Rheoliadau Cynllun Taliad Sengl y Polisi Amaethyddol Cyffredin (Neilltir) (Cymru) 2005

Enwi, cychwyn a chymhwyso

1.   Enw'r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Cynllun Taliad Sengl y Polisi Amaethyddol Cyffredin (Neilltir) (Cymru) 2005, deuant i rym ar 15 Ionawr 2005 ac maent yn gymwys mewn perthynas â Chymru.

Dehongli

2.—( 1) Yn y Rheoliadau hyn —

• mae i “casglwr” yr ystyr a roddir i “collector” yn Erthygl 144(b) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004;

• ystyr “cyfnod neilltuo” (“set-aside period”) yw'r cyfnod o 15 Ionawr i 31 Awst (yn gynhwysol) mewn unrhyw flwyddyn benodol;

• mae “cwrs dŵr” (“watercourse”) yn cynnwys camlas a ffos gae;

• ystyr “y Cynulliad Cenedlaethol” (“the National Assembly”) yw Cynulliad Cenedlaethol Cymru;

• mae i “daliad” yr ystyr a roddir i “holding” yn Erthygl 2(b) o Reoliad y Cyngor;

• mae i “ffermwr” yr ystyr a roddir i “farmer” yn Erthygl 2(a) o Reoliad y Cyngor;

• ystyr “gorchudd glas” (“green cover”) yw gorchudd glas a sefydlwyd neu sydd, yn ôl y digwydd, i'w sefydlu yn unol ag Atodlen 1;

• ystyr “gwastraff organig” (“organic waste”) yw deunydd gwastraff sy'n cael ei gynhyrchu gan anifeiliaid neu blanhigion fel sgil-gynnyrch gwaith cynhyrchu amaethyddol, ac mae'n cynnwys sarn anifeiliaid;

• mae i “prosesydd” yr un ystyr â “processor” yn Rheoliad y Comisiwn 1973/2004;

• ystyr “Rheoliad y Comisiwn 795/2004” (“Commission Regulation 795/2004”) yw Rheoliad y Comisiwn (EC) Rhif 795/2004(1) sy'n gosod rheolau manwl ar gyfer gweithredu cynllun y taliad sengl y darperir ar ei gyfer yn Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1782/2003 sy'n pennu rheolau cyffredin ar gyfer cynlluniau cymorth uniongyrchol o dan y polisi amaethyddol cyffredin ac sy'n pennu cynlluniau cymorth penodol i ffermwyr;

• ystyr “Rheoliad y Comisiwn 1973/2004” (“Commission Regulation 1973/2004”) yw Rheoliad y Comisiwn (EC) Rhif 1973/2004(2) sy'n gosod rheolau manwl ar gyfer cymhwyso Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1782/2003 mewn perthynas â'r cynlluniau cymorth y darperir ar eu cyfer yn Nheitlau IV a IVa o'r Rheoliad hwnnw a defnyddio tir a neilltuwyd ar gyfer cynhyrchu deunyddiau crai;

• ystyr “Rheoliad y Cyngor” (“the Council Regulation”) yw Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1782/2003(3) sy'n pennu rheolau cyffredin ar gyfer cynlluniau cymorth uniongyrchol o dan y polisi amaethyddol cyffredin ac sy'n pennu cynlluniau cymorth penodol i ffermwyr ac sy'n diwygio Rheoliadau (EEC) Rhif 2019/93, (EC) Rhif 1452/2001, (EC) Rhif 1453/2001, (EC) Rhif 1454/2001, (EC) 1868/94, (EC) Rhif 1251/1999, (EC) Rhif 1254/1999, (EC) Rhif 1673/2000, (EEC) Rhif 2358/71 ac (EC) Rhif 2529/2001;

• ystyr “Rheoliad y Cyngor 1251/1999” (“Council Regulation 1251/1999”) yw Rheoliad y Cyngor (EC) Rhif 1251/1999 sy'n sefydlu system gynnal i gynhyrchwyr cnydau âr penodol(4);

• ystyr “Rheoliadau Trawsgydymffurfio 2004” (“the Cross Compliance Regulations 2004”) yw Rheoliadau Cynllun y Taliad Sengl a Chynlluniau Cymorth y Polisi Amaethyddol Cyffredin (Trawsgydymffurfio) (Cymru) 2004(5);

