Rheoliadau Tatws Hadyd (Cymru) 2006

Rheoliodau 2(1), 21(2) ac Atodlen 4

ATODLEN 1 TYSTYSGRIFAU CNWD SY'N TYFU

RHAN I

Cyffredinol

1.   Pan gaiff gais i ardystio unrhyw datws hadyd, rhaid i swyddog awdurdodedig—

(a) dyrannu i'r person sy'n gwneud cais o'r fath rif sydd i'w alw yn “Rhif adnabod y cynhyrchydd” (pan na fo un eisoes yn bod i'r person hwnnw);

(b) ar ôl archwiliad swyddogol, benderfynu yn unol â'r Atodlen hon ac Atodlen 4 ym mha gategorïau y mae modd marchnata'r tatws hadyd; ac

(c) yn ddarostyngedig i baragraffau 3 i 11, dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu yn unol â pharagraff 2.

2.   Rhaid i dystysgrif cnwd sy'n tyfu ddatgan—

(a) enw a chyfeiriad y ceisydd;

(b) y categorïau a'r dosbarthiadau y penderfynodd y swyddog awdurdodedig fod modd marchnata'r tatws hadyd ynddynt yn unol â pharagraff 1(b);

(c) enw'r uned amaethyddol y tyfwyd y cnwd arno;

(ch) Rhif adnabod y cynhyrchydd;

(d) y dyddiad pan gafodd y cnwd sy'n tyfu ei arolygu;

(dd) amrywogaeth y tatws hadyd;

(e) ardal y tatws hadyd;

(f) lleoliad y cae lle tyfwyd y tatws hadyd.

3.   Ni ddyroddir tystysgrif cnwd sy'n tyfu ond pan fo swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni o ran y tatws hadyd a arolygwyd ganddo ef—

(a) bod y tatws hadyd o amrywogaeth o rywogaeth o datws sydd wedi ei gofnodi mewn Rhestr Genedlaethol neu yn y Catalog Cyffredin;

(b) bod y tatws hadyd mewn unrhyw un cnwd o un amrywogaeth;

(c) bod y tatws hadyd wedi'u cymryd o gnwd sy'n iach o'r clefydau neu'r plâu a ganlyn—

(i) Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.);

(ii) Llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws);

(iii) Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. Sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.);

(iv) Y Gafod Lwyd (Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.);

(v) Firoid y Gloronen Bigfain;

(vi) Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say)); a

(vii) Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor (Thorne));

(ch) nid yw'r tir y mae'r tatws hadyd yn tyfu arno neu lle tyfwyd hwy yn dir a ddynodwyd o dan Atodlen 14 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006(1) fel tir a halogwyd gan Glefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.) neu sydd o fewn parth diogelwch sydd wedi ei ddynodi o dan Gorchymyn hwnnw;

(d) nid yw neu ni fu bylchu'n eithafol yn unman yn y cnwd sy'n tyfu;

(dd) ni chafodd y cnwd sy'n tyfu ei chwynu'n ormodol; ac

(e) cymerwyd pob cam rhesymol mewn hwsmonaeth yn effeithiol er mwyn atal plâu a heintiau rhag digwydd, datblygu nac ymledu.

RHAN II

Tatws hadyd cyn-sylfaenol

4.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn-sylfaenol o unrhyw dosbarth oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) oni chawsant eu tyfu mewn cyfrwng di-bridd, bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws); ac os canfyddwyd llyngyr tatws ar y tir hwnnw ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 12 mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd—

(i) nad yw'r tir bellach wedi'i ddynodi o dan Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006 fel tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(ii) bod chwe blynedd wedi mynd heibio ers y canfyddiad pendant diwethaf fod y tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(iii) ac eithrio fel yr awdurdodir o dan baragraff 5 o Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006, na chafodd y tir ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 11 o flynyddoedd yn union cyn plannu'r cnwd; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y saith mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd.

5.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn-sylfaenol o'r dosbarth TC cyn-sylfaenol oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni nad yw'r cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) planhigion o amrywogaeth wahanol; neu

(b) planhigion sydd wedi eu heffeithio gan firws cymhedrol neu ddifrifol.

6.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn sylfaenol o ddosbarth cyn- sylfaenol 1, cyn-sylfaenol 2, cyn-sylfaenol 3 na chyn- sylfaenol 4 oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, nad yw'r cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) mwy na 0.01 y cant yn ôl Rhif y planhigion sy'n tyfu yn amrywio o'u hamrywogaeth a'u math; neu

(b) mwy na 0.01 y cant yn ôl Rhif y planhigion sy'n tyfu sy'n arddangos symtomau o heintiau firws sydd naill ai'n gymhedrol neu'n ddifrifol pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol.

