ôl paragraff (b) mewnosoder—
“(c)i’r graddau y mae’n ymwneud ag etholiadau llywodraeth leol, cofnod a gedwir o dan baragraff 3(4) neu 7(6) o Atodlen 4 i Ddeddf Cynrychiolaeth y Bobl 2000 (p. 2) (pleidleisio absennol);
(d)i’r graddau y mae’n ymwneud ag etholiadau llywodraeth leol, rhestr a gedwir o dan baragraff 5 neu 7(8) o’r Atodlen honno;”;
(b)ar ôl is-adran (2) mewnosoder—
“(3)Yn adrannau 25 a 26, ystyr “etholiad llywodraeth leol” yw—
(a)etholiad ar gyfer cynghorwyr dros unrhyw ward etholiadol neu ward gymunedol yng Nghymru neu, yn achos cymuned yng Nghymru lle nad oes unrhyw wardiau, y gymuned, y cynhelir yr etholiad ar gyfer cynghorwyr ar ei chyfer o dan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70), neu
(b)etholiad i ethol maer etholedig (o fewn ystyr adran 39(1) o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 (p. 22)) ar gyfer awdurdod lleol yng Nghymru.”
(3)Yn adran 25 (eithriadau i’r gwaharddiad ar ddatgelu)—
(a)yn is-adran (3), yn lle “32ZA(5) a (5A)” rhodder “32ZBD(9) a (9A)”;
(b)yn is-adran (5)—
(i)ym mharagraff (b), ar ôl “Senedd” mewnosoder “, i aelod o awdurdod lleol yng Nghymru, i faer etholedig ar gyfer awdurdod lleol yng Nghymru neu i ymgeiswyr mewn etholiadau llywodraeth leol”;
(ii)ym mharagraff (c), ar ôl “Senedd” mewnosoder “neu mewn etholiadau llywodraeth leol”;
(iii)yn lle paragraff (e) rhodder—
“(e)rheoliad 61 o reoliadau 2001 (cofnodion neu restrau pleidleiswyr absennol) i’r graddau y mae’n gymwys i etholiadau llywodraeth leol ac unrhyw ddeddfiad sy’n gwneud darpariaeth sy’n cyfateb i’r rheoliad hwnnw mewn perthynas ag etholiadau’r Senedd;”;
(iv)yn lle paragraff (f) rhodder—
“(f)rheoliad 98 o reoliadau 2001 (cyflenwi i swyddogion canlyniadau) i’r graddau y mae’n gymwys i swyddogion canlyniadau cynghorau cymuned a swyddogion canlyniadau ar gyfer unrhyw etholiadau’r Senedd ac unrhyw ddeddfiad sy’n gwneud darpariaeth sy’n cyfateb i reoliad 98(4) mewn perthynas ag etholiadau’r Senedd.”
(4)Yn adran 26 (darpariaeth bellach ar gyfer eithriadau)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “Senedd” mewnosoder “, etholiadau llywodraeth leol neu refferenda lleol”;
(b)ar ôl is-adran (4), mewnosoder—
“(5)Yn yr adran hon, ystyr “refferendwm lleol” yw refferendwm a gynhelir o dan—
(a)adran 27 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 (p. 22) neu yn rhinwedd rheoliadau neu orchymyn a wnaed o dan Ran 2 o’r Ddeddf honno, neu
(b)adran 40 o Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011 (mccc 2).”
RHAN 2Is-ddeddfwriaeth
16(1)Mae Rheoliadau Cynrychiolaeth y Bobl (Cymru a Lloegr) 2001 wedi eu diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn rheoliad 32(1) ar ôl “(aza),” mewnosoder “(azaa),”.
(3)Yn rheoliad 42—
(a)ym mharagraff (1), ar ôl “(3),” mewnosoder “(3A),”;
(b)ar ôl paragraff (3), mewnosoder—
“(3A)To indicate that a qualifying foreign citizen is registered only in the register of local government electors in Wales, the letter “M” shall be placed against the person’s entry.”
(4)Yn rheoliad 65(b)—
(a)hepgorer “or (3AB)”;
(b)ar ôl “section 36” mewnosoder “or subsection (1) of section 36B”.
17(1)Mae Rheoliadau Cynrychiolaeth y Bobl (Cyfuno Cynnal Pleidleisiau) (Cymru a Lloegr) 2004 wedi eu diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn rheoliad 4(10), yn y diffiniad o “relevant enactment”, ym mharagraff (b)—
(a)hepgorer “(3AB) or”;
(b)ar ôl ”(3AC)” mewnosoder “, or section 36B(1)”.
(3)Yn rheoliad 5(1)—
(a)ym mharagraff (c), ar ôl “election” mewnosoder “in England,”;
(b)ar ôl paragraff (c), mewnosoder—
“(ca)at a local government election in Wales, by those rules in the rules made under section 36A of the 1983 Act which correspond to the rules specified in paragraph (2);”.
(4)Yn rheoliad 6—
(a)ym mharagraff (1)(c)—
(i)ar ôl “section 36” mewnosoder “of the 1983 Act”;
(ii)hepgorer “and Wales”;
(iii)o flaen “of the 1983 ” mewnosoder “and subsections (1) to (3) of section 36C”;
(iv)ar ôl “Act” mewnosoder “(local elections in Wales)”;
(b)ym mharagraff (2) ar ôl “section 36(6)” mewnosoder “and section 36C(3)”;
(c)ym mharagraff (4)—
(i)hepgorer “, (3AB)”;
(ii)ar ôl “(3AC)” mewnosoder “or section 36B(1)”.
18Yn rheoliad 6(1) o Reoliadau Ardaloedd Gwella Busnes (Cymru) 2005 (trefnydd y bleidlais), yn lle’r geiriau o “a benodwyd” hyd at y diwedd, rhodder “sydd, yn rhinwedd adran 35(1A) o Ddeddf Cynrychiolaeth y Bobl 1983, yn swyddog canlyniadau ar gyfer etholiadau i’r awdurdod bilio perthnasol”.
19(1)Mae Rheolau Etholiadau Lleol (Prif Ardaloedd) (Cymru a Lloegr) 2006 wedi eu diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn Atodlen 2, yn rheol 26 (cyfarpar a dogfennau sydd i’w darparu mewn gorsafoedd pleidleisio mewn etholiadau llywodraeth leol)—
(a)ar ôl paragraff (4) mewnosoder—
“(4A)In the case of an election of councillors of a principal area in Wales, the returning officer must cause to be displayed at each polling station an enlarged sample copy of the ballot paper.
(4B)The enlarged sample copy displayed may include a translation of the words on the ballot paper into such languages other than English and Welsh as the returning officer considers appropriate.”;
(b)ym mharagraff (5)(a)—
(i)ar y dechrau mewnosoder “in the case of an election of councillors of a principal area in England,”;
(ii)hepgorer “and”;
(c)ar ôl paragraff (5)(a) mewnosoder—
“(aa)in the case of an election of councillors of a principal area in Wales, an enlarged hand-held sample copy of the ballot paper for the assistance of voters who are partially sighted; and”;
(d)ar ôl paragraff (5) mewnosoder—
“(5A)The sample copy of the ballot paper referred to in paragraph (4A) and (5)(aa) must be clearly marked as specimen and provided only for the guidance of voters.”
(3)Yn Atodlen 3, yn rheol 26 (cyfarpar a dogfennau sydd i’w darparu mewn gorsafoedd pleidleisio mewn etholiad llywodraeth leol pan gyfunir cynnal pleidlais)—
(a)ar ôl paragraff (5) mewnosoder—
“(5A)In relation to an election of councillors of a principal area in Wales the returning officer must cause to be displayed inside each polling station an enlarged sample copy of the ballot paper.
(5B)The enlarged sample copy displayed may include a translation of the words on the ballot paper into such languages other than English and Welsh as the returning officer considers appropriate.”;
(b)ym mharagraff (6)(a)—
(i)ar y dechrau, mewnosoder “In relation to an election of councillors of a principal area in England,”;
(ii)ar y diwedd hepgorer “and”;
(c)ar ôl paragraff (6)(a) mewnosoder—
“(aa)in relation to an election of councillors of a principal area in Wales, an enlarged hand-held sample copy of the ballot paper for the assistance of voters who are partially sighted; and”;
(d)ar ôl paragraff (6) mewnosoder—
“(6A)The sample copy of the ballot paper referred to in paragraph (5A) and (6)(aa) must be—
(a)clearly marked as specimen and provided only for the guidance of voters, and
(b)printed on the same colour paper as the ballot papers.”
(a gyflwynir gan adrannau 29 a 37)
ATODLEN 3Diwygiadau mewn perthynas â Rhan 2: pŵer cymhwysedd cyffredinol
RHAN 1Diwygiadau mewn perthynas â Phennod 1 o Ran 2: y pŵer cyffredinol
1(1)Mae Rhan 1 o Ddeddf 2000 (hybu llesiant economaidd, cymdeithasol neu amgylcheddol etc.) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 2 (hybu llesiant)—
(a)yn is-adran (1)—
(i)yn lle “local authority in Wales are” rhodder “community council is”;
(ii)yn lle “they consider” rhodder “it considers”;
(iii)ym mharagraffau (a) i (c) yn lle “their” ym mhob lle y mae’n digwydd rhodder “its”;
(b)yn is-adran (2), ym mharagraffau (a) a (b) yn lle “local authority’s” ym mhob lle y mae’n digwydd rhodder “community council’s”;
(c)yn lle is-adrannau (3B) a (3C) rhodder—
“(3B)In determining whether or how to exercise the power under subsection (1), a community council must have regard to the local well-being plan published under Part 4 of the Well-being of Future Generations (Wales) Act 2015 (anaw 2) by the public services board that includes as a member the county council or county borough council in whose area lies the community or communities for which the community council is established.”;
(d)yn is-adran (4), yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(e)yn is-adran (5)—
(i)yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(ii)yn lle “their area if they consider” rhodder “its area if it considers”;
(f)ym mhennawd adran 2, ar y diwedd mewnosoder “by community councils”.
(3)Yn adran 3 (cyfyngiadau ar bŵer i hybu llesiant)—
(a)yn is-adran (1)—
(i)yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(ii)yn lle “they are” rhodder “it is”;
(iii)yn lle “their” rhodder “its”;
(b)yn is-adran (2), yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(c)yn is-adran (3), yn lle “local authorities” rhodder “community councils”;
(d)yn is-adran (3A)—
(i)ym mharagraffau (a) a (b), yn lle “local authorities” ym mhob lle y mae’n digwydd rhodder “community councils”;
(ii)ym mharagraff (c), yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(e)yn is-adran (4), yn lle “he considers” rhodder “they consider”;
(f)yn is-adran (4A), ym mharagraffau (a) a (b) yn lle “authority or to authorities” ym mhob lle y mae’n digwydd rhodder “community council or to community councils”;
(g)yn is-adran (5), yn lle “local authority” rhodder “community council”;
(h)yn is-adran (6), yn lle “he considers” rhodder “they consider”.
(4)Hepgorer adran 5 (pŵer i ddiwygio neu ddiddymu deddfiadau).
(5)Yn adran 7 (pŵer i addasu deddfiadau ynglŷn â chynlluniau etc.), yn is-adran (1) yn lle “subsections (4) and (6)” rhodder “subsection (4)”.
(6)Yn y croesbennawd sy’n dod o flaen adran 9, yn lle’r geiriau ar ôl “under” rhodder “this Part”.
(7)Yn adran 9A (y weithdrefn ar gyfer gorchmynion o dan adrannau 5 a 7)—
(a)yn is-adran (1), hepgorer “5 or”;
(b)yn is-adran (2), hepgorer “5 or”;
(c)yn is-adran (3)—
(i)hepgorer “5 or”;
(ii)hepgorer “5(3A) or”;
(d)yn is-adrannau (5) i (7) a’r pennawd, hepgorer “5 or” ym mhob lle y mae’n digwydd.
2Yn Neddf Llywodraeth Leol 2003, yn adran 116 (cynnal pleidleisiau lleol)—
(a)ym mharagraff (a)(ii), yn lle “services, or” rhodder “services.”;
(b)hepgorer paragraff (b).
3Yn adran 115 o Ddeddf Llywodraeth Leol a Chynnwys y Cyhoedd mewn Iechyd 2007 (gorchmynion o dan Ran 1 o Deddf 2000), hepgorer is-adrannau (3) a (4).
4Ym Mesur 2009, yn Atodlen 2 (mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol) hepgorer paragraffau 1 a 2 a’r croesbennawd sy’n dod o’u blaenau.
5Ym Mesur 2011, hepgorer adran 126(2) a (3) (sy’n diwygio adrannau 2 a 5 o Ddeddf 2000).
6Yn Neddf Lleoliaeth 2011, yn Atodlen 1 (diwygiadau canlyniadol) hepgorer paragraff 3.
7Yn Neddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, yn Atodlen 4 (byrddau gwasanaethau cyhoeddus: diwygiadau canlyniadol a diddymu) hepgorer paragraffau 3 a 4.
Y Ddeddf hon
8Yn Atodlen 14 i’r Ddeddf hon, hepgorer paragraff 2.
RHAN 2Diwygiadau mewn perthynas â Phennod 2 o Ran 2: cynghorau cymuned cymwys
9Yn Neddf 1972, yn adran 137(9) (pŵer awdurdodau lleol i fynd i wariant at ddibenion penodol nad ydynt wedi eu hawdurdodi fel arall), ym mharagraff (b) ar ôl “community council” mewnosoder “which is not an eligible community council for the purposes of Part 2 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021 (general power of competence)”.
10Yn Neddf 2000, hepgorer adrannau 2 a 3 (pŵer cynghorau cymuned i hybu llesiant).
11(1)Mae Deddf Cenedligrwydd, Mewnfudo a Lloches 2002 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 55 (hawliadau hwyr: gwrthod rhoi cymorth), yn is-adran (4) hepgorer paragraff (c) (ond nid yr “and” sy’n ei ddilyn).
(3)Yn Atodlen 3 (cadw cymorth yn ôl a’i dynnu’n ôl), ym mharagraff 1(1) hepgorer paragraff (k).
12(1)Mae Deddf Llywodraeth Leol 2003 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 93 (pŵer i godi ffi am wasanaethau disgresiynol), yn is-adran (7) hepgorer paragraff (c).
(3)Yn Atodlen 3 (diwygio pwerau penodol), hepgorer paragraff 12.
13(1)Mae Mesur 2011 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
(2)Hepgorer adran 127 (deddfiadau sy’n atal cyngor cymuned rhag arfer ei bŵer llesiant).
