Rheoliadau Gofal a Chymorth (Asesiad Ariannol) (Cymru) 2015

RHAN >2 Asesu adnoddau ariannol

Gwybodaeth sydd i’w darparu gan awdurdod lleol

3.   Cyn bod awdurdod lleol yn cynnal asesiad ariannol yn unol â’r Rheoliadau hyn, rhaid iddo roi’r canlynol i A—

(a) manylion y gofal a’r cymorth ar gyfer diwallu anghenion A, a gynigir neu a ddarperir i A ac y tybia’r awdurdod lleol y byddai’n gosod ffi mewn cysylltiad â hwy o dan adran 59 o’r Ddeddf;

(b) manylion y gofal a’r cymorth yr aseswyd bod eu hangen ar A ac yr ystyrir, neu y gwneir, taliadau uniongyrchol(1) ar eu cyfer yn unol ag adran 50 neu 52 o’r Ddeddf;

(c) pan fo paragraff (a) yn gymwys, manylion polisi’r awdurdod lleol ar godi ffioedd am ddarparu gofal a chymorth, gan gynnwys—

(i) pa elfennau, os oes rhai, y caniateir codi ffi amdanynt,

(ii) y ffi safonol(2) y caniateir ei gosod mewn perthynas ag unrhyw rai ohonynt,

(iii) unrhyw ofal a chymorth, cynhorthwy neu wasanaeth y gosodir ffi unffurf amdano,

(iv) y ffi wythnosol uchaf(3) y caniateir ei gosod, neu’r ffi wythnosol uchaf a godir gan yr awdurdod lleol pan fo’r ffi honno’n llai;

(d) pan fo paragraff (b) yn gymwys, manylion polisi’r awdurdod lleol ar daliadau uniongyrchol, a rhaid cynnwys y canlynol—

(i) manylion y gofal a chymorth, os oes gofal a chymorth, y caniateir darparu, neu y darperir, taliadau uniongyrchol ar eu cyfer, ac mewn cysylltiad â hwy y caniateir ei gwneud yn ofynnol bod A yn talu tuag at y gost o’u sicrhau,

(ii) manylion y swm safonol y caniateir ei gwneud yn ofynnol bod A yn talu tuag at y gost o sicrhau gofal a chymorth o’r fath,

(iii) unrhyw ofal a chymorth, cynhorthwy neu wasanaeth y gosodir ffi unffurf amdano,

(iv) swm y cyfraniad neu ad-daliad wythnosol uchaf(4) y caniateir ei osod neu swm y cyfraniad neu ad-daliad wythnosol uchaf a godir gan yr awdurdod lleol, pan fo’r swm hwnnw’n llai;

(e) manylion proses asesu ariannol yr awdurdod lleol;

(f) manylion yr wybodaeth ac unrhyw ddogfennau y mae’n ofynnol bod A yn eu darparu i’r awdurdod lleol at ddibenion yr asesiad ariannol, a’r terfyn amser a’r fformat ar gyfer eu darparu;

(g) gwybodaeth am ganlyniadau methiant i ddarparu’r wybodaeth a’r dogfennau o fewn y terfyn amser ac mewn fformat priodol;

(h) gwybodaeth am ganlyniadau peidio â darparu’r wybodaeth neu’r dogfennau sy’n ofynnol at ddibenion yr asesiad, neu wrthod caniatáu i’r awdurdod lleol gynnal asesiad ariannol;

(i) gwybodaeth am y datganiad o ddyfarniad ynghylch gallu A i dalu ffi am ofal a chymorth A, neu i dalu tuag at y gost o sicrhau gofal a chymorth A, y bydd yr awdurdod lleol yn ei ddarparu ar ôl cwblhau’r broses asesu ariannol(5);

(j) manylion y terfyn cyfalaf a bennir yn rheoliad 11 neu reoliad 26 o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd a gwybodaeth am ganlyniadau(6) asesu bod A yn meddu ar gyfalaf sy’n fwy na’r terfyn hwnnw;

(k) manylion unrhyw gyfleuster ymweld â’r cartref a ddarperir gan yr awdurdod lleol o fewn ei ardal;

(l) enwau unigolyn neu unigolion o fewn yr awdurdod y caniateir cysylltu â nhw os oes angen rhagor o wybodaeth neu gynhorthwy ar A mewn cysylltiad â’r broses asesu ariannol; ac

(m) gwybodaeth am hawl A i benodi trydydd parti i gynorthwyo neu weithredu ar ran A mewn cysylltiad â’r cyfan neu ran o’r broses asesu ariannol a manylion cyswllt unrhyw sefydliad yn ardal yr awdurdod sy’n darparu’r math hwnnw o gymorth neu gynhorthwy.

