Enwi a chychwyn
1.—(1) Enw’r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Pontio o’r Ysgol Gynradd i’r Ysgol Uwchradd (Cymru) 2022.
(2) Daw’r Rheoliadau hyn i rym ar 1 Gorffennaf 2022.
Dirymu
2. Caiff Rheoliadau Trosglwyddo o’r Ysgol Gynradd i’r Ysgol Uwchradd (Cymru) 2006(1) eu dirymu ar 1 Medi 2022.
Dehongli
3. Yn y Rheoliadau hyn—
ystyr “awdurdod lleol” (“local authority”) yw awdurdod lleol yng Nghymru sy’n cynnal yr ysgol;
ystyr “blwyddyn 6” (“year 6”) yw’r flwyddyn ysgol y mae’r rhan fwyaf o’r disgyblion yn y dosbarth yn cyrraedd 11 oed ynddi;
ystyr “blwyddyn 7” (“year 7”) yw’r flwyddyn ysgol y mae’r rhan fwyaf o’r disgyblion yn y dosbarth yn cyrraedd 12 oed ynddi;
mae i “blwyddyn ysgol” yr ystyr a roddir i “school year” yn adran 579(1) o Ddeddf Addysg 1996;
ystyr “Cynllun Pontio” (“Transition Plan”) yw cynllun o’r math y cyfeirir ato yn adran 198(1) o Ddeddf 2002 Act a rheoliad 4(2) o’r Rheoliadau hyn;
ystyr “Deddf 2002” (“the 2002 Act”) yw Deddf Addysg 2002;
ystyr “Deddf 2021” (“the 2021 Act”) yw Deddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) 2021(2);
mae i “disgybl” yr ystyr a roddir i “pupil” yn adran 3 o Ddeddf Addysg 1996;
mae i “dosbarth” (“class”) yr ystyr a roddir iddo yn adran 82(1) o Ddeddf 2021;
mae i “ysgol a gynhelir” (“maintained school”) yr ystyr a roddir iddo yn adran 79 o Ddeddf 2021.
Cymhwyso’r Rheoliadau
4.—(1) Mae’r Rheoliadau hyn yn gymwys mewn perthynas ag ysgolion a gynhelir y mae’n ofynnol i’r cyrff llywodraethu lunio Cynlluniau Pontio ar eu cyfer(3).
(2) At ddibenion paragraff (1) mae Cynlluniau Pontio yn ofynnol ar gyfer—
(a)pob ysgol uwchradd a gynhelir gan awdurdod lleol (neu sy’n dod o fewn dosbarth penodedig o ysgol o’r fath), a
(b)pob un o’r ysgolion cynradd sy’n ei bwydo ac a gynhelir gan awdurdod lleol y mae Gweinidogion Cymru, yn ei gwneud yn ofynnol i’w cyrff llywodraethu, o dan adran 198(1) o Ddeddf 2002, lunio cynlluniau, ar y cyd, i hwyluso’r broses bontio o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd ar gyfer disgyblion yn yr ysgolion cynradd hynny a dderbynnir i’r ysgol uwchradd.
Anghydfodau o ran a yw ysgol yn ysgol gynradd sy’n bwydo
5. Mae unrhyw anghydfod o ran a yw ysgol i’w hystyried yn ysgol gynradd sy’n bwydo mewn perthynas ag ysgol uwchradd benodol i’w benderfynu gan Weinidogion Cymru.
Ffurf a chynnwys Cynlluniau Pontio
6.—(1) Rhaid i gyrff llywodraethu ysgolion uwchradd a’r ysgolion cynradd sy’n eu bwydo lunio, ar y cyd, Gynllun Pontio unigol ar gyfer yr ysgolion hynny.
(2) Caiff Cynllun Pontio unigol gynnwys darpariaeth ar gyfer unrhyw un neu ragor o ysgolion cynradd sy’n bwydo a honno’n wahanol i’r ddarpariaeth ar gyfer yr ysgol gynradd arall, neu’r ysgolion cynradd eraill, sy’n bwydo.
(3) Rhaid i Gynllun Pontio—
(a)bod yn ysgrifenedig,
(b)egluro’n gryno beth yw diben Cynllun Pontio,
(c)datgan ei fod wedi ei lunio ar y cyd gan gorff llywodraethu’r ysgol uwchradd o dan sylw a chyrff llywodraethu’r ysgolion cynradd sy’n ei bwydo,
(d)datgan enwau’r ysgol uwchradd a’r ysgolion cynradd sy’n ei bwydo,
(e)datgan y garfan gyntaf o ddisgyblion y mae’n gymwys iddi drwy gyfeirio at y flwyddyn ysgol y symudodd y disgyblion cyntaf hynny ar ei dechrau i fyny i flwyddyn 6 yn eu hysgol gynradd,
(f)datgan y dyddiad y cafodd ei gyhoeddi, ac
(g)ymdrin â’r materion a bennir yn yr Atodlen.
Cyhoeddi Cynlluniau Pontio
7.—(1) Rhaid cyhoeddi’r Cynllun Pontio cyntaf ar gyfer ysgol uwchradd a phob un o’r ysgolion cynradd sy’n ei bwydo ar 1 Medi 2022 neu cyn hynny.
(2) Y disgyblion y mae Cynllun Pontio cyntaf yn gymwys iddynt yw’r disgyblion hynny sydd, o ddechrau’r flwyddyn ysgol 2022 i 2023, ym mlwyddyn 6 pob ysgol gynradd sy’n bwydo ac sy’n disgwyl trosglwyddo o’r ysgol gynradd sy’n bwydo i’r ysgol uwchradd ym mlwyddyn ysgol nesaf yr ysgol uwchradd.
