Deddf Etholiadau a Chyrff Etholedig (Cymru) 2024

RHAN 3 LL+C DARPARIAETH GYFFREDINOL

69 Rheoliadau: cyfyngiadau LL+C

(1) Ni chaiff rheoliadau o dan y Ddeddf hon—

(a) cynnwys darpariaeth a fyddai’n ei gwneud yn ofynnol cael cydsyniad y Gweinidog priodol o dan baragraff 8(1)(a) neu (c), 10 neu 11 o Atodlen 7B i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (p. 32) pe bai’r ddarpariaeth yn cael ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru;

(b) cynnwys darpariaeth a fyddai’n ei gwneud yn ofynnol ymgynghori â’r Gweinidog priodol o dan baragraff 11(2) o Atodlen 7B i’r Ddeddf honno pe bai’r ddarpariaeth yn cael ei chynnwys mewn Deddf gan Senedd Cymru.

(2) Yn yr adran hon mae i “Gweinidog priodol” yr ystyr a roddir i “appropriate Minister” gan baragraff 8(5) o Atodlen 7B i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006.

Gwybodaeth Cychwyn

I1 A. 69 mewn grym ar 10.9.2024, gweler a. 72(1)(d)

70 Dehongli cyffredinol LL+C

Yn y Ddeddf hon—

• ystyr “Deddf 1983” (“1983 Act”) yw Deddf Cynrychiolaeth y Bobl 1983 (p. 2);

• ystyr “Deddf 2000” (“2000 Act”) yw Deddf Pleidiau Gwleidyddol, Etholiadau a Refferenda 2000 (p. 41);

• ystyr “Deddf 2013” (“2013 Act”) yw Deddf Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru etc. 2013 (dccc 4);

• ystyr “prif gyngor” (“principal council”) yw cyngor sir neu gyngor bwrdeistref sirol yng Nghymru.

Gwybodaeth Cychwyn

I2 A. 70 mewn grym ar 10.9.2024, gweler a. 72(1)(d)

71 Pŵer i wneud darpariaeth ganlyniadol a darpariaeth drosiannol etc. LL+C

(1) Os yw Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol at ddibenion unrhyw ddarpariaeth yn y Ddeddf hon, o ganlyniad i unrhyw ddarpariaeth ynddi neu er mwyn rhoi effaith lawn i unrhyw ddarpariaeth ynddi, cânt drwy reoliadau wneud—

(a) darpariaeth atodol, darpariaeth ddeilliadol neu ddarpariaeth ganlyniadol;

(b) darpariaeth drosiannol neu ddarpariaeth arbed.

(2) Caiff rheoliadau o dan is-adran (1) ddiwygio, addasu, diddymu neu ddirymu unrhyw ddeddfiad (gan gynnwys deddfiad a gynhwysir yn y Ddeddf hon).

(3) Mae’r pŵer i wneud rheoliadau o dan yr adran hon yn arferadwy drwy offeryn statudol.

(4) Os yw rheoliadau o dan is-adran (1) yn diwygio, yn diddymu neu fel arall yn addasu darpariaeth mewn Deddf gan Senedd y Deyrnas Unedig neu Ddeddf neu Fesur gan Senedd Cymru, ni chaniateir i’r offeryn sy’n cynnwys y rheoliadau gael ei wneud oni bai bod drafft o’r offeryn wedi ei osod gerbron Senedd Cymru ac wedi ei gymeradwyo ganddi drwy benderfyniad.

(5) Mae offeryn statudol sy’n cynnwys rheoliadau o dan is-adran (1), nad yw is-adran (4) yn gymwys iddo, yn ddarostyngedig i’w ddiddymu yn unol â phenderfyniad gan Senedd Cymru.

