Rheoliadau Gofal a Chymorth (Asesiad Ariannol) (Cymru) 2015

Rheoliad 15

ATODLEN >1 Symiau sydd i’w diystyru wrth gyfrifo incwm

RHAN >1 Symiau sydd i’w diystyru

1.   Unrhyw swm a delir fel treth ar incwm a gymerir i ystyriaeth o dan reoliad 13 (cyfrifo incwm).

2.—( 1) Yn ddarostyngedig i is-baragraff (2), pan fo gan A anghenion am ofal a chymorth ac eithrio darpariaeth o lety mewn cartref gofal, neu pan fo A yn breswylydd dros dro, unrhyw gostau cysylltiedig â thai y mae A’n atebol am eu talu mewn cysylltiad ag unig neu brif gartref A.

(2) Nid yw is-baragraff (1) yn gymwys i’r graddau fod y costau cysylltiedig â thai y mae A yn atebol am eu talu yn daliad, cyfraniad neu ad-daliad neu’n swm a ddiystyrir o dan baragraff 3.

(3) Yn y paragraff hwn, ystyr “costau cysylltiedig â thai” (“housing-related costs”) yw unrhyw ad-daliadau morgais, taliadau o rent neu rent tir, treth gyngor neu ffioedd gwasanaeth (ac eithrio ffioedd gwasanaeth sy’n anghymwys o dan Atodlen 1 i Reoliadau Budd-dal Tai 2006 (ffioedd anghymwys)).

3.—( 1) Unrhyw daliad y byddid yn ei ddiystyru o dan baragraff 5 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (budd-dal tai).

(2) Unrhyw daliad o gymhorthdal incwm tuag at gostau tai a ddyfernir yn unol ag Atodlen 3 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (costau tai) neu unrhyw swm y tybia’r awdurdod lleol a ddyfernid fel taliad tuag at gostau tai pe bai A yn cael cymhorthdal incwm.

(3) Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 46 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (lleihau atebolrwydd am dreth gyngor).

4.   Unrhyw daliadau uniongyrchol a geir gan A neu ar ran A yn unol ag adrannau 50 neu 52 o’r Ddeddf.

5.   Unrhyw daliad mewn cysylltiad ag unrhyw dreuliau a dynnwyd gan A, pan fo A—

(a) wedi ei gymryd ymlaen gan gorff elusennol neu wirfoddol; neu

(b) yn wirfoddolwr,

os nad yw A yn cael unrhyw gydnabyddiaeth neu elw o’i waith.

6.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 3 neu 4A o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (treuliau enillwyr cyflogedig a thâl salwch statudol yng Ngogledd Iwerddon).

7.   Yr elfen symudedd mewn unrhyw lwfans byw i’r anabl neu’r elfen symudedd mewn taliad annibyniaeth bersonol.

8.   Unrhyw daliad annibyniaeth y lluoedd arfog.

9.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 8 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (atodiad symudedd).

10.   Os yw A yn breswylydd dros dro—

(a) unrhyw lwfans gweini;

(b) yr elfen gofal mewn unrhyw lwfans byw i’r anabl; neu

(c) yr elfen byw dyddiol mewn unrhyw daliad annibyniaeth bersonol.

11.   Unrhyw daliad consesiynol a wnaed i ddigolledu am fethiant i dalu—

(a) unrhyw daliad a bennir ym mharagraff 7 neu 10; neu

(b) unrhyw gymhorthdal incwm.

12.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 10 neu 11 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliadau i dderbynwyr medalau a dyfarniadau addysgol).

13.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 13 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (cyfranogwyr mewn cynlluniau hyfforddi).

14.—( 1) Ac eithrio pan fo is-baragraff (2) yn gymwys, ac yn ddarostyngedig i baragraffau 45 a 46, unrhyw daliad perthnasol a wneir neu sy’n daladwy ar adegau rheolaidd ac eithrio unrhyw daliad sydd i’w ddiystyru o dan baragraff 30.

(2) Yn ddarostyngedig i baragraff 46, unrhyw daliad perthnasol a wneir neu sy’n daladwy ar adegau rheolaidd a fwriedir ac a ddefnyddir ar gyfer unrhyw eitem nas cymerwyd i ystyriaeth wrth asesu cost resymol diwallu neu sicrhau angen A am ofal a chymorth.