(3) Rhaid cyhoeddi Cynlluniau Pontio dilynol ar neu cyn 1 Medi o’r flwyddyn ysgol y mae’r Cynllun i gymryd effaith ynddi.
(4) Y disgyblion y mae Cynllun Pontio dilynol yn gymwys iddynt yw’r disgyblion hynny sydd, o ddechrau’r flwyddyn ysgol y mae’r Cynllun Pontio dilynol yn cymryd effaith ynddi, ym mlwyddyn 6 pob ysgol gynradd sy’n bwydo ac sy’n disgwyl trosglwyddo o’r ysgol gynradd sy’n bwydo i’r ysgol uwchradd ym mlwyddyn ysgol nesaf yr ysgol uwchradd.
Adolygu Cynlluniau Pontio
8. Rhaid i Gynllun Pontio gael ei adolygu—
(a)os daw ysgol gynradd (“yr ysgol gynradd newydd”) yn ysgol gynradd sy’n bwydo i ysgol uwchradd y mae ganddi eisoes un neu ragor o ysgolion cynradd sy’n ei bwydo,
(b)os bydd ysgol gynradd sy’n bwydo yn peidio â bod yn ysgol gynradd sy’n bwydo i ysgol uwchradd,
(c)os adolygir cwricwlwm naill ai’r ysgol gynradd neu’r ysgol uwchradd o dan adran 12 o Ddeddf 2021,
(d)os adolygir trefniadau asesu naill ai’r ysgol gynradd neu’r ysgol uwchradd a wneir o dan Reoliadau Addysg (Trefniadau ar gyfer Asesu yn y Cwricwlwm i Gymru) 2022(4),
(e)os bydd cyrff llywodraethu pob un o’r ysgolion o dan sylw yn ystyried ei bod yn briodol gwneud hynny, neu
(f)ar ddiwedd y cyfnod o 3 blynedd sy’n dechrau ar y dyddiad y cyhoeddwyd y Cynllun Pontio (neu’r cynllun diwygiedig).
Diben adolygiad
9.—(1) Diben adolygiad o dan reoliad 8(a) yw—
(a)i gyrff llywodraethu’r ysgolion a gytunodd y Cynllun Pontio cyfredol a chorff llywodraethu’r ysgol gynradd newydd ystyried ar y cyd pa ddiwygiadau (os oes rhai) sy’n briodol, a
(b)i’r cyrff llywodraethu gytuno Cynllun Pontio newydd, ar y cyd, os ydynt yn meddwl ei bod yn briodol gwneud hynny.
(2) Diben adolygiad o dan reoliad 8(b) i (e) yw i gyrff llywodraethu’r ysgolion a gytunodd y Cynllun Pontio cyfredol ystyried—
(a)a yw’n angenrheidiol neu’n ddymunol diwygio’r Cynllun Pontio, a
(b)llunio, ar y cyd, Gynllun Pontio newydd neu ddiwygiedig, os ystyrir ei bod yn angenrheidiol neu’n ddymunol diwygio’r Cynllun Pontio.
(3) Ym mhob achos rhaid i gyrff llywodraethu’r ysgolion o dan sylw roi ystyriaeth i sut y gallai’r cyrff llywodraethu a’r penaethiaid reoli’r broses bontio yn well wrth gynnal adolygiad o dan reoliad 8.
Cyhoeddi datganiad yn dilyn adolygiad
10.—(1) Os yw’r cyrff llywodraethu, yn dilyn adolygiad o dan reoliad 8, yn penderfynu peidio â diwygio’r Cynllun Pontio cyfredol, rhaid iddynt gyhoeddi datganiad sy’n cofnodi’r penderfyniad hwnnw, gan roi rhesymau cryno drosto (“Datganiad”).
(2) Rhaid cyhoeddi’r Cynllun Pontio newydd (neu ddiwygiedig) cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol a ddim hwyrach na dechrau’r flwyddyn ysgol ar gyfer cyhoeddi.
(3) Yn achos adolygiad o dan reoliad 8(a), disgyblion cyntaf yr ysgol gynradd newydd y mae’r Cynllun Pontio newydd neu ddiwygiedig yn gymwys iddynt yw’r disgyblion hynny sydd, ar ddechrau’r flwyddyn ysgol, ym mlwyddyn 6 ac sy’n disgwyl trosglwyddo i’r ysgol uwchradd ym mlwyddyn ysgol ganlynol yr ysgol uwchradd.
(4) Yn y rheoliad hwn ac yn rheoliad 11, mae i “Datganiad” yr ystyr a roddir ym mharagraff (1) o’r rheoliad hwn.
Cyhoeddi Cynlluniau Pontio a darparu copïau
11.—(1) Rhaid i gyrff llywodraethu ysgolion y mae Cynllun Pontio neu Ddatganiad yn ymwneud â hwy ei roi ar gael i’r ysgolion hynny edrych arno.
(2) Rhaid i gorff llywodraethu’r ysgol uwchradd ddarparu copi o’r Cynllun Pontio (neu’r cynllun diwygiedig) i’r awdurdod lleol sy’n cynnal yr ysgol uwchradd a’r ysgolion cynradd sy’n ei bwydo neu, os cânt eu cynnal gan ddau neu ragor o awdurdodau lleol gwahanol, i bob un ohonynt.
Jeremy Miles
Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, un o Weinidogion Cymru
23 Mai 2022