RHAN III

Tatws hadyd sylfaenol

7.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd sylfaenol o unrhyw ddosbarth oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws); ac os canfyddwyd llyngyr tatws ar y tir hwnnw ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 12 mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd—

(i) nad yw'r tir bellach wedi ei ddynodi o dan Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006 fel tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(ii) bod chwe blynedd wedi mynd heibio ers y canfyddiad pendant diwethaf fod y tir wedi'i heintio â llyngyr tatws; a

(iii) ac eithrio fel yr awdurdodir o dan baragraff 5 o Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006, na chafodd y tir ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 11 o flynyddoedd yn union cyn plannu'r cnwd; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y pum mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd.

8.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd sylfaenol o unrhyw ddosbarth oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, bod y cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) dim mwy na 0.25 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu nad ydynt yn epilio yn driw i'w hamrywogaeth a dim mwy na 0.1 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sydd o amrywogaeth wahanol; a

(b) dim mwy na 4 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n arddangos symptomau, ac eithrio symptomau ysgafn, o heintiau firws naill ai gymhedrol neu ddifrifol sydd fwyaf cyffredin yn Ewrop pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol.

RHAN IV

Tatws hadyd ardystiedig

9.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd ardystiedig yn achos tatws hadyd sydd yn tyfu neu a dyfwyd yn y rhanbarth sydd wedi'i ddiogelu.

10.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd ardystiedig oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o bedair blynedd yn union cyn plannu'r cnwd hwnnw.

11.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws fel tatws hadyd ardystiedig oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, bod y cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) dim mwy na 0.5 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu nad ydynt yn epilio yn driw i'w hamrywogaeth a dim mwy na 0.2 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sydd o amrywogaeth wahanol; a

(b) dim mwy na 10 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu sy'n dangos symptomau, ac eithrio symptomau ysgafn, o glefydau firws difrifol sy'n gyffredin yn Ewrop pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol (cyn belled â bod heintiau amryliw (“mosaics”) sy'n peri bod deilen yn arddangos gwahanol liwiau ond nad yw'n peri anffurfio'r ddeilen i gael eu hanwybyddu)

Rheoliad 2(1)

ATODLEN 2 LABEL SWYDDOGOL A DOGFEN SWYDDOGOL

RHAN I Label Swyddogol

1.   Rhaid i label swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd cyn-sylfaenol fod wedi ei liwio'n wyn gyda llinell groeslinol fioled.

2.   Rhaid i label swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd sylfaenol fod wedi ei liwio'n wyn.

3.   Rhaid i label swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd ardystiedig fod wedi ei liwio'n las.

4.   Rhaid i label swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd sydd i'w profi a'u treialu fod wedi ei liwio'n oren.

5.   Rhaid i label swyddogol fesur dim llai na 110 o filimetrau x 67 o filimetrau.

6.   Rhaid i label swyddogol ar gyfer tatws hadyd cyn-sylfaenol, mewn perthynas â'r tatws hadyd y mae'n ymwneud â nhw, ddatgan y manylion a ganlyn—

(a) yr Awdurdod Ardystio a'r Aelod-wladwriaeth neu eu byrfodd neilltuol;

(b) Rhif adnabod y cynhyrchydd neu gyfeirnod y lot;

(c) mis a blwyddyn ei selio;

(ch) y rhywogaeth, wedi ei ddangos o leiaf yn yr wyddor rufeinig, o dan ei enw botanegol, y gellir ei roi mewn ffurf dalfyredig ac heb enwau'r awduron, neu o dan ei enw cyffredin, neu'r ddau;

(d) yr amrywogaeth, wedi ei ddangos o leiaf yn yr wyddor rufeinig; a

(dd) y disgrifiad “tatws hadyd cyn-sylfaenol”.

7.   Rhaid i label swyddogol ar gyfer tatws hadyd sylfaenol neu datws hadyd ardystiedig—

(a) cynnwys y datganiad “Rheolau a Safonau'r UE”; a

(b) mewn perthynas â'r tatws hadyd y mae'n ymwneud â hwy, ddatgan y manylion a ganlyn—

(i) yr Awdurdod Ardystio a'r Aelod-wladwriaeth neu eu byrfoddau;

(ii) Rhif adnabod y cynhyrchydd neu gyfeirnod y lot;

(iii) mis a blwyddyn ei selio;

(iv) yr amrywogaeth, wedi ei ddangos o leiaf yn yr wyddor rufeinig;

(v) y wlad lle'u cynhyrchwyd;

(vi) y categori;

(vii) ar gyfer tatws hadyd sylfaenol, y Radd Gymuned (os yn briodol);

(viii) y maint; a

(ix) y pwysau net.