(3) Yn y paragraff hwn, ystyr “taliad perthnasol” (“relevant payment”) yw—

(a) taliad elusennol;

(b) taliad gwirfoddol;

(c) taliad (nad yw’n dod o fewn paragraff (a) neu (b)) oddi wrth ymddiriedolaeth y mae ei chronfeydd yn deillio o daliad a wnaed o ganlyniad i unrhyw anaf personol i A;

(d) taliad o dan flwydd-dal a brynwyd—

(i) yn unol ag unrhyw gytundeb neu orchymyn llys i wneud taliadau i A; neu

(ii) o gronfeydd sy’n deillio o daliad a wnaed,

o ganlyniad i unrhyw anaf personol i A;

(e) taliad (nad yw’n dod o fewn paragraffau (a) i (d)) a gafwyd yn rhinwedd unrhyw gytundeb neu orchymyn llys i wneud taliadau i A o ganlyniad i unrhyw anaf personol i A.

15.—( 1) Yn ddarostyngedig i is-baragraffau (2) a (3)—

(a) pan nad yw A yn preswylio gyda’i briod neu ei bartner sifil; a

(b) o leiaf 50% o unrhyw bensiwn galwedigaethol A, neu o unrhyw incwm o gynllun pensiwn personol A, yn cael ei dalu i’w briod neu mewn cysylltiad â’i briod ar gyfer cynnal y priod hwnnw, neu i’w bartner sifil ar gyfer cynnal y partner sifil hwnnw,

swm sy’n hafal i 50% o’r pensiwn, pensiynau neu incwm sydd dan sylw.

(2) Pan fo gan A hawl i bensiynau neu incwm y cyfeirir atynt yn is-baragraff (1) o fwy nag un ffynhonnell, rhaid agregu’r holl bensiynau ac incwm y mae hawl gan A i’w cael at ddibenion yr is-baragraff hwnnw.

(3) Nid yw’r paragraff hwn yn cael effaith mewn cysylltiad â’r rhan o unrhyw bensiwn neu incwm y cyfeirir ati yn is-baragraff (1) y mae hawl gyfreithiol gan briod neu bartner sifil A i’w chael, pa un a yw hynny o dan orchymyn llys ai peidio.

16.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 16 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (pensiynau penodedig) ac eithrio paragraff 16(cc), ond fel pe bai’r cyfeiriad ym mharagraff 16 o’r Atodlen honno at baragraffau 36 a 37 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm yn gyfeiriad at baragraff 46 o’r Atodlen hon ac fel pe bai, mewn perthynas â pharagraff 16(a) o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm, y cyfeiriad yng ngeiriau agoriadol paragraff 16 o’r Atodlen honno at £10 yn gyfeiriad at £25 ac fel bai’r cyfeiriad ym mharagraff 16(a) at baragraff 8 neu 9 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm yn gyfeiriad at baragraff 9 neu 10 o’r Atodlen hon.

17.   Unrhyw daliad incwm gwarantedig y cyfeirir ato yn erthygl 15(1)(c) o Orchymyn y Lluoedd Arfog a’r Lluoedd Wrth Gefn (Cynllun Digolledu) 2011.

18.   Yn ddarostyngedig i baragraff 46, £10 o unrhyw daliad incwm gwarantedig goroeswr y cyfeirir ato yn erthygl 29(1)(a) o Orchymyn y Lluoedd Arfog a’r Lluoedd Wrth Gefn (Cynllun Digolledu) 2011 ac, os yw swm y taliad hwnnw wedi ei ostwng i lai na £10 gan bensiwn sy’n dod o fewn erthygl 39(1)(a) o’r Gorchymyn hwnnw, cymaint o’r pensiwn hwnnw na fyddai, wedi ei agregu â swm unrhyw daliad incwm gwarantedig goroeswr a ddiystyrir, yn fwy na £10.

19.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraffau 17 i 20 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (blwydd-daliadau, taliadau gan drydydd partïon tuag at gostau byw, taliadau contractiol mewn cysylltiad â meddiannu annedd a thaliadau gan letywyr).

20.   Unrhyw incwm mewn nwyddau neu wasanaethau.

21.—( 1) Unrhyw incwm sy’n deillio o gyfalaf y mae gan A hawl lesiannol iddo, neu y trinnir A o dan reoliad 24 fel pe bai gan A hawl lesiannol iddo ond, yn ddarostyngedig i is-baragraff (2), nid incwm sy’n deillio o gyfalaf a ddiystyrir o dan baragraff 1, 4, 8, 14 neu 22 o Atodlen 2.

(2) Unrhyw incwm sy’n deillio o gyfalaf a ddiystyrir o dan baragraff 4, 22 neu 24 o Atodlen 2, ond yn unig i’r graddau o unrhyw ad-daliadau morgais a thaliadau treth gyngor neu daliadau dŵr y mae A yn atebol i’w gwneud mewn cysylltiad â’r annedd neu’r fangre yn ystod y cyfnod pan fo’r incwm hwnnw yn cronni.