(3)Hepgorer Pennod 9 o Ran 7 (achredu ansawdd mewn llywodraeth gymunedol).
(4)Yn adran 172 (gorchmynion a rheoliadau)—
(a)yn is-adran (2)(a), hepgorer “neu 140”;
(b)yn is-adran (2)(b) hepgorer “127 neu”.
(5)Hepgorer adran 173 (y weithdrefn sy’n gymwys i orchmynion penodol o dan adran 127).
14Yn Neddf Lleoliaeth 2011, yn Atodlen 1 (diwygiadau canlyniadol) hepgorer paragraffau 2 a 4 a’r croesbennawd sy’n dod o flaen paragraff 2.
Y Ddeddf hon
15Yn Rhan 1 o’r Atodlen hon, ym mharagraff 1 hepgorer is-baragraffau (2) a (3).
(a gyflwynir gan adrannau 47 a 49)
ATODLEN 4HYSBYSIAD AM GYFARFODYDD AWDURDODAU LLEOL, MYNEDIAD AT DDOGFENNAU A MYNYCHU CYFARFODYDD
RHAN 1HYSBYSIAD AM GYFARFODYDD AWDURDODAU LLEOL A MYNEDIAD AT DDOGFENNAU
Hysbysiadau am gyfarfodydd awdurdodau lleol
1Yn adran 100A o Ddeddf 1972 (mynediad at gyfarfodydd prif gynghorau)—
(a)yn is-adran (6)—
(i)ym mharagraff (a), ar y dechrau mewnosoder “in relation to a principal council in England,”;
(ii)ar ôl paragraff (a) mewnosoder—
“(aa)in relation to a principal council in Wales, public notice of the meeting must be given—
(i)in accordance with subsection (6A), and
(ii)by publishing the notice electronically,
at least three clear days before the meeting or, if the meeting is convened at shorter notice, then at the time it is convened;”;
(b)ar ôl is-adran (6) mewnosoder—
“(6A)The notice given under subsection (6)(aa) must—
(a)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held through remote means only, give details of the time of the meeting and how to access it;
(b)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, give details of the time and place of the meeting and how to access it;
(c)where the meeting is not open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, give details of the time and place of the meeting and the fact that it is not open to the public;
(d)where the meeting is not open to the public and is held through remote means only, give details of the time of the meeting, and the fact that it is being held through remote means only and is not open to the public.”
2Yn adran 100K o Ddeddf 1972 (dehongli a chymhwyso Rhan 5A), yn is-adran (3) ar ôl “sections 100A(6)(a)” mewnosoder “and (aa)”.
3Ym mharagraff 4 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972 (hysbysiadau am gyfarfodydd prif gynghorau)—
(a)yn is-baragraff (2), ar ôl “in Wales” mewnosoder “or, if the meeting is convened at shorter notice, then at the time it is convened”;
(b)yn is-baragraff (2)(a)—
(i)yn lle “of the time and place of the intended meeting shall be published at the council’s offices” rhodder “of the intended meeting containing the information required by sub-paragraph (2A) must be published electronically”, a
(ii)yn lle “be signed by” rhodder “set out the names of”;
(c)ar ôl is-baragraff (2) mewnosoder—
“(2A)The information required to be in a notice under sub-paragraph (2)(a) consists of—
(a)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held through remote means only, details of the time of the meeting and how to access it;
(b)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, details of the time and place of the meeting and how to access it;
(c)where the meeting is not open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, details of the time and place of the meeting and the fact that it is not open to the public;
(d)where the meeting is not open to the public and is held through remote means only, details of the time of the meeting and the fact that it is being held through remote means only and is not open to the public.
(2B)In sub-paragraph (2A), references to a meeting held through remote means are to a meeting held by means of any equipment or other facility which enables persons who are not in the same place to speak to and be heard by each other (whether or not the equipment or facility enables those persons to see and be seen by each other).”
4Ym mharagraff 26 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972 (hysbysiadau am gyfarfodydd cynghorau cymuned)—
(a)yn is-baragraff (2), ar ôl “community council” mewnosoder “or, if the meeting is convened at shorter notice, then at the time it is convened”;
(b)yn is-baragraff (2)(a)—
(i)yn lle “of the time and place of the intended meeting” rhodder “of the meeting containing the information required by sub-paragraph (2ZA)”, a
(ii)yn lle “be signed by” rhodder “set out the names of”;
(c)ar ôl is-baragraff (2) mewnosoder—
“(2ZA)The information required to be in a notice under sub-paragraph (2)(a) consists of—
(a)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held through remote means only, details of the time of the meeting and how to access it;
(b)where the meeting or part of the meeting is open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, details of the time and place of the meeting and how to access it;
(c)where the meeting is not open to the public and is held partly through remote means or is not held through remote means, details of the time and place of the meeting and the fact that it is not open to the public;
(d)where the meeting is not open to the public and is held through remote means only, details of the time of the meeting and the fact that it is being held through remote means only and is not open to the public.
(2ZB)In sub-paragraph (2ZA), references to a meeting held through remote means are to a meeting held by means of any equipment or other facility which enables persons who are not in the same place to speak to and be heard by each other (whether or not the equipment or facility enables those persons to see and be seen by each other).”
5Yn adran 1 o Ddeddf Cyrff Cyhoeddus (Mynediad at Gyfarfodydd) 1960 (p. 67) (rhoi mynediad at gyfarfodydd i’r cyhoedd)—
(a)yn is-adran (4)(a), ar y diwedd mewnosoder “(but see subsections (4ZA) to (4ZC) for further provision in relation to notices of meetings of certain bodies in Wales)”;
(b)ar ôl is-adran (4), mewnosoder—
“(4ZA)Subsection (4ZB) applies to community councils and joint boards or joint committees which discharge functions of community councils or of community councils and of a principal council in Wales within the meaning of the Local Government Act 1972.
(4ZB)In the case of a meeting of a body to which this subsection applies—
(a)a copy of the notice mentioned in subsection (4)(a) must also be published electronically at least three clear days before the meeting or, if the meeting is convened at shorter notice, then at the time it is convened;
(b)if the meeting is held partly through remote means, the notice under subsection (4)(a) must give details of how to access the meeting (as well as its time and place);
(c)if the meeting is held through remote means only, the notice under subsection (4)(a) must give details of how to access the meeting as well as its time, but not its place.
(4ZC)In subsection (4ZB)—
(a)references to a meeting held through remote means are to a meeting held by means of any equipment or other facility which enables persons who are not in the same place to speak to and be heard by each other (whether or not the equipment or facility enables those persons to see and be seen by each other);
(b)the requirement imposed on a body to publish a notice electronically is, where the body has its own website, a requirement to publish on that website.”
Copïau o ddogfennau sy’n ymwneud â chyfarfodydd awdurdodau lleol a chyhoeddi’r dogfennau hynny
6(1)Mae adran 100B o Ddeddf 1972 (mynediad at agenda ac at adroddiadau cysylltiedig) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adrannau (1), (4), (6) a (7)(a) ar ôl “principal council” mewnosoder “in England”.
(3)Yn y pennawd, ar ôl “reports” mewnosoder “: principal councils in England”.
7Ar ôl adran 100B o Ddeddf 1972 (mynediad at agenda ac at adroddiadau cysylltiedig), mewnosoder—
“100BAAccess to agenda and connected reports: principal councils in Wales
(1)Copies of the agenda for a meeting of a principal council in Wales and copies of any report for the meeting must be published—
(a)electronically, and
(b)in accordance with subsections (3) to (5).
(2)If the proper officer thinks fit, there may be excluded from the copies of reports published under subsection (1) the whole of a report which, or any part which, relates only to items during which, in the officer’s opinion, the meeting is likely not to be open to the public.
(3)A document required to be published under subsection (1) must be published at least three clear days before the meeting, or, if the meeting is convened at shorter notice, then at the time it is convened.
(4)If an item is added to an agenda, copies of which have been published, copies of the item or revised agenda and copies of any report for the meeting relating to the item must be published at the time the item is added to the agenda.
(5)Nothing in subsections (3) and (4) requires a document or copies of an agenda, item or report to be published until the document or copies are available to members of the council.
(6)An item of business may not be considered at a meeting of a principal council in Wales unless either—
(a)a copy of the agenda including the item (or a copy of the item) is published electronically at least three clear days before the meeting, or, if the meeting is convened at shorter notice, at the time it is convened, or
(b)by reason of special circumstances, which must be specified in the minutes, the chair of the meeting is of the opinion that the item should be considered at the meeting as a matter of urgency.
(7)Where the whole or part of a report is excluded under subsection (2)—
(a)every copy of the report or of the part must be marked “Not for publication”, and
(b)there must be stated on every copy of the report or of the part a description, in terms of Schedule 12A, of the exempt information by virtue of which the council is likely to exclude the public during the item to which the report relates.
(8)Where a meeting of a principal council in Wales—
(a)is required by section 100A to be open to the public during the proceedings or part of them, and
(b)is not held through remote means only,
there must be made available for the use of members of the public present at the meeting a reasonable number of copies of the agenda and of the reports for the meeting.
(9)There must, on request and on payment of postage or other necessary charge for transmission, be supplied for the benefit of any newspaper—
(a)a copy of the agenda for a meeting of a principal council in Wales and a copy of each of the reports for the meeting,
(b)such further statements or particulars, if any, as are necessary to indicate the nature of the items included in the agenda, and
(c)if the proper officer thinks fit in the case of any item, copies of any other documents supplied to members of the council in connection with the item.
(10)Subsection (2) applies in relation to copies of reports provided under subsection (8) or (9) as it applies in relation to copies of reports published under subsection (1).”
8(1)Mae adran 100C o Ddeddf 1972 (edrych ar gofnodion a dogfennau eraill ar ôl cyfarfodydd) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (1), ar ôl “principal council” mewnosoder “in England”.
(3)Ar ôl is-adran (1) mewnosoder—
“(1A)After a meeting of a principal council in Wales the documents listed in subsection (1B) must—
(a)be published electronically, and
(b)remain accessible electronically to members of the public until the expiration of the period of six years beginning with the date of the meeting.
(1B)The documents are—
(a)the minutes, or a copy of the minutes, of the meeting, excluding so much of the minutes of proceedings during which the meeting was not open to the public as discloses exempt information,
(b)where applicable, a summary under subsection (2),
(c)a copy of the agenda for the meeting, and
(d)a copy of so much of any report for the meeting as relates to any item during which the meeting was open to the public.
(1C)As soon as reasonably practicable after a meeting of a principal council in Wales, and in any event before the end of seven working days beginning with the day on which the meeting is held, the council must publish electronically a note setting out—
(a)the names of the members who attended the meeting, and any apologies for absence;
(b)any declarations of interest;
(c)any decision taken at the meeting, including the outcomes of any votes, but excluding anything relating to a decision taken when the meeting was not open to the public as discloses exempt information.”
(4)Yn is-adran (2), ar ôl “subsection (1)(a) above” mewnosoder “, or the document published under subsections (1A) and (1B)(a),”.
(5)Yn y pennawd ar ôl “Inspection” mewnosoder “and publication”.
9(1)Mae adran 100D o Ddeddf 1972 (papurau cefndirol) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (1)—
(a)ar ôl “members of the public” mewnosoder “, or are required by section 100BA(1) or 100C(1A) to be published electronically”;
(b)hepgorer yr “and” ar ôl paragraff (a);
(c)ym mharagraff (b) ar y dechrau mewnosoder “in relation to a principal council in England,”;
(d)ar ôl paragraff (b) mewnosoder “, and
(c)in relation to a principal council in Wales, each of the documents included in that list must be published electronically, but if in the opinion of the proper officer it is not reasonably practicable to publish a document included in the list electronically at least one copy of the document must be open to inspection at the offices of the council.”
(3)Yn is-adran (2) ar y dechrau mewnosoder “In relation to a principal council in England,”.
(4)Ar ôl is-adran (2) mewnosoder—
“(2A)In relation to a principal council in Wales, copies of documents included in the list must—
(a)where they are published under subsection (1)(c), remain accessible electronically to members of the public until the expiration of the period of six years beginning with the date of the meeting, and
(b)where they are open to inspection under subsection (1)(c), be open to inspection by members of the public at the offices of the council until the expiration of that period.”
(5)Yn is-adran (4)(b) ar ôl “the public” mewnosoder “or published electronically”.
(6)Yn y pennawd ar ôl “Inspection” mewnosoder “and publication”.
10(1)Mae adran 100H o Ddeddf 1972 (darpariaeth atodol ynghylch mynediad at gyfarfodydd a dogfennau) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (2), ar y dechrau mewnosoder “In relation to a principal council in England,”.
(3)Ar ôl is-adran (2) mewnosoder—
“(2A)In relation to a principal council in Wales, where a document is open to inspection by a person under any provision of this Part the person may, subject to subsection (3) below—
(a)make copies of the document or parts of the document, or
(b)require the person having custody of the document to provide a copy of the document or of parts of the document,
upon payment of such reasonable fee as may be required for the facility.”
(4)Yn is-adran (3)—
(a)yn lle “Subsection (2) above does” rhodder “Subsections (2), (2A) and (6A) do”;
(b)yn lle “that subsection” rhodder “those subsections”.
(5)Ar ôl is-adran (3) mewnosoder—
“(3A)Provisions in this Part which require the publication of documents by a principal council in Wales do not require or authorise the doing of any act which infringes the copyright in any work except that, where the owner of the copyright is the council, nothing done in pursuance of those provisions constitutes an infringement of the copyright.”
(6)Yn is-adran (5)—
(a)hepgorer yr “or” ar ôl paragraff (a);
(b)ar ôl paragraff (a), mewnosoder—
“(aa)is published electronically by a principal council in Wales, or”;
(c)ym mharagraff (b), ar ôl “100B(7)” mewnosoder “or 100BA(9)”.
(7)Yn is-adran (6)—
(a)ym mharagraff (b), ar ôl “100B(7)(b)” mewnosoder “or 100BA(9)(b)”;
(b)ym mharagraff (c), ar ôl “100B(7)(c)” mewnosoder “or 100BA(9)(c)”;
(c)ar ôl paragraff (e), mewnosoder—
“(f)the note required to be published by a principal council in Wales under section 100C(1C).”
(8)Ar ôl is-adran (6) mewnosoder—
“(6A)A principal council in Wales must put in place facilities for members of the public who would otherwise not be able to do so, to access—
(a)notices or other documents required to be published electronically under sections 100A(6)(aa), 100BA(1), 100C(1A) and (1C) and 100D(1)(c), and
(b)documents required to remain accessible electronically under sections 100C(1A) and 100D(2A)(a).”