Terfynau amser

4.—( 1) Yn ddarostyngedig i baragraff (2), rhaid i awdurdod lleol ganiatáu 15 diwrnod gwaith neu pa bynnag gyfnod hwy y tybia sy’n rhesymol i A, ar gyfer darparu’r wybodaeth a’r dogfennau a ddisgrifir yn rheoliad 3(f).

(2) Os yw A yn gwneud cais rhesymol am estyn y terfyn amser a bennir ym mharagraff (1), gan roi rhesymau pam y mae angen yr estyniad, rhaid i’r awdurdod lleol gytuno â’r cais a hysbysu A o gyfnod yr estyniad.

(3) Os bydd awdurdod lleol yn gwrthod cais am estyn y terfyn amser, rhaid iddo hysbysu A ynghylch y gwrthodiad a rhaid iddo roi’r rhesymau pam y mae’n gwrthod.

Fformat

5.—( 1) Caiff yr wybodaeth a ddarperir gan awdurdod lleol yn unol â rheoliad 3 fod mewn fformat electronig neu ar bapur, a rhaid iddi fod mewn fformat sy’n addas ar gyfer anghenion cyfathrebu A.

(2) Rhaid i’r wybodaeth a’r dogfennau sydd i’w darparu gan A o dan reoliad 3(f) fod mewn fformat electronig neu ar bapur, neu pa bynnag fformat arall y mae’r awdurdod lleol wedi cytuno i’w derbyn ynddo.

Dyletswydd i gynnal asesiad ariannol

6.—( 1) Pan fo awdurdod lleol yn tybio—

(a) y byddai’n gosod ffi o dan adran 59 o’r Ddeddf (pŵer i osod ffioedd), pe bai’n diwallu anghenion A am ofal a chymorth;

(b) pe bai’n gwneud taliadau tuag at y gost o ddiwallu anghenion A am ofal a chymorth drwy wneud taliadau uniongyrchol yn rhinwedd adran 50 neu 52 o’r Ddeddf(7), y byddai’n ei gwneud yn ofynnol bod A yn talu drwy wneud ad-daliad(8) (yn achos taliad gros) neu gyfraniad (yn achos taliad net) tuag at y gost o sicrhau’r ddarpariaeth honno o ofal a chymorth,

rhaid i’r awdurdod lleol gynnal asesiad o adnoddau ariannol A yn unol â’r Rheoliadau hyn.

(2) Nid yw’r ddyletswydd ym mharagraff (1) yn gymwys pan fo A yn dod o fewn unrhyw un o’r amgylchiadau a bennir yn rheoliad 7.

Amgylchiadau pan nad oes dyletswydd i gynnal asesiad ariannol

7.—( 1) Nid oes dyletswydd ar awdurdod lleol i gynnal asesiad o adnoddau ariannol A mewn amgylchiadau pan fo A—

(a) wedi ei asesu yn rhywun sydd arno angen, neu sy’n cael, gofal a chymorth, cynhorthwy neu wasanaeth, neu unrhyw gyfuniad o’r cyfryw, y codir ffi unffurf amdano gan yr awdurdod lleol;

(b) yn gwrthod cael asesiad ariannol;

(c) yn methu â darparu i’r awdurdod lleol yr wybodaeth neu’r dogfennau sy’n ofynnol gan yr awdurdod yn unol â rheoliad 3(f), o fewn amser rhesymol neu o gwbl;

(d) yn dioddef o unrhyw ffurf o glefyd Creutzfeldt-Jakob, ac wedi cael diagnosis o’r clefyd hwnnw gan ymarferydd meddygol cofrestredig;