22.   Unrhyw incwm a ddiystyrid o dan baragraff 23 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (incwm y tu allan i’r Deyrnas Unedig).

23.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 24 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (ffi neu gomisiwn am drosi incwm i sterling).

24.—( 1) Unrhyw daliad a wneir i A mewn cysylltiad â phlentyn neu berson ifanc sy’n aelod o deulu A—

(a) yn unol â rheoliadau a wnaed o dan adran 2(6)(b) neu 3 o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant 2002;

(b) yn unol â chynllun lwfans mabwysiadu a wnaed o dan adran 71 o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant (Yr Alban) 2007 (cynlluniau lwfansau mabwysiadu)(1);

(c) sydd yn daliad a wneir gan awdurdod lleol yn unol ag adran 15(1) o Ddeddf Plant 1989 a pharagraff 15 o Atodlen 1 i’r Ddeddf honno (cyfraniad awdurdod lleol i gynhaliaeth plentyn pan fo plentyn yn byw gyda pherson o ganlyniad i orchymyn trefniadau plentyn)(2).

(2) Unrhyw daliad, ac eithrio taliad y mae is-baragraff (1)(a) yn gymwys iddo, a wneir i A yn unol â rheoliadau a wnaed o dan adran 2(6)(b) o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant 2002.

25.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 26 neu 28 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (darparu llety a chynhaliaeth ar gyfer plant mewn gofal, a dyletswydd awdurdodau lleol i hyrwyddo lles plant a phwerau i roi cynhorthwy ariannol i bersonau sydd neu a fu yn eu gofal).

26.   Unrhyw daliad a gafwyd o dan bolisi yswiriant a godwyd i yswirio rhag y risg o fod yn analluog i barhau ad-daliadau ar fenthyciad i gaffael neu gadw buddiant mewn annedd a feddiennir gan A fel ei brif neu unig gartref, neu ar gyfer atgyweiriadau a gwelliannau i’r cartref hwnnw, ac a ddefnyddir ar gyfer ad-daliadau o’r fath, i’r graddau nad yw’n fwy nag agregiad y canlynol—

(a) swm taladwy, a gyfrifir ar sail wythnosol, unrhyw log ar y benthyciad;

(b) swm unrhyw daliad, a gyfrifir ar sail wythnosol, sy’n daladwy ar y benthyciad ac a briodolir i ad-dalu’r cyfalaf; ac

(c) swm, a gyfrifir ar sail wythnosol, y premiwm sy’n daladwy ar y polisi hwnnw.

27.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 31 neu 31A o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliadau cronfa gymdeithasol a darpariaeth lles lleol).

28.   Rhaid trin fel cyfalaf unrhyw daliad o incwm o dan reoliad 19 (incwm a drinnir fel cyfalaf).

29.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 33 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (bonws Nadolig pensiynwr).

30.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 39 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (y Gronfa, yr Ymddiriedolaethau Macfarlane ac ymddiriedolaethau a Chronfeydd eraill a’r Gronfa Byw’n Annibynnol).

31.   Unrhyw daliad a wneir o dan neu gan Gynllun Byw’n Annibynnol Cymru.

32.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraffau 40, 43 a 48 i 51 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (digollediad budd-dal tai, taliadau rheithwyr a thystion, treuliau teithio a chyflenwadau gwasanaeth iechyd, taliadau bwyd lles, taliadau cynllun ymweliadau carchar a thaliadau cyflogaeth personau anabl).

33.—( 1) Unrhyw fudd-dal plant, ac eithrio mewn amgylchiadau pan fo’r plentyn neu’r person ifanc cymwys y mae’r budd-dal plant yn daladwy mewn cysylltiad ag ef gydag A, a llety wedi ei ddarparu neu ei sicrhau ar gyfer y plentyn neu’r person ifanc cymwys hwnnw yn unol â’r Ddeddf.

(2) Yn y paragraff hwn, mae i “plentyn” a “person ifanc cymwys”, yn eu trefn, yr ystyron a roddir i “child” a “qualifying young person” yn adran 142 o Ddeddf 1992.

34.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 53 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (codiadau mewn cyfraddau budd-daliadau etc.).

35.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraffau 54 i 56 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (pensiynau atodol etc.).

36.   Unrhyw daliad a wnaed gan awdurdod lleol i A, neu ar ran A, mewn perthynas â gwasanaethau lles y talwyd grant i’r awdurdod lleol mewn cysylltiad â hwy gan Weinidogion Cymru o dan adran 93(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000, pan fo A yn gymwys i gael y taliad hwnnw.