8.   Rhaid i label swyddogol ar gyfer tatws hadyd sydd i'w profi a'u treialu—

(a) cynnwys y datganiadau “amrywogaeth nas rhestrwyd eto” ac “ar gyfer profi a threialu'n unig”; a

(b) mewn perthynas â'r tatws hadyd y mae'n ymwneud â hwy, ddatgan y manylion a ganlyn—

(i) yr Awdurdod Ardystio a'r Aelod-wladwriaeth neu eu byrfodd neilltuol;

(ii) Rhif adnabod y cynhyrchydd neu gyfeirnod y lot;

(iii) mis a blwyddyn ei selio;

(iv) y rhywogaeth;

(v) dynodiad yr amrywogaeth y mae'r tatws hadyd i gael eu marchnata odditano (a eill fod yn gyfeirnod y bridiwr, y dynodiad arfaethedig neu'r dynodiad a gymeradwywyd);

(vi) y cyfeirnod mewn perthynas â'r cais a gyflwynwyd yn unol â rheoliad 4(1)(a) o Reoliadau Hadau (Rhestrau Cenedlaethol o Amrywogaethau) 2001 ar gyfer derbyn yr amrywogaeth dan sylw i Restr Genedlaethol;

(vii) y maint; a

(viii) y pwysau net.

9.   Heb iddo leihau effaith paragraffau 1 i 8, caiff label swyddogol gynnwys datganiadau pellach o'r fath—

(a) sy'n angenrheidiol neu y caniateir eu cynnwys mewn label swyddogol ag unrhyw ddarpariaeth yn y rheoliadau hyn neu yng Ngorchymyn Iechyd (Cymru) 2006; neu

(b) ag y mae'r Cynulliad Cenedlaethol yn eu hystyried yn briodol.

RHAN II Dogfen swyddogol

10.   Rhaid i ddogfen swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd cyn-sylfaenol fod wedi ei lliwio'n wyn gyda llinell groeslinol fioled.

11.   Rhaid i ddogfen swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd sydd i'w profi a'u treialu fod wedi ei liwio'n oren.

12.   Rhaid i ddogfen swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd sylfaenol fod yn wyn yn bennaf.

13.   Rhaid i ddogfen swyddogol a ddefnyddir mewn perthynas â thatws hadyd ardystiedig fod yn las yn bennaf.

14.   Rhaid i ddogfen swyddogol,mewn perthynas â'r tatws hadyd y mae'n ymwneud â hwy, ddatgan—

(a) Rhif adnabod y cynhyrchydd neu gyfeirnod y lot;

(b) mis a blwyddyn ei selio; a

(c) y wlad lle'u cynhyrchwyd.

Rheoliad 2(3), 9(3), 12(5) a 21(1)(3) a (4)

ATODLEN 3 CLEFYDAU NEU BLÅU, DIFROD A DIFFYGION A GODDEFIANNAU PENODEDIG

RHAN I Tatws hadyd cyn-sylfaenol o ddosbarth TC cyn-sylfaenol a gynhyrchir yng Nghymru

Colofn 1	Colofn 2
Clefydau neu blâu, difrod a diffygion	Goddefiannau unigol
GRŵP I
Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.)	Dim
Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor Thorne)	Dim
Llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws);	Dim
Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.)	Dim
Y Gafod Lwyd Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.)	Dim
Firoid y Gloronen Bigfain	Dim
Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say))	Dim
GRŵP II
Y Clwy Tatws (Phytophthora infestans (Mont.) de Bary)	Dim
Pydredd Du'r Coesyn (Erwinia carotovora (Jones) Bergey et al. spp. atroseptica (Hellmers & Dowson) Dye neu Erwinia chrysanthemi Burkholder et al. neu'r ddau)	Dim
Pydreddau Meddal gan gynnwys: Pydredd yr Archoll Diferol (Pythium ultimum Trow)	Dim
Y Pydredd Pinc (Phytophthora erythroseptica Pethybridge) a Phydredd y Manbant	Dim
Y Pydredd Sych (rhywogaeth Fusarium )	Dim
Y Madredd (rhywogaeth Phoma )	Dim
Cloron a ddifrodwyd gan rew	Dim
GRŵP III
Brychni'r Croen (Polyscytalum pustulans (Owen & Wakefield) M. B. Ellis)	Dim
GRŵP IV
Y Cen Du (Rhizoctonia solani Kuhn)	Dim
Y Crach Cyffredin (rhywogaeth Streptomyces)	Dim
GRŵP V
Y Crach Llychlyd (Spongospora subterranea (Wallr.) Legerh.)	Dim
GRŵP VI
Diffygion allanol neu gloron, ac eithrio cloron heintiedig, â'u siâp heb fod yn nodweddiadol o'r rhywogaeth	3.0%
GRŵP VII
Baw neu sylwedd estronol arall	1.0%