(9)Ar ôl is-adran (7) mewnosoder—
“(8)A principal council in Wales must have regard to any guidance issued by the Welsh Ministers about the exercise of its functions relating to the publication, provision and inspection of documents under this Part.”
11Yn adran 228(1) o Ddeddf 1972 (cofnodion cyfarfodydd cyngor cymuned), hepgorer “or community”.
12Ar ôl paragraff 26 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972 (hysbysiadau am gyfarfodydd cynghorau cymuned), mewnosoder—
“26ZA(1)As soon as reasonably practicable after a meeting of a community council, and in any event before the end of seven working days beginning with the day on which the meeting is held, the council must publish electronically a note setting out—
(a)the names of the members who attended the meeting, and any apologies for absence;
(b)any declarations of interest;
(c)any decision taken at the meeting, including the outcomes of any votes.
(2)The duty under sub-paragraph (1)(c) to publish a note setting out any decisions does not apply—
(a)in relation to a decision relating to business which was transacted in private, or
(b)where disclosure of the information would be contrary to any enactment.”
Cymhwyso i bwyllgorau ac is-bwyllgorau
13Yn adran 100E o Ddeddf 1972 (cymhwyso i bwyllgorau ac is-bwyllgorau), yn is-adran (2)—
(a)hepgorer yr “and” ar ôl paragraff (b);
(b)ar ôl paragraff (b) mewnosoder—
“(ba)the requirement in sections 100A(6)(aa), 100BA(1), 100C(1A) and (1C) and 100D(1)(c) to publish a document electronically is complied with if it is published electronically by every constituent principal council;
(bb)the requirement in sections 100C(1A) and 100D(2A)(a) for a document to remain accessible electronically is complied with if the document remains accessible on the website of every constituent principal council; and”;
(c)ym mharagraff (c), ar ôl “100D(1)” mewnosoder “and (2A)(b)”.
Cymhwyso a dehongli
14Yn adran 100J o Ddeddf 1972 (cymhwyso i awdurdodau eraill etc.), ar ôl is-adran (4AA) mewnosoder—
“(4AB)References to a principal council in Wales in this Part include—
(a)a National Park authority for a National Park in Wales;
(b)a fire and rescue authority for an area in Wales;
(c)a joint board or joint committee which falls within subsection (2) and which discharges functions of two or more principal councils in Wales.”
15Yn adran 100K o Ddeddf 1972 (dehongli a chymhwyso Rhan 5A), ar ôl is-adran (1) mewnosoder—
“(1A)In this Part references to a meeting of a principal council in Wales held through remote means are to a meeting held by means of any equipment or other facility which enables persons who are not in the same place to speak to and be heard by each other (whether or not the equipment or facility enables those persons to see and be seen by each other).”
16Yn adran 270 o Ddeddf 1972 (dehongli), ar ôl is-adran (1) mewnosoder—
“(1A)A requirement to publish a notice or document electronically, imposed by—
(a)this Act on a local authority in Wales, or
(b)Part 5A on a body or authority in Wales (other than a principal council),
is, where such an authority has its own website, a requirement to publish on that website.”
Cyhoeddi hysbysiadau cyhoeddus a roddir gan awdurdodau lleol
17(1)Mae adran 232 o Ddeddf 1972 (hysbysiadau cyhoeddus) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (1)—
(a)hepgorer yr “and” ar ddiwedd paragraff (a);
(b)ar ôl paragraff (b) mewnosoder “; and
(c)where the local authority is a local authority in Wales, by publishing it electronically.”
(3)Hepgorer is-adran (1ZA).
(4)Ar ôl is-adran (2) mewnosoder—
“(3)The Welsh Ministers may by regulations make further or different provision about the manner of giving a public notice required to be given by a local authority in Wales.
(4)Regulations under subsection (3) may also make provision about the manner of giving a public notice required to be given by—
(a)a National Park authority for a National Park in Wales;
(b)a fire and rescue authority constituted by a scheme under section 2 of the Fire and Rescue Services Act 2004, or a scheme to which section 4 of that Act applies, for an area in Wales.
(5)Regulations under subsection (3) may—
(a)make different provision for different purposes;
(b)include supplementary, incidental, consequential, transitional, transitory or saving provision (including provision amending, modifying, repealing or revoking any enactment (including this Act and the Local Government and Elections (Wales) Act 2021)).
(6)A statutory instrument containing regulations under subsection (3) must not be made unless a draft of the instrument has been laid before and approved by resolution of Senedd Cymru.”
18Yn Atodlen 7 i Ddeddf yr Amgylchedd 1995 (p. 25) (awdurdodau Parciau Cenedlaethol), ym mharagraff 17(2)(d) (cymhwyso darpariaethau Deddf 1972 ynghylch cyflwyno a dilysu dogfennau i awdurdodau Parciau Cenedlaethol) yn lle “to 234” rhodder “, 232 (other than subsection (1)(c)), 233 and 234”.
Cyflwyno gwysion ar ffurf electronig i aelodau fynychu cyfarfodydd awdurdodau lleol
19(1)Mae Atodlen 12 i Ddeddf 1972 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Ym mharagraff 4(2)(b) (gwysion i gyfarfodydd prif gynghorau)—
(a)yn lle “signed” rhodder “authenticated”;
(b)yn lle’r geiriau o “shall” hyd at ddiwedd y paragraff hwnnw rhodder “must, subject to sub-paragraph (3), be sent to every member of the council electronically; and each member must specify an electronic address for that purpose.”
(3)Ar ôl paragraff 4(2B) (a fewnosodir gan baragraff 3(c) o’r Atodlen hon), mewnosoder—
“(2C)In sub-paragraph (2)(b) “authenticated” means signed or otherwise authenticated in such manner as the proper officer considers appropriate.”
(4)Ym mharagraff 4(3) yn lle’r geiriau o “some address” hyd at ddiwedd yr is-baragraff hwnnw rhodder “an address specified in the notice rather than electronically, such summonses must be sent to that member by being left at, or sent by post to, that address.”
(5)Ym mharagraff 26(2)(b) (gwysion i gyfarfodydd cynghorau cymuned)—
(a)yn lle “signed” rhodder “authenticated”;
(b)yn lle’r geiriau o “shall” hyd at ddiwedd y paragraff hwnnw, rhodder “must, subject to sub-paragraph (2C), be sent to every member of the council electronically; and each member must specify an electronic address for that purpose.”
(6)Ar ôl paragraff 26(2A), mewnosoder—
“(2B)In sub-paragraph (2)(b) “authenticated” means signed or otherwise authenticated in such manner as the proper officer considers appropriate.
(2C)If a member of a community council gives notice in writing to the proper officer of the council that summonses to attend meetings of the council should be sent to the member at an address specified in the notice rather than electronically, such summonses must be sent to that member by being left at, or sent by post to, that address.”
Lleoliad cyfarfodydd cyngor cymuned
20(1)Ym mharagraff 26 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972, yn lle is-baragraff (1) rhodder—
“(1)Meetings of the community council and its committees and sub-committees are to be held at such place, either within or outside the council’s area, as the council may direct.”
(2)O ganlyniad i is-baragraff (1), yn Atodlen 6 i Ddeddf Trwyddedu 2003 (p. 17) (mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol) hepgorer paragraff 61(2)(b).
Hysbysiadau am gyfarfodydd pwyllgorau ac is-bwyllgorau cyngor cymuned i’w cyhoeddi
21Ym mharagraff 26 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972, ar ôl is-baragraff (2C) (a fewnosodir gan baragraff 19(6) o’r Atodlen hon) mewnosoder—
“(2D)At least three clear days before a meeting of a committee or sub-committee of a community council, notice of the time and place of the intended meeting must be published electronically and fixed in a conspicuous place in the community.
(2E)If the chairman of a committee or sub-committee of a community council considers that a meeting of the committee or sub-committee should take place urgently, sub-paragraph (2D) has effect as if for the words “three clear days” there were substituted “twenty four hours”.”
Darpariaeth arbed
22Mae adrannau 100A i 100D a 100H o Ddeddf 1972 yn gymwys i gynghorau iechyd cymuned a phwyllgorau iechyd cymuned yn unol ag adran 1 o Ddeddf Cynghorau Iechyd Cymuned (Mynediad at Wybodaeth) 1988 (p. 24) (mynediad at gyfarfodydd a dogfennau cynghorau iechyd cymuned) fel pe na bai’r diwygiadau a wneir gan baragraffau 1,2 a 6 i 10 o’r Atodlen hon wedi eu gwneud.
RHAN 2MYNYCHU CYFARFODYDD AWDURDODAU LLEOL: DIWYGIADAU CANLYNIADOL
Mynychu cyfarfodydd awdurdodau lleol: diwygiadau sy’n ganlyniadol ar adran 47
23(1)Yn Rhan 4 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972 (cyfarfodydd cyngor cymuned), ym mharagraff 29 yn lle is-baragraff (1) rhodder—
“(1)The manner of voting at meetings of a community council is to be decided by the council, but (if a vote is necessary on the question) the proper officer is to determine the manner of voting on that decision; if agreement cannot be reached, the proper officer is to determine the manner of voting on all other matters.”
(2)Ym Mesur 2011, hepgorer adran 4 (mynychu cyfarfodydd o bell).
(3)Yn Neddf 2013, hepgorer adran 59 (mynychu cyfarfodydd prif gynghorau o bell).
(4)Yn Rheoliadau Awdurdodau Lleol (Trefniadau Gweithrediaeth) (Swyddogaethau a Chyfrifoldebau) (Cymru) 2007 (O.S. 2007/399), yn Atodlen 1 (swyddogaethau nad ydynt i fod yn gyfrifoldeb i weithrediaeth), yn y tabl yn Rhan Ff (swyddogaethau amrywiol), ar ôl paragraff 18 mewnosoder—
“19 Y dyletswydd i wneud trefniadau ar gyfer cynnal cyfarfodydd prif gyngor neu ei weithrediaeth | Adran 47(1) o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021” |
(a gyflwynir gan adran 54)
ATODLEN 5DIWYGIADAU CANLYNIADOL MEWN PERTHYNAS Â PHRIF WEITHREDWYR
1Yn adran 112(2A) o Ddeddf 1972 (cynghorau’n pennu telerau ac amodau staff uwch penodol), yn lle “heads of paid service” rhodder “chief executives”.
2Mae Deddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
3Yn adran 114(3A) (prif swyddog cyllid yn ymgynghori wrth lunio adroddiadau)—
(a)ym mharagraff (a), ar ôl “Local Government and Housing Act 1989” mewnosoder “or, in the case of a Welsh county council or county borough council, the person who is for the time being appointed as the authority’s chief executive under section 54 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(b)ym mharagraff (b), yn lle “that Act” rhodder “the Local Government and Housing Act 1989”.
4Yn adran 114A(3) (prif swyddog cyllid yn ymgynghori wrth lunio adroddiadau pan fo cyngor yn gweithredu trefniadau gweithrediaeth)—
(a)ym mharagraff (a), ar ôl “Local Government and Housing Act 1989” mewnosoder “or, in the case of a Welsh county council or county borough council, the person who is for the time being appointed as the authority’s chief executive under section 54 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(b)ym mharagraff (b), yn lle “that Act” rhodder “the Local Government and Housing Act 1989”.
5Mae Deddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
6Yn adran 1 (anghymhwyso swyddogion a staff penodol a chyfyngiadau gwleidyddol arnynt), ar ôl is-adran (1) mewnosoder—
“(1A)A person shall be disqualified from becoming (whether by election or otherwise) or remaining a member of any local authority in Wales if that person holds the post of chief executive of a local authority which is the council of a county or county borough in Wales.”
7Yn adran 2 (swyddi o dan gyfyngiadau gwleidyddol)—
(a)ar ôl is-adran (1) mewnosoder—
“(1A)For the purposes of this Part other than section 1(1), a person appointed as the chief executive of a local authority which is the council of a county or county borough in Wales is to be regarded as holding a politically restricted post under that authority.”;
(b)yn is-adran (7)(a) a (b), ar ôl “head of the authority’s paid service” yn y ddau le y mae’n digwydd, mewnosoder “or (in the case of a council for a county or county borough in Wales) the authority’s chief executive”.
8Yn adran 4(6) (diffiniad o “relevant authority”)—
(a)ym mharagraff (a), hepgorer “and Wales”;
(b)ar ôl paragraff (a) (ac o flaen yr “and” sy’n ei ddilyn) mewnosoder—
“(aa)in relation to Wales, means an elected local policing body;”.
9Yn adran 5 (dynodi swyddog monitro ac adroddiadau ganddo)—
(a)yn is-adran (1B)—
(i)hepgorer “and Wales”;
(ii)hepgorer paragraff (b);
(b)ar ôl is-adran (1B) mewnosoder—
“(1BA)The officer designated under subsection (1)(a) above by a relevant authority which is the council of a county or county borough in Wales may not be the authority’s chief executive.”;
(c)yn is-adran (3)(a), ar ôl “chief finance officer” mewnosoder “or, in the case of a council of a county or county borough in Wales, with the person who is for the time being the authority’s chief executive and with their chief finance officer”.
10Yn adran 5A(5) (swyddog monitro yn ymgynghori ar adroddiadau pan fo cyngor yn gweithredu trefniadau gweithrediaeth), ym mharagraff (a) ar ôl “chief finance officer” mewnosoder “or, in the case of a council of a county or county borough in Wales, with the person who is for the time being the authority’s chief executive and with their chief finance officer”.
11Yn adran 21 (dehongli Rhan 1), yn is-adran (3) o flaen y diffiniad o “contravention” mewnosoder—
12Mae Mesur 2011 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
13Yn adran 8(4) (swyddogion na chaniateir eu dynodi’n bennaeth gwasanaethau democrataidd), yn lle paragraff (a) rhodder—
“(a)prif weithredwr yr awdurdod a benodwyd o dan adran 54 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021;”.
14Yn adran 9(4) (swyddogaethau pennaeth gwasanaethau democrataidd), yn lle’r geiriau o “pennaeth gwasanaeth cyflogedig” hyd at y diwedd rhodder “prif weithredwr yn adran 54(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021”.