• ystyr “tir sydd wedi'i neilltuo at ddibenion di-fwyd” (“land set aside for non-food purposes”) yw tir sydd wedi'i neilltuo yn unol ag Erthygl 55(b) o Reoliad y Cyngor o dan yr amodau a bennwyd ym Mhennod 16 o Reoliad y Comisiwn 1973/2004 ar gyfer darparu deunyddiau i weithgynhyrchu o fewn y Gymuned Ewropeaidd gynhyrchion nad ydynt wedi'u bwriadu'n bennaf ar gyfer eu bwyta gan bobl neu anifeiliaid, a rhaid dehongli unrhyw gyfeiriad at ffermwr yn neilltuo tir at y diben hwnnw yn unol â hynny;

• ystyr “tir sydd wedi'i neilltuo oddi wrth waith gynhyrchu” (“land set aside from production”) yw tir sydd wedi'i neilltuo yn unol ag Erthygl 54(3) o Reoliad y Cyngor (ac eithrio tir sydd wedi'i neilltuo at ddibenion di-fwyd), a rhaid dehongli unrhyw gyfeiriad at ffermwr yn neilltuo tir oddi wrth waith cynhyrchu yn unol â hynny; ac

• ystyr “tymor gorchudd glas” (“green cover season”) yw'r cyfnod o 15 Ionawr i 14 Gorffennaf (yn gynhwysol) mewn unrhyw flwyddyn benodol.

(2) mae unrhyw gyfeiriad yn y Rheoliadau hyn at un o offerynnau'r Gymuned yn gyfeiriad at yr offeryn hwnnw fel y'i diwygiwyd ar y dyddiad y gwneir y Rheoliadau hyn.

(3) mae i ymadroddion eraill a ddefnyddir yn y Rheoliadau hyn ac y mae'r ymadroddion Saesneg sy'n cyfateb iddynt yn ymddangos yn Rheoliad y Cyngor, Rheoliad y Comisiwn 795/2004 neu Reoliad y Comisiwn 1973/2004 yr un ystyron yn y Rheoliadau hyn ag a roddir i'r ymadroddion Saesneg cyfatebol yn Rheoliad y Cyngor, Rheoliad y Comisiwn 795/2004 neu Reoliad y Comisiwn 1973/2004 yn ôl y digwydd.

Isafswm arwynebedd a dimensiynau parseli neilltir

3.   At ddibenion ail frawddeg Erthygl 54(4) o Reoliad y Cyngor, caniateir i dir gael ei neilltuo oddi wrth waith cynhyrchu —

(a) os yw'n gymwys ar gyfer hawl neilltir yn unol ag Erthygl 54(2) o Reoliad y Cyngor neu'n cael ei gyfrif yn gymwys ar gyfer hawl neilltir o ganlyniad i gais a ganiateir o dan reoliad 5;

(b) os yw o leiaf 6 metr (ond yn llai na 10 metr) ei led;

(c) os yw o leiaf 0.05 hectar o ran maint; ac

(ch) os yw'n ffinio —

(i) â pherth;

(ii) â choetir;

(iii) â chwrs dŵ r; neu

(iv) â darn o dir yr hysbyswyd o dan adran 28(1)(b) o Ddeddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981(6) ei fod yn safle o ddiddordeb gwyddonol arbennig.

Safonau ychwanegol cyflwr amaethyddol ac amgylcheddol da mewn perthynas â neilltir

4.—( 1) Yn ddarostyngedig i baragraffau (3) i (6), mae'r safonau cyflwr amaethyddol ac amgylcheddol da y cyfeirir atynt yn Erthygl 32(2) o Reoliad y Comisiwn 795/2004 ac sy'n gymwys mewn perthynas â thir sydd wedi'i neilltuo oddi wrth waith cynhyrchu wedi'u nodi yn Atodlen 1.

(2) Yn ddarostyngedig i baragraffau (3) i (6), mae'r safonau cyflwr amaethyddol ac amgylcheddol da y cyfeirir atynt yn Erthygl 32(2) o Reoliad y Comisiwn 795/2004 ac sy'n gymwys mewn perthynas â thir sydd wedi'i neilltuo at ddibenion di-fwyd wedi'u nodi yn Atodlen 2.

(3) mae'r safonau cyflwr amaethyddol ac amgylcheddol da y cyfeirir atynt ym mharagraffau (1) a (2) i fod yn gymwys i dir sydd wedi'i neilltuo oddi wrth waith cynhyrchu a thir sydd wedi'i neilltuo at ddibenion di-fwyd yn y drefn honno yn ychwanegol at y safonau cyflwr amaethyddol ac amgylcheddol da sy'n gymwys i'r tir yn rhinwedd rheoliad 4 o Reoliadau Trawsgydymffurfio 2004.