RHAN II Tatws hadyd cyn-sylfaenol o ddosbarth cyn-sylfaenol 1, cyn-sylfaenol 2, cyn-sylfaenol 3 neu gyn-sylfaenol 4 a gynhyrchir yng Nghymru

Colofn 1	Colofn 2	Colofn 3	Colofn 4
Clefydau neu blâu, difrod a diffygion	Goddefiannau unigol	Goddefiannau Grŵp	Goddefiannau Grŵp Cyfunol
GRŵP I
Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.)	Dim	—	—
Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor Thorne)	Dim	—	—
Llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws)	Dim	—	—
Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. Sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.)	Dim	—	—
Y Gafod Lwyd (Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.)	Dim	—	—
Firoid y Gloronen Bigfain	Dim	—	—
Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say))	Dim	—	—
GRŵP II
Y Clwy Tatws (Phytophthora infestans (Mont.) de Bary)	0.2%	—	—
Pydredd Du'r Coesyn (Erwinia carotovora (Jones) Bergey et al. spp. atroseptica (Hellmers & Dowson) Dye neu Erwinia chrysanthemi Burkholder et al. neu'r ddau)	Dim	)	)
Pydreddau Meddal gan gynnwys: Pydredd yr Archoll Diferol (Pythium ultimum Trow)	0.2%	)	)
Y Pydredd Pinc (Phytophthora erythroseptica Pethybridge) a Phydredd y Manbant	0.2%	) 0.2%	)
Y Pydredd Sych (rhywogaeth Fusarium )	0.2%	)	)
Y Madredd (rhywogaeth Phoma)	0.2%	)	)
Cloron a ddifrodwyd gan rew	0.2%	)	)
GRŵP III
Brychni'r Croen (Polyscytalum pustulans (Owen & Wakefield) M. B. Ellis)	0.2%	)	) 4.0%
GRŵP IV
Y Cen Du (Rhizoctonia solani Kuhn)	1.0%	) 3.0%	)
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai nag o leiaf yr wythfed ran o'u harwynebedd wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd.
Y Crach Cyffredin (rhywogaeth Streptomyces)	3.0%	)	)
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai na chwarter o'u harwynebedd wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd.
GRŵP V
Y Crach Llychlyd (Spongospora subterranea (Wallr.) Legerh.)	1.0%	)	)
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai nag o leiaf yr wythfed ran o'u harwynebedd wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd.
GRŵP VI
Diffygion allanol neu gloron, ac eithrio cloron heintiedig, â'u siâp heb fod yn nodweddiadol o'r rhywogaeth	1.0%	—	—
Madredd arwynebol a achosir gan firws tatws Y	Dim
GRŵP VII
Baw neu sylwedd estronol arall	1.0%	—	—

RHAN III Tatws hadyd sylfaenol a thatws hadyd ardystiedig a gynhyrchir yng Nghymru

Colofn 1	Colofn 2	Colofn 3	Column 4
Clefydau neu blâu, difrod a diffygion	Goddefiannau unigol	Goddefiannau Grŵp	Goddefiannau Grŵp Cyfunol
GRŵP I
Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.)	Dim	—	—
Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor Thorne)	Dim	—	—
Llyngyr Tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws)	Dim	—	—
Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.)	Dim	—	—
Y Gafod Lwyd Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.)	Dim	—	—
Firoid y Gloronen Bigfain;	Dim	—	—
Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say))	Dim	—	—
GRŵP II
Y Clwy Tatws (Phytophthora infestans (Mont.) de Bary)	1.0%	)	)
Pydredd Du'r Coesyn (Erwinia carotovora (Jones) Bergey et al. spp. atroseptica (Hellmers & Dowson) Dye neu Erwinia chrysanthemi Burkholder et al. neu'r ddau)	1.0%	)	)
Pydreddau Meddal gan gynnwys Pydredd yr Archoll Diferol (Pythium ultimum Trow)	1.0%	) 1.0%	)
Y Pydredd Pinc (Phytophthora erythroseptica Pethybridge) a phydredd y Manbant	1.0%	)	)
Y Pydredd Sych (rhywogaeth Fusarium)	1.0%	)	)
Y Madredd (rhywogaeth Phoma )	1.0%	)	)
Cloron a ddifrodwyd gan rew	1.0%	)	)
Cyn belled o ran tatws hadyd o Radd Gymuned ag nad yw'r goddefiannau unigol a restrir yng ngholofn 2 a'r goddefiannau grŵp a restrir yng ngholofn 3 yn fwy na 0.5%.
GRŵP III
Brychni'r Croen (Polyscytalum pustulans (Owen & Wakefield) M. B. Ellis)	0.5% ac eithrio dosbarthiadau A ac CC;	)	)
	2.0% ar gyfer dosbarthiadau A ac CC yn unig
Y Crach Llychlyd (Spongospora subterranea (Wallr.) Legerh.)	3.0%	) 4.0%	) 4.0%
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai nag o leiaf yr wythfed ran o'u harwynebedd wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd (ac eithrio pan fo'r crach llychlyd yn ei ffurf ganseraidd).
GRŵP IV
Y Cen Du (Rhizoctonia solani Kuhn)	3.0%	)	)
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai na chwarter o'u harwynebedd wedi ei effeithio o ran dosbarth A a dosbarth CC a llai na'r wythfed ran o ran pob dosbarth arall wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd.
Y Crach Cyffredin (rhywogaeth Streptomyces)	4.0%	)	)
Cyn belled ag y bernir bod tatws hadyd sydd ag o leiaf ddau ysmotyn du yn y pen blaguro sy'n gyfangwbl heb eu heffeithio ac sydd â llai na chwarter o'u harwynebedd wedi ei effeithio heb gael eu heffeithio gan y clefyd.
GRŵP V
Diffygion allanol neu gloron, ac eithrio cloron â'u siâp heb fod yn nodweddiadol o'r rhywogaeth Madredd arwynebol a achosir gan firws tatws Y	2.0% 0.1%	2.0%	)
GRŵP VI
Baw neu sylwedd estronol arall	1.0%	—	—