37.   Unrhyw lwfans gwarcheidwad.

38.   Unrhyw gredyd treth plant.

39.   Unrhyw gredyd treth gwaith.

40.—( 1) Pan fo A yn cael credyd cynilion fel person heb bartner a chydag incwm cymhwyso nad yw’n fwy na’r gwarant isafswm safonol—

(a) swm y credyd cynilion hwnnw pan fo’r swm a geir yn £5.75 neu’n llai; neu

(b) £5.75 o’r credyd cynilion hwnnw pan fo’r swm a geir yn fwy na £5.75.

(2) Pan fo A—

(a) heb bartner;

(b) wedi cyrraedd 65 oed; ac

(c) gydag incwm cymhwyso sy’n fwy na’r gwarant isafswm safonol,

swm o £5.75.

(3) Pan fo A yn cael credyd cynilion fel person sydd â phartner ac incwm cymhwyso nad yw’n fwy na’r gwarant isafswm safonol—

(a) swm y credyd cynilion hwnnw pan fo’r swm a geir yn £8.60 neu’n llai; neu

(b) £8.60 o’r credyd cynilion hwnnw pan fo’r swm a geir yn fwy nag £8.60.

(4) Yn ddarostyngedig i is-baragraff (5), pan fo A—

(a) gyda phartner;

(b) wedi—

(i) cyrraedd 65 oed; neu

(ii) wedi cyrraedd oedran credyd pensiwn a phartner A wedi cyrraedd 65 oed; ac

(c) gydag incwm cymhwyso sy’n fwy na’r gwarant isafswm safonol,

swm o £8.60.

(5) Pan fo—

(a) y swm y cyfeirir ato yn is-baragraff (4) wedi ei ddiystyru wrth asesu incwm partner A o dan y Rheoliadau hyn; neu

(b) partner A yn derbyn credyd cynilion,

nid yw is-baragraff (4) yn gymwys i A.

(6) At ddibenion y paragraff hwn—

(a) mae gan A bartner os ystyrid bod gan A bartner at ddibenion y Rheoliadau Credyd Pensiwn;

(b) mae “incwm cymhwyso” i’w ddehongli yn unol â’r ystyr a roddir i “qualifying income” yn rheoliad 9 o’r Rheoliadau Credyd Pensiwn, ac at ddibenion is-baragraffau (3) a (4) mae incwm cymhwyso A yn cynnwys unrhyw incwm cymhwyso sydd gan bartner A;

(c) ystyr “gwarant isafswm safonol” (“standard minimum guarantee”) yw, at ddibenion—

(i) is-baragraffau (1) a (2), y swm a ragnodir gan reoliad 6(1)(b) o’r Rheoliadau Credyd Pensiwn; a

(ii) is-baragraffau (3) a (4), y swm a ragnodir gan reoliad 6(1)(a) o’r Rheoliadau Credyd Pensiwn.

41.   Unrhyw daliad i breswylydd dros dro a wneir yn lle glo consesiynol yn unol ag adran 19(1)(b) neu (c) o Ddeddf y Diwydiant Glo 1994(3).

42.   Unrhyw daliad a wneir i A o dan adran 63(6)(b) o Ddeddf Gwasanaethau Iechyd ac Iechyd y Cyhoedd 1968(4) (“Deddf 1968”) (lwfansau teithio a lwfansau eraill i bersonau sy’n manteisio ar hyfforddiant) at y diben o dalu costau gofal plant pan ddarperir yr hyfforddiant yn unol ag—

(a) adran 63(1)(a) o Ddeddf 1968; neu

(b) adran 63(1)(b) o Ddeddf 1968 a phan fo A yn cael ei gyflogi mewn gweithgaredd, neu’n ystyried cael ei gyflogi mewn gweithgaredd sy’n ymwneud â, neu sy’n gysylltiedig â, gwasanaeth y mae’n rhaid, neu y caniateir, ei ddarparu neu ei sicrhau fel rhan o’r gwasanaeth iechyd.

43.   Unrhyw daliad a wneir i A yn unol â rheoliadau a wnaed yn unol ag adran 14F o Ddeddf Plant 1989 (gwasanaethau cymorth gwarcheidwaid arbennig)(5) pan fo A yn ddarpar warcheidwad arbennig neu’n warcheidwad arbennig.

