Rheoliadau Tatws Hadyd (Cymru) 2006

Rheoliodau 2(1), 21(2) ac Atodlen 4

ATODLEN 1 TYSTYSGRIFAU CNWD SY'N TYFU

RHAN I

Cyffredinol

1.   Pan gaiff gais i ardystio unrhyw datws hadyd, rhaid i swyddog awdurdodedig—

(a) dyrannu i'r person sy'n gwneud cais o'r fath rif sydd i'w alw yn “Rhif adnabod y cynhyrchydd” (pan na fo un eisoes yn bod i'r person hwnnw);

(b) ar ôl archwiliad swyddogol, benderfynu yn unol â'r Atodlen hon ac Atodlen 4 ym mha gategorïau y mae modd marchnata'r tatws hadyd; ac

(c) yn ddarostyngedig i baragraffau 3 i 11, dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu yn unol â pharagraff 2.

2.   Rhaid i dystysgrif cnwd sy'n tyfu ddatgan—

(a) enw a chyfeiriad y ceisydd;

(b) y categorïau a'r dosbarthiadau y penderfynodd y swyddog awdurdodedig fod modd marchnata'r tatws hadyd ynddynt yn unol â pharagraff 1(b);

(c) enw'r uned amaethyddol y tyfwyd y cnwd arno;

(ch) Rhif adnabod y cynhyrchydd;

(d) y dyddiad pan gafodd y cnwd sy'n tyfu ei arolygu;

(dd) amrywogaeth y tatws hadyd;

(e) ardal y tatws hadyd;

(f) lleoliad y cae lle tyfwyd y tatws hadyd.

3.   Ni ddyroddir tystysgrif cnwd sy'n tyfu ond pan fo swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni o ran y tatws hadyd a arolygwyd ganddo ef—

(a) bod y tatws hadyd o amrywogaeth o rywogaeth o datws sydd wedi ei gofnodi mewn Rhestr Genedlaethol neu yn y Catalog Cyffredin;

(b) bod y tatws hadyd mewn unrhyw un cnwd o un amrywogaeth;

(c) bod y tatws hadyd wedi'u cymryd o gnwd sy'n iach o'r clefydau neu'r plâu a ganlyn—

(i) Clefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.);

(ii) Llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws);

(iii) Pydredd y Meinwe (Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. Sepedonicus (Spieck. & Kotth.) Davis et al.);

(iv) Y Gafod Lwyd (Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.);

(v) Firoid y Gloronen Bigfain;

(vi) Chwilen Golorado (Leptinotarsa decemlineata (Say)); a

(vii) Llyngyr y Gloronen (Ditylenchus destructor (Thorne));

(ch) nid yw'r tir y mae'r tatws hadyd yn tyfu arno neu lle tyfwyd hwy yn dir a ddynodwyd o dan Atodlen 14 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006(1) fel tir a halogwyd gan Glefyd y Ddafaden (Synchytrium endobioticum (Schilb.) Perc.) neu sydd o fewn parth diogelwch sydd wedi ei ddynodi o dan Gorchymyn hwnnw;

(d) nid yw neu ni fu bylchu'n eithafol yn unman yn y cnwd sy'n tyfu;

(dd) ni chafodd y cnwd sy'n tyfu ei chwynu'n ormodol; ac

(e) cymerwyd pob cam rhesymol mewn hwsmonaeth yn effeithiol er mwyn atal plâu a heintiau rhag digwydd, datblygu nac ymledu.

RHAN II

Tatws hadyd cyn-sylfaenol

4.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn-sylfaenol o unrhyw dosbarth oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) oni chawsant eu tyfu mewn cyfrwng di-bridd, bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws); ac os canfyddwyd llyngyr tatws ar y tir hwnnw ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 12 mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd—

(i) nad yw'r tir bellach wedi'i ddynodi o dan Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006 fel tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(ii) bod chwe blynedd wedi mynd heibio ers y canfyddiad pendant diwethaf fod y tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(iii) ac eithrio fel yr awdurdodir o dan baragraff 5 o Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006, na chafodd y tir ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 11 o flynyddoedd yn union cyn plannu'r cnwd; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y saith mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd.