15Yn adran 143A (swyddogaethau Panel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol mewn cysylltiad â chydnabyddiaeth ariannol prif weithredwyr)—
(a)yn is-adran (1)(a) a (b), yn lle “pennaeth gwasanaeth cyflogedig” rhodder “prif weithredwr”;
(b)yn is-adran (3), yn lle “pennaeth ei wasanaeth cyflogedig” rhodder “ei brif weithredwr”;
(c)yn is-adran (3B), yn lle “bennaeth gwasanaeth cyflogedig” rhodder “brif weithredwr”;
(d)yn is-adran (5A)(a), yn lle “bennaeth gwasanaeth cyflogedig” rhodder “brif weithredwr”;
(e)yn is-adran (7)—
(i)hepgorer y diffiniad o “pennaeth gwasanaeth cyflogedig”;
(ii)ar ôl y diffiniad o “datganiad ar bolisïau tâl” mewnosoder—
(f)yn lle’r pennawd rhodder “Swyddogaethau sy’n ymwneud â chydnabyddiaeth ariannol prif weithredwyr”.
16Yn adran 75 o Ddeddf Diwygio’r Heddlu a Chyfrifoldeb Cymdeithasol 2011 (y swyddog priodol ar gyfer ardal heddlu)—
(a)yn is-adran (2), yn lle “in relation to any such police area, means the head of paid service of the local authority designated for that police area” rhodder “means—
(a)in relation to a police area in England, the head of paid service of the local authority designated for that police area;
(b)in relation to a police area in Wales, the chief executive of the local authority designated for that police area.”;
(b)yn is-adran (3)—
(i)o flaen y diffiniad o “local authority” mewnosoder—
(ii)yn y diffiniad o “head of paid service”, ar ôl “a council” mewnosoder “in England”.
17Yn adran 43(2) o Ddeddf Lleoliaeth 2011 (diffiniad o “chief officer” at ddibenion datganiadau ar bolisïau tâl)—
(a)ar ôl paragraff (a) mewnosoder—
“(aa)its chief executive appointed under section 54 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021 (chief executive of council in Wales);”;
(b)ym mharagraff (b), yn lle “that Act” rhodder “the Local Government and Housing Act 1989”.
18Yn adran 77 o Ddeddf Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Troseddu a Phlismona 2014 (cyfnod para hysbysiadau sy’n gwahardd mynediad at fangreoedd penodol), yn lle is-adran (6) rhodder—
“(6)In this section “chief executive officer” means—
(a)in relation to a local authority in England, the authority’s head of paid service designated under section 4 of the Local Government and Housing Act 1989;
(b)in relation to a local authority in Wales, the authority’s chief executive appointed under section 54 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021.”
19Yn ail golofn y tabl ym mharagraff 7 o Atodlen 3 i Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 (cynrychiolwyr cyngor yng nghyfarfodydd byrddau gwasanaethau cyhoeddus), yn lle “pennaeth gwasanaeth taledig yr awdurdod a ddynodir o dan adran 4 o Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (p. 42)” rhodder “phrif weithredwr yr awdurdod a benodir o dan adran 54 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021”.
Y Ddeddf hon
20Yn y Ddeddf hon, hepgorer paragraff 1(10) o Atodlen 12.
(a gyflwynir gan adran 57)
ATODLEN 6DIWYGIADAU CANLYNIADOL ETC. MEWN PERTHYNAS Â CHYNORTHWYWYR GWEITHREDIAETHAU AWDURDODAU LLEOL
1(1)Mae Deddf 1972 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Ym mhob un o adrannau 22(1A), 24(1A), 24A(5) a 24B(3) (cadeirydd, is-gadeirydd, aelod llywyddol a dirprwy aelod llywyddol), ar ôl “principal council” mewnosoder “, or an assistant to the executive,”.
(3)Yn adran 270(1) (dehongli), ar ôl y diffiniad o “appropriate Minister” mewnosoder—
(4)Yn Atodlen 12, ym mharagraff 5(4) (llywyddu mewn cyfarfodydd), ar ôl “principal council” mewnosoder “, or an assistant to the executive,”.
2(1)Hyd nes y bo paragraff 1(3) o Atodlen 2 i’r Ddeddf hon yn dod i rym, mae adran 80(1)(a) o Ddeddf 1972 i’w darllen fel pe bai “or assistant to the executive” wedi ei roi ar ôl “member of the executive”.
(2)Hyd nes y bo paragraff 1(7) o Atodlen 2 i’r Ddeddf hon yn dod i rym, mae adran 116 o Ddeddf 1972 i’w darllen fel pe bai “or assistant to the executive” wedi ei roi ar ôl “member of the executive”.
3Yn adran 3 o Ddeddf Llywio 1987 (awdurdodi llywyr)—
(a)yn is-adran (9A)(a), ar ôl “local authority” mewnosoder “, or an assistant to the executive,”;
(b)yn is-adran (10), ar ôl y geiriau agoriadol mewnosoder—
4Yn adran 106(2A) o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (y dreth gyngor etc.: cyfyngiadau ar bleidleisio), ar ôl “to whom this section applies” mewnosoder “, and no assistant to the executive (within the meaning of paragraph 3A of Schedule 1 to the Local Government Act 2000) to whom this section applies,”.
5Yn adran 21(9) o Ddeddf 2000 (nid yw pwyllgor trosolwg a chraffu i gynnwys aelodau o’r weithrediaeth), ar ôl “executive” mewnosoder “or any assistant to the executive (within the meaning of paragraph 3A of Schedule 1)”.
6(1)Mae Mesur 2011 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 12(2)(b) (aelodaeth pwyllgor gwasanaethau democrataidd), ar ôl “weithrediaeth yr awdurdod” mewnosoder “neu’n gynorthwyydd i’w weithrediaeth”.
(3)Yn adran 14(2) (cadeirydd pwyllgor gwasanaethau democrataidd), ar ôl “weithrediaeth yr awdurdod lleol” mewnosoder “neu’n gynorthwyydd i’w weithrediaeth”.
(4)Yn adran 82 (aelodaeth pwyllgor llywodraethu ac archwilio)—
(a)yn is-adran (2)(c) ar ôl “weithrediaeth yr awdurdod” mewnosoder “neu’n gynorthwyydd i’w weithrediaeth”;
(b)yn is-adran (3) ar ôl “weithrediaeth yr awdurdod” mewnosoder “neu gynorthwyydd i’w weithrediaeth”.
(5)Yn adran 83(2) (cadeirydd pwyllgor llywodraethu ac archwilio), ar ôl “weithrediaeth yr awdurdod lleol” mewnosoder “neu’n gynorthwyydd i’w weithrediaeth”.
(a gyflwynir gan adran 58)
ATODLEN 7RHANNU SWYDDI GAN ARWEINYDDION GWEITHREDIAETH AC AELODAU GWEITHREDIAETH
1Mae Deddf 2000 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
2Yn adran 11 (gweithrediaethau)—
(a)ar ôl is-adran (8) mewnosoder—
“(8ZA)But if two or more councillors are elected to share office as executive leader (by virtue of paragraph 2(2A) of Schedule 1) or are appointed to the executive to share office (by virtue of paragraph 2A of Schedule 1), the number of members of the executive may exceed 10 but not 13; and where the number of members of the executive is—
(a)11 or 12, at least two of the members must have been elected or appointed to share office;
(b)13, at least three of the members must have been elected or appointed to share office.”;
(b)yn is-adran (8A) yn lle “subsection (8)” rhodder “subsections (8) and (8ZA)”;
(c)yn lle is-adran (9) rhodder—
“(9)The Welsh Ministers may by regulations amend subsections (8) and (8ZA) so as to provide for different maximum numbers of members of an executive to which those subsections apply, but the power under this subsection may not be exercised so as to provide—
(a)for a maximum number in subsection (8) which exceeds 10, or
(b)for a maximum number in subsection (8ZA) which exceeds 13.”
3Yn adran 83 (dehongli Rhan 3), yn is-adran (1) hepgorer y diffiniad o “executive leader”.
4Yn adran 106 (Cymru: gorchmynion a rheoliadau), yn is-adran (6) ar ôl “made under” mewnosoder “section 11(9),”.
5(1)Mae Atodlen 1 (trefniadau gweithrediaeth) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Ym mharagraff 1(2), ar ôl “section 11(8)” mewnosoder “and (8ZA)”.
(3)Ym mharagraff 2—
(a)ar ôl is-baragraff (2) mewnosoder—
“(2A)The executive arrangements must include provision under which two or more councillors may be elected by the authority to share office as executive leader; and references in any enactment to an executive leader include executive leaders elected by virtue of that provision.”;
(b)yn is-baragraff (3), ar ôl “section 11(8)” mewnosoder “and (8ZA)”.
(4)Ar ôl paragraff 2 mewnosoder—
“Appointment of councillors to executive to share the same position
2AExecutive arrangements by a local authority must include provision under which two or more councillors may be appointed to the executive to share office.
Voting and quorum where members of executive share their position
2B(1)This paragraph applies where two or more councillors of a local authority are—
(a)appointed to a mayor and cabinet executive to share office,
(b)appointed to a leader and cabinet executive (Wales) to share office, or
(c)elected to share office as executive leader of a leader and cabinet executive (Wales).
(2)The members of the executive who share the same office have between them one vote in respect of any matter on which they have a right to vote because they are a member of the executive.
(3)Where any meeting is attended by more than one of the members who share the same office and those members are attending in their capacity as a member of the executive, they together count only as one person for the purpose of determining whether the meeting is quorate.”
6(1)Mae Deddf Llywodraeth Leol a Chynnwys y Cyhoedd mewn Iechyd 2007 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 62 (trefniadau gweithrediaeth), hepgorer is-adran (8).
(3)Yn Atodlen 3 (diwygiadau), hepgorer paragraff 26.
7Yn Atodlen 3 i Ddeddf Lleoliaeth 2011 (mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol), hepgorer paragraff 11(7).
(a gyflwynir gan adran 64)
ATODLEN 8YMDDYGIAD AELODAU LLYWODRAETH LEOL: YMCHWILIADAU GAN OMBWDSMON GWASANAETHAU CYHOEDDUS CYMRU
1Mae Deddf 2000 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
2Yn adran 69 (ymchwiliadau gan Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru), ar ôl is-adran (5) mewnosoder—
“(6)Sections 69A to 69E apply in relation to the exercise of the functions of the Public Services Ombudsman for Wales under this section.”
3Ar ôl adran 69 o Ddeddf 2000 mewnosoder—
“69APossible conflict of interest in an investigation
(1)If subsection (2) or (4) applies in a case involving a member or co-opted member (or former member or co-opted member) of a relevant authority, the Public Services Ombudsman for Wales (“the Ombudsman”) must exercise the power in paragraph 14 of Schedule 1 to the Public Services Ombudsman (Wales) Act 2019 to delegate—
(a)the decision as to whether to investigate the case under section 69, and
(b)any investigation of the case.
(2)This subsection applies if at any time within the period of five years ending with the date mentioned in subsection (3) the Ombudsman was—
(a)a member,
(b)a member of a committee, sub-committee, joint committee or joint sub-committee, or
(c)an officer,
of the relevant authority concerned.
(3)The date is—
(a)if the case is within section 69(1)(a), the date on which the Ombudsman received the written allegation, or
(b)if the case is within section 69(1)(b), the date on which the Ombudsman received the written allegation investigated under section 69(1)(a).
(4)This subsection applies if the Ombudsman considers that the Ombudsman has, or is likely to have, an interest in the matters which may be investigated or the outcome of any investigation.
(5)If subsection (4) applies the Ombudsman must disclose the nature of the interest to the person to whom any investigation under section 69 would or does relate, and to any person who has made an allegation as described in section 69(1)(a).
(6)If the Ombudsman makes a decision as to whether to investigate a case, or investigates a case, in contravention of subsection (1), that contravention does not affect the validity of anything done by the Ombudsman.
69BInvestigation procedure
(1)If the Ombudsman conducts an investigation under section 69, the Ombudsman must give the person to whom the investigation relates an opportunity to comment on whether that person has failed to comply with the code of conduct of the relevant authority of which that person is or was a member or co-opted member.
(2)An investigation must be conducted in private.
(3)Subject to subsections (1) and (2), the procedure for conducting an investigation is that which the Ombudsman thinks appropriate in the circumstances of the case.
(4)The Ombudsman may, among other things—
(a)make any inquiries which the Ombudsman thinks appropriate;
(b)determine whether any person may be represented in the investigation by an authorised person or another person.
(5)In subsection (4) “authorised person” means a person who, for the purposes of the Legal Services Act 2007, is an authorised person in relation to an activity which constitutes the exercise of a right of audience or the conduct of litigation (within the meaning of that Act).
(6)The Ombudsman may pay to the person (if any) who made an allegation as described in section 69(1)(a) and to any other person who attends or supplies information for the purposes of the investigation—
(a)sums in respect of the expenses properly incurred by them, and
(b)allowances to compensate for the loss of their time.
(7)The Ombudsman may attach conditions to payments under subsection (6).
(8)The carrying out of an investigation under section 69 does not affect—
(a)the validity of any action taken by a relevant authority, or
(b)any power or duty of a relevant authority to take further action in respect of any matter under investigation.
69CInformation, documents, evidence and facilities
(1)The Ombudsman may require a person the Ombudsman thinks is able to supply information or produce a document relevant to an investigation under section 69 to do so.
(2)The Ombudsman has the same powers as the High Court in relation to—
(a)the attendance and examination of witnesses (including the administration of oaths and affirmations and the examination of witnesses abroad), and
(b)the production of documents.
(3)The Ombudsman may require a person the Ombudsman thinks is able to supply information or produce a document relevant to an investigation to provide any facility the Ombudsman may reasonably require.
(4)The Ombudsman may require the relevant authority concerned to provide any facility the Ombudsman may reasonably require.
(5)Subject to subsection (6), no person may be compelled to give any evidence or produce any document which the person could not be compelled to give or produce in civil proceedings before the High Court.
(6)The Crown is not entitled to any privilege in relation to the production of documents or the giving of evidence that would otherwise be allowed by law in legal proceedings.
(7)Where an obligation to maintain secrecy or other restriction on the disclosure of information obtained by or supplied to persons in Her Majesty’s service has been imposed by an enactment or a rule of law, the obligation or restriction does not apply to the disclosure of information for the purposes of the investigation.
69DObstruction and contempt
(1)If the Ombudsman is satisfied that the condition in subsection (2) is met in relation to a person, the Ombudsman may issue a certificate to that effect to the High Court.
(2)The condition is that the person—
(a)without lawful excuse, has obstructed the discharge of any of the Ombudsman’s functions under this Part, or
(b)has done an act in relation to an investigation under section 69 which, if the investigation were proceedings in the High Court, would constitute contempt of court.
(3)But the condition in subsection (2) is not met in relation to a person merely because that person has taken action such as is mentioned in section 69B(8).
(4)If the Ombudsman issues a certificate under subsection (1), the High Court may inquire into the matter.