44.—( 1) Pan fo A yn fyfyriwr, unrhyw grant neu ddyfarniad arall, benthyciad myfyriwr, incwm a ddefnyddir i wneud ad-daliadau ar fenthyciad myfyriwr neu daliad arall a gafwyd gan A at ddibenion ei gwrs o astudiaeth mewn sefydliad addysgol.

(2) Yn y paragraff hwn, mae i “cwrs o astudiaeth”, “myfyriwr” a “benthyciad myfyriwr”, yn eu trefn, yr un ystyron ag a roddir i “course of study”, “student” a “student loan” yn y Rheoliadau Cymhorthdal Incwm.

RHAN >2 Darpariaethau arbennig sy’n ymwneud â thaliadau elusennol neu wirfoddol a phensiynau penodol

45.   Nid yw paragraff 14 yn gymwys i unrhyw daliad a wneir neu sy’n daladwy—

(a) gan A ar gyfer cynnal unrhyw aelod o deulu A neu gynnal partner blaenorol A neu gynnal plant A; neu

(b) gan drydydd parti yn unol â chytundeb rhwng yr awdurdod lleol a’r trydydd parti hwnnw mewn cysylltiad ag atebolrwydd A i dalu, cyfrannu neu wneud ad-daliadau i’r awdurdod lleol am lety A, neu mewn cysylltiad â llety A.

46.   Ni chaiff cyfanswm yr incwm a ddiystyrir yn unol â pharagraffau 14(2) ac 16, mewn unrhyw achos, fod yn fwy na’r swm wythnosol a bennir ym mharagraff 36 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (nenfwd o £20 yr wythnos ar agregiadau a ddiystyrir).

Rheoliad 18(2)

ATODLEN >2 Cyfalaf sydd i’w ddiystyru

1.—( 1) Pan fo A yn breswylydd dros dro ond nid yn ddarpar breswylydd, gwerth prif neu unig gartref A mewn amgylchiadau pan fo—

(a) A yn cymryd camau rhesymol i waredu’r annedd er mwyn caffael annedd arall y bwriada ei meddiannu fel ei brif neu ei unig gartref; neu

(b) A yn bwriadu dychwelyd i feddiannu’r annedd honno fel ei brif neu ei unig gartref, a’r annedd yn parhau ar gael i A.

(2) Pan fo A yn breswylydd dros dro sydd yn ddarpar breswylydd, gwerth prif neu unig gartref A mewn amgylchiadau pan fo A yn bwriadu, ar ôl darparu neu sicrhau llety mewn gwirionedd iddo yn unol â’r Ddeddf—

(a) cymryd camau rhesymol i waredu’r annedd er mwyn caffael annedd arall y bwriada ei meddiannu fel ei brif neu ei unig gartref; neu

(b) dychwelyd i feddiannu’r annedd honno fel ei brif neu ei unig gartref, a’r annedd y bwriada A ddychwelyd iddi ar gael i A.

2.—( 1) Pan fo A yn breswylydd parhaol, gwerth prif neu unig gartref A, y byddai A fel arall yn ei feddiannu fel arfer (“cartref A”) am gyfnod o 12 wythnos sy’n dechrau gyda’r diwrnod y mae A yn symud i mewn gyntaf i lety mewn cartref gofal (“y cyfnod preswylio parhaol cyntaf”).

(2) Pan fo A—

(a) yn peidio â bod yn breswylydd parhaol; a

(b) wedyn yn dod yn breswylydd parhaol drachefn ar unrhyw adeg o fewn y cyfnod o 52 wythnos sy’n dechrau ar ôl diwedd y cyfnod preswylio parhaol cyntaf,

gwerth cartref A am y cyfryw gyfnod (os oes un) na fydd, o’i ychwanegu at y cyfnod a ddiystyrwyd o dan is-baragraff (1) mewn cysylltiad â’r cyfnod preswylio parhaol cyntaf, yn gwneud cyfanswm o fwy na 12 wythnos.

(3) Pan fo A—

(a) yn peidio â bod yn breswylydd parhaol, ac yntau’n berson na fu is-baragraff (2) yn gymwys iddo; a

(b) wedyn yn dod yn breswylydd parhaol drachefn ar unrhyw adeg ar ôl cyfnod o 52 wythnos ar ôl diwedd y cyfnod preswylio parhaol cyntaf,

gwerth cartref A am gyfnod o 12 wythnos sy’n dechrau gyda’r diwrnod y mae’r ail gyfnod preswylio parhaol yn dechrau.

(4) Yn y paragraff hwn, ystyr “yr ail gyfnod preswylio parhaol” (“the second period of permanent residence”) yw’r cyfnod o breswylio parhaol sy’n dechrau ar unrhyw adeg ar ôl diwedd y cyfnod o 52 wythnos y cyfeirir ato yn is-baragraff (3)(b).