5.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn-sylfaenol o'r dosbarth TC cyn-sylfaenol oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni nad yw'r cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) planhigion o amrywogaeth wahanol; neu

(b) planhigion sydd wedi eu heffeithio gan firws cymhedrol neu ddifrifol.

6.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd cyn sylfaenol o ddosbarth cyn- sylfaenol 1, cyn-sylfaenol 2, cyn-sylfaenol 3 na chyn- sylfaenol 4 oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, nad yw'r cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) mwy na 0.01 y cant yn ôl Rhif y planhigion sy'n tyfu yn amrywio o'u hamrywogaeth a'u math; neu

(b) mwy na 0.01 y cant yn ôl Rhif y planhigion sy'n tyfu sy'n arddangos symtomau o heintiau firws sydd naill ai'n gymhedrol neu'n ddifrifol pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol.

RHAN III

Tatws hadyd sylfaenol

7.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd sylfaenol o unrhyw ddosbarth oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws (rhywogaeth Globodera sy'n heintio tatws); ac os canfyddwyd llyngyr tatws ar y tir hwnnw ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 12 mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd—

(i) nad yw'r tir bellach wedi ei ddynodi o dan Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006 fel tir wedi'i heintio â llyngyr tatws;

(ii) bod chwe blynedd wedi mynd heibio ers y canfyddiad pendant diwethaf fod y tir wedi'i heintio â llyngyr tatws; a

(iii) ac eithrio fel yr awdurdodir o dan baragraff 5 o Atodlen 15 i Orchymyn Iechyd Planhigion (Cymru) 2006, na chafodd y tir ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o 11 o flynyddoedd yn union cyn plannu'r cnwd; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y pum mlynedd yn union cyn plannu'r cnwd.

8.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd sylfaenol o unrhyw ddosbarth oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, bod y cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) dim mwy na 0.25 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu nad ydynt yn epilio yn driw i'w hamrywogaeth a dim mwy na 0.1 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sydd o amrywogaeth wahanol; a

(b) dim mwy na 4 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n arddangos symptomau, ac eithrio symptomau ysgafn, o heintiau firws naill ai gymhedrol neu ddifrifol sydd fwyaf cyffredin yn Ewrop pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol.

RHAN IV

Tatws hadyd ardystiedig

9.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd ardystiedig yn achos tatws hadyd sydd yn tyfu neu a dyfwyd yn y rhanbarth sydd wedi'i ddiogelu.

10.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws hadyd fel tatws hadyd ardystiedig oni bai bod y swyddog awdurdodedig wedi'i fodloni—

(a) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir y canfyddwyd, o ganlyniad i brawf pridd swyddogol a wnaed cyn plannu'r cnwd, nad yw wedi ei halogi â'r llyngyr tatws; a

(b) bod y tir lle mae'r tatws yn tyfu neu lle cawsant eu tyfu yn dir na chafodd ei ddefnyddio i dyfu tatws ar unrhyw adeg yn ystod y cyfnod o bedair blynedd yn union cyn plannu'r cnwd hwnnw.

11.   Rhaid peidio â dyroddi tystysgrif cnwd sy'n tyfu sy'n cynnwys datganiad bod modd marchnata tatws fel tatws hadyd ardystiedig oni bai, ym marn y swyddog awdurdodedig, bod y cnwd olynol nesaf a gynhyrchir allan o'r tatws hadyd yn debygol o gynnwys—

(a) dim mwy na 0.5 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu nad ydynt yn epilio yn driw i'w hamrywogaeth a dim mwy na 0.2 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sydd o amrywogaeth wahanol; a

(b) dim mwy na 10 y cant yn ôl Rhif o blanhigion sy'n tyfu sy'n dangos symptomau, ac eithrio symptomau ysgafn, o glefydau firws difrifol sy'n gyffredin yn Ewrop pan fo'r symptomau hynny i'w priodoli i haint yn y cnwd tarddiol (cyn belled â bod heintiau amryliw (“mosaics”) sy'n peri bod deilen yn arddangos gwahanol liwiau ond nad yw'n peri anffurfio'r ddeilen i gael eu hanwybyddu)

(1)

O.S. 2006/1643 (Cy. 158).