(5)If the High Court is satisfied that the condition in subsection (2) is met in relation to the person, it may deal with that person in the same manner as it may deal with a person who has committed contempt in relation to the High Court.
69EDisclosure of information
(1)This section applies to information obtained in the exercise of the Ombudsman’s functions under this Part by—
(a)the Ombudsman;
(b)a member of the Ombudsman’s staff or other person acting on the Ombudsman’s behalf;
(c)a person assisting the Ombudsman.
(2)The information may be disclosed only—
(a)for the purposes of the Ombudsman’s functions under—
(i)Chapter 3 or 4 of this Part;
(ii)Part 3 or 5 of the Public Services Ombudsman (Wales) Act 2019;
(b)for the purposes of the functions of the Adjudication Panel for Wales, including the functions of its President, Deputy President and tribunals, under Chapter 4 of this Part;
(c)for the purposes of criminal proceedings or the investigation of a criminal offence;
(d)if the disclosure is made to the Auditor General for Wales for the purposes of the Auditor General’s functions under Part 2 of the Public Audit (Wales) Act 2004;
(e)if the disclosure is made to the Electoral Commission for the purposes of any of its functions.
69FPower of the Welsh Ministers to amend this Chapter
The Welsh Ministers may by regulations amend this Chapter to make further or different provision about the exercise of the functions of the Public Services Ombudsman for Wales under section 69.”
4Yn adran 70 (ymchwiliadau: darpariaethau pellach)—
(a)hepgorer is-adrannau (1) a (2);
(b)yn lle’r pennawd rhodder “Ceasing investigations etc.”.
5Yn lle adran 74 (y gyfraith ddifenwi) rhodder—
“Law of defamation
74Law of defamation: absolute privilege
For the purposes of the law of defamation a publication of a matter is absolutely privileged if—
(a)the publication is made in the exercise of the functions of the Ombudsman under Chapters 3 and 4 of this Part;
(b)the publication—
(i)is made in communications with the Ombudsman or a person exercising a function of the Ombudsman, and
(ii)is made for the purposes of, or in connection with, the Ombudsman’s functions under Chapters 3 and 4 of this Part.”
6Yn adran 106(7) (Cymru: gorchmynion a rheoliadau), cyn “may not” mewnosoder “or regulations under section 69F”.
7Yn nhabl 1 ym mharagraff 35(3) o Atodlen 11 i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (darpariaethau trosiannol), hepgorer y cofnod ar gyfer adran 70(1) o Ddeddf 2000.
8Yn Atodlen 4 i Ddeddf Lleoliaeth 2011 (ymddygiad aelodau llywodraeth leol: diwygiadau), hepgorer paragraff 38(2).
9Yn Atodlen 3 i Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol), hepgorer paragraff 12.
10Yn Atodlen 5 i Ddeddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019 (diwygiadau canlyniadol), hepgorer paragraff 20.
(a gyflwynir gan adran 88)
ATODLEN 9DIWYGIADAU SY’N GYSYLLTIEDIG Â CHYD-BWYLLGORAU CORFFOREDIG
RHAN 1CREU SWYDDOGAETHAU CYNLLUNIO STRATEGOL AR GYFER CYD-BWYLLGORAU CORFFOREDIG PENODOL A DIDDYMU’R PWERAU I SEFYDLU PANELI CYNLLUNIO STRATEGOL ETC.
1Mae Deddf Cynllunio a Phrynu Gorfodol 2004 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
2Yn adran 38(4) (cynllun datblygu), yn lle paragraff (b) rhodder—
“(b)any strategic development plan for an area that includes all or part of that area, and”.
3Hepgorer adrannau 60D i 60J (paneli cynllunio strategol a chynlluniau datblygu strategol) a’r croesbennawd sy’n eu rhagflaenu.
4Cyn y croesbennawd sy’n rhagflaenu adran 61 mewnosoder—
“Strategic planning by corporate joint committees
60KCorporate joint committees to which this Part applies
In this Part, references to a corporate joint committee are to a corporate joint committee to which this Part applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021.
60LCorporate joint committees: area survey
(1)A corporate joint committee must keep under review the matters which may be expected to affect the development, of the planning of the development, of its area.
(2)Subsections (2) to (5) of section 61 apply in relation to a corporate joint committee as they apply in relation to a local planning authority.
(3)In subsections (2) to (5) of section 61 as they apply by virtue of subsection (2)—
(a)references to a local planning authority are to be construed as references to a corporate joint committee;
(b)references to a neighbouring area are to be construed as references to a neighbouring area which is the area of another corporate joint committee.
60MCorporate joint committee areas: strategic development plans
(1)A corporate joint committee must prepare a plan for its area to be known as a strategic development plan.
(2)The plan must set out—
(a)the committee’s objectives in relation to the development and use of land in its area;
(b)the committee’s policies for the implementation of those objectives.
(3)The plan must be in general conformity with the National Development Framework for Wales.
(4)The plan must specify the period for which it is to have effect.
(5)The Welsh Ministers may by regulations make provision about—
(a)the period that may be specified under subsection (4);
(b)the form and content of the plan.
(6)In preparing its plan the committee must have regard to—
(a)current national policies;
(b)the National Development Framework for Wales;
(c)any strategic development plan for an area that adjoins the committee’s area;
(d)the local development plan for each area all or part of which is included in the committee’s area;
(e)the resources likely to be available for implementing the plan;
(f)any other matters prescribed by the Welsh Ministers in regulations.
(7)The committee must also—
(a)carry out an appraisal of the sustainability of the plan;
(b)prepare a report of the findings of the appraisal.
(8)The appraisal must include an assessment of the likely effects of the plan on the use of the Welsh language in the area.
(9)A plan is a strategic development plan only in so far as it is—
(a)adopted by resolution of the corporate joint committee as its strategic development plan, or
(b)approved by the Welsh Ministers under section 65 or 71 (as they apply by virtue of section 60N).
(10)The plan ceases to be a strategic development plan on the expiry of the period specified under subsection (4).
60NStrategic development plans: application of provisions of this Part
(1)The provisions specified in subsection (3) apply in relation to a strategic development plan as they apply in relation to a local development plan.
(2)Accordingly, where a provision specified in subsection (3) confers power for the Welsh Ministers to make provision by regulations in respect of a local development plan, that power is also exercisable so as to make provision in respect of a strategic development plan prepared by a corporate joint committee.
(3)The provisions are sections 63 to 68, 68A(1), 69 to 71, 73 and 75 to 77.
(4)In those provisions as they apply by virtue of subsection (1)—
(a)references to a local planning authority are to be construed as references to a corporate joint committee;
(b)references to a local development plan are to be construed as references to a strategic development plan.
(5)In section 64(5)(a) as it applies by virtue of this section, the reference to section 62 is to be construed as a reference to section 60M.
(6)In section 77(2)(a) as it applies by virtue of this section, the reference to section 62(6) is to be construed as a reference to section 60M(7).”
5Yn adran 62 (cynllun datblygu lleol)—
(a)yn is-adran (3A), ym mharagraff (b) hepgorer “strategic planning”;
(b)yn is-adran (5), ym mharagraff (ba) hepgorer “strategic planning”.
6Yn adran 68A (dyletswydd i ystyried a ddylid adolygu cynllun datblygu lleol), yn is-adran (2), yn lle “a strategic planning area, a local planning authority for an area all or part of which is included in the strategic planning area” rhodder “all or part of their area, a local planning authority”.
7Yn adran 113 (dilysrwydd strategaethau, cynlluniau a dogfennau)—
(a)yn is-adran (9), ym mharagraff (ba)—
(i)yn is-baragraff (i) yn lle “60I” rhodder “60M”;
(ii)yn is-baragraff (ii) yn lle “60J” rhodder “60N”;
(b)yn is-adran (11), ym mharagraff (ba), yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”.
8Hepgorer Atodlen 2A (paneli cynllunio strategol).
9Mae Deddf Cynllunio (Cymru) 2015 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
10Hepgorer adrannau 4 i 6 a’r croesbennawd sy’n eu rhagflaenu.
11Hepgorer Atodlen 1 (paneli cynllunio strategol).
12Yn Atodlen 2 (cynllunio datblygu: diwygiadau pellach), hepgorer y canlynol—
(a)paragraff 10(4) i (7);
(b)paragraff 13;
(c)paragraff 16(b);
(d)paragraffau 17 i 19 a’r croesbennawd sy’n eu rhagflaenu;
(e)paragraffau 20 i 22 a’r croesbennawd sy’n eu rhagflaenu;
(f)paragraff 31(3) a (4);
(g)paragraff 32;
(h)paragraff 34(3)(b).
13Yn adran 1 o Ddeddf Awdurdodau Lleol (Nwyddau a Gwasanaethau) 1970 (awdurdodau lleol yn cyflenwi nwyddau a gwasanaethau i gyrff cyhoeddus), yn is-adran (4), yn y diffiniad o “public body”, hepgorer “any strategic planning panel established under section 60D of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004,”.
14Yn adran 80 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (anghymhwysiad person rhag cael ei ethol a dal swydd fel aelod o awdurdod lleol), hepgorer is-adran (2AB).
15Mae Deddf Awdurdod Datblygu Cymru 1975 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
16Yn adran 21A (pwerau caffael tir), yn is-adran (5), ym mharagraff (d), yn lle “strategic planning panel in whose strategic planning” rhodder “corporate joint committee in whose”.
17Yn adran 21C (pwerau i gynghori ar faterion tir), yn is-adran (3), ym mharagraff (d)—
(a)yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”;
(b)yn yr ail le y maent yn ymddangos, hepgorer y geiriau “strategic planning”.
18Yn adran 27 (dehongli), yn is-adran (1), yn y lle priodol mewnosoder—
19Yn Atodlen 4 (caffael tir)—
(a)yn Rhan 1 (caffael yn orfodol), ym mharagraff 3A(d), yn lle “strategic planning panel in whose strategic planning” rhodder “corporate joint committee in whose”;
(b)yn Rhan 4 (darpariaethau eraill), ym mharagraff 19(1), yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”.
20Mae Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
21Yn adran 27AA (safleoedd o ddiddordeb gwyddonol arbennig a chalchbalmentydd: cymhwyso darpariaethau yng Nghymru)—
(a)yn is-adran (2), ym mharagraff (b), yn lle’r geiriau o “a strategic planning area” hyd at y diwedd rhodder “the area of a corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(b)yn is-adran (3), yn lle’r geiriau o “the strategic planning panel” hyd at y diwedd, rhodder “that corporate joint committee”.
22Yn adran 37A (hysbysu ynglŷn â dynodi safleoedd Ramsar), yn is-adran (2B)—
(a)yn lle “a strategic planning area designated under section 60D of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004” rhodder “the area of a corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”;
(b)yn lle “the strategic planning panel for that area” rhodder “that corporate joint committee”.
23Mae Deddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
24Yn adran 83 (gwneud cynlluniau parth cynllunio syml), yn is-adran (3A), ym mharagraff (b)—
(a)hepgorer “strategic planning”;
(b)yn lle “sections 60I and 60J” rhodder “sections 60M and 60N”.
25Yn adran 293A (datblygiad brys y Goron: cais am ganiatâd cynllunio), yn is-adran (9), ym mharagraff (aa), yn lle “the strategic planning panel for any strategic planning” rhodder “any corporate joint committee for the”.
26(1)Mae adran 303A (cyfrifoldeb awdurdod cynllunio lleol am gostau cynnal ymchwiliadau etc. penodol) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (2), yn lle “or strategic planning panel” rhodder “or corporate joint committee”.
(3)Yn is-adran (3)—
(a)yn lle “or strategic planning panel” rhodder “or corporate joint committee”;
(b)yn lle “or panel” rhodder “or committee”.
(4)Yn is-adran (6), yn lle “or strategic planning panel” rhodder “or corporate joint committee”.
(5)Yn is-adran (9A)—
(a)ar ôl “local planning authority”, yn y lle cyntaf y mae’n ymddangos, mewnosoder “or corporate joint committee”;
(b)ym mharagraff (a), ar ôl “local planning authority” mewnosoder “or corporate joint committee”.
27Yn adran 306 (cyfraniadau gan awdurdodau lleol ac ymgymerwyr statudol), yn is-adran (2A)—
(a)yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”;
(b)yn lle’r geiriau o “60H” hyd at y diwedd rhodder “60L of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 (corporate joint committees: area survey)”.
28Yn adran 324 (hawliau mynediad)—
(a)mae is-adran (1B), (fel y’i mewnosodir gan Atodlen 2 i Ddeddf Cynllunio (Cymru) 2015 (dccc 4)) wedi ei hailrifo’n is-adran (1BA);
(b)yn yr is-adran honno, yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”.
29Yn adran 336 (dehongli), yn is-adran (1)—
(a)yn y lle priodol mewnosoder—
(b)hepgorer y diffiniad o “strategic planning panel”.
30Yn Atodlen 6 i Ddeddf Adnoddau Dŵr 1991 (gorchmynion sy’n ymwneud â thynnu symiau bach a chofrestru gorfodol ar gyfer hawliau gwarchodedig), ym mharagraff 1—
(a)yn is-baragraff (4)(a), yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”;
(b)yn is-baragraff (6), yn lle paragraff (ba) rhodder—
“(ba)references to a corporate joint committee are to a corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021;”.
31Mae Deddf y Diwydiant Glo 1994 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
32Yn adran 39 (hawl i dynnu ymaith cynhaliad o’r tir: hysbysiad), yn is-adran (5), yn lle’r geiriau o “and any strategic planning panel established under section 60D of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004” rhodder “and any corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”.
33Yn adran 41 (dirymu hawl i dynnu cynhaliad), yn is-adran (6), yn y diffiniad o “planning authority” yn lle’r geiriau o “and any strategic planning panel established under section 60D of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004” rhodder “and any corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021”.
34(1)Mae adran 66 o Ddeddf yr Amgylchedd 1995 (Cynlluniau Rheoli Parc Cenedlaethol) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (7), ym mharagraff (a), yn lle “and strategic planning panel” rhodder “and corporate joint committee”.
(3)Yn lle is-adran (10) rhodder—
“(10)In this section “corporate joint committee” means a corporate joint committee to which Part 6 of the Planning and Compulsory Purchase Act 2004 applies by virtue of regulations under Part 5 of the Local Government and Elections (Wales) Act 2021.”
35Yn adran 83 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 (ymddygiad aelodau a chyflogeion awdurdodau lleol yng Nghymru: dehongli), hepgorer is-adran (9A).
36Yn Rhan 2 o Atodlen 1 i Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 (awdurdodau cyhoeddus: llywodraeth leol), hepgorer paragraff 33A.