RHAN IV Tatws hadyd sydd i'w profi a'u treialu

Colofn 1	Colofn 2	Colofn 3
Clefydau neu blâu, difrod a diffygion	Goddefian nau unigol	Goddefian nau Cyfunol
Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor Thorne)	Dim	—
Llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws)	Dim	—
Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.)	Dim	—
Y Gafod Lwyd Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.)	Dim	—
Firoid y Gloronen Bigfain;	Dim	—
Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say))	Dim	—
Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.)	Dim	—
Baw neu sylwedd estronol arall	2.0%	—
Pydredd sych a phydredd gwlyb, ac eithrio os achosir hwy gan Synchytrium endobioticum Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. Sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al. neu Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.	1.0%	)
Diffygion allanol neu gloron, ac eithrio cloron â'u siâp heb fod yn nodweddiadol o'r rhywogaeth	3.0%	) 6.0%
Y Crach Cyffredin: cloron yr effeithiwyd arnynt dros fwy na thraean o'u harwynebedd	5.0%	)

Rheoliad 2(3) Atodlen 1

ATODLEN 4 DOSBARTHIAD TATWS HADYD

RHAN I Tatws hadyd y mae modd eu marchnata fel tatws hadyd cyn-sylfaenol

Wrth wneud penderfyniad at ddibenion Atodlen 1, paragraff 1(b), pan fo swyddog awdurdodedig yn penderfynu bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn-sylfaenol, caiff eu dosbarthu fel tatws hadyd o unrhyw un o'r dosbarthiadau a bennir yng ngholofn 1 o dabl 1 pan fo wedi'i fodloni yn sgil archwiliad bod y gofynion a bennir yng ngholofn 2 o ran y dosbarth hwnnw wedi eu bodloni.