(e) wedi cael cynnig, neu yn cael, gofal a chymorth, cyngor neu wasanaeth, neu wedi cael cynnig taliad uniongyrchol, neu wedi cael ei ddarparu â thaliadau uniongyrchol, i sicrhau’r ddarpariaeth o ofal a chymorth yn rhan o becyn o wasanaethau ôl-ofal yn unol ag adran 117 o Ddeddf Iechyd Meddwl 1983 (ôl-ofal)(9);

(f) wedi cael cynnig neu yn cael gofal a chymorth ailalluogi am y 6 wythnos gyntaf o’r cyfnod penodedig neu, os yw’r cyfnod penodedig yn llai na 6 wythnos, am y cyfnod hwnnw;

(g) wedi ei asesu yn rhywun sydd arno angen, neu sy’n cael, gwasanaethau eiriolaeth yn unig(10).

(2) Pan fo paragraff (1)(c) yn gymwys, caiff awdurdod lleol, os yw o’r farn bod ganddo wybodaeth ddigonol, wneud asesiad o adnoddau ariannol A ar sail yr wybodaeth rannol neu’r ddogfennaeth rannol (neu’r ddau) sydd yn ei feddiant.

Pŵer i gynnal asesiad ariannol

8.   Caiff awdurdod lleol gynnal asesiad newydd o adnoddau ariannol A yn unol â’r Rheoliadau hyn os yw unrhyw un o’r amgylchiadau a bennir yn rheoliad 15 (dyfarniad diwygiedig) neu reoliad 30 (dyfarniad diwygiedig) o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd yn gymwys yn achos A.

Proses asesiad ariannol

9.—( 1) Pan fo awdurdod lleol yn cynnal asesiad ariannol yn unol â rheoliad 6 (dyletswydd i gynnal asesiad ariannol) neu reoliad 8 (pŵer i gynnal asesiad ariannol), rhaid iddo sicrhau bod y broses asesu a ddefnyddir ganddo yn rhoi effaith i ofynion y rheoliad hwn.

(2) Pan fo awdurdod lleol yn diwallu neu’n bwriadu diwallu anghenion A am ofal a chymorth, neu pan fo’n gwneud, neu’n bwriadu gwneud, taliadau uniongyrchol tuag at y gost o sicrhau’r ddarpariaeth o ofal a chymorth i ddiwallu anghenion A rywfodd ac eithrio drwy ddarpariaeth o lety mewn cartref gofal, rhaid iddo—

(a) cyfrifo cyfalaf A yn unol â darpariaethau Rhan 4;

(b) diystyru gwerth unig neu brif gartref A yn y cyfrifiad hwnnw.

(3) Pan fo awdurdod lleol yn diwallu neu’n bwriadu diwallu anghenion A am ofal a chymorth, neu pan fo’n gwneud, neu’n bwriadu gwneud, taliadau uniongyrchol tuag at y gost o sicrhau gofal a chymorth i ddiwallu anghenion A drwy ddarparu llety mewn cartref gofal, rhaid iddo gyfrifo cyfalaf A yn unol â darpariaethau Rhan 4.

(4) Nid yw’r ddarpariaeth a wneir ym mharagraffau (2) a (3) yn effeithio ar ddisgresiwn awdurdod lleol i gymhwyso meini prawf mwy haelionus i A na’r ddarpariaeth a wneir gan y Rheoliadau hyn.

Dyletswydd awdurdod lleol i gynnal asesiad ariannol o breswyliwr byrdymor fel pe bai’r preswyliwr yn cael gofal a chymorth rywfodd ac eithrio fel darpariaeth o lety mewn cartref gofal

10.   Pan fo A yn breswylydd byrdymor, rhaid i awdurdod lleol gynnal asesiad o adnoddau ariannol A fel pe bai A yn cael gofal a chymorth, neu’n cael taliadau uniongyrchol i sicrhau darpariaeth o ofal a chymorth rywfodd ac eithrio drwy ddarpariaeth o lety mewn cartref gofal.

Arbediad

11.—( 1) Pan fo asesiad o adnoddau ariannol A sy’n cael effaith yn union cyn i’r Rheoliadau hyn ddod i rym, bydd y cyfryw asesiad yn parhau i gael effaith er nad oedd wedi ei wneud yn unol â’r Ddeddf a’r Rheoliadau hyn.