37Yn adran 85 o Ddeddf Cefn Gwlad a Hawliau Tramwy 2000 (ardaloedd o harddwch naturiol eithriadol: dyletswydd gyffredinol cyrff cyhoeddus etc.), yn is-adran (3), yn y diffiniad o “public body” hepgorer paragraff (d) (fel y’i mewnosodwyd gan baragraff 21 o Atodlen 2 i Ddeddf Cynllunio (Cymru) 2015 (dccc 4), a oedd yn honni yn anghywir ei fod yn mewnosod y paragraff hwnnw yn is-adran (2)).
38Yn adran 66 o Ddeddf Cyllid 2003 (treth dir y dreth stamp; esemptiad ar gyfer trosglwyddiadau sy’n ymwneud â chyrff cyhoeddus), yn is-adran (4), o dan y pennawd “Other planning authorities” hepgorer y cofnod—
39Mae Deddf Cynllunio ac Ynni 2008 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
40(1)Mae adran 1 (polisïau ynni) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-adran (1), yn lle “strategic planning panel” rhodder “corporate joint committee”.
(3)Yn is-adran (3)(b), yn lle “a strategic planning panel or” rhodder “a corporate joint committee or”.
(4)Yn is-adran (4), yn lle paragraff (aa) rhodder—
“(aa)section 60M of that Act, in the case of a corporate joint committee;”.
41Yn adran 2 (dehongli)—
(a)yn y lle priodol mewnosoder—
(b)hepgorer y diffiniad o “strategic planning panel”.
42(1)Mae paragraff 1 o Atodlen 6 i Ddeddf y Môr a Mynediad i’r Arfordir 2009 (cynlluniau morol: eu llunio a’u mabwysiadu) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-baragraff (2), ym mharagraff (f), yn lle “strategic planning panel whose strategic planning” rhodder “corporate joint committee whose”.
(3)Yn is-baragraff (3)—
(a)yn y lle priodol mewnosoder—
(b)hepgorer y diffiniad o “strategic planning panel”.
43Yn Rhan 2 o Atodlen 19 i Ddeddf Cydraddoldeb 2010 (awdurdodau cyhoeddus sy’n ddarostyngedig i ddyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus: awdurdodau Cymreig perthnasol), o dan yr is-bennawd “Local government”, hepgorer y cofnod—
44(1)Mae Atodlen 6 i Fesur y Gymraeg (Cymru) 2011 (personau sy’n agored i orfod cydymffurfio â safonau: cyrff cyhoeddus etc.) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn y tabl, o dan y pennawd “LLYWODRAETH LEOL ETC”, hepgorer y cofnod ar gyfer paneli cynllunio strategol.
(3)Ym mharagraff 2, hepgorer y diffiniad o “panel cynllunio strategol”.
45Yn adran 144 o Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011 (taliadau a phensiynau: awdurdodau perthnasol, aelodau etc.), yn is-adran (2), hepgorer paragraff (da).
46Yn adran 6 o Ddeddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 (dyletswydd bioamrywiaeth a chydnerthedd ecosystemau)—
(a)yn is-adran (9), yn y diffiniad o “awdurdod cyhoeddus”, ym mharagraff (e)—
(i)yn lle “lleol,” rhodder “lleol ac”;
(ii)hepgorer “a phanel cynllunio strategol”;
(b)yn is-adran (10), hepgorer y diffiniad o “panel cynllunio strategol”.
47Yn Neddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017, yn Atodlen 20 (rhyddhad ar gyfer caffaeliadau gan gyrff cyhoeddus a chyrff iechyd), hepgorer paragraff 1(4)(k).
48Yn Atodlen 3 i Ddeddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019 (awdurdodau rhestredig), o dan yr is-bennawd “Llywodraeth leol, tân a’r heddlu”, hepgorer y cofnod—
RHAN 2DIDDYMU’R PŴER I SEFYDLU CYD-AWDURDODAU TRAFNIDIAETH
49Yn Neddf Trafnidiaeth (Cymru) 2006—
(a)hepgorer adran 5 (pŵer i sefydlu cyd-awdurdodau trafnidiaeth);
(b)yn adran 6 (cymorth ariannol: swyddogaethau trafnidiaeth lleol), yn is-adran (1) hepgorer paragraff (a), a’r “and” sy’n ei ddilyn.
50Yn nhabl 1 ym mharagraff 35(3) o Atodlen 11 i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (darpariaethau trosiannol), hepgorer y cofnod ar gyfer adran 5(1) o Ddeddf Trafnidiaeth (Cymru) 2006.
(a gyflwynir gan adran 115)
ATODLEN 10DIWYGIADAU CANLYNIADOL MEWN PERTHYNAS AG AILENWI PWYLLGORAU ARCHWILIO PRIF GYNGHORAU
1Mae Mesur 2011 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
2Yn nheitl Pennod 2 o Ran 6, ar ôl “PWYLLGORAU” mewnosoder “LLYWODRAETHU AC”.
3Yn adran 81 (awdurdodau lleol i benodi pwyllgorau archwilio)—
(a)yn is-adran (2), ar ôl “bwyllgor” yn y lle cyntaf y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(b)yn is-adran (3), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(c)yn y pennawd, ar ôl “pwyllgorau ” mewnosoder “llywodraethu ac”.
4Yn adran 82 (aelodaeth)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(b)yn is-adran (2)—
(i)ym mharagraff (a) yn lle “aelodau ei bwyllgor archwilio’n” rhodder “aelodau’r pwyllgor hwnnw’n”;
(ii)ym mharagraff (b) yn lle “o’i bwyllgor archwilio’n” rhodder “o’r pwyllgor hwnnw’n”;
(iii)ym mharagraff (c) yn lle “aelodau ei bwyllgor archwilio’n” rhodder “aelodau’r pwyllgor hwnnw’n”;
(iv)ym mharagraff (d) yn lle “o’i bwyllgor archwilio” rhodder “o’r pwyllgor hwnnw”;
(c)yn is-adran (3), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(d)yn is-adran (4), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(e)yn is-adran (5), ar ôl “bwyllgor” yn y ddau le y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(f)yn is-adran (6), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(g)yn is-adran (7), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”.
5Yn adran 83 (trafodion etc.)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “pwyllgor” yn y lle cyntaf y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(c)yn is-adran (3), ar ôl “pwyllgor” yn y lle cyntaf y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(d)yn is-adran (4), ar ôl “pwyllgor” yn y lle cyntaf y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(e)yn is-adran (7), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”.
6Yn adran 84 (cynnal cyfarfodydd: pa mor aml)—
(a)yn is-adran (1), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(c)yn is-adran (3), ar ôl “pwyllgor” yn y lle cyntaf y mae’n digwydd mewnosoder “llywodraethu ac”;
(d)yn is-adran (4), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”.
7Yn adran 85 (canllawiau)—
(a)yn is-adran (1)—
(i)ym mharagraff (a) ar ôl “pwyllgorau” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(ii)ym mharagraff (b) yn lle “archwilio” rhodder “o’r fath”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”.
8Yn adran 86 (terfynu aelodaeth)—
(a)yn is-adran (1), ym mharagraff (a) ar ôl “bwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(b)yn is-adran (2), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”;
(c)yn is-adran (4), ar ôl “pwyllgor” mewnosoder “llywodraethu ac”.
9Yn adran 87 (dehongli etc.), yn is-adran (2) hepgorer y diffiniad o “pwyllgor archwilio”.
Y Ddeddf hon
10Yn y Ddeddf hon, hepgorer paragraff 7(4) o Atodlen 11.
(a gyflwynir gan adran 136)
ATODLEN 11PWYLLGORAU PONTIO CYNGHORAU SY’N UNO A CHYNGHORAU SY’N CAEL EU HAILSTRWYTHURO
RHAN 1CYNGHORAU SY’N UNO
Pwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno
1(1)Rhaid i gynghorau sy’n uno sefydlu pwyllgor pontio yn union ar ôl gwneud cais i uno.
(2)Mae’r cyfeiriadau at bwyllgor pontio yn y Rhan hon o’r Atodlen hon yn gyfeiriadau at bwyllgor pontio a sefydlir o dan is-baragraff (1).
Aelodaeth pwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno
2(1)Rhaid i bwyllgor pontio gynnwys nifer cyfartal o aelodau, heb fod yn llai na 5, o bob un o’r cynghorau sy’n uno.
(2)Rhaid i aelodau cyngor sy’n uno sydd i fod yn aelodau o’r pwyllgor pontio gael eu penodi gan y cyngor sy’n uno.
(3)Nifer aelodau’r pwyllgor sydd i’w penodi gan bob un o’r cynghorau sy’n uno yw’r nifer y cytunir arno gan y cynghorau sy’n uno neu, os na cheir cytundeb, y nifer y penderfyna Gweinidogion Cymru arno.
(4)Rhaid i brif aelod gweithrediaeth y cyngor sy’n uno fod yn un o aelodau’r pwyllgor a benodir gan y cyngor sy’n uno.
(5)Os nad yw eisoes wedi ei benodi o dan is-baragraff (4), rhaid i’r aelod gweithrediaeth yn y cyngor sy’n uno sy’n gyfrifol am gyllid gael ei benodi’n aelod o’r pwyllgor yn ogystal.
(6)Caiff pwyllgor pontio gyfethol personau ychwanegol i wasanaethu fel aelodau o’r pwyllgor ond ni chaiff y rhain bleidleisio.
(7)Mae pwyllgor pontio i’w drin at ddibenion paragraff 1 o Atodlen 1 i Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (p. 42) (cydbwysedd gwleidyddol ar bwyllgorau awdurdodau lleol) fel corff sy’n dod o fewn paragraff 2 o’r Atodlen honno.
(8)Yn y paragraff hwn ystyr “prif aelod gweithrediaeth”—
(a)yn achos cyngor sy’n gweithredu gweithrediaeth arweinydd a chabinet, yw’r arweinydd gweithrediaeth;
(b)yn achos cyngor sy’n gweithredu gweithrediaeth maer a chabinet, yw’r maer etholedig.
Swyddogaethau pwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno
3(1)Rhaid i bwyllgor pontio ddarparu cyngor ac argymhellion i’r cynghorau sy’n uno, ac i’r cyngor cysgodol ar gyfer y brif ardal newydd, ynglŷn ag—
(a)hwyluso trosglwyddo swyddogaethau, staff a hawliau ac atebolrwyddau eiddo mewn modd darbodus, effeithiol ac effeithlon o’r cynghorau sy’n uno i’r prif gyngor newydd,
(b)sicrhau bod y prif gyngor newydd a’i staff mewn sefyllfa i gyflawni swyddogaethau’r prif gyngor newydd yn effeithiol o’r adeg pan fydd yn eu hysgwyddo, ac
(c)unrhyw ddibenion eraill a bennir gan Weinidogion Cymru mewn cyfarwyddyd i’r pwyllgor pontio.
(2)Rhaid i bwyllgor pontio hefyd roi cyngor ag argymhellion i Weinidogion Cymru ar unrhyw fater a bennir gan Weinidogion Cymru mewn cyfarwyddyd i’r pwyllgor.
RHAN 2CYNGHORAU SY’N CAEL EU HAILSTRWYTHURO
Pwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro
4(1)Ar ôl rhoi hysbysiad fel a ddisgrifir yn adran 129(6), caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo dau gyngor neu ragor sy’n cael eu hailstrwythuro i sefydlu pwyllgor pontio.
(2)Caiff Gweinidogion Cymru bennu mewn cyfarwyddyd o dan is-baragraff (1) swyddogaethau ac aelodaeth pwyllgor pontio a sefydlir yn unol â’r cyfarwyddyd.
RHAN 3PWYLLGORAU PONTIO CYNGHORAU SY’N UNO A CHYNGHORAU SY’N CAEL EU HAILSTRWYTHURO
Is-bwyllgorau i bwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno neu gynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro
5(1)Caiff pwyllgor pontio sefydlu un is-bwyllgor neu ragor.
(2)Swyddogaeth is-bwyllgor i bwyllgor pontio yw cynghori’r pwyllgor pontio ar faterion a atgyfeirir i’r is-bwyllgor gan y pwyllgor pontio.
(3)Mae aelodaeth is-bwyllgor i bwyllgor pontio i’w bennu gan y pwyllgor pontio.
(4)Os yw pwyllgor pontio yn penodi person nad yw’n aelod o un o’r cynghorau sy’n uno neu’r cynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro i fod yn aelod o is-bwyllgor, ni chaiff y person hwnnw bleidleisio.
Darparu cyllid, cyfleusterau a gwybodaeth etc. i bwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno neu gynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro
6(1)Rhaid i’r cynghorau sy’n uno neu’r cynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro dalu costau pwyllgor pontio yn ôl y cyfrannau y cytunant arnynt neu, os na cheir cytundeb, y cyfrannau a ddyfernir gan Weinidogion Cymru.
(2)Rhaid i’r cynghorau sy’n uno neu’r cynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro ddarparu i bwyllgor pontio y cyfleusterau a’r adnoddau (gan gynnwys staff), y wybodaeth a’r dogfennau y gwna’r pwyllgor pontio (neu unrhyw is-bwyllgor i’r pwyllgor pontio) gais rhesymol amdanynt er mwyn ei alluogi i arfer ei swyddogaethau.
Pwyllgorau pontio ar gyfer cynghorau sy’n uno neu gynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro: darpariaeth bellach
7(1)Caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo pwyllgor pontio i arfer ei swyddogaethau yn unol â’r cyfarwyddyd.
(2)Ni chaiff pwyllgor llywodraethu ac archwilio na phwyllgor trosolwg a chraffu cyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro arfer unrhyw un o’i swyddogaethau mewn perthynas ag unrhyw beth a wneir gan bwyllgor pontio; ac at y diben hwn—
mae i “pwyllgor llywodraethu ac archwilio” (“governance and audit committee”) yr ystyr a roddir gan adran 81 o Fesur 2011;
mae i “pwyllgor trosolwg a chraffu” yr ystyr a roddir i “overview and scrutiny committee” gan adran 21(1) o Ddeddf 2000.
(3)Yn y Rhan hon o’r Atodlen hon—
(a)ystyr “pwyllgor pontio” yw pwyllgor pontio a sefydlir yn unol â pharagraff 1 neu yn rhinwedd paragraff 4;
(b)mae cyfeiriad at gyngor sy’n uno mewn perthynas â phwyllgor pontio yn gyfeiriad at gyngor sy’n uno sy’n sefydlu’r pwyllgor pontio;
(c)mae cyfeiriad at gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro mewn perthynas â phwyllgor pontio yn gyfeiriad at gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro sy’n sefydlu’r pwyllgor pontio.