3.   Pan fo A yn breswylydd parhaol, a newid annisgwyl yn digwydd yn ei amgylchiadau ariannol, caiff yr awdurdod lleol ddiystyru gwerth prif neu unig gartref A, y byddai A fel arall yn ei feddiannu fel arfer, am gyfnod o 12 wythnos.

4.—( 1) Gwerth unrhyw fangre—

(a) a ddiystyrid o dan baragraff 2 neu 4(b) o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (mangre a gaffaelwyd ar gyfer ei meddiannu, a mangre a feddiennir gan gyn-bartner) ond fel pe rhoddid, ym mhob darpariaeth, y geiriau “his main or only home” yn lle “his home”; neu

(b) a feddiennir yn gyfan gwbl neu’n rhannol fel ei brif neu ei unig gartref gan berthynas cymwys i A, a fu’n meddiannu’r fangre fel ei brif neu ei unig gartref ers rhywdro cyn y dyddiad y darparwyd neu y sicrhawyd, am y tro cyntaf, lety i A mewn cartref gofal yn unol â’r Ddeddf.

(2) Caiff awdurdod lleol ddiystyru gwerth unrhyw fangre a feddiennir yn gyfan gwbl neu’n rhannol fel ei brif neu ei unig gartref gan berthynas cymwys i A os meddiannwyd y fangre gan y perthynas cymwys ar ôl y dyddiad y darparwyd neu y sicrhawyd, am y tro cyntaf, lety i A mewn cartref gofal yn unol â’r Ddeddf.

(3) Gwerth unrhyw fangre am gyfnod o 12 wythnos pan fo’r awdurdod lleol wedi diystyru gwerth y fangre o dan is-baragraff (1)(b) neu (2) a naill ai bu farw’r perthynas hwnnw neu nad yw bellach yn meddiannu’r fangre oherwydd bod llety wedi ei ddarparu neu ei sicrhau iddo mewn cartref gofal.

(4) Caiff yr awdurdod lleol ddiystyru gwerth unrhyw fangre am gyfnod o 12 wythnos os oedd y fangre wedi ei meddiannu yn gyfan gwbl neu’n rhannol gan berthynas cymwys i A fel ei brif neu ei unig gartref ac nad yw’r perthynas hwnnw bellach yn meddiannu’r fangre oherwydd newid annisgwyl yn ei amgylchiadau.

(5) Yn y paragraff hwn—

ystyr “perthynas cymwys” (“qualifying relative”) yw—

(a)

partner A;

(b)

aelod arall o deulu A neu berthynas i A sy’n 60 oed neu’n hŷn neu sy’n analluog; neu

(c)

plentyn sydd o dan 18 oed;

mae “plentyn” (“child”) i’w ddehongli yn unol â’r ystyr a roddir i “child” yn adran 1 o Ddeddf Diwygio Cyfraith Teulu 1987(6).

5.   Pan fo A yn breswylydd sydd wedi peidio â meddiannu’r annedd yr arferai ei meddiannu fel ei brif neu ei unig gartref ar ôl ymwahanu neu ysgaru oddi wrth ei gyn-bartner, gwerth buddiant A yn yr annedd honno os yw’r cyn-bartner, sy’n unig riant, yn parhau i’w meddiannu fel ei gartref.

6.   Gwerth derbyniadau gwerthiant unrhyw fangre a ddiystyrid o dan baragraff 3 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (derbyniadau gwerthiant mangre yr arferid ei meddiannu).

7.   Unrhyw fuddiant yn y dyfodol mewn eiddo a ddiystyrid o dan baragraff 5 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (buddiannau yn y dyfodol mewn eiddo ac eithrio tir neu fangreoedd penodol).

8.   Unrhyw asedau a ddiystyrid o dan baragraff 6 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (asedau busnes), ond fel pe rhoddid, yn is-baragraff (2) o’r paragraff hwnnw, yn lle’r geiriau o “the claim for income support” hyd at ddiwedd yr is-baragraff—

(a) pan fo A yn breswylydd ac eithrio darpar breswylydd, y geiriau “the accommodation was initially provided or secured”;

(b) pan fo A yn ddarpar breswylydd, y geiriau “the local authority began to assess A’s ability to pay for, contribute, or make reimbursements towards the cost of their accommodation under these Regulations and the Care and Support (Charging) (Wales) Regulations 2015”.