(2) Bydd asesiad y cyfeirir ato ym mharagraff (1) yn parhau i gael effaith hyd nes disodlir yr asesiad hwnnw gan asesiad o adnoddau ariannol A a gynhelir yn unol â’r Ddeddf a’r Rheoliadau hyn.

Talgrynnu ffracsiynau

12.   Pan fo unrhyw asesiad o adnoddau ariannol A yn cynhyrchu ffracsiwn o geiniog, rhaid trin y ffracsiwn hwnnw fel pe bai’n geiniog os yw hynny’n fanteisiol i A; fel arall, rhaid ei anwybyddu.

(1)

Diffinnir “taliad uniongyrchol” yn adran 50(7) ac adran 52(7) o’r Ddeddf.

(2)

Diffinnir “ffi safonol” yn adran 63(3) o’r Ddeddf, fel “…[y] swm y byddai awdurdod lleol yn ei godi o dan adran 59 pe na châi unrhyw ddyfarniad ei wneud o dan adran 66 ynghylch gallu person i dalu’r swm hwnnw”. Mae adran 59(2) o’r Ddeddf (pŵer i osod ffioedd) yn darparu y caiff ffi a osodir o dan is-adran (1) gwmpasu dim mwy na’r gost y mae’r awdurdod lleol yn ei thynnu wrth ddiwallu’r anghenion y mae’r ffi yn gymwys iddynt.

(3)

Pennir y “ffi wythnosol uchaf” yn rheoliad 7 o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd ac mae’n gymwys mewn perthynas â darparu gofal a chymorth i ddiwallu angen asesedig ac eithrio drwy ddarparu llety mewn cartref gofal.

(4)

Pennir “y cyfraniad neu ad-daliad wythnosol uchaf”, ac ar ba sail y caiff awdurdod lleol ei gyfrifo, yn rheoliad 22 o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd ac mae’n gymwys mewn perthynas â thaliadau uniongyrchol a wneir i sicrhau darpariaeth o ofal a chymorth er mwyn diwallu angen asesedig rywfodd ac eithrio drwy ddarparu llety mewn cartref gofal.

(5)

Mae’n ofynnol i awdurdod lleol ddarparu datganiad o ddyfarniad yn rheoliad 14 (datganiad o ddyfarniad) neu reoliad 29 (datganiad o ddyfarniad – taliadau uniongyrchol) o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd.

(6)

Mae rheoliad 2 o’r Rheoliadau Gosod Ffioedd yn ddiffinio’r “terfyn cyfalaf”. Y terfyn cyfalaf yw’r uchafswm cyfalaf y caniateir i berson feddu arno, ac uwchlaw’r uchafswm hwnnw y bydd yn ofynnol i’r person hwnnw dalu’r ffi safonol neu’r swm safonol yn llawn. Pennir swm y terfyn cyfalaf yn y Rheoliadau Gosod Ffioedd, yn rheoliad 11 (sy’n ymwneud â ffioedd) a rheoliad 26 (sy’n ymwneud â thaliadau uniongyrchol).

(7)

Mae adran 53(3) o’r Ddeddf (taliadau uniongyrchol: darpariaeth bellach) yn darparu y caiff rheoliadau a wneir yn unol ag adrannau 50, 51 neu 52 o’r Ddeddf wneud darpariaeth mewn perthynas â thaliadau uniongyrchol sy’n cyfateb i’r ddarpariaeth a wneir, neu y caniateir ei gwneud, o dan adrannau 59 i 67 neu adran 73 o’r Ddeddf.

(8)

Diffinnir “ad-daliad”, “taliad gros”, “cyfraniad” a “taliad net” yn adran 53(2) o’r Ddeddf.

(9)

1983 p. 20.

(10)

Diffinnir “gwasanaethau eirioli” yn adran 181(2) o’r Ddeddf fel “…[g]wasanaethau sy’n darparu cynhorthwy (ar ffurf cynrychiolaeth neu fel arall) i bersonau at ddibenion sy’n ymwneud â’u gofal a chymorth”.