(4)Hyd nes y bo adran 115 yn dod i rym, mae’r cyfeiriadau yn is-baragraff (2) at bwyllgor llywodraethu ac archwilio i’w darllen fel cyfeiriadau at bwyllgor archwilio.
(a gyflwynir gan adran 137)
ATODLEN 12CYFYNGIADAU AR DRAFODIADAU A RECRIWTIO ETC. GAN GYNGHORAU SY’N UNO A CHYNGHORAU SY’N CAEL EU HAILSTRWYTHURO
Cyfyngu ar drafodiadau a recriwtio etc. drwy gyfarwyddyd
1(1)Ar ôl cael cais i uno neu ar ôl rhoi hysbysiad fel a ddisgrifir yn adran 129(6), caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo cyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro—
(a)na chaiff y cyngor gyflawni gweithgaredd cyfyngedig oni fo wedi ystyried barn person neu bersonau penodedig ynglŷn â phriodoldeb cyflawni’r gweithgaredd;
(b)na chaiff y cyngor gyflawni gweithgaredd cyfyngedig oni fo person neu bersonau penodedig wedi rhoi cydsyniad ysgrifenedig i gyflawni’r gweithgaredd.
(2)Y gweithgareddau cyfyngedig yw—
(a)gwneud caffaeliad neu warediad tir perthnasol;
(b)ymrwymo i gontract neu gytundeb perthnasol;
(c)gwneud caffaeliad cyfalaf perthnasol;
(d)rhoi grant neu gymorth ariannol arall perthnasol;
(e)rhoi benthyciad perthnasol;
(f)cynnwys swm o gronfeydd ariannol wrth gefn mewn cyfrifiad o dan adran 32 o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (p. 14);
(g)dechrau’r broses o recriwtio (gan gynnwys drwy recriwtio mewnol)—
(i)prif swyddog anstatudol a grybwyllir yn adran 2(7) o Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (p. 42);
(ii)dirprwy brif swyddog a grybwyllir yn adran 2(8) o’r Ddeddf honno.
(3)Caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo cyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro sy’n ceisio penodi neu ddynodi person i swydd gyfyngedig (gan gynnwys o blith ei swyddogion presennol) i gydymffurfio â gofynion penodedig ynglŷn â’r penodiad neu’r dynodiad.
(4)Ystyr “swydd gyfyngedig”, mewn perthynas â chyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro, yw—
(a)ei brif weithredwr a benodir o dan adran 54;
(b)ei swyddog monitro a ddynodir o dan adran 5(1) o Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989;
(c)prif swyddog statudol a grybwyllir yn adran 2(6) o’r Ddeddf honno;
(d)ei bennaeth gwasanaethau democrataidd a ddynodir o dan adran 8(1) o Fesur 2011.
(5)Rhaid i gyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro y rhoddir cyfarwyddyd iddo o dan is-baragraff (1)—
(a)darparu manylion ynglŷn ag unrhyw gynnig i gyflawni gweithgaredd cyfyngedig i unrhyw berson neu bersonau a bennir at ddiben is-baragraff (1)(a) neu (b) mewn cysylltiad â’r gweithgaredd hwnnw;
(b)darparu manylion i Weinidogion Cymru ynglŷn â chynnig i benodi neu ddynodi person i swydd gyfyngedig pan fo unrhyw ofynion yn gymwys mewn perthynas â’r penodiad neu’r dynodiad yn rhinwedd cyfarwyddyd o dan is-baragraff (3).
(6)Os rhoddir barn at ddibenion is-baragraff (1)(a) na fyddai’n briodol i gyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro gyflawni gweithgaredd cyfyngedig ond bod y cyngor yn penderfynu ei gyflawni, rhaid i’r cyngor gyhoeddi ei resymau dros wneud y penderfyniad hwnnw.
(7)Pan fo cyfarwyddyd wedi ei roi o dan is-baragraff (3), nid yw adran 143A(1)(b) a (3) o Fesur 2011 (argymhellion Panel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol ar gydnabyddiaeth ariannol) yn gymwys i gynnig i ddarparu cydnabyddiaeth ariannol i brif weithredwr cyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro sy’n wahanol i’r hyn a ddarparwyd i ragflaenydd y prif weithredwr.
(8)Mae cyfarwyddyd a roddir o dan y paragraff hwn yn cael effaith o’r dyddiad penodedig.
(9)Yn y paragraff hwn, ystyr “penodedig” yw wedi ei bennu mewn cyfarwyddyd a roddir o dan y paragraff hwn.
(10)Hyd nes y bo adran 54 yn dod i rym—
(a)mae’r cyfeiriad yn is-baragraff (4)(a) at brif weithredwr cyngor a benodir o dan adran 54 i’w ddarllen fel cyfeiriad at bennaeth gwasanaeth taledig y cyngor a ddynodir o dan adran 4(1) o Ddeddf Llywodraeth Leol a Thai 1989 (p. 42), a
(b)mae’r cyfeiriadau yn is-baragraff (7) at brif weithredwr cyngor i’w darllen fel cyfeiriadau at bennaeth gwasanaeth taledig y cyngor.
Cyfarwyddydau o dan baragraff 1: atodol
2(1)Mae’r paragraff hwn yn gymwys mewn perthynas â chyfarwyddyd o dan baragraff 1.
(2)Caiff person a bennir yn y cyfarwyddyd yn berson y mae’n ofynnol cael ei farn neu ei gydsyniad fod yn unrhyw awdurdod neu berson arall y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei fod yn briodol, a chaiff hynny gynnwys Gweinidogion Cymru, unrhyw bwyllgor pontio (gweler Atodlen 11 ynglŷn â hynny) ac unrhyw gyngor cysgodol.
(3)Caiff cyfarwyddyd bennu personau gwahanol—
(a)mewn perthynas â materion gwahanol y mae’n ofynnol cael barn neu gydsyniad yn eu cylch;
(b)mewn perthynas â chynghorau gwahanol sy’n uno neu gynghorau gwahanol sy’n cael eu hailstrwythuro.
(4)Caiff cyfarwyddyd bennu, mewn perthynas â’r un gweithgaredd cyfyngedig, ofynion gwahanol mewn cysylltiad â thrafodiadau o werthoedd gwahanol ac mewn cysylltiad â chyfnodau gwahanol.
(5)Caiff cyfarwyddyd bennu, mewn perthynas â recriwtio prif swyddog anstatudol neu ddirprwy brif swyddog—
(a)gofynion gwahanol mewn cysylltiad â lefelau gwahanol o gydnabyddiaeth ariannol arfaethedig;
(b)gofynion gwahanol mewn cysylltiad â swyddogion o ddisgrifiadau gwahanol.
(6)Caniateir rhoi barn neu gydsyniad at ddibenion cyfarwyddyd mewn cysylltiad â thrafodiad penodol neu drafodiadau o unrhyw ddisgrifiad.
(7)Caniateir i unrhyw gydsyniad at ddibenion cyfarwyddyd gael ei roi yn ddiamod neu’n ddarostyngedig i amodau.
(8)At ddibenion cyfarwyddyd sy’n ymwneud â recriwtio prif swyddog anstatudol neu ddirprwy brif swyddog, caiff barn a roddir, neu amodau y mae cydsyniad yn ddarostyngedig iddynt, ymwneud yn benodol—
(a)â’r gydnabyddiaeth ariannol sydd i’w darparu i berson sy’n cael ei recriwtio;
(b)â hyd penodiad.
(9)Mae unrhyw ddeddfiadau sy’n ymwneud â chaffaeliadau neu warediadau, ymrwymo i gontractau neu gytundebau, rhoi grantiau neu gymorth ariannol arall, rhoi benthyciadau, neu recriwtio neu benodi personau gan gynghorau sy’n uno neu gynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro yn cael effaith yn ddarostyngedig i unrhyw gyfarwyddyd.
(10)Mae cydsyniad sy’n ofynnol gan gyfarwyddyd yn ychwanegol at unrhyw gydsyniad sy’n ofynnol gan unrhyw un neu ragor o’r deddfiadau hynny.
Cyfarwyddydau o dan baragraff 1: darpariaeth bellach ynglŷn â chronfeydd wrth gefn
3(1)Caiff cyfarwyddyd o dan baragraff 1—
(a)darparu nad yw barn neu gydsyniad y person neu’r personau a bennir yn y cyfarwyddyd yn ofynnol er mwyn cynnwys, mewn cyfrifiad o dan adran 32 o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (p. 14), gronfeydd ariannol wrth gefn o ddisgrifiad a bennir yn y cyfarwyddyd;
(b)darparu, mewn perthynas â chyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro, nad yw barn neu gydsyniad yn ofynnol er mwyn cynnwys mewn cyfrifiad o’r fath swm o gronfeydd ariannol wrth gefn nad yw’n fwy na swm a bennir yn y cyfarwyddyd neu a ddyfernir oddi tano.
(2)Os yw cyfarwyddyd yn cynnwys darpariaeth yn rhinwedd is-baragraff (1), mae’r cyfeiriad ym mharagraff 1(2)(f) at swm o gronfeydd ariannol wrth gefn i’w ddarllen fel cyfeiriad at swm o gronfeydd ariannol wrth gefn ac eithrio swm a ganiateir gan y cyfarwyddyd.
Cyfarwyddyd o dan baragraff 1(3): atodol
4(1)Mae’r paragraff hwn yn gymwys mewn perthynas â chyfarwyddyd o dan baragraff 1(3).
(2)Caiff cyfarwyddyd bennu gofynion gwahanol ar gyfer swyddi o ddisgrifiadau gwahanol.
(3)Caiff gofynion a osodir ar gyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro drwy gyfarwyddyd ymwneud, yn benodol—
(a)â’r gydnabyddiaeth ariannol sydd i’w darparu i berson a benodir neu a ddynodir;
(b)â hyd penodiad neu ddynodiad.
(4)Mae unrhyw ddeddfiadau sy’n ymwneud â recriwtio, dynodi neu benodi personau gan gynghorau sy’n uno neu gynghorau sy’n cael eu hailstrwythuro yn cael effaith yn ddarostyngedig i unrhyw gyfarwyddyd.
Cyfarwyddydau: canlyniadau mynd yn groes iddynt
5(1)Mae caffaeliad neu warediad a wneir mewn modd sy’n groes i gyfarwyddyd a roddir o dan baragraff 1 yn ddi-rym.
(2)Mae contract (gan gynnwys contract cyflogaeth) neu gytundeb yr ymrwymir iddo mewn modd sy’n groes i gyfarwyddyd a roddir o dan baragraff 1 yn anorfodadwy.
(3)Mae grant neu gymorth ariannol arall neu fenthyciad a roddir mewn modd sy’n groes i gyfarwyddyd a roddir o dan baragraff 1 yn ad-daladwy.
(4)Os yw cyngor sy’n uno neu gyngor sy’n cael ei ailstrwythuro yn cynnwys cronfeydd ariannol wrth gefn mewn cyfrifiad o dan adran 32 o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (p. 14) mewn modd sy’n groes i gyfarwyddyd a roddir o dan baragraff 1, mae’r cyngor i’w drin at ddibenion adran 30(8) o’r Ddeddf honno fel pe na bai wedi gwneud y cyfrifiadau sy’n ofynnol gan Bennod 3 o Ran 1 o’r Ddeddf honno.
Dehongli paragraffau 1 a 7
6(1)Ym mharagraffau 1 a 7, ystyr “caffaeliad neu warediad tir perthnasol” yw caffaeliad neu warediad tir pan fo’r gydnabyddiaeth am y caffaeliad neu’r gwarediad yn fwy na £150,000.
(2)Yn is-baragraff (1), mae’r cyfeiriad at gaffaeliad neu warediad tir yn cynnwys—
(a)caffael neu roi neu waredu unrhyw fuddiant mewn tir,
(b)ymrwymo i gontract i gaffael neu waredu tir neu i gaffael neu roi neu waredu unrhyw fuddiant mewn tir, ac
(c)caffael neu roi opsiwn i gaffael unrhyw dir neu unrhyw fuddiant mewn tir.
(3)Ym mharagraffau 1 a 7, ystyr “contract neu gytundeb perthnasol” yw—
(a)unrhyw gontract, ac eithrio contract cyfalaf, y mae’r gydnabyddiaeth oddi tano yn fwy na £150,000—
(i)pan fo cyfnod y contract yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(ii)pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r contract,
(b)unrhyw gontract cyfalaf y mae’r gydnabyddiaeth oddi tano yn fwy na £500,000, neu
(c)unrhyw gytundeb fframwaith o fewn ystyr rheoliad 33(2) o Reoliadau Contractau Cyhoeddus 2015 (O.S. 2015/102)—
(i)pan fo cyfnod y cytundeb fframwaith yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(ii)pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r cytundeb fframwaith.
(4)Yn is-baragraff (3), ystyr “contract cyfalaf” yw contract y mae’r gydnabyddiaeth sy’n daladwy gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro mewn cysylltiad ag ef yn wariant cyfalaf at ddibenion Pennod 1 o Ran 1 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2003 (p. 26) (cyllid cyfalaf; gweler adran 16 o’r Ddeddf honno).
(5)Ym mharagraffau 1 a 7, ystyr “caffaeliad cyfalaf perthnasol” yw caffaeliad cyfalaf cyfranddaliadau neu gyfalaf benthyciad mewn unrhyw gorff corfforedig y mae’r gydnabyddiaeth mewn perthynas ag ef yn fwy na £500,000, ac eithrio caffaeliad cyfalaf benthyciad pan fo—
(a)caffaeliad y cyfalaf benthyciad yn fuddsoddiad at ddibenion rheoli mewn modd darbodus faterion ariannol y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro, a
(b)y buddsoddiad yn cael ei ychwanegu at—
(i)y rhestr swyddogol (o fewn ystyr Deddf Gwasanaethau Ariannol a Marchnadoedd 2000 (p. 8); gweler adran 103(1) o’r Ddeddf honno), neu
(ii)rhestr gyfatebol a gedwir gan awdurdod mewn Gwladwriaeth AEE.
(6)Ym mharagraffau 1 a 7, ystyr “grant neu gymorth ariannol arall perthnasol” yw grant neu gymorth ariannol arall (ac eithrio benthyciad) o fwy na £150,000.
(7)Ym mharagraffau 1 a 7, ystyr “benthyciad perthnasol” yw benthyciad o fwy na £150,000—
(a)pan fo cyfnod y benthyciad yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(b)pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r benthyciad.