Tabl 1

Colofn 1	Colofn 2
Dosbarth	Gofynion
TC cyn-sylfaenol	(1) Rhaid i'r tatws hadyd— (a) bod yn deillio o stoc cenhedlol neu o gloron sydd wedi cael eu profi a gyflenwyd gan ffynhonnell sy'n dderbyniol gan y Cynulliad Cenedlaethol ac a gafodd eu tyfu ar uned lle nad oes deunudd o rywogaeth Solanaceae na deunydd arall, ac eithrio deunydd sy'n deillio o stoc cenhedlol neu o gloron sydd wedi cael eu profi sy'n dod o ffynhonnell sy'n dderbyniol gan y Cynulliad Cenedlaethol, wedi cael ei dyfu; a (b) bod wedi eu cadw rhag— (i) firysau tatws A, M, S, X, Y, crychni'r dail, firws tatws top mop, firws trwst tybaco a marwoldeb gwythiennol tybaco neu unrhyw firws arall o bwys, (ii) ysgub y gwrachod a phydredd du'r coesyn, (iii) gwyriadau mewn amrywogaeth a math, a (iv) sgrwff yn y pridd
Cyn-sylfaenol 1	(2) Rhaid i'r tatws hadyd— (a) bod yn deillio— (i) o stoc cenhedlol neu o gloron a gyflenwyd gan ffynhonnell sy'n dderbyniol gan y Cynulliad Cenedlaethol ac a gafodd eu tyfu ar uned lle nad oes deunudd o rywogaeth Solanaceae na deunydd arall, ac eithrio deunydd sy'n deillio o stoc cenhedlol neu o gloron sydd wedi cael eu profi sy'n dod o ffynhonnell sy'n dderbyniol gan y Cynulliad Cenedlaethol, wedi cael ei dyfu; (ii) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel TC cyn-sylfaenol yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (iii) unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo; a (b) bod wedi eu cadw rhag— (i) firysau tatws A, M, S, X, Y, crychni'r dail, firws tatws top mop, firws trwst tybaco a marwoldeb gwythiennol tybaco neu unrhyw firws arall o bwys, (ii) ysgub y gwrachod a phydredd du'r coesyn, (iii) gwyriadau mewn amrywogaeth a math, a (iv) sgrwff yn y pridd.
Cyn-sylfaenol 2	(3) Rhaid i'r tatws hadyd— (a) bod yn deillio— (i) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel cyn-sylfaenol 1 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (ii) unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo; a (b) bod wedi eu cadw rhag— (i) firysau tatws A, M, S, X, Y, crychni'r dail, firws tatws top mop, firws trwst tybaco a marwoldeb gwythiennol tybaco neu unrhyw firws arall o bwys, (ii) ysgub y gwrachod a phydredd du'r coesyn, (iii) gwyriadau mewn amrywogaeth a math, a (iv) sgrwff yn y pridd.
Cyn-sylfaenol 3	(4) Rhaid i'r tatws hadyd— (a) bod yn deillio— (i) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel cyn-sylfaenol 2 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (ii) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo; a (b) bod wedi eu cadw rhag— (i) firysau tatws A, M, S, X, Y, crychni'r dail, firws tatws top mop, firws trwst tybaco a marwoldeb gwythiennol tybaco neu unrhyw firws arall o bwys, (ii) ysgub y gwrachod a phydredd du'r coesyn, (iii) gwyriadau mewn amrywogaeth a math, a (iv) sgrwff yn y pridd.
Cyn-sylfaenol 4	(5) Rhaid i'r tatws hadyd— (a) bod yn deillio— (i) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel cyn-sylfaenol 3 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (ii) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo; a (b) bod wedi eu cadw rhag— (i) firysau tatws A, M, S, X, Y, crychni'r dail, firws tatws top mop, firws trwst tybaco a marwoldeb gwythiennol tybaco neu unrhyw firws arall o bwys, (ii) ysgub y gwrachod a phydredd du'r coesyn, (iii) gwyriadau mewn amrywogaeth a math, a (iv) sgrwff yn y pridd.

RHAN II Tatws hadyd y mae modd eu marchnata fel tatws hadyd sylfaenol

Wrth wneud penderfyniad at ddibenion Atodlen 1, paragraff 1(b), pan fo swyddog awdurdodedig yn penderfynu bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd sylfaenol, caiff eu dosbarthu fel tatws hadyd—

(a) o unrhyw un o'r dosbarthiadau a bennir yng ngholofn 1 o dabl 2 pan fo wedi'i fodloni yn sgil archwiliad bod y gofynion a bennir yng ngholofn 2 o ran y dosbarth hwnnw wedi eu bodloni ac nad aethpwyd dros ben y goddefiannau a bennir yng ngholofn 3 o ran y tatws hynny; neu

(b) Gradd Gymuned pan fo wedi'i fodloni yn sgil archwiliad bod gofynion Cyfarwyddeb y Comisiwn 93/17/EEC dyddiedig 30 Mawrth 1993 sy'n pennu Gradd Gymuned tatws hadyd sylfaenol, ynghyd â'r amodau a'r dynodiadau sy'n gymwys i raddau o'r fath(2) wedi eu bodloni.