9.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 7(1) o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (ôl-ddyledion o daliadau penodedig), ond fel pe bai’r geiriau “Subject to sub-paragraph (2)” ar ddechrau’r is-baragraff hwnnw wedi eu hepgor a’r cyfeiriad ym mharagraff (a) o’r is-baragraff hwnnw at baragraffau 6, 8 neu 9 o Atodlen 9 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (incwm arall sydd i’w ddiystyru) yn gyfeiriad at baragraffau 7 i 10 o Atodlen 1 (symiau sydd i’w diystyru wrth gyfrifo incwm).

10.   Unrhyw ôl-daliad, neu unrhyw daliad consesiynol a wnaed i ddigolledu oherwydd ôl-ddyled a achoswyd gan fethiant i dalu—

(a) credyd treth plant;

(b) credyd treth gwaith;

(c) taliad a wneir o dan unrhyw un o’r canlynol—

(i) Gorchymyn y Cyfrin Gyngor ar 19 Rhagfyr 1881;

(ii) y warant Frenhinol ar 27 Hydref 1884;

(iii) y Gorchymyn gan Ei Fawrhydi ar 14 Ionawr 1922,

i wraig weddw, gŵr gweddw neu bartner sifil sy’n goroesi, o dan unrhyw bŵer Ei Mawrhydi ac eithrio o dan ddeddfiad, i wneud darpariaeth ynghylch pensiynau i bersonau, neu mewn cysylltiad â phersonau, a wnaed yn anabl neu a fu farw o ganlyniad i wasanaethu fel aelodau o luoedd arfog y Goron ac y terfynodd eu gwasanaeth mewn swydd o’r fath cyn 31 Mawrth 1973, ond hyn yn unig am gyfnod o 52 wythnos o’r dyddiad y cafwyd yr ôl-daliad neu’r taliad consesiynol.

11.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 8 neu 9 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (atgyweiriadau i eiddo ac ernesau cymdeithasau tai).

12.   Unrhyw eitemau o eiddo personol ac eithrio rhai sydd, neu a oedd, wedi eu caffael gan A gyda’r bwriad o leihau ei gyfalaf er mwyn bodloni awdurdod lleol ei fod yn analluog i dalu tuag at gost ei ofal a chymorth neu gynhorthwy.

13.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 11 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (incwm o dan flwydd-dal).

14.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 12 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (ymddiriedolaethau anaf personol).

15.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 12A o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliadau anaf personol) ac eithrio unrhyw daliad neu unrhyw ran o unrhyw daliad sydd wedi ei enwi’n benodol gan lys ar gyfer delio â’r gost o ddarparu gofal.

16.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 13 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (buddiant am oes neu rent am oes).

17.   Gwerth yr hawl i gael unrhyw incwm a ddiystyrir o dan baragraff 20 o Atodlen 1 (symiau sydd i’w diystyru wrth gyfrifo incwm).

18.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 15, 16, 18, 18A neu 19 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (gwerth ildio polisi yswiriant bywyd, rhandaliadau heb eu casglu, taliadau cronfa gymdeithasol, darpariaeth lles lleol ac ad-daliadau treth ar log benthyciadau penodol).

19.   Unrhyw gyfalaf sydd, o dan reoliad 16 (cyfalaf a drinnir fel incwm), i’w drin fel incwm.

20.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraffau 21 i 24 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (tâl neu gomisiwn am drosi cyfalaf i sterling, yr Ymddiriedolaethau Macfarlane, y Gronfa a’r Gronfa Byw’n Annibynnol, gwerth yr hawl i gael pensiwn personol neu alwedigaethol, gwerth cronfeydd o dan gynllun pensiwn personol a rhent).

21.   Unrhyw swm a delir o dan neu gan Gynllun Byw’n Annibynnol Cymru.

22.   Gwerth unrhyw fangre a ddiystyrid o dan baragraff 27 neu 28 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (mangre y mae hawlydd yn bwriadu ei meddiannu) ond fel pe rhoddid, ym mhob darpariaeth, y geiriau “his main or only home” yn lle “his home”.

23.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraffau 29 i 31, 34 a 36 i 43 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliadau o gronfeydd mewn nwyddau neu wasanaethau, bonysau hyfforddi, digollediad budd-dal tai, taliadau i reithwyr neu dystion, lleihad mewn atebolrwydd am dâl cymunedol personol, grantiau tai, treuliau teithio a chyflenwadau gwasanaeth iechyd, taliadau bwyd lles, grant iechyd yn ystod beichiogrwydd, taliadau cynllun ymweliadau carchar, taliadau arbennig i weddwon rhyfel, taliadau cyflogaeth i bersonau anabl, a thaliadau i ddeillion sy’n gweithio gartref).