Gwybodaeth Cychwyn

I3 A. 71 mewn grym ar 10.9.2024, gweler a. 72(1)(d)

72 Dod i rym LL+C

(1) Daw’r darpariaethau a ganlyn o’r Ddeddf hon i rym drannoeth y diwrnod y caiff y Ddeddf hon y Cydsyniad Brenhinol—

(a) Pennod 3 o Ran 1 a Rhan 2 o Atodlen 1 (peilota a diwygio etholiadau Cymreig);

(b) adran 61 (anghymhwyso rhag bod yn Aelod o’r Senedd ac yn gynghorydd cymuned), ond mae’r adran honno yn cael effaith yn unol ag adran 61(7);

(c) adran 66 (Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru: personau na chaniateir iddynt fod yn aelodau etc.);

(d) y Rhan hon.

(2) Daw’r darpariaethau a ganlyn o’r Ddeddf hon i rym ar ddiwedd y cyfnod o ddau fis sy’n dechrau â’r diwrnod y caiff y Ddeddf hon y Cydsyniad Brenhinol—

(a) Pennod 1 o Ran 2 (trefniadau ar gyfer llywodraeth leol);

(b) adran 25 (arolwg o gynghorwyr ac ymgeiswyr aflwyddiannus mewn etholiadau lleol);

(c) adran 30 (canllawiau ar gyfer pleidiau gwleidyddol i hybu amrywiaeth ymhlith personau sy’n ceisio swydd etholedig);

(d) adrannau 62 a 63 (anghymhwysiad am arferion llwgr neu anghyfreithlon).

(3) Daw adran 65 i rym ar 6 Mai 2027.

(4) Daw darpariaethau eraill y Ddeddf hon i rym ar ddiwrnod a bennir gan Weinidogion Cymru mewn gorchymyn a wneir drwy offeryn statudol, yn ddarostyngedig i is-adran (5).

(5) Ni chaiff y darpariaethau ym Mhennod 2 o Ran 1 (cofrestru etholiadol heb geisiadau), ac eithrio paragraffau (c) a (d) o adran 4(9), ddod i rym oni bai—

(a) bod darpariaeth peilota etholiadau Cymreig o’r math a ddisgrifir yn adran 5(4) wedi ei gwneud mewn rheoliadau o dan adran 5(1),

(b) bod adroddiad ar weithrediad y rheoliadau wedi ei anfon at Weinidogion Cymru o dan adran 17(5)(a),

(c) bod Gweinidogion Cymru wedi gosod yr adroddiad gerbron Senedd Cymru, a

(d) nad yw’r rheoliadau sydd mewn grym o dan adran 53 o Ddeddf 1983 sy’n gymwys i gofrestrau etholwyr llywodraeth leol ar gyfer ardaloedd yng Nghymru yn ei gwneud yn ofynnol i swyddogion cofrestru lunio cofrestrau golygedig o etholwyr llywodraeth leol na chyflenwi cofrestrau o’r fath na rhan ohonynt i unrhyw berson ar ôl talu ffi, i’r graddau y mae gofynion o’r math hwnnw mewn rheoliadau o dan adran 53 wedi eu gwahardd yn rhinwedd paragraffau 10(3) a 10B(4) o Atodlen 2 i’r Ddeddf honno (fel y’u mewnosodir gan adran 4(9)(c) a (d) o’r Ddeddf hon).

(6) Caiff gorchymyn o dan is-adran (4)—

(a) pennu diwrnodau gwahanol at ddibenion gwahanol;

(b) gwneud darpariaeth ddarfodol, darpariaeth drosiannol neu ddarpariaeth arbed mewn cysylltiad â dod â darpariaeth i rym a ddygir i rym drwy’r gorchymyn.

Gwybodaeth Cychwyn

I4 A. 72 mewn grym ar 10.9.2024, gweler a. 72(1)(d)

73 Enw byr LL+C

Enw byr y Ddeddf hon yw Deddf Etholiadau a Chyrff Etholedig (Cymru) 2024.

Gwybodaeth Cychwyn

I5 A. 73 mewn grym ar 10.9.2024, gweler a. 72(1)(d)