Tabl 2

Colofn 1	Colofn 2	Colofn 3
Dosbarth	Gofynion	Goddefiannau
Super Elite 1 (SE1)	(6) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc o datws hadyd cyn-sylfaenol neu o stoc dosbarthiedig o dan Reoliadau Tatws Hadyd 1991 fel VTSC 1 neu VTSC 2 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (b) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo;	(i) amrywiad mewn amrywogaeth amath a sgrwff yn y pridd — 0.05%. (ii) amryliw trwm — dim (iii) crychni'r dail — 0.01%. (iv) amryliw cymhedrol — 0.05%. (v) pydredd du'r coesyn — 0.25%.
Super Elite 2 (SE2)	(7) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel SE1 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (b) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo;	Megis ar gyfer dosbarth SE1.
Super Elite 3 (SE3)	(8) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel SE2 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (b) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	Megis ar gyfer dosbarth SE1.
Elite 1 (E1)	(9) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc a gafodd ei ardystio fel tatws hadyd cyn-sylfaenol neu datws hadyd sylfaenol (ac eithrio dosbarth E1, E2, E3 neu A) yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (b) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	(i) amrywiad mewn amrywogaeth a math asgrwff yn y pridd — 0.05%. (ii) cyfanswm clefyd firws (crychni'r dail, amryliw trwm ac amryliw ysgafn) — 0.5% gyda dim mwy na 0.1% o'r cyfanswm yn grychni'r dail ac amryliw trwm. (iii) pydredd du'r coesyn — 0.5%.
Elite 2 (E2)	(10) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel E1 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; (b) o datws hadyd sylfaenol o Radd Gymuned EC gradd 1 neu EC gradd 2; neu (c) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	Megis ar gyfer tatws dosbarth E1.
Elite 3 (E3)	(11) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o stoc a gafodd ei ddosbarthu fel E2 yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; neu (b) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	Megis ar gyfer tatws dosbarth E1.
A	(12) Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi deillio— (a) o fewn y rhanbarth sydd wedi ei ddiogelu, o stoc a gafodd ei ardystio fel tatws hadyd cyn-sylfaenol neu datws hadyd sylfaenol (ac eithrio dosbarth A) yn y flwyddyn cyn plannu'r cnwd; (b) y tu allan i'r rhanbarth a ddiogelir, o stoc o datws hadyd cyn-sylfaenol neu datws hadyd sylfaenol o Radd Gymuned EC gradd 3; neu (c) o unrhyw datws hadyd eraill o fath y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	(i) amrywiad mewn amrywogaeth a math a sgrwff yn y pridd — 0.1%. (ii) cyfanswm clefyd firws — 0.8% gyda dim mwy na 0.4% o'r cyfanswm yn grychni'r dail ac amryliw trwm. (iii) pydredd du'r coesyn — 1.0%.

RHAN III Tatws hadyd y mae modd eu marchnata fel tatws hadyd ardystiedig

Wrth wneud penderfyniad at ddibenion Atodlen 1, paragraff 1(b), pan fo swyddog awdurdodedig yn penderfynu bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd ardystiedig, rhaid iddo eu dosbarthu fel tatws hadyd o ddosbarth a elwir yn ddosbarth CC pan fo wedi'i fodloni drwy sampl bod y gofynion a bennir yng ngholofn 2 o dabl 3 o ran y dosbarth hwnnw wedi eu bodloni ac nad aethpwyd dros ben y goddefiannau a bennir yng ngholofn 3 o ran y tatws hynny.

Tabl 3

Colofn 1	Colofn 2	Colofn 3
Dosbarth	Gofynion	Goddefiannau
CC	Rhaid i'r tatws hadyd fod wedi eu cynhyrchu — (a) yn uniongyrchol o datws hadyd cyn-sylfaenol, tatws hadyd sylfaenol, neu datws hadyd ardystiedig; neu (b) o gnwd a dyfwyd gydag awdurdod y Cynulliad Cenedlaethol neu mewn amgylchiadau y rhoddodd y Cynulliad Cenedlaethol hysbysiad ysgrifenedig eu bod yn dderbyniol ganddo.	(i) crychni'r dail ac amryliw trwm — (ii) amryliw ysgafn — 5.0%. cyn belled ag nad yw cyfanswm y crychni'r dail a'r amryliw ysgafn yn fwy na 5% (iii) pydredd du'r coesyn — 2.0%; (iv) gwyriadau mewn amrywogaeth a math a sgrwff yn y pridd — 0.5%, gydag 0.2% ohono yn wyriad mewn math.

Rheoliad 8

ATODLEN 5 AWDURDODIAD I FARCHNATA TATWS HADYD AT DDIBENION PROFI A THREIALU

1.   Pan geir cais am awdurdodiad wedi'i wneud yn unol â rheoliad 8, rhaid i swyddog awdurdodedig—

(a) dyrannu i'r person sy'n gwneud cais o'r fath rif sydd i'w alw yn “Rhif adnabod y cynhyrchydd” (pan na fo un eisoes yn bod ar gyfer person hwnnw);

(b) cynnal archwiliad swyddogol ar y tatws hadyd er mwyn penderfynu a yw gofynion yr Atodlen hon a Rhan IV o Atodlen 3 wedi'u bodloni; ac

(c) yn ddarostyngedig i baragraff 3 a rheoliad 8, dyroddi awdurdodiad i farchnata tatws hadyd at ddibenion profi a threialu.

2.   Rhaid i awdurdodiad ddatgan—

(a) enw a chyfeiriad y ceisydd;

(b) Rhif adnabod y cynhyrchydd;

(c) swm y tatws hadyd y rhoddir awdurdod i'w marchnata;

(ch) y cyfnod yr awdurdodir marchnata drosto;

(d) dyddiad dyroddi'r awdurdodiad; a

(dd) enw arfaethedig amrywogaeth y tatws hadyd.