(4) Nid yw darpariaethau paragraffau (1) a (2) yn gymwys i dir —

(a) sydd wedi'i neilltuo neu wedi'i goedwigo yn unol ag Erthyglau 22 i 24 neu Erthygl 31 o Reoliad y Cyngor (EC) Rhif 1257/1999(7) sy'n ymwneud â chymorth ar gyfer datblygu gwledig o Gronfa Cyfarwyddo a Gwarantu Amaethyddiaeth Ewrop (EAGGF) ac sy'n diwygio neu'n diddymu Rheoliadau penodol, a

(b) sy'n cael ei gyfrif yn neilltir at ddibenion Erthygl 54 o Reoliad y Cyngor,

i'r graddau y mae gofynion Atodlen 1 neu 2 yn anghydnaws â'r gofynion amgylcheddol neu'r gofynion coedwigo a bennwyd yn unol â'r Erthyglau hynny.

(5) mae ffermwr yn esempt rhag unrhyw ofyniad penodol yn Atodlen 1 neu 2 mewn perthynas â neilltir penodol os yw'n bodloni'r Cynulliad Cenedlaethol mewn cais sy'n cael ei gyflwyno i'r Cynulliad Cenedlaethol ynglyn â'r gofyniad hwnnw, y dylai gael ei esemptio rhagddo —

(a) er mwyn hwyluso ymchwil i effaith defnyddio dulliau penodol o reoli neilltir;

(b) er diogelu'r amgylchedd;

(c) os sefydliad addysgol yw'r ffermwr, er mwyn ei gwneud yn hwylus iddo gyflawni ei bwrpas addysgol;

(ch) am fod un o'r canlynol yn digwydd yn ystod y cyfnod neilltuo—

(i) bod piblinell, cebl neu beilon, yn rhinwedd unrhyw bŵer neu awdurdodiad a roddir gan neu o dan unrhyw ddeddfiad, yn cael ei gosod neu ei osod neu y bydd yn cael ei gosod neu ei osod drwy, neu'n cael ei hadeiladu neu y bydd yn cael ei hadeiladu neu ei adeiladu ar neu ar draws, y tir, ac nad oedd gosod neu adeiladu'r piblinell, cebl neu beilon yn gynnig yr hysbyswyd y ffermwr ohono fwy na 5 mis cyn y dyddiad y cafodd y tir ei neilltuo;

(ii) bod gwaith cynnal a chadw'r biblinell, y cebl neu'r peilon yn cael ei wneud neu y bydd yn cael ei wneud o dan awdurdod statudol ar y neilltir penodol; neu

(iii) bod gwaith cloddio archeolegol yn cael ei wneud, neu y bydd yn cael ei wneud, ar y tir;

(d) er iechyd neu ddiogelwch pobl neu anifeiliaid;

(dd) am fod yr esemptiad hwnnw yn angenrheidiol, naill er mwyn ei gwneud yn bosibl trin achos difrifol o niwed i iechyd planhigion neu heigiad difrifol o unrhyw bla neu chwynnyn penodol, neu er mwyn caniatáu i fesurau gael eu cymryd i atal unrhyw beth o'r fath sy'n achosi'r niwed neu'r heigiad rhag datblygu; neu

(e) er mwyn bod o fudd i elusen (fel y'i diffinnir yn adran 96(1) o Ddeddf Elusennau 1993)(8).

(6) Caiff y Cynulliad Cenedlaethol bennu bod unrhyw esemptiad a roddir yn unol â pharagraff (5) yn effeithiol tan ddyddiad a bennir yn yr esemptiad, neu hyd nes bod achlysur penodol, a bennir yn yr esemptiad, wedi digwydd.

(7) At ddibenion y rheoliad hwn, ystyr “chwynnyn penodol” yw unrhyw un o'r chwyn niweidiol a restrir yn adran 1(2) o Ddeddf Chwyn 1959(9), sef Rhododendron ponticum, clymog Japan (Reynoutria japonica), efwr enfawr (Heracleum mantegazzianum) neu ffromlys chwarennog (Impatiens glandulifera).

Cyfnewid tir cymwys a thir anghymwys

5.—( 1) Mewn sefyllfa a bennir yn is-baragraff (a), (b) neu (c) o baragraff cyntaf Erthygl 33 o Reoliad y Comisiwn 795/2004, caiff ffermwr wneud cais i'r Cynulliad Cenedlaethol am dir nad yw fel arall yn gymwys ar gyfer hawl neilltir.