24.   Gwerth unrhyw fangre a feddiennir yn gyfan gwbl neu’n rhannol gan drydydd parti, pan fo’r awdurdod lleol o’r farn y byddai’n rhesymol diystyru gwerth y fangre honno.

25.   Unrhyw swm—

(a) sy’n dod o fewn paragraff 44(2)(a) (iawndal am anaf personol), ac y byddid yn ei ddiystyru o dan baragraff 44(1)(a) neu (b), o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm; neu

(b) y byddid yn ei ddiystyru o dan baragraff 45(a) o’r Atodlen honno.

26.   Unrhyw swm a ddiystyrid o dan baragraff 61 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliad ex gratia a wneir gan yr Ysgrifennydd Gwladol o ganlyniad i garcharu neu gaethiwo gan y Japaneaid yn ystod yr Ail Ryfel Byd).

27.   Unrhyw daliad a ddiystyrid o dan baragraff 64 o Atodlen 10 i’r Rheoliadau Cymhorthdal Incwm (taliadau o dan ymddiriedolaeth a sefydlwyd allan o gronfeydd a ddarparwyd gan yr Ysgrifennydd Gwladol mewn cysylltiad â phersonau a ddioddefodd neu sy’n dioddef o glefyd amrywiolyn Creutzfeldt-Jakob).

28.   Unrhyw daliad a wneir gan awdurdod lleol i A, neu ar ran A, mewn perthynas â gwasanaethau lles y talwyd grant i’r awdurdod lleol mewn cysylltiad â hwy gan Weinidogion Cymru o dan adran 93(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000, pan fo A yn gymwys i gael y taliad.

29.   Unrhyw daliad a wneir i A yn unol â rheoliadau a wnaed o dan adran 2(6)(b) neu 3 o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant 2002.

30.   Unrhyw daliad a wneir i A o dan adran 2 neu 3 o Ddeddf Taliadau ar Sail Oed 2004 (hawlogaeth: achosion sylfaenol neu arbennig)(7).

31.   Unrhyw daliad a wneir i A o dan Ran 2 (taliadau i bersonau dros 65 oed) neu Ran 3 (taliadau i bersonau sy’n cael credyd gwarant) o Reoliadau Taliadau ar Sail Oedran 2005(8).

32.   Unrhyw daliad a wneir i A o dan adran 63(6)(b) o Ddeddf Gwasanaethau Iechyd ac Iechyd y Cyhoedd 1968 (“Deddf 1968”) (lwfansau teithio a lwfansau eraill i bersonau sy’n manteisio ar hyfforddiant) at y diben o dalu costau gofal plant pan ddarperir yr hyfforddiant yn unol ag—

(a) adran 63(1)(a) o Ddeddf 1968; neu

(b) adran 63(1)(b) o Ddeddf 1968 a phan fo A yn cael ei gyflogi mewn gweithgaredd, neu’n ystyried cael ei gyflogi mewn gweithgaredd sy’n ymwneud â, neu sy’n gysylltiedig â, gwasanaeth y mae’n rhaid, neu y caniateir, ei ddarparu neu ei sicrhau fel rhan o’r gwasanaeth iechyd.

33.   Unrhyw daliad a wneir i A yn unol â rheoliadau a wnaed yn unol ag adran 14F o Ddeddf Plant 1989 (gwasanaethau cymorth gwarcheidwaid arbennig) pan fo A yn ddarpar warcheidwad arbennig neu’n warcheidwad arbennig.

34.   Unrhyw daliad a wneir i A o dan reoliadau a wnaed o dan adran 7 o Ddeddf Taliadau ar Sail Oedran 2004 (pŵer i ddarparu taliadau yn y dyfodol).

(1)

2007 dsa 4.

(2)

1989 p. 41 (“Deddf 1989”). Diwygiwyd adran 15(1) o Ddeddf 1989 gan baragraff 10(1) o Atodlen 16 i Ddeddf y Llysoedd a Gwasanaethau Cyfreithiol 1990 (p. 41). Diwygiwyd paragraff 15 o Atodlen 1 i Ddeddf 1989 gan adran 78(3) o Ddeddf Partneriaeth Sifil 2004 (p. 33) a pharagraff 40(4) o Atodlen 2 i Ddeddf Plant a Theuluoedd 2014 (p. 6).

(3)

1994 p. 21.

(4)

1968 p. 46.

(5)

Mewnosodwyd adran 14F gan adran 115(1) o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant 2002 (p. 38).

(6)

1987 p. 42.

(7)

2004 p. 10.

(8)

O.S. 2005/1983.