(8)Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, roi ffigur gwahanol yn lle’r un a nodir am y tro yn is-baragraff (1), (3)(a) neu (b), (5), (6) neu (7).
Dyfarnu a yw trothwyon ariannol wedi eu croesi
7(1)At ddiben dyfarnu a yw caffaeliad neu warediad tir yn gaffaeliad neu’n warediad tir perthnasol, mae’r gydnabyddiaeth ar gyfer y caffaeliad neu’r gwarediad o dan sylw i’w thrin fel pe bai’n cynnwys y gydnabyddiaeth ar gyfer unrhyw gaffaeliad neu warediad tir arall—
(a)a wneir gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro naill ai—
(i)ar ôl y dyddiad perthnasol ond cyn y caffaeliad neu’r gwarediad o dan sylw, neu
(ii)ar yr un diwrnod â’r caffaeliad neu’r gwarediad hwnnw, a
(b)sy’n ymwneud â’r un mater â’r caffaeliad neu’r gwarediad hwnnw, neu fater o ddisgrifiad tebyg.
(2)At ddiben dyfarnu a yw contract neu gytundeb yn gontract neu’n gytundeb perthnasol, mae’r gydnabyddiaeth o dan y contract neu’r cytundeb o dan sylw i’w thrin fel pe bai’n cynnwys y gydnabyddiaeth o dan unrhyw gontract neu gytundeb arall—
(a)yr ymrwymir iddo gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro naill ai—
(i)ar ôl y dyddiad perthnasol ond cyn y contract neu’r cytundeb o dan sylw, neu
(ii)ar yr un diwrnod â’r contract neu’r cytundeb hwnnw, a
(b)sy’n ymwneud â’r un mater â’r contract neu’r cytundeb hwnnw, neu fater o ddisgrifiad tebyg.
(3)At ddiben dyfarnu a yw caffaeliad cyfalaf cyfranddaliadau neu gyfalaf benthyciad mewn corff corfforedig yn gaffaeliad cyfalaf perthnasol, mae’r gydnabyddiaeth mewn cysylltiad â’r caffaeliad cyfalaf o dan sylw i’w thrin fel pe bai’n cynnwys y gydnabyddiaeth mewn cysylltiad ag unrhyw gaffaeliad cyfalaf cyfranddaliadau neu gyfalaf benthyciad arall (ac eithrio caffaeliad cyfalaf benthyciad pan fo’r amodau a nodir ym mharagraffau (a) a (b) o baragraff 6(5) wedi eu bodloni)—
(a)a wneir gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro naill ai—
(i)ar ôl y dyddiad perthnasol ond cyn y caffaeliad cyfalaf o dan sylw, neu
(ii)ar yr un diwrnod â’r caffaeliad cyfalaf hwnnw, a
(b)a wneir yn yr un corff corfforedig â’r caffaeliad cyfalaf hwnnw.
(4)At ddiben dyfarnu a yw grant neu gymorth ariannol arall (ac eithrio benthyciad) yn grant neu’n gymorth ariannol arall perthnasol, mae swm y grant neu’r cymorth ariannol o dan sylw i’w drin fel pe bai’n cynnwys swm unrhyw grant neu gymorth ariannol arall (ac eithrio benthyciad)—
(a)a roddir gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro naill ai—
(i)ar ôl y dyddiad perthnasol ond cyn y grant neu’r cymorth ariannol o dan sylw, neu
(ii)ar yr un diwrnod â’r grant neu’r cymorth ariannol hwnnw, a
(b)a roddir i’r un person ag y rhoddir y grant neu’r cymorth ariannol hwnnw iddo.
(5)At ddiben dyfarnu a yw benthyciad yn fenthyciad perthnasol, mae swm y benthyciad o dan sylw i’w drin fel pe bai’n cynnwys swm unrhyw fenthyciad arall—
(a)a roddir gan y cyngor sy’n uno neu’r cyngor sy’n cael ei ailstrwythuro naill ai—
(i)ar ôl y dyddiad perthnasol ond cyn y benthyciad o dan sylw, neu
(ii)ar yr un diwrnod â’r benthyciad hwnnw, a
(b)a roddir i’r un person ag y rhoddir y benthyciad hwnnw iddo.
(6)Yn y paragraff hwn—
ystyr “benthyciad” (“loan”) (ac eithrio yn “benthyciad perthnasol”) yw benthyciad—
(a)
pan fo cyfnod y benthyciad yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(b)
pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r benthyciad;
mae “caffaeliad neu warediad tir” (“land acquisition or disposal”) yn cynnwys y pethau a nodir ym mharagraff 6(2);
ystyr “contract neu gytundeb” (“contract or agreement”) (ac eithrio yn “contract neu gytundeb perthnasol”, gweler paragraff 6(3) ynglŷn â hynny) yw—
(a)
unrhyw gontract, ac eithrio contract cyfalaf—
(i)
pan fo cyfnod y contract yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(ii)
pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r contract;
(b)
unrhyw gontract cyfalaf (o fewn ystyr paragraff 6(4));
(c)
unrhyw gytundeb fframwaith o fewn ystyr rheoliad 33(2) o Reoliadau Contractau Cyhoeddus 2015 (O.S. 2015/102)—
(i)
pan fo cyfnod y cytundeb fframwaith yn ymestyn y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo, neu
(ii)
pan ganiateir estyn y cyfnod hwnnw y tu hwnt i’r dyddiad trosglwyddo o dan delerau’r cytundeb fframwaith;
ystyr “y dyddiad perthnasol” (“the relevant date”) yw—
(a)
y dyddiad y mae Gweinidogion Cymru yn cael y cais i uno, neu
(b)
y dyddiad y rhoddir hysbysiad fel a ddisgrifir yn adran 129(6).
Trothwyon ariannol: darpariaeth bellach
8(1)Pan na fo’r gydnabyddiaeth mewn cysylltiad â thrafodiad, nac unrhyw ran ohoni, mewn arian, mae’r trothwyon a nodir ym mharagraff 6 yn gymwys i werth y gydnabyddiaeth.
(2)Wrth ddyfarnu a yw trothwy a nodir ym mharagraff 6 wedi ei groesi, pan fo cwestiwn yn codi ynglŷn â gwerth y gydnabyddiaeth mewn perthynas â thrafodiad a bod y personau o dan sylw yn methu â dod i gytundeb, mae Gweinidogion Cymru i benderfynu ar y cwestiwn at ddibenion y dyfarniad.
Canllawiau mewn perthynas â thrafodiadau, recriwtio etc.
9(1)Rhaid i berson a bennir mewn cyfarwyddyd o dan baragraff 1 roi sylw i unrhyw ganllawiau a ddyroddir gan Weinidogion Cymru (a gweler adran 146 mewn perthynas â chanllawiau a ddyroddir i brif gynghorau)—
(a)ynglŷn â gweithrediad paragraffau 1 i 8;
(b)mewn perthynas ag unrhyw gyfarwyddyd a roddir o dan baragraff 1;
(c)ar gyflawni gweithgareddau cyfyngedig;
(d)ar benodi a dynodi personau i swyddi cyfyngedig.
(2)At ddibenion is-baragraff (1), mae “gweithgareddau cyfyngedig” a “swyddi cyfyngedig” i’w dehongli yn unol â pharagraff 1.
(a gyflwynir gan adran 162)
ATODLEN 13DIDDYMU’R PŴER I GYNNAL PLEIDLEISIAU O GANLYNIAD I GYFARFODYDD CYMUNEDOL O DAN DDEDDF 1972
1Mae Deddf 1972 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
2Hepgorer adrannau 33B a 33C (ymateb prif gyngor i fynnu cynnal pleidlais mewn cyfarfod cymunedol).
3Yn adran 150(7) (treuliau cynnal pleidleisiau)—
(a)hepgorer, yn yr ail le y mae’n digwydd, “or community”;
(b)ar ôl “meeting”, yn yr ail le y mae’n digwydd, mewnosoder “or of a community governance poll (as to which, see paragraph 34(8) of Schedule 12)”.
4Yn adran 243(3) (cyfrifo amser)—
(a)hepgorer “or community”;
(b)ar ôl “meeting” mewnosoder “or a community governance poll (as to which, see paragraph 34(8) of Schedule 12)”.
5Yn Atodlen 12, hepgorer paragraffau 26A a 29A (ymateb gan gyngor cymuned i gynnal pleidlais gymunedol).
6(1)Yn Atodlen 12, mae paragraff 34 (cyfarfodydd cymunedol yn gwneud penderfyniadau) wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
(2)Yn is-baragraff (1), yn lle “poll consequent thereon” rhodder “community governance poll”.
(3)Yn is-baragraff (2)—
(a)hepgorer “, in the first instance,”;
(b)hepgorer “unless a poll is demanded”.
(4)Hepgorer is-baragraff (4).
(5)Yn lle is-baragraffau (5) a (6) rhodder—
“(5)The Welsh Ministers may by regulations make provision about the conduct of community governance polls.
(6)Regulations under sub-paragraph (5) may apply any enactment relating to elections or referendums (with or without modifications) to community governance polls.
(7)A statutory instrument containing regulations under sub-paragraph (5) is subject to annulment in pursuance of a resolution of Senedd Cymru.”
(6)Ar ddiwedd paragraff 34 mewnosoder—
“(8)In this Part of this Schedule, “community governance poll” means a poll held on a proposal of a kind mentioned in section 27A, 27C, 27E, 27G, 27I or 27K.”
7Ym mharagraff 37 o Atodlen 12 (benthyca blychau pleidleisio etc.), yn is-baragraff (1) yn lle “poll consequent on a community meeting” rhodder “community governance poll”.
8Ym mharagraff 38 o Atodlen 12 (troseddau) yn lle “poll consequent on a community meeting” rhodder “community governance poll”.
9Yn Atodlen 12, hepgorer paragraffau 38A a 38B (hysbysu prif gyngor am ganlyniad cynnal pleidlais o ganlyniad i gyfarfod cymunedol).
10Yn Neddf Llywodraeth Leol a Thai 1989, yn adran 5 hepgorer is-adran (8B) (swyddogaethau swyddogion monitro mewn perthynas â chynnal pleidleisiau o ganlyniad i gyfarfod cymunedol).
11Ym Mesur 2011, hepgorer adrannau 93 i 99.
Y Ddeddf hon
12Yn y Ddeddf hon, hepgorer paragraff 1(8) o Atodlen 2 (diwygio paragraff 34 o Atodlen 12 i Ddeddf 1972).
(a gyflwynir gan adran 165)
ATODLEN 14DIWYGIADAU CANLYNIADOL MEWN PERTHYNAS AG UNO A DADUNO BYRDDAU GWASANAETHAU CYHOEDDUS
1(1)Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 wedi ei diwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 1 (trosolwg), yn is-adran (4)(f) ar ôl “fel arall” mewnosoder “, a daduno”.
(3)Yn adran 37 (asesiadau llesiant lleol), yn is-adran (2) hepgorer “(6) neu”.
(4)Yn adran 39 (cynlluniau llesiant lleol)—
(a)hepgorer is-adran (6);
(b)yn is-adran (7)—
(i)yn lle “Yn dilyn hynny, rhaid” rhodder “Rhaid”;
(ii)yn lle “wedi hynny o dan yr adran honno” rhodder “o dan adran 26 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70)”.
(5)Ym mhennawd adran 47, ar ôl “Uno” rhodder “a daduno”.
(6)Yn adran 49 (cyfarwyddydau)—
(a)yn is-adran (1)—
(i)ar ôl “neu” mewnosoder “(8) neu adran”;
(ii)ar ôl “bwrdd” mewnosoder “neu’r byrddau”;
(b)ar ôl is-adran (2) mewnosoder—
“(3)Caiff Gweinidogion Cymru amrywio neu ddirymu cyfarwyddyd o’r fath.”;
(c)yn y pennawd, ar ôl “uno” mewnosoder “, i ddaduno”.
(7)Yn adran 55 (dehongli), yn y diffiniad o “cynllun llesiant lleol” yn lle “neu a ddiwygiwyd ac a gyhoeddwyd fel y’i diwygiwyd o dan adran 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”.
(8)Yn Atodlen 3 (darpariaeth bellach ynghylch byrddau gwasanaethau cyhoeddus), ym mharagraff 6(3) (is-grwpiau)—
(a)ym mharagraff (h), ar ôl “44” mewnosoder “neu 47”;
(b)ym mharagraff (i), ar ôl is-baragraff (i) (ac o flaen y “neu” sy’n ei ddilyn) mewnosoder—
“(ia)os yw’r bwrdd yn fwrdd unedig o dan adran 47, daduno neu ddaduno yn rhannol o dan adran 47(7),”.
2Yn Neddf 2000, yn is-adran (3B) o adran 2 (hybu llesiant) yn lle “or 44(5)” rhodder “, 44(5) or 47(6) or (11)”.
3Yn Neddf Addysg 2002, yn adran 21(9)(b) (cynllun plant a phobl ifanc perthnasol) yn lle “or 44(5)” rhodder “, 44(5) or 47(6) or (11)”.
4Yn Neddf Cynllunio a Phrynu Gorfodol 2004, yn adran 62(7) (cynllun datblygu lleol) yn lle “or 44(5)” rhodder “, 44(5) or 47(6) or (11)”.
5Yn Neddf Plant 2004, yn adran 25(9A) (cydweithredu i wella llesiant) yn lle “or 44(5)” rhodder “, 44(5) or 47(6) or (11)”.
6(1)Mae Mesur Plant a Theuluoedd (Cymru) 2010 wedi ei ddiwygio fel a ganlyn.
(2)Yn adran 4(1) (strategaethau a lunnir gan awdurdodau lleol), yn lle “neu 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”.
(3)Yn adran 5(5) (strategaethau a lunnir gan awdurdodau eraill), yn lle “neu 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”.
7Ym Mesur Iechyd Meddwl (Cymru) 2010, yn adran 2(2A) (cynlluniau ar y cyd ar gyfer darparu gwasanaethau cymorth iechyd meddwl sylfaenol lleol) yn lle “neu 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”.
8Yn Neddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, yn adran 14A (cynlluniau yn dilyn asesiad o anghenion)—
(a)yn is-adran (3), yn lle “neu 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”;
(b)yn is-adran (5), ar ôl “uno” mewnosoder “a daduno”.
9Yn Neddf Trais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (Cymru) 2015, yn adran 5(5A) (cyhoeddi strategaethau lleol) yn lle “neu 44(5)” rhodder “, 44(5) neu 47(6) neu (11)”.