(2) Yn ddarostyngedig i baragraff (3), rhaid i'r cais gael ei wneud ar unrhyw ffurf y gall y Cynulliad Cenedlaethol ofyn yn rhesymol amdani, a phan fo'r ffermwr yn bwriadu cyfnewid y tir y mae'r cais yn cael ei wneud ar ei gyfer am dir arall sy'n gymwys ar gyfer hawl neilltir (gan gynnwys tir sy'n cael ei gyfrif yn gymwys ar gyfer hawl neilltir o ganlyniad i gais a ganiatawyd o dan y rheoliad hwn), rhaid iddo roi manylion am y tir hwnnw, yn ogystal â'r tir y mae'r cais yn cael ei wneud ar ei gyfer, yn ei gais.

(3) Pan fo ffermwr yn dal unrhyw ran o'r tir y mae ei gais wedi'i wneud ar ei gyfer, neu unrhyw dir y mae'n bwriadu ei gyfnewid am y tir hwnnw, fel tenant, rhaid iddo gael cydsyniad ysgrifenedig ei landord â'r cyfnewid, a rhaid i'r cais gynnwys datganiad gan y ceisydd bod y cydsyniad hwnnw wedi'i sicrhau.

(4) Caiff y Cynulliad Cenedlaethol gymeradwyo'r cais a wnaed o dan baragraff (1) os yw wedi'i fodloni —

(a) bod is-baragraff perthnasol paragraff cyntaf Erthygl 33 o Reoliad y Comisiwn 795/2004 a nodwyd yng nghais y ffermwr yn gymwys mewn perthynas â'r tir y mae'r cais wedi'i wneud ar ei gyfer;

(b) pan fo'r cais wedi'i wneud ar sail is-baragraff (c) paragraff cyntaf Erthygl 33 o Reoliad y Comisiwn 795/2004, ynglyn â'r rhesymau a roddwyd ganddo dros ddymuno cyfnewid tir anghymwys am dir cymwys ar ei ddaliad; ac

(c) ynglyn â'r canlynol —

(i) os yw'r tir y mae'r cais wedi'i wneud ar ei gyfer i'w gyfnewid am dir cymwys arall, nad yw arwynebedd y tir y mae'r cais wedi'i wneud ar ei gyfer yn fwy o 5% nag arwynebedd y tir sydd i'w gyfnewid; neu

(ii) os na fwriedir cyfnewid unrhyw dir, ni fydd cymeradwyo'r cais yn arwain at gynnydd sylweddol yn arwynebedd cyfan y tir sy'n gymwys at ddibenion hawliau neilltir.

(5) Pan fo cymeradwyaeth wedi'i rhoi o dan baragraff (4) ond bod unrhyw ddatganiad a oedd wedi'i gynnwys gan y ffermwr yn y cais, neu unrhyw wybodaeth a oedd wedi'i rhoi mewn cysylltiad â'r cais, yn anwir mewn unrhyw fanylyn perthnasol, caiff y Cynulliad Cenedlaethol ddirymu'r gymeradwyaeth honno.

(6) Yn y rheoliad hwn mae i “yn gymwys ar gyfer hawl neilltir”, mewn perthynas â thir, yr ystyr a roddir i “eligible for set-aside entitlement” gan baragraff cyntaf Erthygl 54(2) o Reoliad y Cyngor.

Darpariaethau ynglyn â deunyddiau crai sy'n cael eu cynhyrchu at ddibenion di-fwyd

6.—( 1) mae'r Cynulliad Cenedlaethol wedi'i ddynodi fel yr awdurdod cymwys at ddibenion Pennod 16 o Reoliad y Comisiwn 1973/2004 (defnyddio tir sydd wedi'i neilltuo ar gyfer cynhyrchu deunyddiau crai at ddibenion di-fwyd).

(2) Rhaid i ddeunyddiau crai y mae Erthygl 146(2)(b) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004 yn gymwys iddynt gael eu pwyso gan weithredydd cyfarpar pwyso cyhoeddus sy'n dal tystysgrif a ddyroddwyd o dan adran 18 o Ddeddf Pwysau a Mesurau 1985(10).

(3) At ddibenion Erthygl 146(4) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004, rhaid i rawnfwydydd a hadau olew y mae'r paragraff hwnnw'n gymwys iddynt gael eu dadnatureiddio drwy eu lliwio â lliw llachar.

(4) At ddibenion Erthygl 157(1) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004, 15 Mai yn y flwyddyn y mae'r cais perthnasol i gael yr hawl neilltir gysylltiedig yn cael ei wneud yw'r diwrnod olaf y caniateir adneuo contract y mae'r paragraff hwnnw yn gymwys iddo yn swyddfeydd y Cynulliad Cenedlaethol.