3.   Rhaid i swyddog awdurdodedig beidio â dyroddi awdurdodiad onid yw wedi'i fodloni—

(a) bod y tatws hadyd o amrywogaeth y gwnaed cais, o dan rheoliad 4(1)(a) o Reoliadau Hadau (Rhestrau Cenedlaethol o Amrywogaethau) 2001, i dderbyn yr amrywogaeth honno ar Restr Genedlaethol ac nad yw'r cais hwnnw wedi ei dynnu'n ôl ac na fu dyfarniad terfynol arno;

(b) nad w'r tir y mae'r tatws hadyd yn tyfu arno neu lle tyfwyd hwy yn dir a ddynodwyd o dan Atodlen 14 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006 fel tir wedi'i halogi gan Glefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.) neu ei fod o fewn parth diogelwch sydd wedi ei ddynodi o dan Gorchymyn hwnnw;

(c) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir nad yw wedi ei halogi gan rywogaeth Globodera sy'n heintio tatws;

(ch) bod y tatws hadyd wedi eu cymryd o gnwd o datws hadyd sy'n iach oddi wrth rywogaeth Globodera sy'n heintio tatws, Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc., Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al. a Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.);

(d) nad yw nifer y planhigion sy'n tyfu yr effeithir arnynt gan bydredd du'r coesyn yn fwy na 4 y cant;

(dd) bod y cnwd olynol uniongyrchol a gynhyrchir o'r tatws hadyd, ym marn y swyddog awdurdodedig, yn debygol o gynnwys—

(i) dim mwy na 0.5 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu nad ydynt yn epilio yn driw i'w hamrywogaeth a dim mwy na 0.2 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sydd o amrywogaeth wahanol; a

(ii) dim mwy na 10 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu sy'n dangos symptomau, ac eithrio symptomau ysgafn, o glefydau firws difrifol sy'n gyffredin yn Ewrop (mae heintiau amryliw ('mosaics') ysgafn sy'n peri bod deilen yn arddangos gwahanol liwiau ond nad yw'n peri anffurfio'r ddeilen i gael eu hanwybyddu);

(e) bod canfyddiad wedi ei wneud nad yw'r tatws hadyd wedi'u heffeithio gan unrhyw un o'r goddefiannau ar gyfer clefydau, plâu, difrod neu ddiffygion a bennir yn rhan IV o Atodlen 3.

Rheoliad 15

ATODLEN 6 GWYBODAETH O RAN TATWS HADYD O FWY NA DAU GILOGRAM A GYNHYRCHIR MEWN GWLAD AC EITHRIO AELOD- WLADWRIAETH

• Rhywogaeth

• Amrywogaeth

• Categori

• Gwlad lle cynhyrchir a'r Awdurdod Ardystio

• Gwlad lle'r anfonir

• Mewnforiwr

• Swm y tatws hadyd

Rheoliad 16

ATODLEN 7 MANYLION I'W NODI AR NODYN GWERTHIANT, ETC.

• Enw a chyfeiriad y gwerthwr

• Pwysau net (ac eithrio tatws hadyd cyn-sylfaenol)

• Rhywogaeth (ac eithrio tatws hadyd sylfaenol a thatws hadyd ardystiedig)

• Amrywogaeth

• Categori

• Dosbarth (yn ôl priodoldeb)

• Gradd Gymuned (os yn gymwys)

• Maint (ac eithrio tatws hadyd cyn-sylfaenol)

• Rhif adnabod y cynhyrchydd neu (ac eithrio ar gyfer tatws hadyd a gynhyrchir yng Nghymru) Rhif cyfeirnod lot yr had

• Manylion unrhyw driniaeth gemegol

Rheoliad 24

ATODLEN 8 DIRYMIADAU

(1)	(2)
Y Rheoliadau sy'n cael eu Dirymu	Cyfeirnodau
Rheoliadau Tatws Hadyd (1991)	O.S. 1991/2206
Rheoliadau Tatws Hadyd (Diwygio) 1992	O.S. 1992/1031
Rheoliadau Tatws Hadyd (Diwygio) 1993	O.S. 1993/1878
Rheoliadau Tatws Hadyd (Diwygio) 1994	O.S. 1994/2592
Rheoliadau Tatws Hadyd (Diwygio) 1997	O.S. 1997/1474
Rheoliadau Tatws Hadyd (Diwygio) (Cymru) 2001	O.S. 2001/3666

(1)

O.S. 2006/1643 (Cy. 158).

(2)

OJ L106, 30.4.1993, t.7.