(5) At ddibenion Erthygl 157(3) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004, 31 Ionawr yn y flwyddyn sy'n dilyn y flwyddyn y mae'r cais perthnasol i gael yr hawl neilltir gysylltiedig yn cael ei wneud yw'r diwrnod olaf y caniateir i gasglwr neu brosesydd cyntaf y mae'r paragraff hwnnw yn gymwys iddo ddarparu i'r Cynulliad Cenedlaethol yr wybodaeth a bennir yn y paragraff hwnnw.

(6) Yn y rheoliad hwn —

ystyr “yr hawl neilltir gysylltiedig” (“the associated set-aside entitlement”) yw'r hawl neilltir sy'n cael ei hawlio ar gyfer y tir sydd wedi'i neilltuo i gynhyrchu'r deunyddiau crai y mae'r contract y cyfeiriwyd ato ym mharagraff (4), a'r wybodaeth y cyfeiriwyd ati ym mharagraff 5, yn ymwneud â hwy; ac

mae i “prosesydd cyntaf” yr ystyr a roddir i “first processor” gan Erthygl 144(c) o Reoliad y Comisiwn 1973/2004.

Cadw cofnodion a dal gafael arnynt gan gasglwr a chan brosesydd

7.—( 1) mae'r rheoliad hwn yn gymwys pan fo ffermwr yn neilltuo tir at ddibenion di-fwyd, ac ym mharagraffau (2) i (5) mae cyfeiriadau at “deunyddiau crai” yn gyfeiriadau at ddeunyddiau crai a gynhyrchir ar y tir hwnnw.

(2) Yn ystod unrhyw fis pan fydd casglwr yn prynu neu'n gwerthu unrhyw ddeunyddiau crai, rhaid iddo wneud cofnod o faint o bob deunydd crai y mae wedi'i brynu neu wedi'i werthu yn ystod y mis hwnnw, ac enwau a chyfeiriadau'r prynwyr neu'r proseswyr dilynol y mae wedi gwerthu'r deunyddiau crai hynny iddynt.

(3) Rhaid i gasglwr ddal ei afael ar y cofnodion y cyfeiriwyd atynt ym mharagraff (2) tan y cynharaf o'r canlynol —

(a) diwedd y drydedd flwyddyn galendr sy'n dilyn y flwyddyn galendr y mae'n cyflwyno i brosesydd y deunyddiau crai y mae'r cofnodion hynny'n cyfeirio atynt; neu

(b) seithfed pen-blwydd dyddiad eu creu.

(4) Ar unrhyw ddydd y mae prosesydd yn prynu, prosesu, dinistrio, gwerthu neu fel arall yn gwaredu unrhyw gynhyrchion a geir drwy brosesu deunyddiau crai o'r fath, rhaid iddo wneud cofnod sy'n dangos —

(a) meintiau'r gwahanol ddeunyddiau crai a brynwyd ganddo ar gyfer prosesu;

(b) maint y deunyddiau crai a broseswyd ganddo ynghyd â maint a math y cynhyrchion terfynol, y cydgynhyrchion a'r sgil-gynhyrchion a gafwyd o'r prosesu;

(c) maint y deunyddiau crai a gollwyd yn ystod y prosesu;

(ch) maint y deunyddiau crai a ddinistriwyd, os o gwbl, ynghyd â'r rheswm dros eu dinistrio;

(d) maint a math y cynhyrchion a werthwyd neu a waredwyd fel arall ganddo a'r pris a gafwyd amdanynt; ac

(dd) enwau a chyfeiriadau unrhyw brynwyr neu broseswyr dilynol y mae'n gwerthu iddynt y deunyddiau crai hynny neu'r cynhyrchion hynny a gafwyd drwy'r prosesu.

(5) Rhaid i brosesydd ddal ei afael ar y cofnodion y cyfeirir atynt ym mharagraff (4) am ddwy flynedd o'r naill neu'r llall o'r dyddiadau canlynol —

(a) pan fo'r cofnodion yn ymwneud â phrynu, prosesu, gwastraffu, dinistrio, gwerthu neu waredu fel arall y deunyddiau crai, y dyddiad y mae'n prynu, prosesu, gwastraffu, dinistrio, gwerthu neu fel arall yn gwaredu'r deunyddiau crai, yn ôl y digwydd; a

(b) pan fo'r cofnodion yn ymwneud â gwerthu neu waredu fel arall gynhyrchion a gafwyd drwy brosesu'r deunyddiau crai hynny, y dyddiad y cafodd y cynhyrchion hynny eu gwerthu neu eu gwaredu fel arall, yn ôl y digwydd.

Llofnodwyd ar ran Cynulliad Cenedlaethol Cymru o dan adran 66(1) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 1998(11)

John Marek

Dirprwy Lywydd y Cynulliad Cenedlaethol

13 Ionawr 2005